Telefon do lamusa
Jedną z zalet korzystania z telefonii internetowej VoIP są oszczędności nawet do kilkudziesięciu złotych miesięcznie. Wadą bywa trochę gorsza niż w telefonii stacjonarnej jakość dźwięku. Mimo to popularność VoIP rośnie. Trzy lata temu połączenia VoIP oferowały dwie firmy, obecnie ponad czterdzieści.
Internet tylko dla VoIP – czy to się opłaca?
Założenie internetu tylko po to, aby rozmawiać za pomocą VoIP, może się opłacać (patrz tabelka przedstawiająca szacunkowe koszty). Podaliśmy w niej ceny operatora Betamax, u którego miesięczny koszt 8 zł uzyskuje się przy doładowaniu 95 zł, przedłużającym ważność konta o rok. Co ważne, użytkownik otrzymuje za tę kwotę możliwość wykonania miesięcznie do 1200 minut bezpłatnych połączeń na numery stacjonarne do ponad 20 krajów, także do Polski. W konkurencyjnych planach taryfowych Telekomunikacji Polskiej można otrzymać w ramach abonamentu 250 minut lub 2000 minut na połączenia, ale tylko w Polsce. W planach TP także ceny połączeń poza abonamentem są wyższe niż ceny połączeń w telefonii internetowej. Trzeba też podkreślić, że u niektórych operatorów VoIP ceny połączeń na popularne kierunki międzynarodowe – do USA, Wielkiej Brytanii, Niemiec czy Irlandii – są niższe niż ceny połączeń w Polsce. Jeśli wykonujesz nawet niewiele połączeń międzymiastowych czy międzynarodowych, twój rachunek w Telekomunikacji Polskiej może być więc znacznie wyższy niż u operatora VoIP. Osoby, których rachunki za telefon przekraczają 90–100 zł, nie oszczędzą dużo, ale dzięki telefonii internetowej będą mogły znacznie dłużej rozmawiać bez ponoszenia jeszcze większych kosztów.
Telefonia internetowa VoIP to rozwiązanie dla osób mających dostęp do internetu – najlepiej o przepustowości minimum 128 Kb/s. Za pomocą VoIP można dzwonić, siedząc przed komputerem i używając słuchawek oraz mikrofonu albo specjalnego telefonu lub bramki USB, podłączanych do peceta czy notebooka. Większą wygodę daje jednak posługiwanie się telefonem IP lub telefonem stacjonarnym podpiętym do bramki VoIP (patrz tabelki) – można wtedy rozmawiać niezależnie od tego, czy ktoś inny korzysta z komputera czy nie, a nawet gdy komputer jest wyłączony. Koszt najtańszych rozwiązań tego typu nie przekracza 150 zł.
Opłaty za połączenia VoIP są pobierane z konta założonego u operatora VoIP i zasilanego zgodnie z regułami operatora (niektóre połączenia są darmowe, np. między klientami tego samego dostawcy VoIP). Większość operatorów VoIP przydziela też swoim klientom publiczny numer PSTN, czyli taki, jak w telefonii stacjonarnej. Pod taki numer można się bez problemu dodzwonić ze zwykłego telefonu stacjonarnego czy komórki. Coraz bardziej popularny VoIP powoli zaczyna zagrażać telefonii stacjonarnej.
Internetowa kontra stacjonarna
Technologię VoIP odróżnia od tradycyjnej telefonii tak zwany brak gwarancji pasma oraz zależność od innych mediów. W tradycyjnej telefonii operator jest odpowiedzialny za działanie całej infrastruktury niezbędnej do realizacji połączeń, łącznie z zasilaniem linii telefonicznej. Operator VoIP odpowiada jedynie za poprawne działanie serwera usługi głosowej, czyli – w uproszczeniu – za zestawienie połączenia. To, czy połączenie zostanie zrealizowane i jaka będzie jakość dźwięku, zależy także od zewnętrznych czynników. Brak zasilania z sieci energetycznej uniemożliwi realizowanie połączeń VoIP, podczas gdy w takiej sytuacji tradycyjny telefon powinien działać.
