Więcej niż telewizor

• Sebastian Stolarczyk redaktor działu Hardware

Dzięki projektorom zbudowanie kina domowego z prawdziwego zdarzenia nie jest drogie. Już za 1500 złotych można nabyć ciekawe urządzenia, które znacznie poprawią wygodę oglądania filmów w domu. Niestety, za tę kwotę nadal trudno znaleźć projektor o panoramicznej rozdzielczości (nawet tzw. HD Ready). Niemniej i tak wrażenia z oglądania są wielokrotnie lepsze niż na telewizorze w tej samej cenie. Należy jednak pamiętać, że projektor jest mniej uniwersalny, służy głównie do wyświetlania filmów i prezentacji, i że musimy mieć odpowiednio dużą ścianę, a najlepiej specjalny ekran projekcyjny.

W artykule znajdziesz:

• Parametry decydujące o jakości obrazu
• Jakie możliwości i wyposażenie powinien mieć projektor
• Opisy ośmiu testowanych urządzeń za około 1500–2500 złotych
• Informacje o technologii DLP i LCD

Dobry projektor powinien zapewniać przede wszystkim jak najlepszy obraz, w tym także kontrast i możliwie wysoką jasność. Większa jasność sprawia, że obraz będzie lepiej widoczny, gdy w pomieszczeniu jest jasno. Kolejna ważna cecha to odwzorowanie barw. Urządzenie powinno wyświetlać żywe, naturalne kolory. Niestety, znaczna część dostępnych modeli wyświetla mało rzeczywiste barwy. Problemem bywa zbyt wysoka temperatura barwowa, a wtedy obraz jest chłodny. Dlatego najlepiej zdecydować się na projektor, w którym jest możliwość ręcznego dopasowania nasycenia barw składowych.

Ważną cechą jest ostrość obrazu, co dotyczy w szczególności wyświetlanych czcionek. Generalnie występują spore różnice w ostrości w różnych obszarach obrazu (np. na środku jest dobra, w rogach słabsza). Ostrość zależy od elementów optycznych projektora, dlatego najlepiej wybrać dobry pod tym względem model, bo nie będziesz w stanie sam poprawić tego parametru. Ważna jest ponadto równomierność oświetlenia ekranu, tzn. uzyskanie podobnej jasności we wszystkich obszarach wyświetlania – pod tym względem projektory wypadają nie najgorzej.

• DOBRA JAKOŚĆ OBRAZU Projektor powinien zapewniać jak najlepszą jakość obrazu, wysoki kontrast i wiernie odwzorowywać wyświetlane kolory. Nie ma znaczenia, czy będzie to projektor LCD czy DLP (pod warunkiem że efekt tęczy w przypadku DLP nie stanowi dla użytkownika problemu).
• WYGODNA OBSŁUGA Obsługa urządzenia powinna być intuicyjna. Dotyczy to zarówno ergonomii pilota zdalnego sterowania (musi wygodnie leżeć w dłoni), jak również przycisków na samym projektorze – powinny być dobrze opisane, duże i udostępniać najpotrzebniejsze ustawienia bez konieczności wchodzenia do menu.
• CICHA PRACA Projektor musi być przystosowany do przełączania w tryb ekonomiczny, w którym lampa świeci słabiej, ale praca jest znacznie cichsza. Taki projektor lepiej się sprawdzi w domowym zaciszu oraz w mniejszym pomieszczeniu.

Jednym z ważniejszych elementów wyposażenia jest zestaw wejść wideo. Standardem jest analogowe gniazdo D-Sub (do podłączenia komputera) oraz złącza S-Video i kompozytowe. Powszechne są też wejścia DVI i HDMI, ale w tanich modelach są rzadko spotykane. Jednak warto zdecydować się na model z tym interfejsem. Zestaw złączy audio w projektorach jest raczej niewielki, ale dźwięk z projektora nie ma większego znaczenia, bo większość z nich i tak jest wyposażona tylko w niskiej klasy głośnik monofoniczny.

