Bez ryzyka i bez śladów

Cechy dobrej przeglądarki to szybkość, funkcjonalność oraz bezpieczeństwo. Autorzy aplikacji do przeglądania stron dbają o to, aby nic złego nie przytrafiło się twoim danym czy poufnym informacjom, które zabezpieczają twoje konta i prywatność. Jednak o niektóre aspekty bezpieczeństwa i anonimowości powinieneś zadbać sam. Dlatego warto wiedzieć, jakie informacje zostawiasz na dysku twardym. Przyda się także umiejętność zatarcia wszystkich śladów swojej działalności.

Z naszego artykułu dowiesz się, co i gdzie zapisuje twój program, co to są cookies oraz będziesz wiedział, co dokładnie znajduje się w pamięci podręcznej przeglądarki.

Obecnie aplikacje do przeglądania stron WWW mają również funkcje trybów prywatnych, które nie dość, że nie zapisują danych o twojej działalności, to także ograniczają ich wysyłanie administratorom odwiedzanych witryn. To taka anonimowość na szybko, która może się przydać w każdej chwili, chociażby w sytuacji, kiedy nie chcesz, aby ktoś inny mógł zobaczyć, co robiłeś w internecie.

W każdej chwili możesz wzbogacić przeglądarkę, z której korzystasz, o dodatkowe funkcje związane z bezpieczeństwem. Służą do tego darmowe dodatki (tak zwane wtyczki). Są to niewielkie programy, które mogą uzupełnić przeglądarkę o wiele narzędzi i funkcji. Najwięcej wtyczek jest dostępnych dla aplikacji Google Chrome oraz Firefox. Prezentujemy też kilka wtyczek dla przeglądarek Internet Explorer i Opera.

• Historię odwiedzonych witryn (wyświetlone przez użytkownika strony)
• Historię pobranych plików (listę zapisanych na dysk plików)
• Dane formularzy i wyszukiwania (loginy, niektóre formularze, wyszukiwane frazy)
• Ciasteczka (niewielkie informacje tekstowe, preferencje użytkownika)
• Pamięć podręczną (grafiki, zdjęcia, fragmenty witryn, pliki wideo itp.)
• Ustawienia poszczególnych preferencji użytkownika na odwiedzanych witrynach

Najpopularniejsze przeglądarki (Firefox, Internet Explorer i Chrome) są wyposażone w funkcję nazywaną ogólnie trybem prywatnym. Aplikacja działająca w tym trybie nie zbiera podczas surfowania informacji, które standardowo zapisuje przeglądarka stron WWW. Dzięki funkcji przeglądania w trybie prywatnym na twój dysk nie trafia historia odwiedzonych witryn i pobranych plików, nie są na nim zapisywane formularze, cookies (ciasteczka), grafiki czy adresy WWW.

Z tego warsztatu dowiesz się, jak skorzystać z opcji, która pozwala na buszowanie po sieci bez zapisywania historii w przeglądarce. Możesz jej używać zamiennie wraz z trybem standardowego surfowania, mając jednocześnie otwarte okna i strony zarówno oficjalne, jak i te prywatne, o których nikt nie powinien wiedzieć.

Funkcja incognito (tak czasami jest nazywany tryb prywatny) przydaje się nie tylko w domu, gdy nie chcesz, aby inni domownicy wiedzieli, jakie miejsca odwiedzasz, ale także gdy nie chcesz przypadkowo kliknać „lubię to” na niepożądanej stronie. Warto wykorzystać opcję trybu prywatnego przy wizycie u znajomych czy podczas pracy na komputerze publicznym. Należy pamiętać, że dotychczasowa historia, która została odnotowana przed wejściem w tryb prywatny, nie zostanie skasowana. Również wyświetlone zakładki zostaną przywrócone. Przejście w tryb prywatny może być przeprowadzone w dowolnej chwili.

W przeglądarce Microsoftu funkcja trybu prywatnego jest dostępna od 8. wersji programu i nazwa się InPrivate. Aby przejść do trybu prywatnego, kliknij Narzędzia, a następnie z rozwiniętego menu wybierz polecenie Przeglądanie InPrivate.

