Kreatywne Windows 10

Aktualizacja Windows 10 Dla twórców (Creators Update) jest już instalowana na pecetach z Okienkami. Czego się można po niej spodziewać? Czy może ona zyskać miano następnej wersji systemu?

Microsoft konsekwentnie zmierza w kierunku całkowitej zmiany interfejsu Windows 10. Z każdym dużym wydaniem i wieloma mniejszymi aktualizacjami stare okna konfiguracyjne znane z Siódemki, Ósemki i początków Dziesiątki zastępowane są nowymi. Dotyczy to zwłaszcza starego Panelu sterowania i nowych Ustawień. Coraz więcej opcji przenoszonych jest do nowego centrum sterowania systemem, w już istniejących wprowadzany jest większy porządek. Modyfikacje posunięte są już tak daleko, że Creators Update usuwa np. bezpośredni dostęp do Panelu sterowania z poziomu menu kontekstowego ukrytego pod przyciskiem Start.

I chyba to właśnie tego rodzaju zmiany należy uznać za najważniejsze z punktu widzenia przeciętnego użytkownika, a nie obwieszczane w nazwie aktualizacji dodatki adresowane do twórców.

- nowe centrum bezpieczeństwa
- poszerzona przestrzeń kolorów i obsługa HDR
- obsługa wirtualnego dźwięku Dolby Atmos
- aplet obsługi zainstalowanych programów
- zwiększona funkcjonalność okna Ustawień
- nocny tryb wyświetlania
- większa kontrola nad instalacją aktualizacji
- większa kontrola nad menu startowym
- nowy tryb gracza
- poprawiona kontrola nad prywatnymi danymi
- nowa aplikacja Paint 3D
- obsługa wirtualnej rzeczywistości
- automatyczne blokowanie dostępu do systemu
- podgląd kart w przeglądarce Edge
- zwiększone możliwości Cortany (niedostępne w Polsce)

Wraz z Creators Update w Windows 10 pojawiło się sporo innych nowych funkcji, może mało spektakularnych, ale często znacznie ułatwiających pracę. Są to między innymi:

pamięć odinstalowanych programów – jeżeli użytkownik zdecyduje się usunąć z systemu aplikację Windows 10 ( np. Pocztę czy Muzykę), to w trakcie kolejnej aktualizacji nie będzie ona pobierana. Będzie ją można samodzielnie zainstalować ze Sklepu.

obsługa ikon pulpitu – poprawiono mechanizm zapamiętywania ułożenia ikon na pulpicie. Dotychczas po podłączeniu dodatkowego wyświetlacza bądź automatycznych zmianach rozdzielczości układane były one często dosyć losowo, a nie tak, jak wcześniej zaplanował użytkownik.

aplikacje tylko ze Sklepu – do systemu można teraz wprowadzić ograniczenie w instalowaniu programów. Można ograniczyć dodawanie aplikacji tylko do tych pochodzących ze Sklepu.

nowe menu udostępniania – funkcje udostępniania zostały przeniesione do dodatkowego menu kontekstowego
i usunięte z Centrum akcji.

nowe możliwości Zdjęć – w programie pojawiły się nowe filtry oraz możliwość bezpośredniego rysowania po zdjęciach za pomocą palca czy rysika na urządzeniach z dotykowym ekranem.

zrzuty ekranu – wciskając skrót Win+Shift+S, można zaznaczyć i zapisać do schowka zrzut ekranowy zawierający fragment okna lub systemowego pulpitu.

PIP – dedykowane Windows 10 programy mogą być teraz wyświetlane „zawsze na wierzchu”, tak jak w przypadku funkcji picture-in-picture w telewizorach. Pozwala to np. pracować i jednocześnie mieć przez cały czas podgląd okna komunikatora.

Wprawdzie niewielkie, ale zmiany dotknęły także menu startowego. Mają one służyć jego lepszej organizacji. Dzięki możliwości umieszczenia na ekranie startowym katalogu łatwiej zapanować nad dużą liczbą różnych skrótów. Wystarczy przeciągnąć myszą jeden kafelek na drugi. Użytkownicy, którym tradycyjna postać menu startowego zawierająca listę zainstalowanych aplikacji nie jest potrzebna, mogą ją wyłączyć, pozostawiając tylko kafelki. Widoczne pozostają jedynie dwa niewielkie przyciski służące do przełączania widoku.

