Dobra nie znaczy tania

Podczas zakupu drukarki trzeba postawić na odpowiednią technologię (atrament lub laser), a później wybrać konkretne urządzenie, uwzględniając: wydajność, jakość druku, dopuszczalny miesięczny cykl pracy, dostępne interfejsy, a także mniej lub bardziej użyteczne funkcje dodatkowe. Oczywiście wybór urządzeń do zastosowań domowych jest zawężony do modeli kosztujących kilkaset złotych. Jasne jest, że w tym wypadku zakup samego sprzętu będzie stanowił tylko część wydatków. Prawdziwe koszty drukarka wygeneruje podczas jej późniejszej eksploatacji. Dotyczy to modeli każdego typu.

Obecnie w zasięgu użytkowników domowych jest niemal każda technologia druku: począwszy od atramentówek, przez czarno-białe laserówki, aż po kolorowe urządzenia laserowe. Mają one różne funkcje, parametry i dodatki. Które z tych rozwiązań warto wybrać?

Małe atramentówki mają wiele zalet. Przede wszystkim to, że są właśnie małe, tanie, pobierają niewiele energii, drukują szybko, bez konieczności nagrzewania i na każdego rodzaju materiałach – łącznie z papierem fotograficznym. Znaczną wadą są koszty eksploatacji w przeliczeniu na stronę, szczególnie w przypadku najtańszych urządzeń.

Dlatego dobrym uzupełnieniem kolorowej drukarki atramentowej może być tania laserówka służąca do druku czarno-białych dokumentów, szczególnie gdy trzeba wydrukować kilkanaście czy kilkadziesiąt stron. Najlepiej, gdy jest to urządzenie wielofunkcyjne, pełniące rolę domowej kopiarki. Dopiero, gdy potrzeba koloru, np. do druku dokumentów, prezentacji czy zdjęć, można wykorzystywać urządzenie atramentowe.

Kolorowe drukarki laserowe łączą cechy wymienionych rozwiązań – wszystkie dokumenty mają bardzo wysoką jakość na zwykłym papierze. Nawet zdjęcia wyglądają nieźle, choć atrament w połączeniu z papierem fotograficznym okazuje się lepszy.

Jednym z parametrów drukarki jest wydajność. W przypadku małych urządzeń wynosi ona 10–30 str./min, choć to wartość teoretyczna, mierzona podczas druku określonych dokumentów. Realne osiągi są bardzo różne, np. drukarki o wydajności 20 str./min potrafią wydrukować 10-stronicowy dokument w pół minuty, a czasem zajmuje im to dwie minuty. Zależy to od kilku czynników.

Pierwszym jest złożoność dokumentu. W małych drukarkach jest on przetwarzany przez komputer, a nie drukarkę. Im więcej detali zawiera dokument, tym więcej czasu potrzeba na jego opracowanie.

Atramentówka zaczyna druk od razu – jeśli wydruk zajmie tylko część strony, wykona go szybciej, a jeśli całą stronę, będzie to trwało dłużej. W przypadku urządzeń laserowych jest inaczej – urządzenie musi się nagrzać kilka sekund, za to mechanizm drukujący ma stałą prędkość, niezależnie od zawartości wydruku. Jednak w przypadku użycia koloru proces może się wydłużyć czterokrotnie w wypadku tańszych urządzeń czteroprzebiegowych.

Z wydajnością związany jest jeszcze jeden parametr, mianowicie miesięczna obciążalność. Małe urządzenie może wydrukować miesięcznie kilka tysięcy stron. W przypadku drukarki użytkowanej przez kilka osób można z łatwością przekroczyć ten limit. Przeciążenie będzie powodowało usterki, które nie będą objęte gwarancją.

W praktyce często jest bardzo istotne, jakie drukarka ma dodatki i możliwości. Przydatny jest skaner – nawet jeśli nie nadaje się do wysokiej jakości skanów, to zamienia drukarkę w małe, domowe ksero. Taki dodatek prawie nic nie kosztuje – mnóstwo tanich drukarek to właśnie urządzenia wielofunkcyjne.

Istotne są też porty sieciowe (ethernet lub Wi-Fi). Drukarkę sieciową łatwo udostępnić kilku osobom. Niektóre z tych urządzeń bezpośrednio współpracują z usługą Google Cloud Print, a producent dostarcza aplikacje pozwalające drukować ze smartfonów i tabletów.

W biurach ważne są też dodatki umożliwiające drukowanie większej liczby dokumentów. Wskazane są pojemne podajniki papieru, moduł automatycznego druku dwustronnego oraz automatyczny podajnik dokumentów dla skanera (ADF).

Najtańsze urządzenia z reguły generują najwyższe koszty eksploatacji i odwrotnie. Niespodzianką okazuje się jednak to, że całkiem droga drukarka laserowa wcale nie musi zapewniać niższych kosztów druku – ostatnio atrament stał się bardzo konkurencyjny.

Drukarki atramentowe to obecnie urządzenia czterech producentów: Brother, Canon, Epson i HP. Firmy te mają ugruntowaną pozycję na rynku, szeroki wybór produktów, a popularność sprzętu gwarantuje szeroką dostępność materiałów eksploatacyjnych.

