Przewodnik po mapach

O skuteczności aplikacji nawigującej decydują przede wszystkim zawartość i aktualność zainstalowanych w programie map, jakość algorytmów wyznaczających trasę i kategoryzacja dróg, czyli informacje o przepustowości arterii, ograniczeniach prędkości, opłatach za przejazd. Dla pieszego lub rowerzysty istotne jest, aby mapa zawierała drogi gruntowe, polne i szlaki turystyczne oraz żeby algorytm programu brał je pod uwagę podczas wyznaczania trasy. Wszystkim podróżującym przyda się obszerna baza POI – punktów użyteczności publicznej, w których zawierają się praktycznie wszystkie obiekty, od sklepów i bankomatów, przez hotele i restauracje, po teatry i kina.

Programy dostępne w sklepach z aplikacjami korzystają z różnych map cyfrowych. Są to zarówno produkty zagraniczne, np. TeleAtlas i Navteq, jak i krajowe mapy firm Geosystems i Imagis. Te mapy najczęściej wykorzystywane są w aplikacjach do nawigacji samochodowej. Dużą grupę zwolenników mają projekty społecznościowe – międzynarodowy OpenStreetMap (OSM) i lokalny Uzupełniająca Mapa Polski – prawie cała Polska (UMP – pcPL). W nich mapy są tworzone przez samych użytkowników i dostępne za darmo na zasadzie otwartych licencji. Z darmowych map najczęściej korzystają piesi i rowerzyści, choć nie ma przeciwwskazań do ich użycia podczas jazdy autem.

Niektóre aplikacje pozwalają na wykorzystanie map rastrowych – najprościej wyobrazić je sobie jako skan mapy papierowej. Takie mapy oferują wydawnictwa kartograficzne, np. krakowski Compass. Najbardziej przydatne będą na turystycznych szlakach, np. w górach.

Mapa może być przechowywana w pamięci smartfonu (najczęściej pobierasz ją razem z aplikacją) lub pobierana na bieżąco w trakcie podróży. Drugi sposób wymaga poniesienia kosztów transmisji danych. Na przykład w najpopularniejszym polskim programie z mapami online – NaviExpert – jest to około 250 KB na 100 km. Przed podróżą sprawdź cenę transmisji danych w swojej taryfie komórkowej. Być może twój abonament obejmuje pakiet danych. Jeśli nie, to zawsze możesz wykupić niewielki pakiet 100 MB, którego cena nie przekroczy 10 zł. Program z mapami online to zły pomysł, jeśli jedziesz za granicę – cena korzystania z transmisji danych w roamingu będzie zabójcza.

Cyfrowa mapa jest obudowana przez producenta aplikacji interfejsem użytkownika, bazą punktów POI, algorytmem wyznaczania trasy oraz dodatkowymi funkcjami charakterystycznymi dla typu aplikacji. Ponieważ żadna mapa (i co za tym idzie, aplikacja) nie będzie równie skuteczna podczas jazdy autem, rowerem i podróży pieszo, potrzebna jest specjalizacja.

Dla kierowcy niezbędne będą informacje o drogach jednokierunkowych, ograniczeniach prędkości, czasie trwania podróży. Istotne są też dodatkowe funkcje, np. asystent pasa ruchu, który pomaga poruszać się po skrzyżowaniach i autostradach, wyszukiwanie parkingu itp. Coraz częściej w programach nawigujących można spotkać funkcje angażujące użytkownika (bezpośrednio lub pośrednio). Kierowca może zgłaszać błędy na mapie, dodawać znalezione punkty POI. Ponieważ smartfon jest cały czas online, program może, o ile mu na to pozwolisz, kontrolować prędkość poruszania pojazdu i wysyłać informacje do serwera producenta programu za pomocą sieci komórkowej. Na podstawie informacji z wielu źródeł tworzona jest mapa korków. Te dane są następnie z powrotem kierowane do smartfonów użytkowników programu, aby aplikacja mogła ominąć utrudnienia podczas wyznaczania trasy. System nie jest idealny i bywa nieprecyzyjny. Jeśli w okolicy nie ma żadnego kierowcy używającego programu, to na mapie będzie brakowało aktualnych informacji o ruchu (wyświetlana może być najwyżej nieprecyzyjna prognoza wyliczona na podstawie danych archiwalnych).

Innym sposobem informowania użytkownika o utrudnieniach na drodze jest ręczne wysyłanie powiadomień o wypadkach i korkach przez samych kierujących. Podobnie jak w przypadku CB radia kierowcy ostrzegają się wzajemnie nie tylko o utrudnieniach, ale też kontrolach drogowych, radarach, nieoznakowanych pojazdach policyjnych.

