Jak trzymać pliki w sieci

Edimax NS-2502 to jeden z tańszych NAS-ów. Jeżeli jego możliwości nie wystarczają, trzeba wybrać droższe urządzenie, np. Synology DS-207. Ten dwudyskowy NAS (cena ok. 1100 zł) cechuje się dwukrotnie wyższą wydajnością i dopracowanym firmware’em. Oferuje mnóstwo zaawansowanych funkcji. Ma serwer WWW z obsługą PHP i bazy MySQL, serwer poczty i narzędzie do wykonywania automatycznego backupu wybranych folderów udostępnionych w sieci. Zgromadzone pliki można przeglądać przez WWW, np. przez wbudowaną galerię fotografii. Możliwości oprogramowania można zwiększyć, instalując dodatkowe moduły.

Jeżeli masz działającą sieć domową, to możesz w niej przechowywać pliki, korzystając z dysku sieciowego lub routera ze złączem USB, do którego podłączysz zwykły dysk zewnętrzny. Sprawdziliśmy, które rozwiązanie jest bardziej funkcjonalne.

Najprostszym sposobem na przechowywanie plików jest dysk sieciowy, tzw. NAS (ang. Network Attached Storage). Działa on tak jak zewnętrzny dysk USB, lecz zamiast portu USB ma złącze sieciowe. Jest więc podłączany bezpośrednio do sieci. Może pracować 24 godziny na dobę, stale udostępniając pliki. Nowoczesne dyski sieciowe są urządzeniami multimedialnymi, np. potrafią pobierać pliki z internetu, a także serwować w sieci strumienie audio i wideo (np. dla odtwarzaczy sieciowych). Przykładem jest dysk Edimax NS-2502, który można kupić od 400 zł. Jest to jednak cena samej obudowy, dwa dyski 3,5 cala, które należy w niej zamontować, musisz kupić oddzielnie.

Innym sposobem jest router wyposażony w port USB. Można do niego podłączyć nie tylko drukarkę czy pendrive, ale również zewnętrzny dysk USB. Router pełni wówczas rolę taką samą jak NAS. Takie możliwości oferuje np. kilka modeli firmy Asus, w tym RT-N16.

Podstawową funkcją pamięci sieciowej jest udostępnianie plików w sieci lokalnej. Różnice między dyskiem sieciowym a routerem z podłączonym zwykłym dyskiem zewnętrznym widać już na etapie przygotowywania sprzętu.

Konstrukcja obudowy Edimaksa umożliwia umieszczenie w niej dwóch dysków SATA, które mogą pracować w różnych konfiguracjach RAID. Dzięki temu przestrzeń dyskowa wykorzystanych napędów się sumuje albo uzyskujemy dublowanie plików w celu zapewnienia wyższego stopnia bezpieczeństwa. Po włożeniu do NAS-a dyski zostają sformatowane, a więc pozbawione wszystkich danych. Dopiero wtedy, na tak przygotowany dysk sieciowy, będziesz mógł skopiować pliki z komputerów.

Omawiany router Asus ma dwa porty USB, więc również do niego można podłączyć dwa dyski zewnętrzne. W wypadku modeli 3,5-calowych nie można zapomnieć o zasilaniu. Nie ma też mowy o użyciu trybu RAID. Natomiast w tym przypadku zaletą jest możliwość łatwego odłączenia dysku i przeniesienia go w inne miejsce. Poza tym dysków nie trzeba przed użyciem formatować.

Zarówno dysk sieciowy, jak i router, są wyposażone w interfejs Gigabit Ethernet, który teoretycznie zapewnia przepustowość ok. 125 MB/s. W praktyce prędkość przesyłu danych nie przekracza 30–50 MB/s. Jeśli karta sieciowa komputera ma takie same parametry, wielu użytkowników spodziewa się, że pliki będzie można zapisywać i odczytywać przez sieć z taką właśnie prędkością. Niestety, ograniczeniem jest zwykle słaby kontroler dysku. W Edimaksie realne transfery wynoszą 12–15 MB/s.

Jeszcze gorzej sytuacja wygląda w przypadku korzystania z routera. Rodzaj podłączonego dysku praktycznie nie ma znaczenia, bo podczas testów udało się uzyskać jedynie szybkość 5 MB/s (w przypadku dużych plików) oraz 2 MB/s (w przypadku typowych danych: dokumentów, programów itp.). Zatem rozwiązanie to nie nadaje się do udostępniania dużej ilości plików.

