Lepsza niż oryginał

W razie poważnej awarii twardego dysku lub systemu reinstalacja Windows za pomocą standardowych płyt instalacyjnych jest żmudna i uciążliwa. Ponadto zgromadzone na tych nośnikach dane są przestarzałe, niezależnie od wersji systemu.

Dzięki zamieszczonemu na naszym krążku oprogramowaniu oraz opublikowanym poradom będziesz mógł przygotować specjalną płytę instalacyjną. Będzie to oczywiście w dalszym ciągu płyta z twoją wersją systemu Windows, ale obok standardowych plików instalacyjnych systemu zamieścisz na niej niektóre, najważniejsze sterowniki do twojego komputera. Możesz również nieco uszczuplić instalację, pozbywając się z zestawu instalacyjnego programów i dodatków do systemu, z których i tak po instalacji nigdy nie korzystałeś.

W artykule skupiliśmy się na przygotowaniu płyty instalacyjnej Windows XP. Dowiesz się m.in., jak doposażyć instalację XP w ostatni Service Pack 3 do tego systemu. Jest to system starszy i wymaga więcej pracy, aby jego instalacja była możliwie najbardziej zaktualizowana. Zmodyfikowany nośnik instalacyjny do systemu Windows 7 przygotowuje się podobnie jak do Windows XP, tyle tylko, że zamiast programu nLite należy użyć do tego celu aplikacji o nazwie vLite.

• Wyposażysz płytę w potrzebne komponenty.
• Usuniesz niepotrzebne elementy systemu.
• Instalacja z własnej płyty może być szybsza i w pełni zautomatyzowana.
• Nowo zainstalowany system będzie od razu bezpieczniejszy dzięki zintegrowanym łatkom i aktualizacjom zabezpieczeń.
• Operację dostosowania możesz wykonać jednorazowo, ale w razie potrzeby możesz ją dowolnie zaktualizować.

Większość posiadaczy kilkuletnich komputerów, działających pod kontrolą systemu Windows XP, ma oryginalną płytę instalacyjną systemu. Biorąc pod uwagę wiek systemu, bardzo prawdopodobne, że będzie to płyta Windows XP z wbudowanym dodatkiem serwisowym SP2. W artykule założyliśmy, że właśnie taką płytę instalacyjną z systemem Windows XP posiadasz. Jednak jeżeli masz jeszcze starszą wersję Windows XP (np. z SP1) lub nowszą (z SP3), również możesz utworzyć własny nośnik instalacyjny. Przygotuj oryginalną płytę instalacyjną z systemem Windows XP i postępuj według wskazówek.

Zacznij od zainstalowania programu nLite zamieszczonego na naszym krążku (program możesz też pobrać z witryny domowej projektu http://www.nliteos.com/). Program wymaga do działania bibliotek .NET Framework 2.0. Jeżeli w twoim systemie operacyjnym nie są one zainstalowane, zobaczysz okno dialogowe z odpowiednią informacją. Po kliknięciu Tak instalator uruchomi przeglądarkę i umożliwi pobranie niezbędnego składnika.

Jeżeli potrzebne biblioteki .NET Framework są zainstalowane w systemie, musisz jedynie potwierdzać kolejne etapy instalacji. Żadne modyfikacje ustawień instalatora nie są potrzebne.

Uruchom nLite’a, wybierając skrót dodawany do menu Start. Interfejs programu ma postać kreatora prowadzącego krok po kroku przez poszczególne etapy przygotowania zestawu instalacyjnego.

Zacznij od zmiany języka interfejsu na polski. W tym celu z rozwijanej listy Language widocznej w oknie programu wybierz pozycję Polski.

Język interfejsu zmieni się automatycznie natychmiast po kliknięciu wspomnianej pozycji na liście. Kliknij Dalej.

Włóż do napędu optycznego oryginalną płytę instalacyjną systemu Windows XP. Następnie w oknie nLite kliknij przycisk Przeglądaj i w oknie Przeglądanie w poszukiwaniu folderu wskaż literę napędu z płytą, np. D:. Kliknij przycisk OK.

Zobaczysz komunikat z prośbą o wskazanie folderu, w którym gromadzone będą pliki składowe przyszłej płyty instalacyjnej systemu. Kliknij OK i w kolejnym oknie wskaż docelowy folder. W naszym warsztacie wybraliśmy nowo utworzony folder Instalacja umieszczony na pulpicie systemowym. Po wskazaniu folderu automatycznie rozpocznie się kopiowanie plików z oryginalnej płyty instalacyjnej.

