Windows dla dzieci

Komputer to nie tyko maszyna do pracy dla rodziców, ale także narzędzie do nauki i zabawy dla dzieci. Powszechny dostęp do internetu powoduje jednak, że nieograniczone korzystanie z sieciowych zasobów przez najmłodszych użytkowników jest niewskazane. W tym numerze pokażemy, jak poprawić bezpieczeństwo dzieci, uruchamiając i konfigurując usługę kontroli rodzicielskiej. W artykule opisujemy również, jak samemu można obejść niektóre funkcje bezpieczeństwa mogące utrudniać pracę, a konkretnie filtr SmartScreen blokujący pobieranie nie zawsze niebezpiecznych plików.

Filtr kontroli rodzicielskiej Windows 10 nie może zastąpić uwagi, jaką powinien poświęcać rodzic na to, co dziecko ogląda i czyta w internecie. Funkcja nie gwarantuje stuprocentowej skuteczności. Przede wszystkim konfiguracja filtra dotyczy jedynie przeglądarek Microsoftu, dlatego by była skuteczna trzeba całkowicie zablokować możliwość korzystania z innych programów do przeglądania sieci. Im dziecko starsze i bardziej zaawansowane w obsłudze systemu, tym częściej korzysta też z innych funkcji, może stworzyć choćby dodatkowe konto użytkownika, korzystać z konta rodzeństwa czy nawet uruchomić z zewnętrznego nośnika dodatkowy system operacyjny, co całkowicie pozbawia kontroli nad tym, co robi. Aby ustrzec się przed tego typu operacjami, należy uniemożliwić np. dostęp do BIOS-u komputera, a w nim, o ile to możliwe, uruchomić funkcję Secure Boot, blokującą ładowanie innych systemów operacyjnych. Uchroni to jednocześnie przed manipulacją zegarem systemowym. Trzeba też koniecznie chronić swoje hasło administratora.

Filtr kontroli rodzicielskiej Windows 10 umożliwia zdefiniowanie reguł dotyczących korzystania z komputera i internetu przez dzieci – zagrożenia obecne w sieci są tak duże, że nie można najmłodszych użytkowników pozostawić bez nadzoru. Kontrola rodzicielska pozwoli zdefiniować, jakie mogą otwierać strony, jakie programy mają prawo instalować i ile czasu wolno im spędzać przed ekranem.

Aby ustawienia filtra rodzinnego były skuteczne, każde dziecko korzystające z komputera musi mieć swoje konto użytkownika. Uruchom przeglądarkę internetową i otwórz stronę https://account.microsoft.com/family. Kliknij łącze Dodaj członka rodziny. Jeżeli dziecko nie ma jeszcze konta Microsoft, użyj najpierw łącza utwórz dla niego nowe i załóż je. Jeśli konto zostało skonfigurowane wcześniej, zaznacz pole Dziecko, w polu poniżej wpisz adres e-mail, na który zostanie przesłane zaproszenie i kliknij Wyślij zaproszenie. Zakończ procedurę, naciskając Gotowe.

Na konto pocztowe dziecka przyjdzie wiadomość z zaproszeniem. Aby zaakceptować dodanie do grupy rodzinnej, należy kliknąć przycisk Accept invitation i zalogować się na stronie internetowej, korzystając z danych konta dziecka. Wstępną akceptację można również przeprowadzić samodzielnie z poziomu strony internetowej konfiguratora filtra rodzinnego, korzystając z łącza Zaakceptuj teraz. Mały użytkownik jednak i tak będzie musiał się zalogować do serwisu i potwierdzić ją.

Gdy użytkownik zostanie dodany, można przystąpić do definiowania jego uprawnień. W oknie zarządzania filtrem rodzinnym kliknij łącze Przeglądanie internetu. Upewnij się, że suwak Blokuj nieodpowiednie witryny internetowe jest przesunięty do pozycji Włączone. Spowoduje to zablokowanie stron z treściami dla dorosłych oraz usunie je z wyników wyszukiwania dostarczanych przez wyszukiwarki.

Najbezpieczniejszą konfiguracją jest utworzenie listy witryn dozwolonych: tylko strony wskazane przez ciebie bezpośrednio zostaną wyświetlone. Zaznacz pole Wyświetlaj tylko witryny na liście dozwolonych, a następnie w polu tekstowym w sekcji Zawsze zezwalaj na te wprowadź adres strony, która będzie się otwierała. Zaakceptuj wybór przyciskiem Zezwalaj i w ten sam sposób dodaj kolejne witryny. Jeżeli dziecko będzie chciało wyświetlić witrynę spoza listy, zobaczy komunikat, w którym kliknięciem będzie mogło poprosić o jej odblokowanie.

