Test czytników - tysiąc książek w kieszeni

W artykule:

• Charakterystyka ekranów e-ink
• Cechy czytnika e-booków
• Test 8 urządzeń
• Opisy najlepszych czytników

Największa zaleta czytnika e-boo- ków to swoboda czytania, jakiej nie daje klasyczna książka. Czytnik jest lżejszy od przeciętnego woluminu – jego waga nie powinna znacznie przekraczać 200 gramów, a bez problemu można znaleźć modele, które ważą zaledwie 170 gramów. Urządzenie jest też mniejsze od książki. Większość czytników ma ekrany o przekątnej 6 cali, co odpowiada wymiarom obudowy około 120 na 170 mm. Jeszcze większa jest różnica grubości. W książce zależy ona od liczby stron (oraz okładki i jakości papieru), w czytniku jest stała i nie przekracza 12 mm. Czytnik jest więc cieńszy od praktycznie każdej książki.

Dzięki swoim rozmiarom czytnik może być obsługiwany jedną ręką. Docenią to wszyscy, którzy lubią czytać na stojąco, np. w jadącym autobusie. Możesz jedną ręką trzymać się poręczy, a w drugiej trzymać czytnik. Strony przerzucasz, np. wciskając kciukiem klawisz na obudowie. Ponieważ czytnik jest lekki, w ogóle nie męczy dłoni – w przeciwieństwie do niektórych książek (szczególnie ciężkich i dużych, wydanych w twardej oprawie). Po wrzuceniu urządzenia do plecaka lub torby praktycznie nie odczujesz różnicy w obciążeniu pleców czy ramienia. Z powodzeniem możesz przenosić czytnik także w kieszeni marynarki, kurtki lub w tylnej kieszeni spodni.

Ekran czytnika e-booków wykorzystuje technologię elektronicznego papieru (elektronicznego tuszu, z ang. e-ink). Zasadę jego działania tłumaczymy w ramce obok. Wyświetlacz ma kolor zbliżony do bieli papieru, a litery mają różne odcienie szarości (im lepszy ekran, tym bliższe czerni). E-papier wykorzystywany w czytnikach nie wyświetla kolorów, dlatego kiepsko się nadaje do czytania komiksów, albumów i czasopism. W przeciwieństwie do ekranu LCD smartfonu lub tabletu wyświetlacz e-ink nie świeci i jak zwykły papier jest obojętny dla oczu.

Ponieważ czytnik nie świeci, jego zapotrzebowanie na energię jest bardzo niskie. Na dodatek urządzenie pobiera energię akumulatora tylko wtedy, gdy przerzucasz strony. Dzięki temu wbudowany akumulator wystarcza na przeczytanie kilku tysięcy stron – co w praktyce przekłada się na kilka tygodni działania bez ładowania.

Pojemność pamięci przeciętnego czytnika to 2 GB, z czego do przechowywania książek możesz użyć około 1,2 GB. Pojedynczy plik z e-bokiem zajmuje około 0,5 MB (wartość zależy od liczby stron). Prosty rachunek matematyczny pokazuje, że w pamięci czytnika zmieszczą się ponad 2000 pozycji – znacznie więcej, niż zawiera przeciętna domowa biblioteczka. Każda z tych książek jest dostępna w kilka sekund. Nie będziesz miał problemów z odnalezieniem jej w pamięci urządzenia – możesz sortować pozycje według autorów lub użyć funkcji szukania. Czytnik pamięta, w którym miejscu skończyłeś czytanie każdej książki, i automatycznie otwiera odpowiednią stronę. Opcja wyszukiwania przydaje się też w trakcie czytania, aby odnaleźć fragment z wybranym bohaterem lub miejscem i przypomnieć sobie szczegóły fabuły. Dobrze przygotowany e-book ułatwia nawigowanie po książce. Spis treści zawiera hiperłącza do poszczególnych rozdziałów – nie musisz żmudnie kartkować książki. Możesz także zaznaczyć fragment tekstu na ekranie i opatrzyć go notatką.