Gdy kopiowanie się zakończy, w oknie programu nLite wyświetlą się szczegółowe informacje na temat wersji systemu skopiowanej z oryginalnego nośnika. W naszym przykładzie dysponowaliśmy polskojęzyczną wersją systemu Windows XP Home Edition z dodatkiem Service Pack 2.

Następny etap programu pozwala na import wcześniejszych ustawień konfiguracyjnych. Krok ten ma znaczenie wyłącznie w sytuacji, gdy już wcześniej używałeś nLite’a w celu utworzenia płyty instalacyjnej i chcesz skorzystać z wcześniejszych ustawień bądź dokonać ich modyfikacji. W naszym warsztacie założyliśmy, że program nie był wcześniej uruchamiany, więc na tym etapie jakiekolwiek wcześniejsze ustawienia nie są po prostu dostępne. Kliknij Dalej . Przejdziesz do etapu integracji skopiowanej instalacji oryginalnej z najnowszymi aktualizacjami, Service Packiem 3 i odpowiednimi dla twojego komputera sterownikami.

Service Pack 3 jest najnowszym zbiorczym dodatkiem uaktualnień do systemu Windows XP, ale został wydany 3 lata temu (dokładnie: 21 kwietnia 2008 roku). Od tego czasu Microsoft opublikował wiele nowych aktualizacji zabezpieczeń dla systemu Windows XP. Warto je uwzględnić w przygotowywanym zestawie instalacyjnym. Oto, jak odnaleźć i pobrać wszystkie aktualizacje potrzebne do zintegrowania z instalacją. Do skorzystania z opisanej metody konieczny jest w pełni zaktualizowany system. Zakładamy, że masz włączone automatyczne aktualizacje.

Otwórz w panelu sterowania okno Dodawanie lub usuwanie programów i zaznacz w tym oknie pole wyboru Pokaż aktualizacje.

Lista zainstalowanych programów wzbogaci się o pozycje będące zainstalowanymi w systemie aktualizacjami. Zwróć uwagę na widoczny w nazwie każdej aktualizacji ciąg znaków składający się z liter KB i liczby (najczęściej sześcio- lub siedmiocyfrowej).

Gdy przepiszesz ten ciąg znaków w pole wyszukiwarki internetowej, odnajdziesz stronę, z której możesz pobrać daną aktualizację. Szukaj wyników zaczynających się od słów:

Po kliknięciu odnalezionego odsyłacza zostaniesz przekierowany na właściwą stronę pobierania. Kliknij przycisk Pobierz i zapisz plik aktualizacji w dowolnie wybranym folderze.

Operacje powtarzaj dla każdej łaty znalezionej na liście zainstalowanych programów w systemie. Zapisuj wszystkie pobierane aktualizacje do tego samego folderu.

Na tym etapie zintegrujesz z plikami instalacyjnymi najnowsze uaktualnienia systemu oraz sterowniki sprzętowe do twojego komputera.

W oknie programu zobaczysz listę przycisków określających, jakie czynności chcesz wykonać na przygotowywanym obrazie własnej płyty instalacyjnej. W naszym warsztacie opiszemy wszelkie działania, które można wykonać za pomocą nLite’a, dlatego zalecamy kliknięcie przycisku Wszystkie. Jednak możesz się zdecydować na jedną lub kilka dowolnie wybranych operacji (na przykład, jeżeli chcesz tylko zintegrować sterowniki z oryginalną instalacją, kliknij przycisk Sterowniki). Po kliknięciu Wszystkie kliknij Dalej.

Musisz teraz wybrać oficjalny zestaw serwisowy (Service Pack), który chcesz zintegrować z posiadaną przez ciebie oryginalną instalacją systemu. Jeżeli nie pobrałeś jeszcze najnowszego zestawu serwisowego dla Windows XP (Service Pack 3), skorzystaj z wyświetlonych w oknie programu odnośników – kliknij Windows XP i pobierz Service Pack 3 (poradnik na poprzedniej stronie). Musisz pobrać pełną wersję Service Packa (tzw. wersję redistributable), a nie tylko instalator webowy. Właściwy pakiet SP3 do XP pobierzesz ze strony http://pcformat.pl/u/93 (pamiętaj o wyborze polskiej wersji pakietu, jeżeli korzystasz z polskojęzycznego systemu Windows XP).