Wygodniejszym, ale mniej bezpiecznym trybem jest użycie spisu stron blokowanych. Wprowadza się je w sekcji Zawsze blokuj te. Ta metoda jest mniej frustrująca dla dziecka, które chce samodzielnie eksplorować zasoby internetu i nie wymaga nieustannego potwierdzania nowych witryn. Jednocześnie aby mieć pewność, że nie trafi na niebezpieczne zasoby, trzeba cały czas monitorować jego aktywność i uzupełniać „czarną” listę. Jak pokazują niezależne testy, automatyczna blokada zapewniana przez filtr rodzinny Windows 10 obejmuje bowiem jedynie treści związane z seksem i nie chroni np. przed serwisami propagującymi przemoc, rasizm czy używanie narkotyków.

Blokada wprowadzana przez mechanizm kontroli rodzicielskiej dotyczy także programów pobieranych ze Sklepu Windows. Kliknij łącze Aplikacje, gry i multimedia po lewej stronie. Ustawienia na tej stronie pozwalają określić, jakie programy może samodzielnie instalować użytkownik. Przesuń suwak Blokuj nieodpowiednie aplikacje i gry do pozycji Włączone. Domyślnie nie można pobierać na komputer programów przeznaczonych dla dorosłych. Poniżej doprecyzujesz te ustawienia. Rozwiń listę i ustaw na niej odpowiednie ograniczenie wiekowe. Kliknij jeszcze łącze Zakupy i wydatki.

Aby nie zostać zaskoczonym nieprzewidzianymi i niekontrolowanymi wydatkami spowodowanymi instalacją przez dziecko płatnych programów, najlepiej ustawić możliwość pobierania tylko bezpłatnych produktów. Rozwiń listę u dołu strony i zamiast domyślnej opcji Wszystkie gry i aplikacje ustaw Tylko bezpłatne gry i aplikacje. Pozostaw też zaznaczone pole Powiadom mnie, jeśli moje dziecko pobiera aplikację lub grę.

Dla dziecka korzystającego z komputera szkodliwa jest nie tylko zawartość niektórych serwisów czy gier. Negatywnie wpływa także zbyt długi czas spędzany przed monitorem. Funkcja kontroli rodzicielskiej pozwala go ograniczyć.

Zaloguj się do usługi i kliknij łącze Czas korzystania z urządzeń przy danym koncie. Na stronie widoczne są dwie sekcje ustawień – pierwsza dotyczy korzystania z konsoli, druga, poniżej, z komputera. Przesuń widoczne w nich suwaki do pozycji Włączone. Zacznij od usunięcia domyślnych ograniczeń. Kliknij w tym celu oś czasu wybranego dnia i użyj łącza Usuń.

Wprowadź własne ramy czasowe, w jakich dziecko może używać komputera – określ odpowiednie godziny za pomocą list Początek oraz Koniec, i kliknij Dodaj. Ustawienia mogą być dla każdego dnia inne, przedziały mogą być także rozłączne – np. dwie godzinny rano i dwie po południu. Kliknij Zapisz.

Za pomocą list Dzienny limit zdefiniuj maksymalną liczbę godzin korzystania z komputera danego dnia bądź wyłącz całkowicie możliwość jego używania.

Edge to bezpieczna przeglądarka, ale czasami zbyt gorliwa. Bywa, że filtr SmartScreen blokuje pobieranie plików, które uważa za niebezpieczne. Tymczasem użytkownik ma pewność, że są one niegroźne. Aby pobrać zablokowany plik, kliknij przycisk Centrum na górnym pasku i użyj przycisku Pobrane, aby przejść do menedżera pobierania. Plik będzie odpowiednio oznaczony. Kliknij go prawym przyciskiem myszy i w menu kontekstowym wskaż polecenie Pobierz niebezpieczny plik.

Jeżeli funkcja SmartScreen zbyt często sprawia problemy, można ją też całkowicie wyłączyć. Uruchom Edge’a, kliknij przycisk ustawień ... i wybierz polecenie Ustawienia. Przewiń listę w dół i użyj przycisku Wyświetl ustawienia zaawansowane. Ponownie przewiń listę do dołu i przesuń suwak Chroń mnie przed szkodliwymi witrynami i plikami do pobrania za pomocą filtru Windows Defender SmartScreen do pozycji Wyłączone.