Ekran czytnika e-booków jest zbudowany z dwóch elektrod (górna jest przezroczysta), między którymi znajdują się wypełnione przezroczystym płynem sferyczne komórki (piksele). Komórki zawierają naładowane elektrycznie kapsułki (grubości ludzkiego włosa) – część jest zabarwiona na czarno, część pozostaje biała. Na elektrody jest podawane napięcie, które przyciąga kapsułki do dolnej lub górnej elektrody w odpowiedniej konfiguracji. Wzór ułożony przez kilka sąsiednich komórek odpowiada pojedynczej literze.

Do testu wybraliśmy tylko czytniki z ekranami e-ink. Urządzenia z ekranami LCD, które są sprzedawane jako czytniki e-booków, naszym zdaniem nie zasługują na tę nazwę. To po prostu tanie tablety z wyeksponowaną funkcją czytania i kilkoma dodatkowymi klawiszami.

Wszystkie testowane urządzenia mają ekran o przekątnej 6 cali, która aktualnie jest standardem. Dominująca rozdzielczość ekranu to 800x600 – jedynie Onyx 62HD ma wyższą. Ale to nie rozdzielczość, a kontrast wyświetlacza najbardziej rzuca się w oczy podczas pierwszego kontaktu z czytnikiem. Wysoki kontrast daje wyraźne, nasycone czernią litery na możliwie najjaśniejszym tle. Pod tym względem Amazon Kindle prześcignął konkurencję, a nawet inny model tego producenta – PaperWhite. Ten ostatni czytnik ma podświetlenie ekranu. Możesz je włączyć, jeśli czytasz po ciemku (ekran e-ink, podobnie jak książka, wymaga źródła światła podczas czytania). PaperWhite emituje delikatne światło, którego natężenie możesz regulować. Dzieje się to kosztem kontrastu. Drugi czytnik z podświetleniem to Onyx 62HD. Jednak w tym wypadku funkcja jest niedopracowana – nie można ustawić tak małego podświetlenia jak w czytniku Kindle.

Wszystkie testowane urządzenia mają ekran o przekątnej 6 cali, która aktualnie jest standardem. Dominująca rozdzielczość ekranu to 800x600 – jedynie Onyx 62HD ma wyższą. Ale to nie rozdzielczość, a kontrast wyświetlacza najbardziej rzuca się w oczy podczas pierwszego kontaktu z czytnikiem. Wysoki kontrast daje wyraźne, nasycone czernią litery na możliwie najjaśniejszym tle. Pod tym względem Amazon Kindle prześcignął konkurencję, a nawet inny model tego producenta – PaperWhite. Ten ostatni czytnik ma podświetlenie ekranu. Możesz je włączyć, jeśli czytasz po ciemku (ekran e-ink, podobnie jak książka, wymaga źródła światła podczas czytania). PaperWhite emituje delikatne światło, którego natężenie możesz regulować. Dzieje się to kosztem kontrastu. Drugi czytnik z podświetleniem to Onyx 62HD. Jednak w tym wypadku funkcja jest niedopracowana – nie można ustawić tak małego podświetlenia jak w czytniku Kindle.

Najlżejszy czytnik w teście – Kindle – waży 165 gramów. Tym, co przeszkadzało nam w nim najbardziej, są bardzo wąskie przyciski przewijania stron. Zbyt duże wymiary i wagę uznaliśmy za wadę Onyx A62s, w którym zmarnowano bardzo dużo miejsca pod ekranem (czytnik ma za to wygodne przyciski). Od klasycznego wyglądu czytnika ucieka także Nook. Jest to urządzenie szersze od innych, z wyprofilowanym pod ułożenie palców tyłem obudowy, całe pokryte gumą (do ideału zabrakło lepszego oznaczenia przycisków przerzucania stron). W innych czytnikach także zadbano o odpowiednią przyczepność urządzenia do dłoni, czy to przez zastosowanie gumy na tylnej ściance obudowy (Kindle), czy za pomocą warstwy szorstkiego plastiku (PocketBook 611 i 613).

