Kopie bezpieczeństwa

Oprócz twoich prac, zdjęć i innych ważnych plików, które chcesz chronić, wykonując ich kopię zapasową, warto przy okazji zabezpieczyć rejestr Windows. Zagwarantuje to sprawność systemu nawet wtedy, gdy rejestr zostanie uszkodzony. Na płycie dołączonej do bieżącego wydania znajdziesz archiwalny artykuł dotyczący wykonywania kopii zapasowej i przywracania sprawności tego niezbędnego składnika systemu Windows. Oprócz tego warto pamiętać o wykonywaniu kopii choćby pojedynczych kluczy rejestru podczas jakichkolwiek modyfikacji kluczy i wartości przechowywanych w rejestrze.

W artykule proponujemy dwa programy doskonale się nadające do domowych zastosowań. Pierwszy to Idle Time Backup, drugi – Sync-Back Freeware.

Idle Time Backup to bardzo wygodny program dla tych, którzy nie mogą samodzielnie uruchomić o wyznaczonej porze zadania backupu. Nawet ustawienie automatycznego przeprowadzania backupu za pomocą wbudowanego w Windows Harmonogramu zadań niewiele da, gdyż komputer jest zwykle wyłączany, zanim ustawiony czas backupu wreszcie nadejdzie. Program ten wykonuje kopie zapasowe wskazanych przez użytkownika danych w czasie, kiedy komputer nie jest używany, a ściślej: gdy uruchamia się wygaszacz ekranu (wykonywany jest tzw. backup pełny , a następnie backup przyrostowy ). A takich chwil podczas codziennego korzystania z komputera jest mnóstwo.

Drugi program, SyncBack Free-ware, to narzędzie przeznaczone dla nieco bardziej zdyscyplinowanych użytkowników komputera, gdyż nie wykonuje kopii podczas działania wygaszacza, lecz proces jej wykonywania trzeba uruchomić ręcznie bądź zaplanować (program wykorzystuje do tego celu wbudowany w Windows mechanizm zaplanowanych zadań). Z drugiej strony SyncBack Freeware oferuje więcej możliwości w zakresie decydowania, co i w jaki sposób ma być zabezpieczone przez wykonanie kopii zapasowej (obsługuje także backup różnicowy).

Idle Time Backup wykonuje kopię zapasową w czasie bezczynności komputera. Oto, jak efektywnie korzystać z tego darmowego (w przypadku użytku niekomercyjnego) narzędzia.

Programu Idle Time Backup nie trzeba instalować. Aby go uruchomić, kliknij dwukrotnie ikonę itbackup. Zobaczysz okno Witaj w programie ITBackup. Kliknij w nim przycisk OK.

Jedynym wyraźnym objawem działania programu jest widoczna w zasobniku systemowym na pasku zadań ikona. Kliknij ją prawym klawiszem myszki, by wywołać menu kontekstowe. Wybierz z niego pozycję Otwórz okno Idle Time Backup. Alternatywnie okno to możesz wywołać dwukrotnym kliknięciem wspomnianej ikony.

Zobaczysz okno Idle Time Backup. Układ tego okna jest podobny do doskonale ci zapewne znanego Eksploratora Windows. Po lewej stronie jest widoczne drzewo dysków i katalogów. W centralnej części, na razie jeszcze pustej, są wyświetlane foldery wybrane do backupu. Załóżmy, że twoim zadaniem jest skonfigurowanie zadania backupu folderów Moje dokumenty i wszystkich jego podfolderów dla każdego konta użytkownika zdefiniowanego w systemie. W praktyce oznacza to wykonanie backupu foldera Document and Settings.

Z drzewa dysków i katalogów rozwiń dysk systemowy, a następnie przeciągnij myszką folder Documents and Settings na obszar centralny. Przy okazji, jeżeli chcesz sprawdzić, ile miejsca zajmuje na dysku folder Documents and Settings, kliknij go (w drzewie folderów) prawym klawiszem myszy, a następnie wybierz z menu kontekstowego Właściwości.

W oknie Właściwości: Documents and Settings, pod zakładką Ogólne sprawdź wartości Rozmiar i Rozmiar na dysku (powinny być bardzo zbliżone). Co najmniej tyle miejsca, ile pokazuje parametr Rozmiar na dysku, musisz zarezerwować na docelowym nośniku (dysku zewnętrznym USB, pamięci flash itp.). Kliknij OK.

Po przeciągnięciu foldera na obszar Archiwizowane foldery kliknij przycisk Przeglądaj... widoczny w sekcji Indywidualne miejsce docelowe.

W oknie Przeglądanie w poszukiwaniu folderu wskaż docelowy folder dla archiwizowanych folderów. Oczywiście na zewnętrznym dysku lub pamięci flash podłączonej do gniazda USB. Jeżeli nie podłączyłeś jeszcze zewnętrznego dysku, zrób to teraz, a następnie powtórz krok 6. Po wybraniu docelowego folderu kliknij OK.

Powrócisz do głównego okna programu. Możesz już kliknąć Zamknij. Program Idle Time Backup rozpocznie automatyczne archiwizowanie danych ze wskazanego przez ciebie folderu w czasie, gdy aktywny będzie wygaszacz ekranu.