Aplikacja uruchamia nowe okno IE, które automatycznie funkcjonuje w trybie prywatnym. Otwarte poprzednio okno pozostaje aktywne wraz z otwartymi w nim zakładkami. O pracy w trybie prywatnym informuje grafika obok paska adresu oraz stosowny komunikat na belce programu. Aby wyjść z trybu prywatnego, wystarczy zamknąć okno przeglądarki.

Aplikacja Internet Explorer ma dodatkowe opcje filtrowania InPrivate. Dzięki temu żadne informacje o twoich działaniach nie są przekazywane administratorom odwiedzanych witryn. Aby włączyć tę funkcję, z menu Narzędzia wybierz Filtrowanie InPrivate.

Jeżeli używasz przeglądarki Firefox, możesz skorzystać z funkcji trybu prywatnego, wybierając z menu Narzędzia polecenie Przejdź do trybu prywatnego. Możesz też skorzystać z kombinacji klawiszy [Ctrl]+[Shift]+[P]. Pamiętaj, że nie musisz zapisywać otwartej sesji (zakładki zostaną zapamiętane).

Na ekranie widzisz tylko jedną zakładkę, która już działa w trybie prywatnym. Stan sygnalizowany jest ikoną maski obok paska adresu oraz komunikatem na głównej belce programu.

W każdej chwili możesz opuścić tryb prywatny. W tym celu kliknij Narzędzia i wybierz polecenie Opuść tryb prywatny lub ponownie użyj skrótu klawiszowego [Ctrl]+[Shift]+[P]. Przeglądarka powróci do otwartej poprzednio sesji (wszystkie przeglądane poprzednio zakładki zostaną wyświetlone).

W aplikacji od Google’a funkcja trybu nosi nazwę incognito. Aby włączyć funkcję, kliknij przycisk klucza i wybierz polecenie Nowe okienko incognito. Dzięki temu wywołasz nowe okno przeglądarki.

Od tej chwili program działa w trybie prywatnym. Informuje o tym ikona widoczna na poniższym obrazku. W każdej chwili możesz opuścić ten tryb pracy, zamykając okno. Należy pamiętać, że tryb incognito jest w osobnym oknie przeglądarki, dlatego przeglądane poprzednio strony (w trybie zwykłym) nie zostają zamknięte.

Oczywistą sprawą jest, że nie zawsze korzystasz z trybu prywatnego. Wtedy właśnie w historii twojej przeglądarki pozostają różne informacje. Są wśród nich także takie, których nie powinni poznać domownicy czy znajomi. Pokażemy, jak skutecznie zacierać ślady swojej aktywności w sieci oraz co dokładnie przechowuje twoja przeglądarka na dysku twardym. Poznasz także wiele ciekawych funkcji służących do zarządzania historią, dostępnych w popularnych aplikacjach do przeglądania stron WWW.

Cookies, czyli ciasteczka, to niewielkie informacje tekstowe, które wysyła odwiedzana strona. Dane są zapisywane na dysku twardym w twoim komputerze. Ciasteczka są zazwyczaj wykorzystywane w serwisach wymagających logowania się, monitorują także aktywność użytkowników i potrafią ich ponownie rozpoznać. Niestety często służą także do śledzenia zachowań internautów, ich preferencji oraz dopasowania reklam (np. związanych z odwiedzanymi stronami, zainteresowaniami). Obsługa ciasteczek przez przeglądarkę jest zatem potrzebna, jednak co jakiś czas warto je kasować. Należy także pamiętać, że ciasteczka również mogą pokazać, jakie miejsca w sieci odwiedzałeś.

Przeglądarka Mozilli daje wiele możliwości zarządzania zapisaną historią, pamięcią podręczną i ciasteczkami. Warto poznać te funkcje i wykorzystywać je w codziennej pracy.

W głównym oknie programu Firefox kliknij Narzędzia, a następnie wybierz polecenie Wyczyść historię przeglądania. Zobaczysz na ekranie okno kasowania informacji zapisywanych przez twoją przeglądarkę.

Pierwszym sposobem czyszczenia zawartości folderów jest wybranie okresu kasowania informacji. Z listy Okres do wyczyszczenia możesz wybrać jedną z dostępnych opcji. Do wyboru masz standardowo kasowanie całej historii lub tylko tej zapisanej w ostatnich kilku godzinach albo w danym dniu. Aby rozpocząć usuwanie, kliknij przycisk Wyczyść teraz.