W projektorach bardzo istotny jest ekonomiczny tryb pracy, który ma trzy zalety: wpływa na żywotność lampy (z reguły wydłuża czas jej pracy o 1000 godzin), urządzenie pracuje ciszej, a pobór mocy obniża się o 20–50 watów. Minusem jest niższa jasność, więc gorsza widoczność obrazu za dnia. Aby użytkownik mógł wykorzystać możliwości projektora, ważne jest intuicyjne menu ekranowe. Istotnym elementem jest liczba dostępnych z nim regulacji. Dobrze, że każdy projektor umożliwia dostosowanie kolorów w jakimś stopniu (czy to za pośrednictwem temperatury barwowej czy regulacji składowych kolorów), czy też regulację zniekształceń trapezowych – niestety tylko w pionie, choć w większości przypadków taka korekcja wystarcza.

Samo dobre menu nie gwarantuje jednak wygodnej obsługi projektora – potrzebny jest również pilot zdalnego sterowania. Powinien przede wszystkim dobrze leżeć w dłoni i udostępniać najważniejsze regulacje bez konieczności wchodzenia do menu. Najlepsze piloty mają np. osobny przycisk do zmiany trybu wyświetlanego obrazu oraz wskaźnik laserowy. Mniejsze znaczenie ma już panel przycisków na samym projektorze, który pozwoli na szybkie dopasowanie najważniejszych ustawień (np. wybór źródła sygnału, automatyczne pozycjonowanie obrazu).

Nierzadko się zdarza, że powierzchnia przygotowana do ustawienia projektora nie jest idealnie równa. Wtedy z pomocą przychodzą regulowane nóżki u podstawy urządzenia. Ich zakres regulacji powinien być jak największy, bo pozwoli to w najlepszym stopniu skorygować błędy w geometrii spowodowane ustawieniem projektora.

Na możliwości projektorów wpływa także technologia ich wytwarzania. Tańsze modele DLP mają mniejsze gabaryty i większy kontrast, który powoduje, że czerń jest głębsza niż w niedrogich modelach LCD. Ponadto siatka pikseli jest mniej widoczna. Minusem DLP jest tak zwany efekt tęczy, widoczny w filmach lub statycznych obrazach, kiedy mrugamy oczami. Wynika to z tego, że projektor nie wyświetla wszystkich kolorów jednocześnie, ale jeden po drugim. Przed zakupem warto zwrócić uwagę, czy jesteśmy w stanie zaobserwować szybko zmieniające się barwy składowe (większość ludzi tego nie widzi). Ponadto projektory DLP teoretycznie gorzej odwzorowują barwy z powodu obecności dodatkowego panelu, który ma zwiększać jasność.

Z kolei atutami modeli LCD jest lepsze nasycenie barw, a także większa jasność niż w modelach DLP z lampą o podobnej mocy. Wynika to z konstrukcji, której działanie jest podobne do monitorów komputerowych. Inną zaletą modeli z technologią LCD jest nieco lepsza ostrość obrazu, dlatego projektory te lepiej się nadają np. do biznesowych prezentacji z tabelami i wykresami. Nie występuje w nich także efekt tęczy. Dlatego też urządzenia te są uznawane za sprzęt dla bardziej wymagających użytkowników.

Od ostatniego testu projektorów w PC Formacie 3/2008 zwiększyła się oferta modeli o rozdzielczościach HD (włącznie z 1920x1080), zatem modele o niższych rozdzielczościach znacznie staniały. W poprzednim teście dominowały modele XGA za około 3000 zł, dziś podobne noty uzyskują projektory za mniej niż 2000 zł. Nadal większość modeli ma tylko analogowe wejścia wideo, nie ma też regulacji toru optycznego.

Przetestowaliśmy osiem projektorów – wszystkie modele DLP. W teście zabrakło modeli LCD, bo ich ceny nadal utrzymują się na nieco wyższym poziomie.

