Przeróbka systemu

• Wykonaj kopię zapasową danych. Pamiętaj, że do korzystania z dodatkowych funkcji w XP Home konieczna jest reinstalacja systemu. Upewnij się też, że dysponujesz sterownikami do zainstalowanego sprzętu.
• Nie instaluj aktualizacji typu Service Pack po zainstalowaniu zmodyfikowanego systemu! Ponieważ w treści artykułu założyliśmy, że korzystasz z systemu zawierającego dodatek serwisowy SP2, nie instaluj po modyfikacji i zainstalowaniu zmodyfikowanego systemu dodatku SP3.
• Jeżeli już zaktualizowałeś system XP Home dodatkiem Service Pack 3, nie będziesz mógł, posługując się zmodyfikowanymi plikami instalacyjnymi XP Home SP2, przerobić go na XP Pro.
• Nie da się odwrócić konwersji z Home na Pro bez ponownej reinstalacji Home z oryginalnego nośnika. Opcje reparacji systemu operacyjnego (z oryginalnej płyty XP Home) nie zadziałają ze zmodyfikowanym systemem.
• Pamiętaj, by podczas aktualizacji systemu do wersji przerobionej wyłączyć wszelkie zbędne aplikacje i zdezaktywować oprogramowanie antywirusowe.

Zgodnie z badaniami rynkowymi, publikowanymi przez serwis ranking.pl, Windows XP wciąż pozostaje najpopularniejszym systemem operacyjnym. Według wyników z połowy kwietnia (źródło: Gemius SA, gemiusTraffic, 07/04/2009 – 14/04/2009) system ten był zainstalowany na 83 proc. komputerów w naszym kraju. Większość Windows XP zainstalowanych na domowych komputerach w Polsce to wersja Home Edition. Jest ona tańsza, ale niestety pozbawiona wielu przydatnych i zwiększających bezpieczeństwo funkcji systemowych obecnych w droższym wydaniu XP Professional. Na pewno jedną z wielu funkcji edycji Professional, której brak w Windows XP Home, jest np. szyfrujący system plików: EFS (Encryptying File System). Kolejną przydatną funkcją jest usługa zdalnego dostępu, oferowana oficjalnie jedynie użytkownikom Windows XP Professional. Jednak, jak się okazuje, istnieje sposób uniknięcia niektórych ograniczeń wersji Windows XP Home Edition.

Pokazujemy, jak – posiadając płytę instalacyjną XP Home Edition – otrzymać system odpowiadający pod względem funkcji niemal edycji XP Professional. Co wystarczy zrobić? Zmodyfikować dwa bajty w jednym pliku, znajdującym się na płycie instalacyjnej Windows XP Home, a następnie zainstalować system ze zmodyfikowanego nośnika instalacyjnego lub zmodyfikowanego zestawu plików instalacyjnych umieszczonego na twardym dysku. Modyfikację należy poprzedzić przygotowaniami, o których piszemy w artykule. Listę funkcji, jakie zostaną odblokowane w wyniku działań, publikujemy w ramce „Funkcje uzyskane po przeróbce Windows XP Home Edition”.

Liczba funkcji, które zyskasz po modyfikacji, znacznie przybliży system do Professional, jednak oczywiście nie zamieni w pełni wersji Home w Professional. Poza zasięgiem pozostają takie funkcje, jak konsola Zasady grupy, serwer internetowy IIS Microsoftu i klient sieci Net- Ware. Jednak są to funkcje, z których w domowym komputerze korzysta się rzadko. Z drugiej strony odblokowane możliwości, zwłaszcza rozbudowane opcje udostępniania plików i folderów oraz przyporządkowywanie różnego typu uprawnień użytkownikom, pozwolą na znacznie lepsze zabezpieczenie danych na komputerze.

Pamiętaj, że wszystkie opisywane zmiany wykonujesz na własną odpowiedzialność i własne ryzyko.

Jeszcze tylko do końca sierpnia br. będzie możliwy zakup komputerów, które będą miały preinstalowany system Windows XP (wersje OEM). Wersje pudełkowe znikły z oficjalnego kanału dystrybucyjnego Microsoftu 30 czerwca 2008 roku.