Możliwości urządzeń VoIP
O możliwościach danego urządzenia decyduje liczba wbudowanych portów i ich rodzaje:
- LAN – port do podłączenia komputera
- WAN – gniazdo do podłączenia urządzenia do sieci lokalnej w technologii Ethernet lub poprzez telewizję kablową
- DSL – gniazdo w urządzeniach z wbudowanym modemem ADSL, dostępne zamiast gniazda WAN
- PSTN – pozwala na przyłączenie do urządzenia normalnej linii telefonicznej – urządzenie może wykonywać i odbierać połączenia zarówno przez VoIP, jak i z normalnej sieci telefonicznej
- FXS – port w bramce VoIP, do podłączenia zwykłego telefonu
- FXO – port PSTN, który umożliwia także wdzwanianie się na bramkę, np. zdalnie z komórki, i telefonowanie już dalej (np. za granicę) przez internet
- WLAN – wireless LAN, czyli moduł umożliwiający łączność z siecią bezprzewodową Wi-Fi
Z kolei brak gwarancji pasma w technologii VoIP może skutkować złą jakością dźwięku podczas rozmów. Aby można było przesłać nasz głos przez internet, jest on najpierw zamieniany przez specjalne kodeki na postać cyfrową – pakiety internetowe, które po dotarciu do odbiorcy są znów zamieniane na dźwięk. Wystarczy jedno „wąskie gardło” – odcinek sieci, na którym nastąpi utrata około 10 proc. pakietów, aby jakość dźwięku była wyraźnie gorsza niż w tradycyjnej telefonii.
Jakość dźwięku zależy także w dużym stopniu od trasy pakietów, użytkownik nie ma żadnego wpływu na jej wyznaczenie. Stąd usługa VoIP danego operatora w jednej sieci lokalnej sprawdza się doskonale, natomiast w innej wywołuje narzekania.
Inna wada VoIP ma charakter organizacyjny. Rosnąca konkurencja wśród dostawców usług VoIP każe przypuszczać, że nie wszyscy utrzymają się na rynku. Może się więc okazać, że konieczna będzie zmiana operatora i jednocześnie zmiana numeru PSTN (dziś nie działa jeszcze przenoszenie numerów między poszczególnymi operatorami VoIP), co grozi np. utratą kontaktu z jakąś grupą osób.
Poprawianie jakości głosu
O jakości dźwięku w telefonii internetowej decydują następujące parametry: jitter, opóźnienia, efekt echa, straty pakietów i stabilność transmisji na łączu. Użytkownik może wpływać jedynie pośrednio na dwa z nich: jitter i efekt echa.
Jitter można zdefiniować jako zmienne opóźnienia w przesyłaniu pakietów, w wyniku czego część pakietów głosowych przychodzi w innej kolejności niż została wysłana. Efekt echa ma dwie przyczyny. Pierwsza – akustyczna – to sprzężenie zwrotne między słuchawką a mikrofonem. Druga – sprzętowa – to efekt odbicia sygnału elektrycznego na porcie łączącym tradycyjną telefonię z platformą VoIP. Każda bramka VoIP ma wbudowane mechanizmy minimalizujące zarówno efekt echa akustycznego, jak i jitter. Uruchamiane są automatycznie, a korekta ustawień domyślnych potrzebna jest sporadycznie.
Na jakość dźwięku ma też znaczący wpływ przepustowość łącza dostawcy internetu do sieci szkieletowej , Jeśli masz łącze o przepustowości 128 Kb/s lub wyższej, przy konfiguracji bramki internetowej wybierz kodeki G.711 lub G.726 do zamiany głosu na pakiety internetowe i odwrotnie. Zapewniają one najlepszą jakość dźwięku i są obsługiwane przez niemal wszystkich operatorów VoIP. Jeśli jednak parametry łącza nie są najlepsze lub łącze dzielone jest na kilku użytkowników, należy wybrać kodeki o mniejszym zapotrzebowaniu na pasmo, np. G.729, iLBC czy GSM.
Adresy internetowe
Sklepy specjalizujące się w sprzedaży urządzeń VoIP
http://voip.sklep.pl
www.arc7.pl
www.nomadic.com.pl
Wybrane usługi Betamax
www.voipdiscount.com
www.nonoh.net
www.justvoip.com
Polscy resellerzy usług Betamax
www.voipfree.pl
www.voipstrefa.pl
www.dzwondarmo.pl
Rezygnacja z linii telefonicznej
Rezygnacja z tradycyjnej telefonii wiąże się ze stratą dotychczasowego numeru stacjonarnego. Dla młodych ludzi nie będzie to stanowić problemu. Jednak z tradycyjnego telefonu nie powinny rezygnować firmy. Wystarczy awaria łącza dostawcy internetu, czy nawet chwilowy brak zasilania, by klient czy partner firmy nie mógł się do niej dodzwonić, a to nie wpłynie dobrze na jej wizerunek.