Jednak atramentówki kuszą przede wszystkim niskimi cenami – w przypadku Canona i HP jest to już od 140–150 zł. Po wydrukowaniu 200–300 stron trzeba kupić zestaw tuszów, który będzie kosztował prawie tyle, co nowa drukarka, a wystarczy na kolejne 200–300 dokumentów.

W przypadku większych i droższych urządzeń (przeciętna cena to 300–400 zł) tusze są droższe, ale mają większą pojemność. Przeważnie dostępne są także materiały XL o zwiększonej wydajności, jak również wielopaki, które bardzo pozytywnie wpływają na ekonomię druku. Widać to na przykładzie drukarki Epson XP-305. Cztery kartridże o wydajności 180 stron kosztują ok. 150 zł, co daje koszt druku ok. 85 groszy za stronę. Kartridże o dwukrotnie większej pojemności kosztują prawie 200 zł, ale w przeliczeniu na stronę jest to już 65 groszy. Czteropak jest wyceniany na 278,59 zł (w sklepach po 220 zł), co daje około 60 (50) groszy za stronę. W przypadku zamienników obowiązuje ta sama zasada – większy jednorazowy wydatek przełoży się na niższe koszty druku.

W tabelce na stronie 32 zamieściliśmy porównanie kosztów eksploatacji popularnych drukarek atramentowych, uwzględniając najwydajniejsze tusze. W przypadku Brothera i Epsona są to wielopaki. W przypadku drukarki Canona są one nieopłacalne – lepiej kupić pojedyncze kartridże XL.

W drukarce HP z serii Ink Advantage tusze mają dużą pojemność i niską cenę, bo właśnie ta seria jest obliczona na niskie koszty eksploatacji. Co więcej, jednorazowo na tusze wydajesz tylko 120 zł.

Jeśli weźmiemy pod uwagę druk z użyciem zamienników, świetnie wypada Epson – kartridże są dostępne już od 4 zł. Trzeba jednak pamiętać, że szczególnie w przypadku Epsona istnieje duże ryzyko zatkania głowic – najbezpieczniejsze pod tym względem są drukarki firmy Brother.

W ciągu ostatnich lat drukarki laserowe trafiły do domów za sprawą lepszego dopasowania do potrzeb użytkowników indywidualnych oraz coraz niższych cen. Cena czarno-białej laserówki to 200 zł, a kolorowej – 400 zł. Niewielki sprzęt do domu oferują firmy Brother, HP oraz Samsung. Warto wybierać te urządzenia ze względu na popularność i dostępność materiałów eksploatacyjnych.

Im tańsza drukarka, tym wyższe koszty wydrukowania pojedynczej strony. Niestety, w warunkach domowych jesteś skazany na najtańszy sprzęt, a przykładem są urządzenia wymienione w tabelkach. Ceny oryginalnych tonerów zaczynają się od 120 zł, a w przypadku kolorowych drukarek kończą się na 330 zł. Jeśli trzeba kupić cztery kolory jednocześnie, jest to ogromny wydatek, dwukrotnie przekraczający cenę samej drukarki.

Ponadto małe drukarki laserowe wcale nie zapewniają niższych kosztów druku niż atramentówki. W przypadku czarno-białych dokumentów jest to całkiem sporo, bo 11–16 groszy za stronę A4, a używając nieoryginalnych materiałów, można zejść do 2–4 groszy za stronę. Kolorowy druk laserowy jest droższy. Strona kosztuje przynajmniej 50 groszy, a zamienniki zapewniają koszt 16–43 groszy. W każdym przypadku jest to więcej niż z wykorzystaniem druku atramentowego.

Warto nadmienić, że toner nie jest jedynym materiałem eksploatacyjnym, którego potrzebuje drukarka. W niektórych urządzeniach osobno kupuje się bęben, pas transmisyjny, a także pojemnik na zużyty toner. Mają one trwałość kilkunastu lub kilkudziesięciu tysięcy wydruków, więc być może nigdy nie zaistnieje potrzeba ich wymiany. Małe drukarki bywają tak skonstruowane, że elementów tych nie da się wymienić we własnym zakresie – w razie pogorszenia jakości druku sprzęt trzeba oddać do serwisu albo kupić nowy.

O systemach stałego zasilania tuszem pisaliśmy już wielokrotnie, ostatnio w PC Formacie 11/2014. Rozwiązania tego typu są dostępne w dwóch wersjach, przede wszystkim jako zamiennik materiałów eksploatacyjnych – kartridże, zestaw rurek i zbiorników na tusz kupuje się osobno i instaluje w działającej drukarce. Wydrukowanie pojedynczej kolorowej strony A4 kosztuje ułamek grosza. Drugą opcją jest zakup drukarki z fabrycznie zainstalowanym takim rozwiązaniem, ale będzie ona sporo droższa od „zwykłej”. Również jej późniejsza eksploatacja jest trochę droższa, ale i tak koszty w przeliczeniu na stronę to około 1,5 grosza.