Jesteś gotowy do zwiększenia potencjału twoich Windows? Zacznij od odpowiednich przygotowań, dzięki którym zminimalizujesz ryzyko popełnienia błędu i znacznie zwiększysz szanse na to, że konwersja systemu Home w Pro będzie udana. Zakładamy, że dysponujesz systemem XP Home w wersji polskiej i z preinstalowanym dodatkiem serwisowym Service Pack 2. Taka wersja jest najpopularniejszą edycją w polskich komputerach. Wszystkie opisane działania należy wykonać na komputerze pracującym pod kontrolą standardowo zainstalowanego systemu Windows XP Home.

Przygotuj oryginalną płytę instalacyjną XP Home Edition PL SP2. Uwaga! Pisząc o płycie instalacyjnej, mamy na myśli nośnik, z którego można zainstalować system, a nie dodawany do wielu komputerów z preinstalowanym Windows tzw. recovery CD. Płyta taka nie zawiera w istocie instalatora Windows, lecz obraz gotowego systemu spreparowany przez producenta komputera. Takie rozwiązanie nie jest przydatne do naszych działań.

Pliki instalacyjne systemu Windows są umieszczone w znajdującym się na płycie instalacyjnej folderze I386. Oprócz tego na płycie instalacyjnej znajduje się więcej folderów, jednak ten jeden zawiera właściwe pliki systemu operacyjnego. Reszta to dodatkowe aplikacje instalowane odrębnie, narzędzia, niektóre sterowniki oraz dokumentacja.

Utwórz teraz folder, do którego przeniesiesz pliki instalacyjne celem wprowadzenia w nich odpowiednich modyfikacji. Otwórz okno Mój komputer i kliknij dwukrotnie Dysk lokalny (C:).

Po otwarciu zawartości dysku C: kliknij prawym klawiszem myszki w pustym miejscu okna Dysk lokalny (C:) i z menu kontekstowego Eksploratora Windows wybierz kolejno Nowy oraz Folder.

Nowo powstałemu folderowi nadaj jakąś prostą nazwę nawiązującą do przyszłego, zmodyfikowanego systemu. W naszym przykładzie nadaliśmy mu nazwę Pro.

Skopiuj teraz odnaleziony na instalacyjnej płycie Windows XP Home folder I386 do założonego właśnie na dysku folderu Pro. Warunek: na dysku twardym powinieneś mieć co najmniej 1 GB wolnego miejsca, jednak dobrze, abyś dysponował znacznie większą przestrzenią (co najmniej 5 GB). Nie będzie wtedy ryzyka, że zabraknie miejsca.

Po skopiowaniu instalacyjnego folderu I386 upewnij się, że pliki instalacyjne na pewno pochodzą z systemu Windows XP Home ze zintegrowanym fabrycznie Service Packiem 2. Aby to zrobić, wykonaj proste działania. Otwórz folder I386 (bez względu na to, czy ten znajdujący się na instalacyjnej płycie z systemem, czy też ten już skopiowany na dysk twardy) i wewnątrz niego odnajdź plik WINNT32.

Kliknij ten plik prawym przyciskiem myszy i z menu kontekstowego wybierz pozycję Właściwości. W nowo otwartym oknie przejdź do zakładki Wersja, gdzie powinieneś odnaleźć ciąg cyfr. Dokładnie taka numeracja oznacza potrzebną do modyfikacji wersję zawierającą zintegrowany zestaw serwisowy SP2. Kliknij OK. Uwaga! Jeżeli ostatnie cztery cyfry w numerze wersji będą niższe niż 2180, oznacza to, że masz wersję instalacyjną sprzed pojawienia się SP2. W tej sytuacji przed wykonaniem dalszych działań należałoby wykonać tzw. slipstreaming, czyli integrację niezależnie pobranego dodatku serwisowego z plikami instalacyjnymi systemu. Operacja taka wykracza niestety poza ramy tego artykułu. Dalsze działania wykonuj wyłącznie wtedy, jeżeli dysponujesz właśnie wersją Home z SP2. Teoretycznie wprowadzone modyfikacje powinny zadziałać także, gdy dysponujesz nośnikiem instalacyjnym zawierającym zintegrowany zestaw serwisowy SP3. Jednak stosunkowo niewiele takich wersji systemu trafiło na rynek.

