Smartfon z klocków

Modułowe smartfony nie są jeszcze dostępne na rynku. Pierwszy koncept takiego urządzenia pojawił się w 2013 roku i nosił nazwę Phonebloks. Szkieletem urządzenia była płyta główna, do której możliwe było przyłączenie klocków z podzespołami. Na przedniej części urządzenia planowane było umieszczenie tylko jednego, ale za to największego bloku – wyświetlacza. Z kolei po drugiej stronie płyty głównej miały znaleźć się moduły łączności bezprzewodowej, pamięci, procesora, akumulatora, żyroskopu, aparatu i wielu innych podzespołów.

Wymienne moduły mogą pozwolić na stworzenie smartfonu o niespotykanych do tej pory możliwościach. Modułowy smartfon zamiast typowego aparatu mógłby mieć kamerę termowizyjną i poziomicę laserową, która ułatwiłaby np. prace remontowe. Taki telefon-narzędzie mógłby się przydać chociażby architektom oraz inżynierom budownictwa. Oczywiście jest to tylko jeden z przykładów zastosowania modułów, bo ich możliwości ogranicza wyłącznie ludzka wyobraźnia.

Kolejną zaletą modułowego smartfona byłyby duże oszczędności w razie awarii takiego urządzenia. Rozbicie wyświetlacza nie będzie już oznaczać konieczności kupna nowego smartfonu, a tylko wymiany ekranu. To samo dotyczy akumulatora, na wymianę którego pozwala coraz mniejsza liczba producentów sprzętu. Wszystko to będzie mieć wpływ nie tylko na ogromne możliwości i niski koszt eksploatacji urządzenia, ale też na środowisko. Brak konieczności wymiany smartfonu przy pierwszej lepszej okazji oznacza znaczne ograniczenie liczby elektrośmieci.

Phonebloks nie pojawi się na rynku, ponieważ nad podobnym urządzeniem już w 2012 roku pracowała Motorola. Jej projekt o nazwie Ara miał praktycznie takie same założenia jak Phonebloks. Z tego powodu Dave Hakkens, pomysłodawca Phonebloksa, pod koniec 2013 roku postanowił połączyć siły z Motorolą. Od tamtej pory twórcy Phonebloks nie pracują nad sprzętem, stworzyli natomiast niezależną społeczność skupiającą osoby zainteresowane ideą modułowych smartfonów. Na forum należącym do organizacji można znaleźć wiele ciekawych pomysłów dotyczących wzornictwa takich urządzeń oraz nowych rodzajów modułów możliwych do zastosowania. Najlepsze pomysły mają szansę na uwzględnienie w projekcie Ara.

Oprogramowaniem, pod kontrolą którego będą pracować smartfony modułowe, będzie należący do Google system Android. Gdy Motorola pracowała nad Arą, należała do firmy z Mountain View. Gdy została sprzedana Lenovo, Google przejął pracę nad projektem. Przedsiębiorstwo obiecało, że stworzy największy na świecie otwarty system umożliwiający tworzenie modułowych telefonów. Pod wieloma względami będzie on przypominał właśnie Androida. Widać to chociażby po sposobie dystrybucji odpowiednich modułów. Programowe możliwości mobilnego systemu Google można zwiększyć za pomocą aplikacji ze Sklepu Play. Na podobnej zasadzie sprzętowe możliwości smartfonu Ara będzie można zwiększyć za pomocą modułów sprzedawanych w sklepie Ara Module Marketplace.

Endo, szkielet modułowych smartfonów, będzie dostępny w trzech rozmiarach – małym, średnim oraz dużym. Pozwolą one na zbudowanie klasycznego telefonu z fizyczną klawiaturą, typowej wielkości smartfonu lub phabletu. W większym szkielecie znajdzie się więcej miejsca na moduły, dlatego osoby zamierzające zbudować coś więcej niż zwykłego smartfona powinny zdecydować się na urządzenie o największym rozmiarze. Wówczas będą mogły wybrać, czy wolą ograniczyć możliwości urządzenia w celu zastosowania większego akumulatora, czy też wolą dodać do swojego urządzenia mobilnego chociażby moduł sprawdzający czystość wody.