Dzięki takiemu rozwiązaniu możesz usunąć ślady tylko z ostatniej godziny czy też godzin, w których używałeś przeglądarki w celach prywatnych. Tym samym pozostawiasz resztę historii i nie wzbudzasz podejrzeń, że chciałeś coś ukryć.

Możesz także wybrać dane, które chcesz skasować. W tym celu kliknij przycisk Szczegóły. Aplikacja wyświetli szczegółową listę informacji zapisywanych przez przeglądarkę.

Wystarczy, że usuniesz zaznaczenie obok informacji, które mają pozostać na dysku. Daje ci to możliwość selektywnego zacierania śladów lub usuwania samych ciasteczek bez kasowania historii odwiedzonych stron. Aby skasować wybrane elementy, kliknij przycisk Wyczyść teraz.

Przeglądarka Microsoftu standardowo przechowuje historię stron przez 20 dni i przeznacza na pliki tymczasowe 50 MB przestrzeni na twoim dysku twardym. To wystarczy, aby dokładnie zobaczyć, gdzie bywasz w globalnej sieci oraz co tam robisz.

W aplikacji Internet Explorer usuwanie historii i pamięci podręcznej ma mniej opcji, chociaż niektóre z istniejących są bardzo przydatne. Aby wywołać okno usuwania historii przeglądania, z menu Bezpieczeństwo wybierz Usuń historię przeglądania. Możesz to zrobić także za pomocą kombinacji klawiszy [Ctrl]+[Shift]+[Del].

Na ekranie zobaczysz okno z listą rzeczy, które możesz kasować. Ułatwieniem jest opis każdej z przedstawionych sekcji. Zaznacz lub odznacz pola obok nazw obszarów, które chcesz wyczyścić, i kliknij Usuń.

Ciekawą opcją, na którą warto zwrócić uwagę, jest zachowywanie preferencji, plików tymczasowych i ciasteczek dla ulubionych witryn. Domyślnie opcja Zachowaj dane ulubionych witryn sieci Web jest zaznaczona.

Zaawansowane funkcje usuwania informacji zbieranych przez przeglądarkę mają również użytkownicy aplikacji Chrome. Możesz zarówno szybko kasować historię, jak i ustawić wiele zależności.

W głównym oknie aplikacji kliknij przycisk z kluczem narzędziowym. Następnie z rozwiniętej listy wybierz kolejno Narzędzia i Wyczyść dane przeglądania. Na ekranie pojawi się moduł zarządzający zapisanymi informacjami:

Podobnie jak w innych przeglądarkach masz wyszczególnione elementy, które możesz usunąć. Zaznaczasz bądź odznaczasz pola obok ich nazw. Dodatkowo masz możliwość zdefiniowania okresu, z którego zaznaczone informacje chcesz wyczyścić, np. ostatnia godzina.

Aby określić czas, musisz rozwinąć listę, klikając strzałeczkę obok ostatnia godzina. Do wyboru masz ostatnią godzinę, dzień, tydzień, miesiąc i całą historię. Po wprowadzeniu swoich ustawień kliknij przycisk Wyczyść dane przeglądarki.

Opera to pierwsza przeglądarka, która ma rozbudowane możliwości w zakresie czyszczenia informacji zbieranych przez samą aplikację. W module zarządzania danymi użytkownik ma 11 opcji.

Aby wywołać moduł kasowania zbieranych informacji, kliknij w głównym oknie programu przycisk Opera. Następnie z rozwiniętej listy wybierz kolejno Ustawienia i Wyczyść historię przeglądania.

Zobaczysz okno Wyczyść historię przeglądania. Zanim rozpoczniesz kasowanie, musisz określić, które elementy chcesz usunąć. W tym celu kliknij przycisk Szczegóły.

Na rozwiniętej liście zobaczysz szczegółowy spis elementów, które możesz usunąć. Zaznacz lub odznacz pola obok nazw określonych czynności. Zwróć uwagę, że standardowo zaznaczona jest opcja Zamknij wszystkie karty. Wybrane polecenia zatwierdź przyciskiem Usuń.

Przeglądarki to bezpieczne aplikacje. Niestety, niektóre strony WWW czy usługi są tworzone po to, aby przez przeglądarkę zainfekować system operacyjny czy zdobyć prywatne informacje o jej użytkowniku. Warto zatem korzystać z dodatków do przeglądarek, które zwiększają bezpieczeństwo podczas wertowania zasobów globalnej sieci czy ostrzegają przed niebezpieczeństwem.