Programiści Microsoftu, tworząc system operacyjny, nie piszą odrębnego kodu dla każdej wersji. Podział funkcjonalny dokonywany jest już po zamknięciu prac. Wtedy za pomocą programistycznych sztuczek (w tym wypadku – modyfikacji rejestru) wybrane funkcje są wyłączane w zależności od tego, z jaką wersją systemu mamy do czynienia. Dzięki ujednoliceniu kodu systemu i oparciu różnic na zasadzie przełączanych funkcji konserwacja oprogramowania i dystrybucja poprawek jest prostsza.

Etap przygotowawczy masz już za sobą. Pliki instalacyjne są przekopiowane. Aktualnie zainstalowany system – uruchomiony. Czas na użycie edytora rejestru. Potem pozostanie jedynie instalacja systemu.

Uruchom edytor rejestru. Najprościej najpierw wywołać skrótem klawiszowym [Windows]+[R] okno Uruchamianie. Następnie w tym oknie, w polu tekstowym Otwórz wpisać polecenie regedit i kliknąć OK.

Nawet jeżeli pracowałeś już z edytorem rejestru, to tym razem nie będziesz edytował widocznych po otwarciu programu kluczy z lokalnego, aktualnie działającego systemu operacyjnego. Twoim zadaniem będzie modyfikacja plików rejestru znajdujących się w skopiowanym do wcześniej utworzonego folderu na dysku zestawie danych instalacyjnych systemu Windows XP Home.

Zaznacz kliknięciem myszki element HKEY_LOCAL_MACHINE, a następnie rozwiń menu Plik i wybierz z niego pozycję Załaduj gałąź Rejestru....

W oknie dialogowym Załaduj gałąź Rejestru wskaż znajdujący się w skopiowanym na dysk twardy folderze I386 plik o nazwie SETUPREG.HIV i kliknij Otwórz.

Pojawi się okno, w którym edytor rejestru żąda od ciebie podania nazwy wczytywanego klucza. Może być dowolna. W naszym przykładzie wybraliśmy taką samą nazwę, jak dla folderu, do którego skopiowaliśmy wcześniej pliki instalacyjne, czyli Pro. Po wpisaniu w pole tekstowe dowolnej nazwy kliknij OK.

Powrócisz do okna głównego edytora rejestru. Pozornie nic się nie zmieniło, jednak teraz powinieneś tradycyjną metodą (rozwijając kolejne gałęzie rejestru) odnaleźć nowy, wcześniej nieistniejący (bo wczytany właśnie przez ciebie) klucz o nazwie: HKEY_LOCAL_MACHINE\Pro\ControlSet001\Services\setupdd
Uwaga! Jeżeli w kroku 5 użyłeś innej nazwy niż Pro, popraw powyższy ciąg, wpisując użytą przez ciebie nazwę w miejsce wyrazu Pro. Pozostałe elementy klucza są niezależne od wprowadzonej przez ciebie nazwy.

Po zaznaczeniu właściwego klucza powinieneś zobaczyć po prawej stronie okna edytora rejestru pięć wartości. Tylko pierwsza, o nazwie Domyślna, jest interesująca w kontekście wykonywanych modyfikacji systemu. Kliknij ją dwukrotnie.

W oknie Edytowanie wartości binarnej w polu Dane wartości zobaczysz, że w drugim wierszu występują liczby 01 i 02. Twoim zadaniem jest zastąpić je liczbami 00. Poprawnie zmodyfikowana wartość powinna zawierać same zera. Kliknij OK, by wprowadzić zmiany.

