Do zadań specjalnych

Zwykłe urządzenia w warunkach ekstremalnych ulegają uszkodzeniu lub w najlepszym razie pracują niestabilnie. Jedynym rozwiązaniem umożliwiającym wykonanie danego zadania w takich warunkach jest sprzęt specjalny sprzęt. W nazewnictwie takich urządzeń dominuje angielskie słowo „tough” (wytrzymały, odporny), np. Panasonic Toughbook lub Toughpad, Olympus Tough TG-2.

Synonimem określenia „tough” jest kolejny angielski przymiotnik – „rugged”. Na przykład firma Getac określa wytrzymałość swoich urządzeń w dwóch stopniach – semi rugged i fully rugged. Te pierwsze, o ograniczonej (połowicznej), odporności zniosą przede wszystkim typowe czynniki mechaniczne (upadki, wstrząsy). Potwierdza to certyfikat MIL-STD-810G oraz klasa szczelności do poziomu IP5x o ograniczonej odporności na wnikanie pyłu, co wynika m.in. ze stosowania aktywnego systemu chłodzenia. Natomiast urządzenia w pełni odporne maja szczelną, zamkniętą konstrukcję i spełniają normę szczelności nawet na poziomie IP68. Dodatkowo mają certyfikat MIL-STD-461 F oraz certyfikat ATEX (niektóre modele) dopuszczający taki sprzęt do pracy w środowisku, w którym może dojść nawet do wybuchu.

Do największych wad „wzmocnionych” urządzeń należą duże gabaryty oraz toporne wykończenie (chropowate powierzchnie). Dotkliwy jest także horrendalnie wysoki koszt zakupu. Niestety to, co jest wyjątkowe i niezastąpione w danym zastosowaniu, ma swoją cenę. Wynika ona między innymi z bardziej kosztownej produkcji. Stosuje się w niej lepsze i droższe materiały (specjalne stopy metali, wzmocnione tworzywa sztuczne, np. kevlar), a także specjalne rozwiązania konstrukcyjne, np. systemy antywstrząsowe do dysków twardych.

Właściwie każdy mobilny produkt może być używany w trudnych warunkach, więc urządzenia o zwiększonej wytrzymałości da się znaleźć w każdej kategorii sprzętu.

Większość notebooków nadaje się tylko do pracy w sprzyjających warunkach – w suchych miejscach i umiarkowanych temperaturach. O pracy typowego laptopa „pod chmurką” możemy myśleć tylko w pogodny i dość ciepły dzień. Mroźne góry czy tropikalna wyspa, na której jest gorąco i wilgotno, nie sprzyjają zwykłym urządzeniom.

Natomiast pancerne laptopy mogą pracować w temperaturach od -29°C do 60°C, a w spoczynku potrafią przetrwać w temperaturach od -51°C do 71°C, a także przy 95-procentowej wilgotności powietrza. Oprócz szczelności, która gwarantuje ich odporność na ekstremalne warunki pogodowe oraz zawilgocenie czy wnikanie do środka pyłu, ich konstrukcja zapewnia im ochronę przed wstrząsami, upadkiem czy uderzeniem przez inne przedmioty.

Wzmocnione notebooki mają też inne nietypowe rozwiązania. Komputery marki Getac, przeznaczone dla wojska (np. model B300), dzięki technologii Night Vision i używanym przez żołnierzy noktowizorom pozwalają widzieć obraz na teoretycznie wyłączonym ekranie. Dzięki zdublowanym systemom zasilania (dwie lub więcej baterii, które można wymieniać podczas pracy) mogą pracować w terenie bez przerwy przez bardzo długi czas. Podwójny zestaw baterii pozwoli nawet na 30 godzin pracy.

Gatac V200 wyróżnia się obracanym o 180 stopni i składanym ekranem dotykowym o przekątnej 12,1”. Ekran jest bardzo jasny i pozwala na komfortową pracę nawet w pełnym słońcu. Obudowa jest całkowicie szczelna dzięki zastosowaniu pasywnego chłodzenia (bez wentylatora). Komputer może pracować na baterii do 15 godzin.

Oprócz niezwykłej wytrzymałości Getac V200 ma bardzo dużo funkcji. Jest wyposażony w różnego rodzaju złącza, od nowoczesnego USB 3.0, przez FireWire, na starym porcie szeregowym RS-232 kończąc. Zapewnia wszechstronną komunikację przewodową oraz bezprzewodową: ma modem telefoniczny, gigabit ethernet, Wi-Fi 802.11a/b/g/n, bluetooth 4.0, modem 3G lub 4G. Możliwości komputera można rozszerzyć dzięki złączu dla stacji dokującej, przy czym dostępna jest wersja stacjonarna i samochodowa.