Grafika 3D dla każdego – tak należy rozumieć kierunek proponowanych przez Microsoft zmian. Za pomocą narzędzi Windowsa można teraz tworzyć, przeglądać i obsługiwać trójwymiarowe modele. Wraz z Creators Update w systemie pojawiła się nowa aplikacja Paint 3D, program do projektowania i obróbki trójwymiarowych obiektów. Pozwala on również wydrukować opracowane projekty na drukarce 3D. Zawartość 3D obsługuje teraz także przeglądarka stron internetowych Edge. Trójwymiarowe gogle VR HoloLens dostępne są na razie właściwie tylko dla developerów, cena tych okularów wirtualnej rzeczywistości wykracza raczej poza możliwości zwykłych użytkowników. Microsoft pracuje jednak z producentami sprzętu nad urządzeniami dziesięciokrotnie tańszymi. Być może na efekty tej współpracy nie trzeba będzie długo czekać, bowiem obsługa rozszerzonej rzeczywistości, to kolejna nowość, jaką wnosi do Windows 10 aktualizacja Creators Update.

Najnowsza aktualizacja przynosi sporo funkcji adresowanych do miłośników gier. Pojawiło się ich tyle, że wyodrębniono nawet osobną kategorię w Ustawieniach. Najczęściej mówi się o nowym trybie dla graczy – zmienia on priorytet obsługi procesów w taki sposób, by jak największa pula zasobów została przypisana uruchomionej grze. Poza tym nie trzeba już otwierać aplikacji Xbox i logować się na konto użytkownika, by wyłączyć pasek gry czy rejestrator rozgrywki. To jednak nie wszystko – poprawiono też obsługę sterowników graficznych i zoptymalizowano środowisko wirtualnej rzeczywistości. Wszystkie gry pobierane ze Sklepu mają teraz zawierać wbudowane drivery potrzebne do płynnego grania. Wraz z Creators Update Windows 10 zyskał szerszą przestrzeń kolorów i HDR. Na uwagę zasługuje także efekt współpracy Microsoftu z laboratoriami Dolby. Dzięki niej system potrafi teraz wygenerować wirtualny dźwięk Dolby Atmos, precyzyjnie pozycjonując poszczególne źródła dźwięku. Wystarczą do tego zwykłe słuchawki.

Mimo że nowe, i tak są niedostępne – jest kilka elementów nowej aktualizacji, których w Polsce nie uda się przetestować. Jeden z nich to nowa kategoria w Sklepie Windows. Można w nim teraz kupować elektroniczne książki, ale tylko na rynku amerykańskim. Idzie to w parze z mechanizmami obsługi elektronicznych publikacji zaimplementowanymi w przeglądarce internetowej Edge. Jednak sztandarowym przykładem jest Cortana. Od czasu Creators Update potrafi wykonać polecenie zamknięcia systemu, zrestartować komputer bądź go zablokować. Obsłuży internetowe stacje radiowe za pomocą iHeartRadio oraz TuneIn, odtworzy utwory jednego wykonawcy i na żądanie ustawi poziom głośności. Zapytana odpowie, jaki wykonawca jest aktualnie słuchamy. Tylko co z tego, skoro Cortanie do Polski nadal nie po drodze? Microsoft w najbliższym czasie nie przewiduje tworzenia infrastruktury niezbędnej do prawidłowego działania tej wirtualnej asystentki.

Tradycyjny Panel sterowania powoli znika z systemu, użytkownik nie ma już do niego bezpośredniego dostępu. Coraz więcej funkcji przenoszonych jest do Ustawień. Creators Update wprowadza nowe kategorie, nowe opcje i porządkuje te istniejące. Do nowego okna ustawień dodano na przykład aplet zarządzający zainstalowanymi programami. Aby usunąć dowolną aplikację, nie trzeba już otwierać starego okna. Wszystko zostało zgrupowane w jednym miejscu.

Dużo nowości pojawiło się także w innych kategoriach. Na uwagę zasługuje np. automatyczne zmienianie temperatury barwowej światła emitowanego przez monitor w nocy. Od określonej godziny eliminowana jest niebieska składowa, co powoduje, że światło staje się „cieplejsze”. Ma to pozytywny wpływ na wzrok i samopoczucie użytkownika. Za dnia wszystko wraca ponownie do normy.

Modyfikacji uległ też tryb instalowania poprawek. Można teraz odroczyć na pewien czas (np. 30 dni w przypadku poprawek związanych z bezpieczeństwem) pobieranie wybranych aktualizacji. To z reguły wystarczy, by wstrzymać się z wgraniem nowej wersji z ewentualnymi błędami. Bez zmian jednak pozostało działanie tej funkcji w wersji Home – użytkownicy, którzy ją posiadają, nadal nie mają na nic wpływu. Należy też odnotować jedną niepokojącą zmianę – część nowości, według zapewnień Microsoftu głównie krytycznych poprawek bezpieczeństwa, może być pobierana automatycznie również przez łącza taryfowe. Microsoft obiecuje, że nie będą to duże paczki danych oraz że nie będzie korzystał z tej możliwości często. Niejako w ramach rekompensaty w Creators Update można za to zdefiniować tradycyjne, kablowe połączenie ethernetowe jako taryfikowane i w ten sposób zablokować automatyczną instalację zwykłych poprawek. Wydłużeniu uległy też godziny aktywnego użytkowania, w których mechanizmy systemu nie mogą przeprowadzić jego restartu. Zamiast 12 jest to teraz maksymalnie 18 godzin.