Powrócisz do okna głównego edytora rejestru. Po prawej stronie, dla wartości Domyślna, w kolumnie Dane powinny być widoczne same zera. Przejdź na lewą stronę okna edytora rejestru i przesuń się w górę hierarchii kluczy tak, aby zaznaczyć klucz Pro. Najłatwiej przejdziesz do kolejnych kluczy nadrzędnych za pomocą klawiatury i klawisza [strzałka w lewo].

Po zaznaczeniu odpowiedniego klucza rozwiń menu Plik i wybierz z niego pozycję Zwolnij gałąź Rejestru.

Pojawi się okno dialogowe Potwierdź zwalnianie gałęzi. Na wyświetlone w nim pytanie odpowiedz twierdząco, klikając Tak. Klucz Pro zniknie z zestawu kluczy widocznych w edytorze rejestru. Po tej operacji możesz już zamknąć edytor rejestru. Nie będzie więcej potrzebny.

W folderze I386, znajdującym się na dysku, pliki instalacyjne są już poprawnie zmodyfikowane. Możesz teraz rozpocząć instalację przerobionego systemu Windows XP Home prosto na aktualnie używany system. Możesz także, posługując się danymi znajdującymi się w wymienionym folderze, rozpocząć tzw. czystą instalację na pustym dysku. Wtedy jednak pamiętaj, by przed rozpoczęciem instalacji przekopiować zmodyfikowane pliki instalacyjne na dysk docelowy (komputera, na którym chcesz przeprowadzić instalację zmodyfikowanego XP Home/Pro lub ewentualnie nagrać je na płytę CD). W naszym przykładzie założyliśmy, że wykonujesz instalację aktualizacyjną, tzw. upgrade. Pamiętaj o zabezpieczeniu ważnych danych przez wykonanie ich kopii zapasowej!

Otwórz folder I386, a następnie odnajdź w nim i dwukrotnie kliknij plik WINNT32. Uwaga! Jeżeli wciąż w napędzie CD/DVD znajduje się oryginalna, instalacyjna płyta z systemem, wyjmij ją.

Po chwili zobaczysz tło instalatora i wyświetlone na pierwszym planie okno Instalator systemu Windows, w którym na rozwijanej liście Typ instalacji jest wybrana pozycja Uaktualnij (zalecane). Kliknij Dalej.

Nie będziemy szczegółowo opisywali każdego etapu instalacji. Pamiętaj tylko, by po wpisaniu klucza produktu (wpisujesz oczywiście klucz produktu posiadanej przez ciebie legalnej wersji Home Edition) w odpowiedzi na pytanie instalatora, czy ma pobierać zaktualizowane pliki instalacji, zaznaczyć opcję: Nie, pomiń ten krok i kontynuuj instalowanie systemu Windows. Aktualizacje pobierzesz po instalacji.

Już w trakcie instalacji powinieneś zobaczyć różnicę. Instalator uzna, że instalujesz Windows XP Professional.

Po zainstalowaniu systemu zrób eksperyment. Rozwiń menu Start i kliknij prawym klawiszem myszy ikonę Mój komputer. Z menu kontekstowego wybierz Właściwości. W oknie Własciwości systeum pod zakładką Ogólne powinieneś zobaczyć wpis informujący, że używasz Windows XP Professional. Możesz korzystać z nowo zainstalowanego systemu. Będziesz musiał dokonać ponownej aktywacji, ale powinna ona przebiec bez żadnego problemu. Możesz także korzystać z łat i poprawek udostępnianych przez Microsoft poprzez mechanizm Windows Update, ale nie instaluj całościowych pakietów (Service Packa 3).

Administrowanie kontami użytkowników z konsoli administracyjnej o nazwie Zarządzanie komputerem
Domyślnie w Windows XP Home Edition możliwe jest zarządzanie kontami użytkowników za pomocą panelu sterowania i narzędzia Konta użytkowników. Wersja Windows XP Professional udostępnia ponadto wygodną i zawierającą bogatszy zakres opcji konfiguracyjnych graficzną konsolę administracyjną. Po modyfikacji systemu Home zgodnie z naszymi wskazówkami również będziesz miał dostęp do takiej konsoli.