Niestety, gabaryty V200, jak na 12-calowy notebook, są dość duże. Grubość obudowy wynosi ok. 5 cm, a waga sięga 2,7 kg.

ATEX (fr. Atmospheres Explosibles)jest to certyfikat dopuszczający urządzenie do pracy w miejscach zagrożonych wybuchem. Jego warunki definiuje dyrektywa Unii Europejskiej. Urządzenia spełniające wymagania tego certyfikatu mogą pracować np. w kopalniach czy w miejscach wydobywania lub przesyłania gazu i innych paliw.

Najtańsze można kupić już za 200 zł. Za te wykonane z materiałów o wysokiej jakości (metal, szkło) trzeba zapłacić przynajmniej dziesięć, a nawet kilkanaście razy więcej (ok. 3000 zł). Wytrzymałość tabletów jest znacznie wyższa niż typowego notebooka. Wynika z większej szczelności obudowy (brak wentylatorów i otworów wentylacyjnych). Mimo tego urządzenia te nie są idealnie przystosowane do pracy w ciężkich warunkach.

Wiele firm (np. Panasonic, Getac, Durabook) mają w swojej ofercie wzmocnione tablety. Głównie są to modele z systemem Android, ale także Windows 8. Co ciekawe, mają nie tylko wzmocnienia chroniące je przed czynnikami atmosferycznymi oraz uszkodzeniami mechanicznymi (upadek, uderzenia i wstrząsy). Są także wyposażone w niespotykane w „zwykłych” tabletach rozwiązania chroniące zapisane na urządzeniu dane (np. przez sprzętowe szyfrowanie) oraz czytniki biometryczne (np. skaner linii papilarnych).

Doskonałym przykładem jest Panasonic Toughpad FZ-A, pancerny tablet z Androidem i dotykowym ekranem o przekątnej 10,1” i rozdzielczości 1024x768 pikseli. Jego obudowa została wykonana ze stopu magnezu, a narożniki są dodatkowo zabezpieczone tworzywem ABS, dzięki czemu jest bardziej odporny na uderzenia i zarysowania. Testy potwierdzają jego odporność na upadki z wysokości do 120 cm. Tablet może pracować do 10 godzin bez ładowania akumulatora. Niestety, jak na tablet, urządzenie jest dość ciężkie, waży ok. 1 kg.

Zwykły telefon komórkowy, tym bardziej smartfon, którego większą cześć stanowi duży ekran dotykowy, jest bardzo podatny na uszkodzenia. Ekran pęka bardzo łatwo, co jest dość powszechnym problemem. Przed takimi uszkodzeniami można się dość skutecznie zabezpieczyć, kupując odpowiednie etui. Ale nie uchroni ono przez wniknięciem wody ani drobnego pyłu do środka obudowy. Również ekstremalne warunki termiczne mogą spowodować awarię sprzętu.

Na rynku znajdziesz jednak również pancerne komórki i smartfony. Są one wykonane z najbardziej wytrzymałych materiałów oraz specjalnie uszczelnione, dzięki czemu przetrwają i będą służyły nawet w najtrudniejszych warunkach. Bardzo dobrym przykładem jest smartfon firmy Nautiz (producent urządzeń automatyki Honeywell, kojarzony z koparkami Caterpillar).

Smartfon tej szwedzkiej firmy jest odporny na wilgoć, wibracje, gwałtowne spadki temperatury. Mimo pancernej obudowy urządzenie jest dość poręczne – waży około 180 g i nie jest znacząco większe od typowego smartfonu. Dostepne jest z dużą baterią o pojemności 3060 mAh. Niestety, podobnie jak w przypadku innych wzmocnionych produktów, również cena tego modelu jest bardzo wysoka – zaczyna się od ok. 3500 zł.

Zwolennicy prostszych telefonów mogą sięgnąć po klasyczny model Samsunga z serii Solid – B2710. Jest to, jak na dzisiejsze standardy, prosty telefon w mocnej i wodo- szczelnej obudowie i odpornym na zarysowania szkiełku. Cena, jak na sprzęt pancerny – niska, jednak z uwagi na możliwości telefonu – dość wysoka. Zaletą urządzenia jest pojemna bateria, dzięki której, jesli nie rozmawiasz zbyt dużo, powinnieneś ładować telefon nie częściej niż raz na dwa tygodnie.

