Wybierz właściwy Windows

• Dariusz Hałas szef działów SOFTWARE i INTERNET

Użytkownicy mocno już wysłużonego Windows XP mogą ze spokojem przesiąść się na nowsze okna – Windows 7 – o ile tylko dysponują wydajnym komputerem (wyposażonym w co najmniej 2 GB RAM). Przy słabszych konfiguracjach sprzętowych (1 GB RAM i mniej) Windows XP wciąż jest nie do pobicia. Użytkowników Visty natomiast zachęcam do przesiadki na „siódemkę”. Szkoda nerwów.

W artykule znajdziesz:

• Informacje o najnowszym systemie Windows 7
• Wyniki testów wydajnościowych systemów Windows XP, Vista i Windows 7
• Informacje, kiedy warto się przesiąść na Windows 7

Od 22 października oficjalnie na półkach sklepów z oprogramowaniem można znaleźć Windows 7.

Windows 7 najprawdopodobniej godnie zastąpi najpopularniejszy do tej pory system operacyjny Microsoftu – Windows XP. Jednak odpowiedź na pytanie: czy warto się przesiadać, jest zależna od tego, jaką konfiguracją sprzętową aktualnie dysponujemy. Systemowi Windows XP wystarcza do pracy nawet 128 MB pamięci RAM. Oznacza to, że bez większych problemów zadziała nawet na 9-letnim komputerze. Niestety o uruchomieniu „siódemki” na komputerze wyposażonym w mniej niż 1 GB pamięci raczej nie powinniśmy myśleć. W naszym zestawieniu najlepiej wypadła 64-bitowa wersja Windows 7, jednak system ten rozwija skrzydła na sprzęcie wyposażonym w 4 GB i więcej pamięci RAM. Na słabszych konfiguracjach najlepiej wypada stare, dobre XP.

Kluczowa dla wydajności nowego systemu Windows 7 jest pojemność pamięci RAM. Moc obliczeniowa procesora nie jest już tak istotna – Windows 7 będzie poprawnie działał nie tylko na najnowszych układach klasy Intel Core i7, ale także na najwolniejszych obecnie Celeronach. Jeśli masz mocną konfigurację, warto się przesiąść, ale nie musisz się z tym specjalnie spieszyć, zwłaszcza że Microsoft oficjalnie ogłosił wsparcie dla systemu XP do kwietnia 2014 roku. Do tego czasu będą dostarczane krytyczne i ważne aktualizacje dla tego systemu. Warto jeszcze pamiętać, że jeżeli zdecydujesz się na Windows 7 w wersji co najmniej Professional i masz komputer dobrze wyposażony w pamięć RAM (4 GB i więcej), to dzięki wbudowanemu w bogatsze edycje Windows 7 tzw. trybowi Windows XP uruchomisz w Windows 7 każdą aplikację, która działała w Windows XP. Upgrade do Windows 7 Home Edition kosztuje 449 zł.

Vista to nieudany system. Świadczą o tym nie tylko wyniki testów, ale także liczne opinie rozczarowanych tym systemem użytkowników. W tym wypadku odpowiedź na pytanie „Czy warto się przesiąść?” jest oczywista: warto. Co więcej, zrób to jak najszybciej. Oszczędzisz nie tylko czas, ale także nerwy, które codziennie tracisz w oczekiwaniu, aż Vista wykona prostą akcję. Nie musisz się także obawiać ewentualnych niezgodności związanych z konfiguracją sprzętową. Microsoft oficjalnie potwierdza, że Windows 7 bez problemów zadziała na sprzęcie, na którym działa system Windows Vista.

Dla pewności możesz jeszcze sprawdzić swój system, uruchamiając na nim udostępniony przez Microsoft program Doradca uaktualnienia systemu Windows 7 (opisujemy go szczegółowo na kolejnej stronie niniejszego artykułu). Warto też skorzystać z internetowej witryny Windows 7 Compatibility Center (www.microsoft.com/windows/compatibility/windows-7/en-us/default.aspx). Brak problemów ze zgodnością sprzętu i oprogramowania przy przesiadce z Windows Vista na Windows 7 to oczywiście zaleta, ale możemy dodać do tego znacznie lepszą zachętę: Windows 7 będzie działał dużo szybciej. Ci, którzy kupili Windows Vista po 26 czerwca, otrzymają licencję na Windows 7 za darmo (ale trzeba pokryć koszty wysyłki nośnika, które mogą wynieść nawet ok. 30 euro).