Producenci stosują dwa sposoby umieszczenia przycisków przewijania stron. Naszym zdaniem wygodniejsze jest ich ułożenie na prawej krawędzi czytnika (mniej więcej pośrodku jego wysokości) i zdublowanie ich na lewej krawędzi (Kindle, Onyx 62HD, Nook). Gdy klawisze znajdują się pod ekranem (pozostałe testowane modele), przerzucanie stron jest mniej wygodne (szczególnie kartkowanie do tyłu).

Tylko jeden czytnik – PocketBook 611 – pracuje zbyt wolno. W tym czytniku reakcja na każde polecenie użytkownika (nawet przerzucenie strony do przodu) następuje z wyraźną zwłoką. Korzystanie z urządzenia wymaga sporo cierpliwości. W innych czytnikach problemy – jeśli występowały – dotyczyły tylko wczytywania książki. Otwieranie kolejnych stron następowało natychmiastowo.

Wszystkie czytniki potrafią działać w trybie dysku wymiennego – wystarczy, że podłączysz czytnik do komputera za pomocą portu USB. Dodatkowo czytniki wyposażone w interfejs Wi-Fi mogą korzystać z synchronizacji plików w chmurze. Dwa czytniki w teście – PocketBook 611 i 622 Touch – umożliwiają kupowanie elektronicznych książek bezpośrednio w sklepie Empik (oba czytniki możesz też kupić w Empiku).

Przydatność i wykonanie funkcji dodatkowych wzbudziło nasze wątpliwości. Część funkcji, np. syntezator mowy Ivona, słownik angielsko-polski czy możliwość zaznaczania fragmentów tekstu (a potem opatrzenia ich notatką lub wysłania znajomym) z pewnością przyda się grupie użytkowników. Ale już odtwarzacz muzyki (w kontekście małej pojemności pamięci), kalendarz, gry czy przeglądarka internetowa to zbędne dodatki. Poza tym czasami – jak w czytnikach Onyx – są one niepotrzebnie wyeksponowane w interfejsie urządzenia i spychają na dalszy plan główną funkcję czytnika.

Obsługa czytnika jest możliwa za pomocą dotykowego ekranu lub klawiszami pod ekranem. Urządzenie działa płynnie. Jedyne spowolnienie następuje, gdy otwierasz nową lub dawno nieczytaną książkę. Interfejs ma duże, czytelne ikony. Niedopracowana jest funkcja regulacji parametrów tekstu. Wśród dodatkowych funkcji znajdziesz, m.in.: lektora, słowniki i proste gry.

PaperwWhite ma bardzo wygodne menu – wszystkie funkcje obsługujesz przyciskami na dotykowym ekranie. Podświetlenie ekranu może być bardzo subtelne lub dość mocne. Wydaje się, że dodanie kolejnej warstwy do ekranu (podświetlenia) zwiększyło odblaski. Jedyna „nieksiążkowa” funkcja Kindle to eksperymentalna przeglądarka internetowa – raczej ciekawostka niż funkcjonalne narzędzie.

Głównym mankamentem czytnika jest powolna praca – wolno reaguje na wciskanie klawiszy; książki i ich kolejne strony otwierają się z opóźnieniem. Niewielkie zastrzeżenia budzi także trzeszcząca obudowa. Tych mankamentów nie ma bliźniaczo podobny model Basic 613. Podobnie jak w innych modelach PocketBooka można zmieniać obłożenie (funkcje) przycisków na obudowie.

Podobnie jak czytniki Amazonu, Nook służy tylko do czytania – nie ma dodatkowych funkcji. Czytnik ma spore rozmiary, ale dzięki temu bardzo wygodnie trzymać go w dłoni. Jest w całości pokryty gumą, a tylna ściana została wyprofilowana, aby poprawić chwyt. Ma zdublowane przyciski służące do przewijania stron. Oprócz przycisków do obsługi czytnika można użyć ekranu.