Jeżeli masz już zapisaną na dysku instalacyjną wersję pakietu Service Pack 3 do Windows XP, kliknij przycisk Wybierz. W oknie dialogowym: Wybierz plik wykonywalny Service Pack-a wskaż właściwy plik i kliknij Otwórz. Zwróć uwagę na aktualną wersję plików instalacyjnych.

Program rozpocznie rozpakowywanie komponentów zestawu serwisowego, a następnie automatycznie dołączy i zintegruje je ze skopiowanymi wcześniej plikami instalacyjnymi z oryginalnej płyty. Po zakończeniu tej operacji wyświetli się komunikat Instalacja zintegrowana została pomyślnie ukończona, a w oknie programu zobaczysz zaktualizowany numer wersji plików instalacyjnych systemu. Kliknij Dalej.

Kolejny etap dotyczy integracji aktualizacji, które pojawiły się po publikacji SP3. Opis bezpiecznej metody odnalezienia i pobrania odpowiednich aktualizacji znajdziesz w ramce „Pobieranie aktualizacji do Windows XP”. Gdy aktualizacje będą już zapisane na dysku, kliknij przycisk Dodaj. Następnie w oknie Wybierz plik poprawki wskaż pobrane wcześniej pliki aktualizacji. Możesz od razu zaznaczyć kilka plików. Kliknij Otwórz.

W oknie głównym programu wyświetli się lista wskazanych przez ciebie dodatków. Kliknij Dalej.

Program proponuje integrację sterowników sprzętowych. Warto z niej skorzystać, zwłaszcza gdy komputer jest wyposażony w komponenty, dla których system nie ma wbudowanych sterowników. Dzięki integracji sterowników twój komputer będzie w pełni gotowy do pracy natychmiast po przeprowadzeniu instalacji. Uwaga: pliki sterowników dostarczane są często w postaci plików ZIP. Archiwa tego typu muszą być przed dodaniem do nLite’a rozpakowane. W oknie programu kliknij Dodaj i wybierz, czy chcesz dodać pojedynczy sterownik czy wskazać folder zawierający wiele sterowników. Zalecamy drugi wybór Folder wielu sterowników.

W oknie Przeglądanie w poszukiwaniu folderu wskaż folder ze sterownikami i kliknij OK. Wyświetli się okno Wybierz kilka sterowników do równoczesnej integracji. Upewnij się, że wyświetlone sterowniki są właściwe dla posiadanej przez ciebie wersji systemu. Przeczytaj uważnie komunikat widoczny w oknie, następnie zaznacz odpowiednie sterowniki i kliknij OK.

W oknie głównym zobaczysz listę dodanych sterowników. Czas na kolejny etap. Aby do niego przejść, kliknij Dalej.

Tworzenie własnej płyty instalacyjnej to nie tylko integrowanie łat i sterowników, ale także możliwość usunięcia z instalatora systemu komponentów, których nie zamierzasz używać.

nLite wyświetli okno Kompatybilność , w którym zaznaczając odpowiednie pole wyboru, chronisz określone obszary przed przypadkowym usunięciem niezbędnych składników. W warsztacie pokażemy, jak pozbyć się z instalacji niepotrzebnych zestawów językowych (np. języka chińskiego czy tajskiego). Zamknij okno Kompatybilność, klikając OK.

W oknie nLite’a po lewej stronie zobaczysz grupy elementów, z których możesz wybierać składniki do usunięcia ze standardowej instalacji. Zacznij od zbędnych pakietów językowych. Rozwiń grupę Języki i zaznacz na przykład Arabic i Armenian. Uwaga! Jeżeli zamierzasz przeglądać strony WWW w danym języku (np. chińskim), nie zaznaczaj tego języka. Kliknij Dalej.

Oczywiście możesz usunąć więcej składników (np. WordPad czy wbudowany kalkulator), jednak zwróć uwagę, że niektóre wpisy na liście składników systemu oznaczone są czerwonym kolorem – tych w żadnym wypadku nie zaznaczaj do usunięcia!

Następny etap działań w programie nLite to konfiguracja ustawień związanych z automatyzacją instalacji.