Zachowanie linii telefonicznej warto też rozważyć, gdy korzystasz z dostępu do internetu przez gniazdo telefoniczne (technologia ADSL ), a nie przez sieci kablowe czy radiowe. Jeśli na przykład wykupisz usługę dostępu do internetu w Telekomunikacji Polskiej (neostrada) i zrezygnujesz z tradycyjnego telefonu, i tak będziesz musiał płacić za utrzymanie linii telefonicznej, w dodatku więcej, niż wynosi najtańszy abonament w TP, czyli tzw. plan socjalny.
Zamiana telefonii stacjonarnej na internetową ma sporo zalet. Po pierwsze pozwala zaoszczędzić od kilkunastu do nawet kilkudziesięciu złotych miesięcznie na rozmowach, w zależności od tego, jak długo rozmawiamy i na jakie kierunki dzwonimy.
Na przykład niemiecki dostawca VoIP – Betamax (ma też polskich resellerów – patrz ramka Adresy internetowe) – to obecnie jedyny operator, który nie pobiera opłat za połączenia na wybrane kierunki przez ustaloną liczbę dni od momentu zasilenia konta (mechanizm FreeDays). W miesiącu użytkownik uzyskuje do 1200 darmowych minut (w zależności od usługi i pod warunkiem, że nie przekroczysz tygodniowego limitu 300 minut) na połaczenia stacjonarne. Najbardziej korzystne dla osób dzwoniących na numery w Polsce są usługi VoIPDiscount oraz Nonoh (patrz ramka „Adresy internetowe”). Uwzględniając mechanizm FreeDays, rzeczywisty koszt połączenia może być dużo niższy niż 3 gr za minutę na numery stacjonarne i około 8 gr na numery komórkowe (w usłudze Nonoh), a jedno zasilenie konta o wartości 29–33 zł pozwoli na wykonywanie połączeń przez 3 do 6 miesięcy.
Po drugie telefonia internetowa jest nomadyczna – jeśli zmienisz miejsce zamieszkania lub wyjedziesz na jakiś czas, nawet na drugą półkulę, możesz zabrać bramkę VoIP ze sobą. Po wpięciu do sieci lokalnej w nowym miejscu będziesz dostępny wciąż pod tym samym numerem telefonu. Dla porównania, usługa przenoszenia numerów w sieciach stacjonarnych ma duże ograniczenia. Nie dość, że procedura trwa długo (około dwóch miesięcy), to nie możemy przenieść numeru poza daną strefę numeracyjną.
Po trzecie technologia VoIP oprócz możliwości prowadzenia tanich rozmów udostępnia również usługi dodatkowe, jak np. poczta głosowa, możliwość odbierania i wysyłania faksów bez potrzeby kupowania maszyny faksowej, IVR, czyli mechanizmy centralkowe (np. powitanie, wybór numerów wewnętrznych) czy prowadzenie telekonferencji. Usługi takie u operatorów VoIP są znacznie tańsze niż analogiczne usługi świadczone przez operatorów tradycyjnych.
Którą bramkę wybrać
Liczba różnych modeli urządzeń VoIP dystrybuowanych w Polsce zbliża się do 150. Do wyboru są telefony IP, bramki VoIP oraz urządzenia USB. Największą grupę stanowią bramki VoIP. Można je podzielić na 3 rodzaje: bramki VoIP, bramki z wbudowanym routerem oraz urządzenia z wbudowanym routerem i modemem ADSL.
Pierwszy rodzaj bramek jest przeznaczony dla osób, które już mają router. Pozostałe dwa rodzaje produktów – dla osób, które mają łącze internetowe podłączone bezpośrednio do komputera. Jeśli internet jest dostarczany po kablu telefonicznym, czyli w technologii ADSL, należy wybrać bramkę z wbudowanym routerem i modemem ADSL. Natomiast jeśli sygnał internetowy jest dostarczany kablem ethernetowym lub z sieci telewizji kablowej, wystarczy bramka z wbudowanym routerem.
Do biura dobrym rozwiązaniem są telefony IP. Są one trochę droższe niż bramki VoIP, mają za to wbudowany wyświetlacz LCD, klawiaturę i słuchawkę, a część modeli także możliwość jednoczesnej obsługi kilku kont SIP , czyli kilku kont u różnych dostawców VoIP.
Telefony i bramki VoIP warto kupować w sklepach specjalizujących się w sprzedaży tego typu urządzeń. Ceny są tam zazwyczaj niższe niż w hipermarketach, a także znacznie łatwiej jest uzyskać pomoc przy instalacji czy konfiguracji sprzętu. Przykłady najpopularniejszych urządzeń dostępnych na rynku znajdziesz w tabelkach.