Dodatek Web of Trust to ciekawa i przydatna wtyczka ostrzegająca przed próbami oszustw czy infekcji wirusem. Aplikacja korzysta z bazy, w której zgromadzono informacje o ponad 21 milionach stron WWW. Narzędzie jest dostępne dla przeglądarek Chrome, Internet Explorer, Firefox i Opera.

Otwórz swoją przeglądarkę stron. Następnie w Chrome wyświetl stronę http://pcformat.pl/u/171, a w Fire fox witrynę http://pcformat.pl/u/172. Następnie dla pierwszej przeglądarki kliknij przycisk Dodaj do Chrome, a dla drugiej Zainstaluj.

Postępuj zgodnie ze wskazówkami wyświetlanymi w przeglądarce. W Chrome kliknij przycisk Zainstaluj. Następnie wybierz ustawienia ochrony – producent zaleca ustawienia Podstawowe. Jeżeli chciałbyś, aby dodatek spełniał rolę ochrony dla dzieci, wybierz opcję Kontrola rodzicielska i kliknij przycisk Następna.

Wypełnij prosty formularz rejestracyjny. W przeglądarce Firefox kliknij kolejno: Zezwól, Zainstaluj i Uruchom ponownie program Firefox. Tak samo jak w przeglądarce Chrome wybierz swój poziom ochrony i wypełnij formularz.

Zainstalowałeś dodatek. Teraz się dowiesz, jak z niego skorzystać. Wyświetl np. wyszukiwarkę Google, wpisz dowolną frazę. Obok wyników wyszukiwania zostaną wyświetlone informacje o znalezionych stronach. Ikona zielona oznacza bezpieczną witrynę, natomiast czerwona wskazuje na zagrożenie.

W przeglądarce Opera wyświetl stronę http://pcformat.pl/u/173, a w Internet Explorer www.mywot.com/en/download. W przypadku Opery kliknij przycisk Zainstaluj. Po chwili rozszerzenie zostanie zainstalowane, a na ekranie zobaczysz okno wyboru ustawień ochrony. Zalecane jest pozostawienie standardowych ustawień. Kliknij przycisk Następny i wypełnij formularz rejestracyjny.

W przeglądarce Internet Explorer kliknij przycisk Free Download i zapisz dodatek na dysku twardym. Po pobraniu uruchom instalator i postępuj zgodnie ze wskazówkami wyświetlanymi na ekranie. Zobaczysz taki sam ekran jak użytkownicy pozostałych przeglądarek internetowych. Nie zmieniaj ustawień, kliknij Następna, wypełnij formularz rejestracyjny, i gotowe. Aby zobaczyć, jak działa dodatek, przejdź do 3 kroku poprzedniego warsztatu.

Credit Card Nanny (Chrome) – utrudnia przechwycenie danych karty kredytowej internauty oraz dodatkowo ostrzega go przed próbami wykradzenia danych.
SiteAdvisor (Chrome, Firefox) – sprawdza bezpieczeństwo odwiedzanych witryn; stworzony przez firmę McAfee.
Close’n’Forget (Firefox) – dodaje przycisk; zamknięcie karty za jego pomocą powoduje skasowanie wszystkich śladów związanych z odwiedzaną witryną.
Gostery (Chrome) – sympatyczny duszek, pokazujący wszystkie ukryte na stronie adresy WWW (z którymi łączy się witryna).
Dr. Web anti-virus link checker (Firefox) – sprawdza, czy pod wybranym przez użytkownika odnośnikiem nie znajduje się złośliwe oprogramowanie i informuje użytkownika o wynikach przeprowadzonej kontroli.
Explode (Chrome) – sprawdza, co się kryje za ukrytym (skróconym linkiem). Bardzo przydatne narzędzie chroniące przed kliknięciem niebezpiecznego odnośnika.
Facebreak (Chrome) – usuwa z witryn wszystkie dodatki skojarzone z Facebookiem, np. wszędobylskie „Lubię to”.

Wszystkie wtyczki znajdziesz pod adresami:
chrome.google.com (do przeglądarki Chrome)
addons.mozilla.org (do przeglądarki Firefox)