Zaawansowane współdzielenie plików i folderów
Standardowo XP Home udostępnia jedynie funkcję prostego udostępniania plików. Dzięki przeprowadzonym modyfikacjom w systemie zostaną udostępnione dodatkowe narzędzia, które pozwolą ci na dokładne skonfigurowanie, jakie pliki i foldery mają być udostępniane, a także komu i w jakim stopniu.

Możliwość uruchamiania programów w kontekście innego użytkownika
Teoretycznie tylko w Windows XP Professional możliwe jest uruchomienie dowolnie wybranego programu w kontekście innego konta użytkownika, co oznacza, że będąc zalogowanym na swoim koncie, możesz uruchomić program tak, jakby go uruchomił np. administrator. Wiedz, że praca na koncie zwykłego użytkownika (czyli z niższymi uprawnieniami) zapewnia większe bezpieczeństwo twoich danych np. w razie ataku złośliwego kodu, a dzięki opisywanej tu funkcji możesz w każdej chwili uruchomić wybrany program z wyższymi uprawnieniami (gdy są wymagane). W XP Home nie ma takiej możliwości, no chyba że wykonasz opisywane przez nas modyfikacje ;-)

Integracja z domeną
To mało przydatna w domowych zastosowaniach funkcja, jednak wprowadzenie opisywanych przez nas przeróbek do Windows XP Home umożliwia połączenie pracującego pod kontrolą zmodyfikowanego systemu do domeny, tak jakby to był Windows XP Professional.

Możliwe zalogowanie na konto „Administrator”
Zalogowanie się na konto administratora w Windows XP Professional jest tak samo łatwe, jak dla każdego innego konta (naturalnie pod warunkiem, że znasz hasło). W Windows XP Home konto administracyjne jest dostępne, gdy Windows uruchamia się w nietypowy sposób (np. w trybie awaryjnym albo gdy korzystasz z konsoli odzyskiwania).

Dynamiczne dyski i możliwość tworzenia macierzy RAID (wyłącznie za pomocą funkcji systemu)
Dynamiczne dyski w Windows XP Professional pozwalają logicznie łączyć przestrzeń wielu dysków twardych w jedną całość, a także budować macierze RAID, nawet jeżeli twój komputer jest pozbawiony wbudowanego w płytę główną kontrolera macierzowego. Przykładowo, mając dyski 200 GB i 160 GB, możesz je przekształcić w pojedynczy wolumin dynamiczny o łącznej pojemności 360 GB. Możliwości zapewnianych przez dyski dynamiczne jest znacznie więcej i nawet jeżeli masz tylko Windows XP Home, to dzięki sugerowanym przez nas przeróbkom będziesz mógł z nich skorzystać.

Zdalny pulpit
Windows XP Home ma tylko szczyptę możliwości zapewnianych przez funkcję Zdalny pulpit (obecną oczywiście w wydaniu Professional). Dzięki Zdalnemu pulpitowi możesz się połączyć z odległym komputerem przez internet i korzystać z niego tak, jakbyś korzystał z maszyny stojącej na twoim biurku. Wprowadzenie modyfikacji odblokowuje potencjał zdalnego pulpitu także w XP Home.

Szyfrujący system plików
Dzięki wbudowanemu w Windows XP Professional szyfrującemu systemowi plików (EFS: Encrypting File System) każdy użytkownik może zaszyfrować dowolny plik czy folder należący do niego. Inni użytkownicy, nawet administratorzy, mający konta na danym komputerze, nie będą mieli dostępu do zaszyfrowanych EFS-em danych. Windows XP Home nie ma EFS, oczywiście nie dotyczy to specjalnej wersji, którą stworzysz z naszą pomocą.

Funkcja przyporządkowania uprawnień do plików i folderów
Co prawda w XP Home zainstalowanym z domyślnymi ustawieniami istnieje możliwość zarządzania uprawnieniami użytkowników do plików i folderów, ale funkcja ta jest niewygodna w użyciu, gdyż sprowadza się do korzystania z trudnych poleceń wydawanych w trybie tekstowym. Po modyfikacji zyskasz graficzne narzędzia do zarządzania uprawnieniami, jak w wersji Pro.