Zobaczyć wszechświat

Po uruchomieniu usług World Wide Telescope i Google Sky obserwacja kosmosu stała się możliwa dla wszystkich posiadaczy komputera i internetu. Narzędzia te udostępniają zdjęcia wszechświata w wysokich rozdzielczościach, a obrazy są wyświetlane w sposób odpowiadający ich faktycznemu położeniu na niebie.

Przeglądanie obrazów to tylko część możliwości tych programów. Użytkownik sam decyduje, z którego teleskopu chce prowadzić obserwacje. Może to być teleskop kosmiczny Hubble`a (optyczny), teleskop Chandra, pracujący w zakresie promieni rentgenowskich, czy teleskop Spitzer, przeznaczony do obserwacji promieniowania podczerwonego. Dostępne są także obrazy hybrydowe, które łączą w jednym zdjęciu pracę trzech teleskopów – fotografie są na siebie nałożone w sposób ukazujący piękno wszechświata.

Ciekawą funkcją jest obserwacja nieba z położenia, w którym się obecnie znajdujesz. Wystarczy w tym celu wpisać współrzędne lub wybrać miasto z dostępnej w programie listy. Możesz także obserwować, jak wyglądało niebo w przyszłości i przeszłości.

W artykule pokazujemy, jak zainstalować aplikacje World Wide Telescope i Google Sky i jak z nich korzystać.

Do używania programu World Wide Telescope potrzebujesz aktywnego połączenia z internetem.

Otwórz stronę http://www.worldwidetelescope.org/. Poczekaj na załadowanie się interfejsu. Może to potrwać ponad minutę. Odszukaj i kliknij przycisk Download.

Wyświetli się kolejna strona. Kliknij przycisk: Download WorldWide Telescope. Zapisz program na dysku twardym. Aplikacja ma wielkość 20 MB. Po zakończeniu pobierania uruchom instalator. Kliknij w tym celu ikonę wwtsetup.exe.

Rozpocznie się instalacja aplikacji World Wide Telescope. W pierwszym oknie kliknij Next. W drugim zaznacz pole obok I Agree i ponownie kliknij Dalej. W kolejnym oknie nie zmieniaj ustawień i kliknij Next.

Rozpocznie się instalacja. Jeżeli nie masz DirectX, pojawi się na ekranie drugie okno Instalowanie programu Microsoft (R) DirectX(R). Zaznacz pole obok Akceptuję umowe i kliknij Dalej. Składniki zostaną automatycznie doinstalowane. Kliknij Close.

Uruchom program World Wide Telescope – kliknij ikonę WorldWide Telescope. Jeżeli aplikacja nie zareaguje, uruchom ponownie komputer. Po starcie programu pojawi się okno z ogólną informacją. Jeżeli nie chcesz jej nigdy więcej oglądać, zaznacz pole obok Do not show me this dialog again i kliknij Close.

Zdjęcia, które udostępnia aplikacja, możesz oglądać na kilka sposobów. Do wyboru masz przeglądanie najciekawszych lokalizacji, przeglądanie nieba centymetr po centymetrze oraz obserwowanie gwiazd z wybranych lokalizacji. Pokażemy kilka metod.

Po uruchomieniu programu World Wide Telescope masz otwartą automatycznie zakładkę Explore. Poniżej znajdują się funkcje skupione w zakładce. Oczywiście od razu możesz zacząć przeglądać zdjęcia. Ekran przesuwasz za pomocą ruchów myszki, a zbliżasz i oddalasz za pomocą scrolla.

Jeżeli powiększysz obraz, musisz poczekać na pobranie całej grafiki z internetu. W praktyce wygląda to tak, że obraz wyostrza się stopniowo, aż do maksymalnej rozdzielczości, co pokazuje zdjęcie poniżej. Jest ona różna dla poszczególnych zdjęć, dlatego niektóre fragmenty nieboskłonu będą widoczne lepiej niż inne.