W tej kategorii ocenialiśmy rzeczywistą jasność obrazu, kontrast, temperaturę barwową i błędy odwzorowania kolorów. Pod uwagę braliśmy również inne defekty obrazu, jak rozkład oświetlenia, poprawność przejść gradientów czy ostrość. Pod tym względem najlepsze okazały się projektory, które zajęły pierwsze trzy miejsca – Optoma ES520, LG DX420 i NEC NP200. Dwa pierwsze modele zapewniają najwierniejsze kolory, natomiast projektor NEC najlepszą jasność obrazu – wręcz deklasuje konkurencję. Mimo tego nie uzyskał najwyższej noty w pomiarach kontrastu, choć również pozostał w czołówce.

Najgorzej pod względem jakości zaprezentował się projektor Benq MP512ST, który mimo niezłej jasności deklarowanej przez producenta uzyskał bardzo słabe wyniki. Obraz można było jednak polepszyć, wybierając tryb użytkownika w menu i ręcznie dopasowując parametry. Co ciekawe, wszystkie projektory bardzo dobrze radziły sobie z zapewnieniem równomiernego oświetlenia powierzchni ekranu. Bardzo dobrze spisały się tutaj modele firm NEC, LG, Acer. Pod tym względem najsłabiej wypadł projektor Optoma, w którym obraz w rogach ekranu był o 20 proc. ciemniejszy niż w centralnej jego części.

Bardzo dobrze wypadły oba projektory marki LG oraz model Infocus. Na ich wysoką ocenę złożyła się przede wszystkim duża liczba regulacji dostępnych w menu. Projektory te umożliwiają wybór przestrzeni barw (tylko LG), temperatury kolorów oraz dopasowanie każdej ze składowych RGB. Na uwagę zasługuje bardzo krótki czas włączania i wyłączania. Podobny rezultat uzyskał tylko projektor Optoma ES520, który ponadto wyróżnia się największą liczbą opcji konfiguracyjnych. Pozostałe modele wypadają słabiej. Modele NEC i Acer są uciążliwe, bo długo się wyłączają – trzeba poczekać prawie dwie minuty, zanim projektor się schłodzi i przejdzie do trybu spoczynku. Czas uruchomienia w niemal wszystkich przypadkach jest już bardzo dobry – wynosi około 30 sekund.

Acer P1166, który w pozostałych kategoriach wypadał przeciętnie lub słabo, zabłysnął pod względem wyposażenia. Urządzenie ma dobry pilot i funkcjonalne przyciski na obudowie projektora, a także – jako jedno z dwóch – także cyfrowe gniazdo HDMI. Identyczną ocenę można wystawić urządzeniu Benq, bo mimo słabej jakości obrazu i możliwości bardzo dobrze wypada pod względem wyposażenia. Jako jedyny ma też głośniki stereo. Słabiej wyposażono oba modele firmy NEC. Nie mają żadnych przycisków poza tymi na pilocie. Jednak ich zaletą jest specjalne zagłębienie na obudowie projektora, gdzie można włożyć niewielki gabarytowo pilot.

Zwycięzca testu wyświetla obraz o dobrej ogólnej jakości i ma doskonałe możliwości. Wprawdzie wyświetlany przez urządzenie obraz ma przeciętny kontrast i niską jasność (najlepiej wygląda w ciemniejszych pomieszczeniach), ale za to bardzo wiernie oddane kolory. Niezła jest również ostrość wyświetlanych czcionek. Niestety, podobnie jak większość tańszych projektorów urządzenie pracuje tylko w rozdzielczości 800x600, a zatem znakomicie się nadaje do wyświetlania standardowego materiału z płyt DVD czy plików formatu DivX. Projektor wypada natomiast rewelacyjnie pod względem możliwości i liczby opcji dostępnych w menu. Użytkownik może wybrać nie tylko przestrzeń barw, ale również ich temperaturę i proporcje składowych RGB. Model jest ponadto wyposażony w wygodny pilot ze wskaźnikiem laserowym i bardzo szybkim czasem uruchamiania (30 sekund) i wyłączania – zaledwie 10 sekund. Minusem projektora jest niewielka liczba złączy wideo (np. brak HDMI).