W kamerach sportowych oprócz wytrzymałych obudów stosuje się liczne rozwiązania do mocowania i sterowania. Taka kamera sprawdzi się np. podczas wspinaczki wysokogórskiej, jazdy na rowerze czy nartach, a nawet w sportach walki. Obecnie zastosowanie tego typu kamer i aparatów nie ma praktycznie żadnych barier i pozwala na rejestrowanie ujęć z perspektywy dotychczas nieznanej przeciętnym amatorom fotografii czy filmowania.

Jednym z ciekawszych przedstawicieli takich urządzeń jest kamera JVC Adixxion GC-XA1. Wytrzymuje upadek z wysokości do 2 metrów. Można ją zanurzyć w wodzie na głębokość do 5 metrów. Gdyby ktoś chciał zanurkować nieco głębiej (do 40 m), umożliwi to opcjonalna obudowa Marine Case. Poza tym kamera jest odporna na pył, kurz, szron i niskie temperatury (do -10 stopni).

Urządzenie rejestruje obraz Full HD z szybkością do 30 kl./s. Kąt widzenia obiektywu wynosi aż 170 stopni. Kamera ma wbudowany moduł Wi-Fi, dzięki któremu można bezprzewodowo przegrywać materiał lub transmitować go na żywo. Poza tym kamera JVC ma specjalną aplikację na Androida oraz iOS-a do sterowania funkcjami z urządzeń mobilnych.

Jeżeli nie nagrywasz filmów a pstrykasz fotki, z pewnością zainteresuje cię aparat Olympus Stylus TG-2 Tough. To pancerny kompakt, któremu niestraszne upadki (z wysokości do 2 metrów), woda (do 15 metrów głębokości) oraz niskie temperatury (do -10 stopni). Można także zakupić opcjonalną obudowę, która wytrzyma zanurzenie do 45 metrów.

Poza niemal niezniszczalną obudową Olympus ma zaawansowane funkcje, których próżno szukać w zwykłych aparatach. Jest to np. rejestrowanie ruchomego obrazu z prędkością do 240 klatek na sekundę. Urządzenie ma też wbudowany GPS, kompas oraz manometr (do pomiaru ciśnienia). Jasny obiektyw oraz specjalne tryby ekspozycji i balansu bieli pozwolą wykonywać dobre zdjęcia nawet w zaciemnionych miejscach. Ułatwieniem dla aktywnych użytkowników jest także podwójna stabilizacja obrazu,

Zegarek, który oprócz odmierzania czasu ma wiele innych funkcji? Oprócz zwykłych wersji, producenci oferują nawet całe serie modeli o zwiększonej wytrzymałości. Historia odpornych na upadek zegarków Casio G-Shock, które zapoczątkowały ich popularność, ma już równe 30 lat (linia G-Shock powstała w 1983 roku). Zegarki G-Shock mają szczelne obudowy wykonane z wytrzymałych materiałów. Ich konstrukcja pozwala na przetrwanie upadków z 10 metrów.

Jednakże do najbardziej wytrzymałych na świecie należą zegarki wojskowe oraz zegarki dla nurków. Najbardziej odporne urządzenia wykonane są z tytanu i mogą wytrzymać strzał z broni palnej lub wybuch laski dynamitu. Jeżeli chodzi o zanurzenie, mogą przetrwać nawet na głębokości 6000 metrów. Niestety, równie oszałamiająca jest ich cena, która może wynieść nawet kilkanaście tysięcy złotych.

Klasa szczelności IP (ang. International Protection Rating lub Ingress Protection Rating) oznaczana jest dwiema cyframi.