Jeżeli poszukujesz poszczególnej konstelacji, kliknij przycisk Constellations. Zobaczysz spis konstelacji i ich kształt. Wystarczy, że klikniesz jedną z nich, a zostaniesz przeniesiony w wybrany kawałek nieba. Nawigujesz w ten sam sposób, patrz krok 1.

Możesz także wybrać zdjęcia zrobione przy użyciu najbardziej znanych teleskopów: kosmicznego teleskopu Hubble’a, Chandry (teleskopu pracującego w zakresie promieni rentgenowskich) oraz Spitzera (obserwującego wszechświat w spektrum promieniowania podczerwonego). Oczywiście obrazy z poszczególnych teleskopów znacznie się od siebie różnią.

Aby zobaczyć zdjęcia z teleskopu, wybierz odpowiednie urządzenie. Ciekawie wyglądają także zdjęcia planet naszego układu słonecznego. Ich spis oraz zdjęcia znajdziesz, klikając Solar System.

Przydatną funkcją jest także możliwość oglądania położenia planet w dowolnej chwili (obecnie, w przeszłości lub przyszłości). W tym celu należy kliknąć zakładkę View. Poniżej wyświetli się panel do zarządzania obserwacją.

W sekcji Observing Location ustawiasz lokalizację, z której chcesz obserwować niebo. Kliknij Setup i z wywołanej listy wybierz jedno z proponowanych miast (są również polskie). Aby przenieść się do lokalizacji, zaznacz pole obok View from this location. Zostaniesz automatycznie przeniesiony na wybraną pozycję.

Znajdując się już w wybranej lokalizacji, możesz także przeprowadzić obserwacje planet także w przeszłości i przyszłości. Aby to zrobić, kliknij w sekcji Observing Time strzałkę (patrz obrazek). W wywołanym oknie możesz dowolnie ustawiać datę i godzinę.

W tym oknie dostępna jest także opcja przyspieszenia, zwalniania i zatrzymywania upływającego czasu.

Oglądanie obrazów z teleskopów oferuje także Google. Usługa o nazwie Google Sky pozwala na obserwację nieba z przeglądarki WWW. Jednak o wiele więcej zobaczysz, korzystając z programu Google Earth. W odróżnieniu od aplikacji Microsoftu w Google zamieszczono opisy galaktyk i mgławic w języku polskim. Znacznie to ułatwia zrozumienie oglądanych obrazów.

Otwórz stronę http://www.google.com/intl/pl/sky/. W usłudze Google od razu możesz obserwować kosmos. Nawigujesz tak samo jak w aplikacji Microsoftu. Wystarczy kliknąć lewy przycisk myszy i wykonać dowolny ruch, aby przesunąć obraz. Powiększanie i pomniejszanie odbywa się za pomocą rolki – scrolla.

U dołu strony jest dostępne menu, z którego można kolejno wybrać nasz układ słoneczny, gwiazdozbiory, zdjęcia z teleskopu Hubble`a, Chandry i Spitzera:

Aby pobrać program Google Earth, wejdź na stronę http://earth.google.com/download-earth.html. Kliknij Wyraź zgodę i pobierz. Następnie kliknij odnośnik: kliknij tutaj, aby rozpocząć pobieranie. Zapisz program na dysku. Następnie odszukaj i kliknij ikonę Google_Earth_CZXV.exe.

Zostanie uruchomiony instalator. Kliknij kolejno Zainstaluj i Zakończ. Aplikacja uruchomi się automatycznie. Aby się przełączyć na obserwację nieba, kliknij przycisk zaznaczony na obrazku.

Wszystkie opcje, zdjęcia, przewodniki i zbiory są dostępne w oknie warstwy. Sama nawigacja po mapie nie różni się od tej ze strony WWW, dlatego najlepiej samemu prześledzić kolejne opcje dostępne w tym oknie. Jeżeli niewiele wiesz o astronomii, polecamy sekcję Astronomia dla amatorów. Dowiesz się tam podstawowych rzeczy przydatnych podczas późniejszej obserwacji nieba.