Niezawodne zasilanie

Oprócz mocy zasilacze są opisywane dziesiątkami innych właściwości, które mają wpływ na cenę danego modelu.

Zasilacze w standardzie ATX mają standardowy zestaw złączy. Do zasilania płyty głównej służy zazwyczaj dwuczęściowa wtyczka, zawierająca 20+4 piny, dzięki czemu pasuje ona również do starszych płyt ze złączem 20-pinowym.

Do płyty głównej podłącza się osobno wtyczkę ATX12V, która służy do zasilania samego procesora. Zwykle ma ona 4 styki, jednak niektóre płyty główne mają zgodne z nią gniazdo 8-pinowe. Wynika to z faktu, że standardowe zasilanie 12V niektórym procesorom nie wystarcza. Zamiast niego wprowadzono rozwiązanie EPS, zaczerpnięte z serwerów. Do takiego gniazda 8-pinowego można podłączyć 4-pinową wtyczkę zasilającą, ale lepiej mieć zasilacz z 8-pinowym zasilaniem EPS, które wydajnemu procesorowi zapewni lepsze warunki pracy.

Oprócz zasilania płyty i procesora zasilacz ma w standardzie także złącza: molex do podłączania napędów optycznych i starszych dysków, molex w wersji mini do stacji dyskietek, SATA do dysków twardych i napędów optycznych, a także różną liczbę linii do zasilania kart graficznych (złącza 6-pinowe lub 8-pinowe). Drogie zasilacze mają więcej linii PCI Express, ale przeciętnemu użytkownikowi wystarczy jedna.

Część droższych produktów jest oferowana z okablowaniem modularnym. Dzięki temu rozwiązaniu istnieje możliwość odpięcia kabli, które w danej chwili nie są używane (np. stare molex lub nadmiarowe PCI Express) i tym samym zachowania porządku wewnątrz obudowy.

Podstawowym parametrem zasilacza jest oczywiście jego całkowita moc. Jednak oprócz niej w specyfikacji zawsze pojawia się informacja na temat układu PFC (ang. Power Factor Correction). Układ ten ma na celu korekcję wartości współczynnika mocy w taki sposób, by zasilacz stanowił dla sieci elektrycznej obciążenie o charakterze opornościowym, np. jak żarówka, czyli nie pobierał mocy biernej. Jest to lepsze rozwiązanie z punktu widzenia dostawcy zasilania, jednak z punktu widzenia użytkownika nie ma to znaczenia, bo moc czynna pobierana przez komputer pozostaje bez zmian, a za moc bierną i tak nie płacimy.

W układ PFC jest wyposażony praktycznie każdy nowy zasilacz trafiający na rynek europejski. Układ ten występuje w 2 odmianach: aktywnej (APFC), dostosowującej się automatycznie do obciążenia, oraz pasywnej (PPFC), projektowanej dla domyślnego obciążenia. Aktywny układ lepiej koryguje współczynnik mocy, ale z praktycznego punktu widzenia nie ma to znaczenia dla użytkownika. Po prostu zasilacz z APFC będzie bardziej ekologiczny.

Zasilacze renomowanych producentów często są oznaczone symbolami certyfikatu 80 Plus. Są to oznaczenia niezależnej inicjatywy, mającej na celu promowanie wysokich norm sprawności zasilaczy. Im jest ona większa, tym mniejsze straty energii i niższe rachunki za prąd. Certyfikat taki oznacza, że zasilacz ma sprawność powyżej 80 procent, czyli sam „konsumuje” nie więcej niż 20 proc. pobranej energii.

Już podstawowy certyfikat Bronze gwarantuje, że producent zwrócił uwagę na problem sprawności, więc pobór energii przez sam zasilacz jest ograniczony. Certyfikaty Gold oraz wyższe, z powodu wysokiej ceny zasilaczy, są przewidziane dla sprzętu do zastosowań profesjonalnych.

Jeśli chodzi o wybór marki zasilacza, żaden produkt nie da stuprocentowej niezawodności. A z drugiej strony, nie można powiedzieć, że tani zasilacz na pewno się popsuje. Jednak dla bezpieczeństwa własnego peceta lepiej unikać zasilaczy, które kosztują poniżej 150 zł albo są sprzedawane z obudowami w cenie do 200 zł. Mogą to być konstrukcje o niskiej sprawności albo słabej jakości. Droższy produkt daje większe prawdopodobieństwo bezpiecznej pracy peceta. Najprostszym parametrem określającym jakość zasilacza jest jego waga. Modele lekkie nie są zbyt dobre.