Specjalistyczne programy do nawigacji rowerowej to zazwyczaj mapa Google obudowana funkcjami potrzebnymi rowerzyście – informacją o prędkości, czasie trwania podróży, pogodzie itp. Często program zawiera funkcję asystenta treningu, pozwala zapisywać ścieżki przebytych tras, prezentuje statystyki dotyczące treningu, pokonanych wzniesień, średniej prędkości. Niektóre aplikacje współpracują (przez bluetooth) z zewnętrznymi monitorami prędkości, tętna i pedałowania.

Jako program do nawigacji pieszej najlepiej sprawdzi się aplikacja pozwalająca użytkownikowi wybierać mapy, które wgra do smartfonu. Może to być np. bardzo szczegółowa mapa rastrowa z leśnymi i polnymi dróżkami. Mapę możesz wgrać w domu przed wyjazdem, korzystając z sieci Wi-Fi. W trakcie podróży wgrywanie mapy może okazać się kosztowne, bo mapy rastrowe mają dużą objętość. Zaletą aplikacji do nawigacji pieszej jest możliwość wgrania więcej niż jednej mapy (map z różnych źródeł). Aplikacja piesza, podobnie jak rowerowa, często oferuje możliwość zapisu śladu pokonanej drogi. Inne przydatne funkcje to np. cyfrowy kompas, integracja z turystycznymi usługami społecznościowymi (FourSquare), wsparcie zewnętrznych czujników w standardzie ANT+ (krokomierz, pulsometr).

Każdy smartfon z Androidem (i spora grupa tabletów) ma fabrycznie wgraną aplikację do nawigacji firmy Google (która korzysta z mapy tego producenta). Posiadacze smartfonów Nokii z Windows Phone też mają dostęp do darmowej fabrycznej nawigacji o nazwie Here+. Programy do nawigacji pieszej i rowerowej to też najczęściej rozwiązania darmowe. Natomiast większość aplikacji do nawigacji samochodowej jest płatna. Rozpiętość cen jest przy tym bardzo duża – od kilkudziesięciu do kilkuset złotych. Przy zakupie zwróć uwagę, czy licencja na program jest bezterminowa czy obejmuje skończony przedział czasu, zazwyczaj rok. W drugim przypadku konieczne będzie przedłużenie licencji, co oznacza kolejny wydatek. Większość aplikacji oferuje możliwość darmowego wykorzystania przed zakupem. Okres próbny trwa zazwyczaj 7 (a czasami 14) dni. Tygodniową wycieczkę odbędziesz bez wydawania pieniędzy. Ciekawym i czasami bardzo opłacalnym sposobem płacenia za mapę jest subskrypcja na określony czas. Możesz wykupić dostęp do mapy np. na jeden dzień, tydzień, miesiąc – w zależności od potrzeb.

W czasie obowiązywania licencji – miesięcznej czy bezterminowej – producent zobowiązuje się do aktualizowania mapy. W zależności od programu aktualizacje mogą być kwartalne, półroczne, a nawet rzadsze. W przypadku programów z mapą online mapa pobierana podczas jazdy jest zawsze najnowszą wersją udostępnioną przez producenta. Inna ważna kwestia, często pomijana podczas wyboru i zakupu mapy, to możliwość przeniesienia licencji na inne urządzenie. To istotny problem w przypadku zakupu aplikacji z licencją na dłuższy okres. Producent powinien umożliwić ponowną instalację programu po zmianie smartfonu lub tabletu.

W moduł GPS, potrzebny do nawigowania, jest wyposażony każdy smartfon oraz część tanich tabletów. W wygodnej nawigacji na smartfonie może przeszkadzać zbyt mały ekran i niska rozdzielczość wyświetlacza. Rozsądnym minimum jest przekątna ekranu 3,5 cala, ale do komfortowego użytkowania potrzebne jest urządzenie 4-calowe (rozdzielczość 800 x 480). W trakcie nawigowania smartfon czy tablet mocno zużywa baterię. Dlatego podczas podróży trwającej dłużej niż godzinę konieczne będzie użycie ładowarki samochodowej. Przyda się też uchwyt na telefon mocowany na szybie.

Nasze propozycje dobraliśmy tak, aby przedstawić reprezentantów każdej z grup omawianych w artykule: programy dla kierowców, rowerzystów oraz pieszych; płatne i darmowe; z mapami online i offline; dostępne w abonamencie lub za jednorazową opłatę. Przy opisie aplikacji znajdziesz informację o jej przydatności dla każdej z trzech grup podróżnych oraz o dostępności w poszczególnych systemach operacyjnych.