Jak już wiesz, domyślnie program wykonuje backup wskazanego folderu w czasie, gdy aktywny jest wygaszacz ekranu. Jednak możesz uaktywnić ten proces ręcznie, kliknięciem prawym przyciskiem myszki ikony programu umieszczonej w zasobniku systemowym na pasku zadań, a następnie wybrać z menu kontekstowego pozycję Archiwizuj teraz.

Chcąc mieć dostęp do dodatkowych możliwości programu, dwukrotnie kliknij wspomnianą w poprzednim punkcie ikonę programu. W oknie Idle Time Backup uaktywnij zakładkę Ustawienia.

Prześledźmy funkcje, które można ustawić w zakładce Ustawienia. W sekcji Domyślne foldery docelowe, klikając przycisk Dodaj, możesz ustawić kilka folderów, do których program będzie archiwizował wskazane wcześniej dane. Zaletą takiego rozwiązania jest to, że np. jeżeli dysk zewnętrzny, na którym zwykle zapisujesz kopie zapasowe, jest chwilowo niedostępny, program wykona kopie, zapisując je w innych, alternatywnych folderach. Jeżeli dodatkowo zaznaczysz pole wyboru Automatycznie przesuń foldery co i podasz określoną wartość czasu (w dniach), to program będzie rotacyjnie zmieniał docelowe foldery backupu co ustawioną przez ciebie liczbę dni. Zaletą takiego rozwiązania jest to, że dzięki temu będziesz dysponował kilkoma wersjami archiwizowanych plików, dzięki czemu w razie potrzeby łatwiej „się cofniesz” do właściwej wersji potrzebnego dokumentu.

W sekcji Zarządzanie programem masz wpływ na to, czy Idle Time Backup będzie uruchamiany automatycznie podczas startu systemu. Jeżeli chcesz, by tak było, zaznacz pole wyboru Uruchom Idle Time Backup przy starcie. Zalecamy zaznaczenie tego pola. Dzięki temu backup będzie niemal w pełni zautomatyzowany i nie będziesz musiał pamiętać o uruchomieniu programu.

W sekcji Ustawienia procesu archiwizacji możesz zmienić domyślne ustawienie przeprowadzania backupu podczas aktywności wygaszacza ekranu, odznaczając pole wyboru Archiwizuj gdy działa wygaszacz ekranu, i zamiast tego ustawić program tak, by proces archiwizacji był uruchamiany o wskazanej przez ciebie porze. W tym celu kliknij Zaplanuj archiwizację.

W oknie Zaplanuj archiwizację kliknij przycisk Zaplnauj. Następnie w oknie: Zaplanuj terminy archiwizacji kliknij przycisk Nowy.

Puste dotychczas pola wypełnią się przykładowymi wartościami. Z listy Zaplanuj zadanie wybierz częstotliwość backupu (np. Codziennie) i ustaw godzinę rozpoczęcia. Uwaga! Jeżeli chciałbyś, aby zadanie backupu wykonywało się np. co drugi dzień, to na liście Zaplanuj zadanie pozostaw ustawienie Codziennie, a w sekcji Planowanie zadania codziennego ustaw wartość 2 dni. Kliknij OK, by zachować ustawienia.

Zobaczysz okno Zaplanowane archiwizacje, w którym musisz określić, w kontekście jakiego konta użytkownika zadanie backupu będzie uruchamiane oraz czy zadanie może być uruchamiane tylko wtedy, gdy jesteś zalogowany. Najlepszym rozwiązaniem jest zaznaczenie opcji: Wykonuj archiwizację także gdy użytkownik nie jest zalogowany. Podaj jeszcze swoje hasło (dwukrotnie) i kliknij OK.

W oknie Zaplanuj archiwizację w polu Bieżący stan zobaczysz wpis dotyczący ustawionego właśnie harmonogramu backupu. Kliknij Zamknij.

Kolejnym programem, który proponujemy i który doskonale ułatwi tworzenie zapasowych kopii ważnych danych, jest darmowa aplikacja SyncBack Freeware.

Uruchom instalację za pośrednictwem menu naszego krążka lub dwukrotnie klikając ikonę SyncBack_Setup_PL.

W oknie Instalacja - SyncBack kliknij najpierw Dalej, następnie zaznacz opcję Akceptuję warunki umowy i kliknij Dalej jeszcze pięciokrotnie.

Kliknij Instaluj. Poczekaj, aż instalator przekopiuje pliki, i kliknij Dalej. Zakończ instalację, klikając przycisk Zakończ.

Jeżeli nie modyfikowałeś domyślnych ustawień instalatora, program SyncBack uruchomi się automatycznie bezpośrednio po zakończeniu instalacji. Pierwszym oknem, jakie zostanie wyświetlone na ekranie, jest okno dialogowe z pytaniem o utworzenie profilu. Kliknij przycisk Yes.

W oknie Typ profilu zaznacz opcję: Backup: kopiuje pliki do innego katalogu dysku, serwera FTP i kliknij OK. Pojawi się okno, w którym wpisz dowolną nazwę dla tworzonego profilu, np. Kopie zapasowe i kliknij OK.