Na rynku są znane od lat marki, które cieszą się dobrą opinią. Nie sposób wymienić wszystkich. Z całą pewnością możemy polecić produkty np.: Antec, BeQuiet, Chieftec, Cooler Master, Corsair, Enermax, OCZ czy Thermaltake.

Obliczanie mocy potrzebnej do zasilenia zestawu komputerowego jest stosunkowo proste. Polega na sumowaniu mocy niezbędnej do zasilenia poszczególnych podzespołów, ale nie każdy użytkownik wie, ile prądu pobiera jego procesor czy karta graficzna. Dlatego ułatwieniem jest kalkulator poboru prądu, do pobrania np. spod adresu http://pcformat.pl/u/327. Proponujemy wykorzystać właśnie ten kalkulator ze względu na prezentowane tam szczegółowe obliczenia dające dobrą dokładność, a także częste aktualizacje list produktów.

W polu System Type wypełnij informacje na temat liczby procesorów (pamiętając, że procesory wielordzeniowe to wciąż jeden procesor), zatem wybierz 1 physical CPU. W polu Motherboard podaj typ płyty (w większości przypadków Regular - Desktop) oraz dane na temat swojego procesora (kolejno producent CPU Brands, gniazdo CPU Socket i model procesora CPU). CPU Utilization pozostaw na 90%. Jeśli nie podkręcasz swojego procesora, fragment Overclock my CPU możesz pominąć.

W dalszej kolejności podaj parametry pamięci RAM. Na liście RAM wybierz liczbę modułów oraz ich typ, na przykład dla pary modułów DDR2 będzie to 2 Sticks DDR2 SDRAM.

Uzupełnij dane dotyczące karty graficznej. W polu Video Brand podaj producenta układu, a poniżej – model karty. Jeśli masz tylko jedną kartę graficzną, uzupełnij tylko jedno pole Video Card 1. W przypadku większej liczby wymień wszystkie. Zaznacz także typ współpracy: dla kart Nvidia SLI, dla kart AMD CrossFire.

W sekcji Hard Drives wybierz typ dysku. Najczęściej jest to jeden dysk, zatem w polu Regular SATA ustaw wartość 1 HDD. Jeśli masz dyski SSD, w sekcji SSD Drives ustaw ich liczbę. W sekcji Drives ustaw liczbę napędów optycznych.

Następny krok to wybór posiadanych kart rozszerzeń (karta dźwiękowa, tuner telewizyjny), które można zaznaczyć w sekcji PCI Cards. Jeśli nie ma do wyboru karty, z jakiej korzystasz, np. karty przechwytywania wideo, liczbę takich kart wybierz z listy Additional PCI Card lub z listy Additional PCI Express Cards.

Na listach USB i FireWire ustaw liczbę gniazd USB oraz FireWire (tylko tych, których używasz). Poniżej zaznacz, czy używasz kontrolera obrotów wentylatora (1), wbudowanego w obudowę czytnika kart pamięci (2) czy wyświetlacza LCD (3). Pole Cold Cathodes oznacza podświetlenie obudowy od środka tzw. zimnymi katodami – jeśli masz takie rozwiązanie, zaznacz liczbę katod.

W sekcji Fans wybierz liczbę wentylatorów danego typu, np. dla dwóch zwykłych i jednego podświetlanego wentylatora 120 mm będzie to 2 Fans / 1 Fan. Dane dotyczące ogniw termoelektrycznych TEC Coolers oraz chłodzenia wodnego Water Cooling pozostaw bez zmian.

Po kliknięciu przycisku Calculate pojawiają się w ramce dwie wartości – minimalna moc zasilacza oraz moc sugerowana. Musisz mieć zasilacz przynajmniej o mocy sugerowanej. Tanie zasilacze często mają zawyżaną moc. Jeśli do twojego zestawu rekomendowany jest zasilacz o mocy 460 W, to model 500 W za kilkadziesiąt złotych raczej nie będzie w stanie go zasilić.