Nabywcy wersji pudełkowej któregokolwiek wydania Windows 7 otrzymują system zarówno w wersji 32-bitowej, jak i 64-bitowej. Znacznie tańsza od wersji pudełkowej jest wersja OEM, ale w tym przypadku otrzymamy system już tylko w jednej odmianie: albo 32-bitowej, albo 64-bitowej. Jeśli kupujemy sam system w wersji OEM, nie jest to jeszcze żaden kłopot, gdyż możemy wybrać odpowiadającą nam wersję. Znacznie gorzej wygląda sytuacja, gdy kupujemy system razem z nowym komputerem. Zapytaliśmy internetowy sklep firmy Komputronik SA, czy można dokonać bezpłatnej zamiany wersji 32-bitowej na 64-bitową, jeżeli upatrzony przez nabywcę laptop jest dostarczany (zgodnie z informacją handlową) z 32-bitową wersją systemu. Odpowiedź brzmiała: „Nie ma takiej możliwości”. Warto o tym pamiętać, gdy będziemy wybierać nowy komputer z preinstalowanym systemem Windows 7.

Przetestowaliśmy tak naprawdę nie trzy, lecz pięć systemów operacyjnych: 32-bitową wersję Windows XP Professional z dodatkiem serwisowym SP3, 32-bitową oraz 64-bitową wersję systemu Windows Vista Ultimate, a także 32-bitowe i 64-bitowe wydanie systemu Windows 7 Enterprise/Ultimate. Pominęliśmy 64-bitową wersję systemu Windows XP z powodu bardzo małej popularności tej wersji w Polsce.

Wszystkie systemy instalowaliśmy na maszynie testowej (patrz ramka „Jak testowaliśmy”), której podczas testów dla każdego systemu zmienialiśmy konfigurację czterokrotnie. Sprawdzaliśmy nie tylko, jaką wydajność będą miały systemy przy standardowej konfiguracji komputera testowego, ale jaki wpływ na wydajność systemów Windows będzie miało zwiększenie pojemności pamięci RAM. Wszystkie wersje Windows testowaliśmy, wyposażając komputer testowy w 2 GB pamięci RAM, a następnie dokładaliśmy kolejne 2 GB, otrzymując w rezultacie konfigurację z 4 GB pamięci RAM.

Kolejnym zagadnieniem była kwestia wykorzystania wydajności zapewnianej przez nowoczesne dyski półprzewodnikowe. Sprawdzaliśmy, czy korzystanie z dysku SSD zamiast tradycyjnego dysku twardego znacząco podnosi – o ile w ogóle – wydajność systemu Windows. A jeżeli tak, to który z systemów Microsoftu najwięcej zyskuje na takiej zamianie.

Windows 7 zyskuje więcej na rozbudowie pamięci niż na zamianie dysku HDD na SSD. Windows XP odwrotnie – dysk SSD bardziej przyspieszył pracę, niż rozbudowa pamięci z 2 GB do 4 GB. Vista nie jest w ogóle dobrym wyborem i to bez względu na to, ile pamięci ma nasz komputer i czy jest wyposażony w dysk SSD, czy też nie. Proste operacje, jak np. rozpakowywanie plików czy choćby instalacja programu, trwały niezwykle długo w stosunku do pozostałych systemów. W jednym z testów ten sam program instalowany przy tej samej konfiguracji sprzętowej (pamięć 4 GB i szybki dysk SSD) na Windows XP i Windows 7 był instalowany w czasie ok. pół minuty, Vista potrzebowała na wykonanie tego samego zadania od trzech (32-bitowa wersja) do ponad czterech minut (wersja 64-bitowa).

Microsoft udostępnił nieodpłatnie przydatne narzędzie o nazwie Doradca uaktualnienia systemu Windows 7. Program ten pozwala sprawdzić komputer, na którym jest uruchomiony, pod kątem zgodności obecnego w danej maszynie sprzę- tu i oprogramowania z systemem Windows 7. Narzędzie to zalecamy przede wszystkim użytkownikom Windows XP, ale choć Microsoft oficjalnie potwierdził, że komputery, na których pracuje Windows Vista, będą dobrze działały także z systemem Windows 7, warto, by również użytkownicy Visty sprawdzili swojego PC, zwłaszcza że narzędzie analizuje nie tylko sprzęt, ale także zainstalowane aplikacje. Warsztat wyjaśni wszelkie wątpliwości.

Uruchom instalację programu, klikając dwukrotnie ikonę Windows7UpgradeAdvisorSetup, lub wybierz opcję instalacji z naszej płyty.