Zobaczysz okno: Ustawienia profilu: Kopie zapasowe. W oknie tym dokonujesz wszelkich ustawień backupu. Domyślnie okno to jest wyświetlane w tzw. trybie prostym (niektóre zaawansowane parametry są pomijane). W takim też trybie skonfigurujesz swoje pierwsze zadanie backupu w SyncBacku. W sekcji Chciałbym wybierasz, jakiego typu zadanie backupu ma być obsługiwane. Załóżmy, że chcesz wykonać kopię zapasową wybranego foldera i wszystkich jego podfolderów. W takim przypadku zaznacz wiersz: Kopia plików z katalogu źródłowego, oraz wszystkich podkatalogów.

Wypełnij danymi pola widoczne w górnej części okna. W polu Źródło wskaż katalog, którego kopia ma być wykonywana. W polu Cel wskaż folder, w którym będą zapisywane kopie danych. Oczywiście jako folder docelowy wskaż folder znajdujący się na zewnętrznym dysku bądź flashdysku podłączonym do gniazda USB.

Uaktywnij zakładkę Zaawansowane i przyjrzyj się widocznym opcjom sterującym pracą programu: Domyślne ustawienie powinno być wystarczające, jednak możesz je zmodyfikować według potrzeb. Podobnie w pozostałych zakładkach znajdują się opcje, które pozwalają np. na wykluczenie z zadania backupu określonych plików. Jednak w większości zastosowań domyślne ustawienia są w zupełności wystarczające. Kliknij zatem Zastosuj i OK.

W oknie Confirm zobaczysz pytanie, czy chcesz uruchomić Yes symulację ustawionego backupu. Zgódź się na nią, klikając Yes. W kolejnym oknie SyncBack zobaczysz wpis dotyczący ustawionego właśnie profilu. Ponieważ jest uruchomiona symulacja, pojawi się także okno, w którym jest wyświetlona lista plików do backupowania. Kliknij Kontynuuj Symulacje.

Powrócisz do okna SyncBack. Przyjrzyj się kolumnie Wynik. Jeżeli jest w niej widoczny napis Symulacja powiodła się, można uznać, że profil backupu jest prawidłowo utworzony. Chcąc od razu uruchomić proces wykonywania kopii zapasowej wskazanych plików, kliknij prawym klawiszem wiersz profilu widoczny w oknie i z menu kontekstowego wybierz opcję Uruchom, a następnie w oknie Różnice w profilu: Kopie zapasowe kliknij Kontynuuj uruchamianie. Rozpocznie się wykonywanie kopii.

• Drugi wewnętrzny dysk twardy Najtańsze dyski, jakie dziś można kupić, mają pojemność 40 GB i za taki dysk zapłacisz ok. 65 zł. Lepszym rozwiązaniem jest kupno większego dysku, przykładowo za kwotę ok. 200 zł można już nabyć dysk twardy o pojemności aż 500 GB. Taka pojemność w zupełności powinna wystarczyć na pełny backup wszystkich danych. Inne zalety dysku oprócz pojemności i ceny to szybkość zapisu. Wadą rozwiązania jest utrata danych w razie utraty całego komputera.
• Zewnętrzny dysk twardy Zalety takie jak dla dysku wewnętrznego, ale dodatkowo dane są bezpieczne także w przypadku utraty komputera. Dyski zewnętrzne są nieco droższe od modeli wewnętrznych. Przykładowo za model Western Digital WDXMSA1600TE o pojemności 160 GB zapłacisz ok. 125 zł. Warto w przypadku dysków (zarówno wewnętrznych, jak i zewnętrznych) pamiętać o ich stosunkowo niewielkiej odporności na wstrząsy.
• Pamięć flash (pendrive itp.) Pamięci flash to przede wszystkim wygoda. Niewielkie i lekkie flashdyski podłączane do gniazd USB są odporne na wstrząsy. Przykładowo za model Kingston DT100 o pojemności 8 GB zapłacisz ok. 70 zł. Pamiętaj także o znacznie wolniejszej prędkości zapisu niż w przypadku dysków twardych.
• armowy dysk online Rozwiązanie dobre, gdy na kopie zapasowe nie musisz wydawać ani złotówki, a masz bezproblemowo działające łącze internetowe. Przykładowo Microsoft udostępnił niedawno polskim internautom usługę Live SkyDrive, czyli 5 GB przestrzeni dyskowej w internecie. Szczegóły na stronie: http://skydrive.live.com
• Usługi związane z aplikacjami zabezpieczającymi Gdy kupujesz pakiet zabezpieczający komputer przed zagrożeniami internetowymi, wirusami itp., upewnij się, czy nie otrzymujesz w pakiecie darmowego dysku online właśnie na backup. Tak jest w przypadku pakietów Norton 360 2.0 czy G DATA TotalCare 2008
• Nośniki optyczne – płyty CD/DVD/Blu-ray Podstawowa zaleta to przede wszystkim cena. Płyty CD i DVD można dziś kupić za ok. 1 zł. Nie dotyczy to jednak wciąż zbyt drogich płyt Blu-ray.