W obu urządzeniach możesz ograniczyć dostęp do współdzielonych zasobów, tworząc chronione hasłem konta użytkowników, a także przypisując prawa odczytu i zapisu do poszczególnych katalogów i ich zawartości.

Możliwy jest także dostęp do plików przez protokół FTP, czyli nie tylko w sieci domowej, ale z dowolnego miejsca na świecie za pośrednictwem internetu. W routerze Asusa funkcja ta nazywa się AiDisk. W przypadku wykorzystania dysku sieciowego trzeba także przekierować porty 20 i 21 na routerze.

Gdy usługodawca przydziela twojej sieci dynamiczny i w dodatku zmienny adres IP, nie zawsze będziesz mógł odnaleźć swoje zasoby w internecie. Aby sobie to ułatwić, możesz wykorzystać tzw. usługę DDNS – w obu przypadkach uruchamia się ją na routerze.

Popularną funkcją sieciowych magazynów danych jest klient sieci BitTorrent. Pozwala to ściągać lub udostępniać duże pliki nawet przez wiele dni, bez konieczności włączania komputera.

W dysku Edimaksa bezpośrednio przez panel WWW użytkownik może wczytać pobrany plik torrent, a pobieranie danych rozpocznie się automatycznie. Możliwości konfiguracji są niewielkie: to liczba równoczesnych pobrań czy limit pobierania i wysyłania. Brakuje harmonogramu, by zaplanować pobieranie na noc. Dodatkową możliwością jest pobieranie plików przez protokoły HTTP (ze stron WWW) i FTP (serwerów plików), a nie tylko z sieci BitTorrent.

Router Asus w swoim panelu WWW nie oferuje żadnego klienta pobierania plików, dostarczając w zamian aplikację Download Master. Zdefiniowane w tym narzędziu transfery są przesyłane do routera, a dane trafiają na podłączony do niego dysk USB. Niestety, Download Master jest mało przyjazną aplikacją. Czasem „nie widzi” ona routera w sieci, nie daje też możliwości ustawiania limitu pasma dla pobieranych plików.

Nawet niedrogie dyski NAS mają wbudowany serwer mediów strumieniowych. Zwykle jest to mało popularny w Polsce iTunes. Router Asusa takiej funkcji nie zapewnia, choć żadna to strata.

Znacznie ważniejsze jest to, czy sprzęt jest dostosowany do standardów UPnP i UPnP-AV. Ten pierwszy zapewnia bezproblemowe rozpoznawanie urządzeń w sieci, natomiast drugi umożliwia przeglądanie zawartości katalogów i odtwarzanie multimediów przez sieć. Edimax przystosowano do UPnP-AV, a router Asusa do obu standardów. Oba dobrze spełniają swoją rolę, choć wolne tempo transferów z dysku zewnętrznego podłączonego przez USB do routera może uniemożliwiać płynne oglądanie filmów, zwłaszcza tych w wysokiej rozdzielczości, a nawet zwykłych plików MP3, jeżeli z dysku będzie korzystała jednocześnie więcej niż jedna osoba.

Router wyposażony w porty USB wraz z podłączonymi do niego dyskami zewnętrznymi okazuje się rozwiązaniem bardziej elastycznym. Taki dysk można w razie potrzeby łatwo wymienić na inny, a także szybko przenieść w inne miejsce i podłączyć bezpośrednio do komputera. Jeżeli więc dopiero planujesz kupić router, to wybierz koniecznie model ze złączem USB umożliwiający podłączenie dysku.

Jeżeli jednak masz już router, z którego jesteś zadowolony, to wymiana go na model ze złączem USB rzadko jest opłacalna. W takiej sytuacji lepiej kupić dysk sieciowy. Dodatkowo NAS jako magazyn danych jest lepszy dla kogoś, kto zamierza sukcesywnie rozbudowywać swoją sieć domową i potrzebuje zaawansowanego rozwiązania umożliwiającego składowanie plików multimedialnych. Rozwiązanie to jest lepsze również wtedy, gdy interesują cię bardziej zaawansowane funkcje, jak np. klient pobierania plików.