Obraz z tego projektora ma nawet lepszą jakość od wyświetlanego przez zwycięzcę testu (np. wyższą jasność i zdecydowanie lepszy kontrast w trybie ekonomicznym), a ponadto urządzenie pracuje w rozdzielczości XGA, czyli 1024x768 pikseli. Obraz projekcji jest wyjątkowo przyjemny dla oka, bo standardowa temperatura barwowa ma taki poziom, jaki większość projektorów uzyskuje dopiero po kalibracji (poniżej 7000 K). Urządzenie zapewnia też niezłą równomierność oświetlenia ekranu. Nie jest wyposażone w tyle opcji konfiguracyjnych, ile ma zwycięzca testu, ale najważniejszych nie brakuje. Jest jednym z nielicznych w teście projektorów o najkrótszym czasie wyłączania (zaledwie 10 sekund, podobnie jak w modelu Optoma ES520 i drugim modelu LG). Podobnie jak w większości przetestowanych urządzeń w zestawie złączy wideo zabrakło jakiegokolwiek cyfrowego interfejsu. Do projektora jest dołączona torba (o wygodę przenoszenia sprzętu zadbało niewielu producentów).

Model firmy NEC otrzymał jedną z najlepszych ocen za jakość obrazu (minimalnie lepszy jest tylko LG DX420). Jako jeden z nielicznych ma ponadto rozdzielczość 1024x768 pikseli, której nie ma nawet zwycięzca zestawienia. Projektor uzyskał prawie najlepszą ocenę za kontrast i najwyższą jasność projekcji. Oznacza to, że urządzenie doskonale sprawdzi się nie tylko w czasie nocnych projekcji, ale również w świetle dziennym. Na uwagę zasługuje ponadto bardzo dobra równomierność oświetlenia i ciepła temperatura barwowa szarości. Niestety gorzej wypada temperatura bieli, bo kolory są już nieco chłodne. Ciekawostką w tym modelu jest brak jakichkolwiek przycisków na samym projektorze. Zamiast tego w jego obudowie znajduje się specjalna „kieszonka” na pilot zdalnego sterowania, który umieszczony w zagłębieniu funkcjonuje jak panel. Projektor nie zapewnia dużej liczby opcji konfiguracyjnych, jest jednym z głośniejszych modeli, a czas jego wyłączania jest niemal najdłuższy.

Ten projektor jest bliźniaczym urządzeniem modelu z drugiego miejsca. Najważniejszymi różnicami w obu modelach jest rozdzielczość pracy (w modelu DS420 wynosi tylko 800x600 pikseli) oraz brak regulacji powiększenia obrazu bezpośrednio na projektorze w uboższym modelu. Poza tym oba projektory są niemal identyczne, tzn. urządzenie LG DS420 cechuje się dobrym obrazem i równie dobrym wyposażeniem co model DX420. Podobnie jak w DX420 bardzo dużą zaletą projektora są bardzo ciepłe kolory w standardowym trybie pracy. Jednak w przeciwieństwie do droższego modelu to urządzenie uzyskuje dużo gorszy wynik pomiaru kontrastu, chociaż wierność kolorów stoi na rewelacyjnym poziomie. Projektor jest jednym z trzech, spośród testowanych, urządzeń o najkrótszym czasie uruchamiania i wyłączania (odpowiednio 30 i 10 sekund). Niestety, mimo wielu zalet projektorowi również brakuje bogatszego zestawu gniazd połączeniowych, przede wszystkim DVI lub HDMI.