Kolejną funkcją, która obecnie czeka w Ustawieniach, jest mechanizm oczyszczania dysku. Może on automatycznie kasować pliki tymczasowe oraz pliki, które tkwią w koszu dłużej niż 30 dni. Wybór nie jest jeszcze tak szczegółowy, jak w tradycyjnym rozwiązaniu, ale to niezły początek.

Zmiany dotknęły również systemowego menedżera tematów pulpitu. Aby zmienić kompozycję, nie trzeba już odwiedzać Panelu sterowania, choć część szczegółowych ustawień, choćby tych dotyczących myszy czy dźwięków, nadal przeprowadzana jest po staremu. Jeżeli zaś użytkownik zechce zmienić kolorystykę Windowsa, nie będzie już ograniczony do predefiniowanych barw. Jako kolor wiodący można teraz wybrać dowolną barwę z pełnej palety RGB.

Creators Update instaluje również narzędzie do rozwiązywania problemów, n które potrafi zlokalizować i usunąć niektóre problemy z funkcjonowaniem podłączonych urządzeń (np. drukarek), zainstalowanych aplikacji czy samego systemu, m.in. połączeniem internetowym, odtwarzaniem dźwięku czy mechanizmem aktualizującym.

Każda aktualizacja systemu wiąże się z ryzykiem błędów i awarii systemu. Jeżeli Creators Update sprawia zbyt dużo problemów, bardzo łatwo się go pozbyć. Tym razem nie trzeba uciekać się do reinstalacji, czy czyszczenia dysku. Wystarczy użyć przewidzianej w menu opcji, by wrócić do poprzedniej kompilacji Windows.

Jeżeli chcesz pozbyć się Creators Update, otwórz okno ustawień i wybierz grupę Aktualizacja i zabezpieczenia. Przejdź do kategorii Odzyskiwanie.

Kliknij przycisk Rozpocznij w sekcji Wróć do poprzedniej wersji systemu Windows 10.

większe bezpieczeństwo w sieci

Aktualizacja Creators Update sporo nowości przyniosła w zakresie ochrony przed różnymi zagrożeniami. Windows Defender to teraz centrum bezpieczeństwa systemu obejmujące nie tylko narzędzie do wyszukiwania złośliwego oprogramowania, ale także kontrolujące systemową zaporę, kontrolę rodzicielską albo weryfikujące wydajność pracy. Stary interfejs programu zastąpiony został nowym, w którym znalazło się miejsce na dodatkowe funkcje, rozszerzone opcje kontroli rodzicielskiej czy rekomendacje dotyczące optymalizacji bądź naprawy systemu.

Ganiony za zbyt duże ingerowanie w prywatność użytkowników Microsoft wraz z aktualizacją przygotował nową witrynę zarządzania udostępnianymi informacjami oraz zgromadzonymi już danymi. Logując się na swoje konto, użytkownik może zapoznać się z działaniem poszczególnych mechanizmów, zmienić parametry i zakres przesyłanych do Microsoftu informacji, przejrzeć i wykasować te zapisane wcześniej. Ciekawa jest także opcja automatycznego blokowania dostępu do systemu po oddaleniu się użytkownika od klawiatury. Wystarczy sparować Windowsa za pośrednictwem łącza Bluetooth z telefonem. Uproszczono również wprowadzanie haseł PIN – nie trzeba się już martwić o to, czy wciśnięty jest klawisz Num Lock.

Wraz z systemem ewoluuje Edge. Wyposażony został teraz np. w funkcję podglądu otwartych kart: Kartami można też lepiej zarządzać, choćby zapisać je do późniejszego przejrzenia n albo współdzielić z innymi aplikacjami. Poprawiono także stabilność przeglądarki. Tam, gdzie jest to dostępne, Edge preferuje teraz zawartość HTML5. Domyślnie blokowany jest Flash. Dzięki temu wydłuża się czas pracy baterii w urządzeniach przenośnych, poprawia się szybkość przeglądania i bezpieczeństwo. Rozszerzono zakres funkcji obsługujących pobrane pliki i dodano nowe metody kompresji przesyłanych danych – oznacza to szybsze otwieranie witryn obsługujących ten mechanizm. Przeglądarka może też służyć teraz jako czytnik e-booków w formacie EPUB.