Twórcy Ary zapewniają, że z myślą o smartfonie przygotowano już 11 modułów. Dwiema częściami, które byłyby instalowane z przodu, są 4,5-calowy wyświetlacz o rozdzielczości 1280 x 720 pikseli oraz moduł z czujnikami światła i zbliżenia. Po drugiej stronie smartfonu znajdzie się pozostałych dziewięć modułów, czyli aparat o rozdzielczości 5 megapikseli, łączony moduł Wi-Fi i Bluetooth, gniazdo ładowarki USB, antena, modem 3G, akumulator, głośnik oraz procesor dostępny w dwóch wersjach. Do wyboru użytkownik będzie miał układy Marvell PXA1928 oraz Nvidia Tegra K1. Różnią się one zarówno wydajnością, jak też zapotrzebowaniem na energię.

Google zapewnia, że do końca roku na rynku będzie dostępnych co najmniej 30 różnego rodzaju modułów. Wśród nich najprawdopodobniej znajdą się dwa moduły audio firmy Sennheiser o oznaczeniach Amphion i Proteus. Pierwszy z nich ma cechować się bardzo dobrą jakością dźwięku, drugi będzie wyposażony w dwa wyjścia słuchawkowe. Swoje moduły projektuje też Innolux, chiński producent wyświetlaczy. Zapowiedział on stworzenie 4,5-calowego ekranu o rozdzielczości 1280 x 720 pikseli, jasności na poziomie 600 nitów. Ekran ma być pokryty chroniącym przed zarysowaniami szkłem Gorilla Glass. Firma zapowiedziała też stworzenie ekranów w innych rozmiarach. Wśród nich znajdą się modele obsługujące obraz trójwymiarowy, a nawet wyświetlacze E-Ink.

Phonebloks pod względem wyglądu w ogromnym stopniu różnił się od większości znajdujących się na rynku smartfonów. Było tak ze względu na kanciastą obudowę samego smartfonu, jak też bloków, z których miał zostać zbudowany. Inżynierowie Google uznali, że wygląd modularnego smartfonu nie może za bardzo odbiegać od urządzeń, które znają dzisiejsi użytkownciy. Dlatego w smartfonach Ara szkielet o nazwie Endo ma bardziej opływowy kształt, a bloki nie tworzą całej obudowy smartfonu, a zaledwie częściowo ją wypełniają.

Taka budowa urządzenia może z początku wydawać się niezbyt solidna – wiele osób jest zdania, że po upadku na ziemię taki smartfon rozsypie się na kawałki. Nie należy się jednak tego obawiać. Wszystkie mocowania modułów są zbudowane w oparciu o magnesy elektropermanentne o sile 30 niutonów. Tak jak zwykłe magnesy nie wymagają one zasilania, ale możliwe jest zmniejszenie ich siły. Zmiana mocy magnesów będzie możliwa z poziomu interfejsu telefonu.

Google zapowiedział, że najtańsza wersja modułowego smartfonu ma kosztować zaledwie od 50 do 100 dolarów. Zainteresowanie użytkowników i producentów tak tanimi urządzeniami jest duże – swoje modułowe smartfony zapowiadają kolejne firmy. Model wykonany przez ZTE prezentuje się nawet ciekawiej niż Project Ara. Ma mniejsze, schowane pod obudową moduły, przez co urządzenie na pierwszy rzut oka wygląda jak każdy inny smartfon. Produkcję modułowych smartfonów ma w planach również największy chiński i trzeci na świecie producent smartfonów – Xiaomi.

Wśród entuzjastów technologii istnieje obawa, że za rozwijającą się warstwą sprzętową może nie nadążyć oprogramowanie. Android nie jest przygotowany do wymiany podzespołów telefonu „w locie”. Całkiem możliwe jest, że smartfon taki po każdej zmianie sprzętowej będzie musiał pobierać sterowniki do nowych podzespołów. Niepokojąca jest też dostępność aktualizacji systemu na takich urządzeniach – już teraz producenci smartfonów nie radzą sobie z przygotowywaniem update’ów dla wszystkich swoich modeli. Zmienna konfiguracja dodatkowo utrudnia ich przygotowanie.

By modułowe smartfony miały rację bytu, Google musi uporać się z problemami z oprogramowaniem. Możliwe zresztą, że już to zrobił, bo pierwsze urządzenia mają pojawić się na rynku jeszcze w tym roku.