Główną funkcją programu jest informowanie kierowcy o fotoradarach, kontrolach radarowych, patrolach policji, wypadkach i inspekcjach ruchu drogowego. Źródłem tych informacji są inni kierowcy. Dlatego z dokładnością i rzetelnością danych jest różnie. W miejscach, w których duża grupa kierowców używa Yanosika, spotkasz także białe plamy (np. na mniej uczęszczanych drogach). Gdy zauważysz zdarzenie na drodze, wystarczy wcisnąć jeden przycisk, by wysłać raport do innych kierujących. Od niedawna Yanosik oferuje też funkcję nawigacji z komendami głosowymi. Program pokazuje na mapie zatłoczenie ulic, ale inne funkcje planowania trasy są bardzo ubogie. Funkcja nawigacji jest jednak wciąż rozwijana.

Ta aplikacja jest przede wszystkim dostępnym z poziomu smartfonu mapnikiem, w którym możesz otwierać i przeglądać cyfrowe wersje map. Bezpośrednio z aplikacji możesz pobierać np. mapy dwóch otwartych projektów OSM oraz UMP-pcPL. Obie mapy zawierają szlaki turystyczne oraz szlaki rowerowe. Dodatkowo do aplikacji możesz wgrać mapę z zewnętrznego źródła. Mapę najlepiej przygotować przed podróżą. Wybierz obszar, w który jedziesz, i pobierz odpowiadającą mu mapę. Wgranie do urządzenia np. całej mapy Polski może być kłopotliwe – objętość mapy OSM to ponad 10 GB. Jeśli zrezygnujesz z odwzorowania poszczególnych ulic, objętość spada do 172 MB.

To druga, obok AutoMapy, najlepsza nawigacja samochodowa do jazdy po Polsce, dostępna na smartfonach. Wyróżniają ją bardzo dokładne mapy dostępne tylko online, aktualne informacje o korkach oraz opłaty za dostęp do aplikacji na zasadzie subskrypcji. W trakcie jazdy program ostrzega przed fotoradarami i niebezpiecznymi miejscami. Wyświetla też ograniczenia prędkości. Możesz wybrać, czy trasa będzie prowadziła przez płatne odcinki dróg czy drogi nieutwardzane. Dodatkowe funkcje przydatne kierowcom to informacje o spalaniu benzyny i cenach paliw na stacjach oraz bogata baza POI. Program jest zintegrowany z usługą jakdojade.pl – przewodnikiem po komunikacji miejskiej.

Program jest narzędziem bardzo uniwersalnym – przyda się kierowcy, rowerzyście, pieszemu. Środek transportu wybierasz w momencie wpisywania nazwy celu podróży (możesz ją także powiedzieć – program dobrze rozpoznaje głos). Potem aplikacja oferuje trzy różne trasy do celu z możliwością uniknięcia autostrad i dróg płatnych. Informacje o ruchu są widoczne tylko w momencie planowania trasy. Program nie potrafi omijać korków. Mapy Google nie mają informacji o szlakach turystycznych i trasach rowerowych. Za to w trakcie podróży zamiast klasycznej mapy możesz wyświetlić zdjęcie satelitarne (lotnicze) lub widok Street View (jeśli jest dostępny na danym obszarze). Mapa pobierana jest online.

Tę aplikację polecamy kierowcom samochodów, którzy podróżują poza granicami kraju. Aplikacja używa map przechowywanych w pamięci smartfonu, a ty możesz bardzo precyzyjnie określić, jaki fragment mapy będzie ci potrzebny. Może to być tańsza mapa wybranego kraju lub droższa mapa Europy Wschodniej, Środkowej, Zachodniej lub całego kontynentu (to najdroższa opcja). Dzięki temu nie płacisz za mapy obszarów, które cię nie interesują. Dodatkowym atutem jest bezterminowa licencja z aktualizacjami. Te ostatnie ukazują się niestety ze sporym opóźnieniem, które w przypadku Polski może sięgać nawet roku. Program ma bardzo rozbudowane opcje planowania trasy oraz możliwości modyfikowania interfejsu.

Aplikacja ma świetnie wyglądającą i bardzo dokładną mapę Polski, m.in. z widokiem 3D, na którym odwzorowano bryły budynków z numeracją adresów, funkcją wyświetlania aktualnej sytuacji na drogach oraz komendami głosowymi wydawanymi przez Krzysztofa Hołowczyca. Ponadto wyposażono ją w słuszną liczbę opcji pozwalających wpływać na planowanie trasy i wygląd interfejsu. Program potrafi dostosować natężenie głośności poleceń głosowych do prędkości jazdy (hałasu w kabinie). Licencja na aplikację jest czasowa – dostępne opcje to 7, 90 i 366 dni. W okresie trwania licencji otrzymujesz aktualizację mapy raz na kwartał. Aktualnie trwa promocja cenowa na zakup programu.