Pierwsza cyfra informuje o odporności na wodę i wilgoć:
IP 0x – brak ochrony przed wilgocią
IP 1x – ochrona przed kroplami wody spadającymi pionowo
IP 2x – ochrona przed kroplami wody padającymi pod kątem 15°
IP 3x – ochrona przed kroplami padającymi pod kątem 60°
IP 4x – ochrona przed kroplami padającymi ze wszystkich stron (deszcz)
IP 5x – ochrona przed strumieniem wody
IP 6x – ochrona przed silnym strumieniem wody lub zalewaniem falą
IP 7x - ochrona przed zanurzeniem na głębokość 1 m na 30 min
IP 8x – ochrona przed zalaniem przy ciągłym zanurzeniu (1 m głębokości)
IP 9x - ochrona przed zalaniem strugą wody pod ciśnieniem 80–100 barów, o temperaturze do +80°C

Druga cyfra informuje o przedostawanu się do środka obudowy cząstek stałych:
IP x0 – brak ochrony przed pyłem
IP x1 – ochrona przed ciałami o wielkości ponad 50 mm
IP x2 – ochrona przed ciałami o wielkości ponad 12,5 mm
IP x3 – ochrona przed ciałami o wielkości ponad 2,5 mm
IP x4 – ochrona przed ciałami o wielkości ponad 1 mm
IP x5 – ochrona przed pyłem
IP x6 – całkowita ochrona przed wnikaniem pyłu

Olympus Stylus TG-2 Tough

• Użytkownicy: entuzjaści sportów ekstremalnych, amatorzy nurkowania
• Wyposażenie: matryca CMOS 12 Mpix, obiektyw z 4-krotnym zoomem, ekran 3,0, rozdzielczość do 1080/60i, obsługa kart SD
• Odporność: upadek z wysokości do 2 m, zanurzenie do 15 m
• Cena ok. 1800 zł
• www.olympus.pl

JVC Adixxion GC-XA1

• Użytkownicy: entuzjaści sportów ekstremalnych
• Wyposażenie: matryca CMOS 5 Mpix, obiektyw z 5-krotnym zoomem, rozdzielczość do 1080p, cyfrowa stabilizacja (DIS) oraz funkcja redukcji zniekształceń obrazu, nagrywanie poklatkowe w odstępach 1 lub 5 sekund, 1,5-calowy ekran LCD, złącze mini HDMI i USB, port Wi-Fi, obsługa kart SD
• Odporność: upadek z wysokości do 2 m, zanurzenie do 5 m
• Cena ok. 900 zł
• www.jvc.pl

Nautiz X1

• Użytkownicy: wojsko, służby mundurowe, podróżnicy, entuzjaści sportów
• Wyposażenie: dwurdzeniowy procesor; ekran 4.0”; system Android
• Certyfikaty: IP67, MIL-STD-810G
• Cena ok. 3500 zł
• www.www.nautiz.com

Getac V200

• Użytkownicy: wojsko, służby mundurowe, przemysł, podróżnicy, budowlańcy, specjaliści pracujący w trudnych warunkach, np. na statkach morskich (odporność na wilgoć i zasolenie)
• Wyposażenie: magnezowa szczelna obudowa, obrotowy dotykowy ekran 12,1” o podwyższonej jasności, GPS i modem 3G, procesor Intel Core, różne rodzaje portów i złączy na karty rozszerzeń, złącze do stacji dokującej (samochodowej lub biurowej), pasywne chłodzenie, system Windows
• Certyfikaty: IP65, MIL-STD-461-F, MIL-STD-810G
• Cena ok. 15000 zł
• www.rugged.com.pl

Panasonic Toughpad FZ-A1

• Użytkownicy: wojsko, służby mundurowe, przemysł, podróżnicy, budowlańcy, specjaliści pracujący w trudnych warunkach, np. na statkach morskich (odporność na wilgoć i zasolenie)
• Wyposażenie: dwurdzeniowy procesor Marvell, ekran 10,1” o podwyższonej jasności 500 nitów, GPS i cyfrowy kompas, czas pracy na baterii do 10 godzin, wyjmowana bateria, system Android
• Certyfikaty: IP65, MIL-STD-810G
• Cena ok. 4800 zł
• www.business.panasonic.pl

Casio G-Shock (seria)

• Użytkownicy: wojsko, służby mundurowe, piloci, podróżnicy, entuzjaści sportów ekstremalnych, nurkowie
• Wyposażenie zależnie od modelu: termometr, barometr, wysokościomierz, kompas, ogniwo słoneczne, podświetlenie
• Odporność: upadek z 10 m i więcej, zanurzenie do 200 m
• Cena ok. 300 zł
• www.g-shock.zibi.pl

Samsung B2710 solid

• Użytkownicy: podróżnicy, entuzjaści sportów ekstremalnych
• Wyposażenie: kompas, GPS, pojemna bateria, rozdz. ekranu 240x320, ekran o twardości 4H odporny na zarysowania
• Certyfikaty: IP67
• Cena ok. 400 zł
• www.samsung.pl