Ten projektor to jeden z trzech (w teście) modeli pracujących w rozdzielczości 1024x768 pikseli. Dzięki temu wyświetlany obraz jest mniej ziarnisty i można na nim zmieścić więcej informacji, np. wygodniej przeglądać strony internetowe, choć nie jest to oczywiście głównym zadaniem urządzenia. Projektor zapewnia bardzo dobrą jakość obrazu, na szczególną uwagę zasługuje wysoki poziom zmierzonej jasności. Dzięki temu urządzenie nieźle wypada w jaśniejszych pomieszczeniach, w których obraz powinien być właśnie jaśniejszy. Gorzej jest z kontrastem – model Infocus plasuje się pod tym względem na jednym z ostatnich miejsc. Bardzo wygodnie korzysta się z menu ekranowego, które jest zaprojektowane tak samo jak w wielu modelach firmy Benq. Szkoda tylko, że nie można tego samego powiedzieć o wygodzie korzystania z pilota zdalnego sterowania – ta jest już tylko średnia. Wady tego modelu to przeciętna reprodukcja barw i chłodne kolory w domyślnym trybie.

Ocena tego modelu projektora jest dość trudna. Z jednej strony jakość obrazu i wyniki testów wypadają przeciętnie, z drugiej urządzenie ma najbogatsze wyposażenie ze wszystkich przetestowanych modeli. Testy jakości obrazu wykazały, że jasność projekcji i kontrast stoją na dobrym poziomie (szczególnie jasność), ale wyświetlane kolory są raczej chłodne i nieprzyjemne dla oka. Na szczęście zarówno temperaturę kolorów, jak i proporcje składowych RGB można indywidualnie dostroić. Menu projektora jest dobrze zaprojektowane i zawiera sporo opcji. Konfigurację ułatwia wygodny pilot sterowania (choć duża liczba przycisków może początkowo przeszkadzać). Najciekawszą zaletą projektora Acer w porównaniu do innych modeli jest wyposażenie go w cyfrowe wejście obrazu HDMI. Ponadto w wyposażeniu nie zabrakło torby do przenoszenia urządzenia. Dużą wadą projektora jest krótki czas gwarancji na lampę – wynosi tylko 3 miesiące, czyli połowę standardowego czasu.

Na pierwszy rzut oka projektor jest podobną, tylko uboższą, wersją modelu NP200 z trzeciego miejsca. Inaczej niż droższa wersja pracuje tylko w rozdzielczości 800x600 pikseli. Poza tym mimo zbliżonej konstrukcji zapewnia gorsze parametry obrazu. Projektor lepiej wypada w testach wierności kolorów obrazu, który ma jednak wyraźnie słabszą jasność, gorszy kontrast i o wiele chłodniejsze kolory w standardowym trybie sRGB. Poza tymi minusami urządzenie jest praktycznie identyczne z opisywanym wcześniej modelem NP200. Ma dość ascetyczne menu (nie udostępnia wielu opcji obecnych w innych modelach, jak np. regulacji składowych RGB czy nasycenia barw) i bardzo długo przechodzi w stan uśpienia – trwa to aż dwie minuty. Model można pochwalić za dużą kompaktowość konstrukcji i specjalne miejsce na pilot zdalnego sterowania na górze obudowy, dzięki czemu trudno go zgubić. Na samym projektorze nie uświadczymy jednak żadnych przycisków.

Model Benq to drugi obok modelu Acer projektor w teście, który – oprócz standardowego zestawu gniazd analogowych – ma też wejście HDMI. Ponadto obiektyw o ogniskowej 10 mm umożliwia wyświetlanie bardzo dużego obrazu z małej odległości. Plusem jest menu ekranowe urządzenia. Jednak obraz w trybie sRGB cechuje się bardzo niską jasnością (mimo że według danych technicznych jest to 2200 ANSI lumenów) i równie słabym kontrastem (poniżej 100:1). Sytuację nieco poprawia przełączenie obrazu w inny tryb, w którym staje się jaśniejszy. Standardowe kolory należą do najchłodniejszych w teście, obraz jest zdecydowanie za zimny, dlatego najlepiej dokonać własnych korekt natychmiast po uruchomieniu projektora. Na niekorzyść tego modelu przemawia ponadto najwyższy pobór mocy i najdłuższy czas uruchamiania. Mimo dobrej oceny ogólnej za równomierność oświetlenia ekranu projekcyjnego model MP512ST uzyskał w teście najsłabsze rezultaty.