Jeżeli pojawi się okno: Otwórz plik - ostrzeżenie o zabezpieczeniach, kliknij w nim przycisk Uruchom.

Jeżeli nie masz w systemie zainstalowanego dodatku .NET Framework 2.0 (lub jego nowszej wersji), pojawi się okno dialogowe: Instalacja programu Doradca uaktualnienia systemu Windows 7, w którym zostaniesz poinformowany o konieczności pobrania i instalacji tego dodatku. Kliknij Tak. Pamiętaj, że komputer musi być podłączony do internetu. Jeżeli masz zainstalowany dodatek .NET Framework, przejdź od razu do kroku 6.

Pojawi się kolejne okienko, w którym będzie widoczny pasek postępu pobierania wspomnianego dodatku. Poczekaj, aż pobieranie się zakończy. Gdy pojawi się na ekranie okno: Instalowanie programu Microsoft .NET Framework 2.0, kliknij Dalej.

W kolejnym oknie zaznacz pole wyboru Akceptuję warunku Umowy Licencyjnej i kliknij przycisk Zainstaluj. Rozpocznie się proces instalacji wymaganego dodatku. Gdy operacja się zakończy, kliknij przycisk Zakończ. Instalacja Doradcy uaktualnienia systemu Windows 7 będzie kontynuowana.

W oknie Doradca uaktualnienia systemu Windows 7 zaznacz opcję Akceptuję postanowienia licencyjne i kliknij przycisk Zainstaluj.

Po przekopiowaniu plików kliknij Zamknij. Program uruchomi się automatycznie po zakończeniu instalacji.

Zobaczysz okno główne programu: Doradca uaktualnienia Windows 7. Zgodnie z sugestią zawartą w widocznym na ekranie komunikacie: Pamiętaj, aby podłączyć i uruchomić wszystkie urządzenia. Podłącz teraz do komputera wszystkie urządzenia (np. drukarkę, skaner, flashdyski itp.), których używasz i z których będziesz chciał korzystać po przeprowadzce na nowszy system. Po podłączeniu kliknij przycisk Rozpocznij sprawdzanie. Rozpocznie się skanowanie.

Po zakończeniu skanowania zobaczysz okno z raportem. Składa się ono z dwóch zakładek. Domyślnie aktywna jest zakładka Raport dla wersji 32-bitowej, ale jeżeli jesteś zainteresowany instalacją 64-bitowej „siódemki”, możesz przeczytać raport dotyczący tej właśnie wersji, klikając zakładkę Raport dla wersji 64-bitowej.

Użytkownicy Windows XP zobaczą w raporcie wpis Wymagana instalacja niestandardowa. Oznacza on, że nie da się przeprowadzić instalacji aktualizacyjnej Windows 7 na system Windows XP. Należy zainstalować system niezależnie od aktualnie zainstalowanego, a następnie ręcznie doinstalować wszystkie wykorzystywane dotychczas aplikacje.

Na naszym komputerze testowym Doradca ponadto zasugerował, że karta graficzna (a był nią model z układem GeForce 7900 GTX) nie poradzi sobie z interfejsem Aero Glass: Obsługa interfejsu Windows Aero. Komunikat ten wprowadza w błąd. W istocie każda karta, która jest zgodna z technologią DirectX 9 i ma sterowniki opracowane do Windows Vista lub Windows 7, będzie poprawnie obsługiwana w siódemce.

Przewijając w dół okno z raportem, dotrzesz do sekcji, w których program informuje o liczbie zgodnych urządzeń i programów. Możesz zobaczyć ich szczegółową listę, klikając odnośnik Zobacz wszystkie urządzenia lub Zobacz wszystkie programy.

Jeżeli na liście aplikacji pojawi się jakikolwiek niezgodny program, oznacza to, że aby nadal z niego korzystać w nowym systemie, będziesz musiał używać dostępnego w Windows 7 tzw. trybu XP. Przewiń tekst raportu na sam koniec do komunikatu: Interesuje Cię program Windows XP Mode? i kliknij odnośnik Sprawdź, czy Twój komputer obsługuje program Windows XP Mode.

Wyświetli się okno z dokładnym raportem informującym o wymogach trybu XP, w którym w sekcjach Wymagania, Szczegóły zostaniesz poinformowany o spełnionych bądź niespełnionych wymaganiach dotyczących trybu XP. Uwaga! Tryb Windows XP jest dostępny tylko w trzech edycjach Windows 7: Professional, Enterprise oraz Ultimate. Wersja domowa (Home Premium) jest tego trybu pozbawiona.