Standardowo w oknie nLite’a aktywna jest karta Podstawowe zawierająca główne parametry automatyzacji instalacji. Domyślnie wybranym trybem automatyzacji jest tryb Ukryj strony. Pozostawienie tego trybu spowoduje, że podczas instalacji nie będą wyświetlane okna dialogowe, jeżeli użytkownik zdefiniował odpowiednie odpowiedzi na zapytania instalatora. Tryb ten jest najbezpieczniejszy, bo nawet gdy zapomnisz ustawić jakiś parametr, to podczas instalacji po prostu pojawi się okno dialogowe z prośbą o doprecyzowanie brakujących ustawień.

Kwestię uzupełniania danych do zautomatyzowanej instalacji wyjaśnimy na przykładzie klucza produktu. Podczas standardowej instalacji Windows XP instalator żąda podania przez użytkownika prawidłowego klucza produktu dla instalowanego systemu. W instalacji nienadzorowanej klucz produktu jest już wcześniej zdefiniowany i automatycznie podawany instalatorowi w odpowiednim momencie. Na karcie Podstawowe znajdziesz pola tekstowe. Wpisz w nie właściwy dla twojego systemu klucz produktu.

Jeżeli będziesz miał wątpliwości związane z prawidłowym ustawieniem jakiejkolwiek opcji, kliknij widoczny obok danego obiektu symbol ?. Wyświetli się okno z wyjaśnieniem danego ustawienia.

Innym oknem wyświetlanym podczas standardowej instalacji jest okno ustawień regionalnych (kraj, klawiatura, strefa czasowa). Jeżeli i ten etap instalacji chcesz zautomatyzować, przejdź do karty Ustawienia regionalne , a następnie wprowadź odpowiednie ustawienia.

W analogiczny sposób możesz skonfigurować każdy element instalacji. Nie musisz jednak tego robić. W sugerowanym przez nas trybie ukrywania stron, nawet gdy coś pozostanie nieskonfigurowane, instalator wyświetli odpowiednie okno umożliwiające uzupełnienie brakujących danych. Kliknij Dalej. Powoli zbliżasz się do końca przygotowania płyty.

Program wyświetli podsumowanie dotychczasowych ustawień. Wprowadzenie zmian na tym etapie jest konieczne jedynie w przypadku popełnienia wcześniej błędu. Po przejrzeniu podsumowania kliknij przycisk Dalej.

Ostatni etap ustawień zawiera opcje związane z niektórymi funkcjami systemu oraz usługami systemowymi. Możesz zmienić domyślne zachowanie systemu po instalacji. Możesz np. dokładnie określić, jak ma wyglądać poinstalacyjne menu Start, dokonując ustawień w grupie Menu Start. Wprowadzanie jakichkolwiek zmian na tym etapie nie jest jednak konieczne. Kliknij Dalej.

Liczba dostępnych opcji i przełączników, za których pomocą możesz wpływać na ostateczny kształt systemu, jest bardzo duża. Warto jednak poświęcić trochę czasu na dopracowanie szczegółów, np. konfiguracji rozmieszczenia elementów menu Start, ikon pulpitu itp. Dzięki dokładnej konfiguracji poszczególnych elementów instalacji oraz spersonalizowaniu ustawień systemu operacyjnego będziesz po zainstalowaniu systemu od razu dysponował środowiskiem dopasowanym do własnych potrzeb. Jeżeli opiekujesz się kilkoma komputerami, również możesz wykorzystać spreparowaną płytę instalacyjną, ale nie deklaruj jednego klucza produktu.

Przed tobą ostatni etap – utworzenie obrazu płyty, a następnie nagranie zmodyfikowanej płyty instalacyjnej systemu Windows XP.

Na ekranie pojawi się okno dialogowe Zastosować zmiany?. Odpowiedz na widoczne w nim pytanie, klikając Tak. Program rozpocznie procedurę integrowania wszystkich komponentów w jeden zbiór plików instalacyjnych. Proces ten może trochę potrwać. O jego przebiegu będziesz informowany paskiem postępu wyświetlanym w oknie głównym programu.

Gdy przetwarzanie zmian w instalacji zostanie ukończone, będziesz o tym powiadomiony. Kliknij Dalej.

Na kolejnym etapie możesz zdecydować, czy chcesz utworzyć obraz ISO zmodyfikowanej płyty instalacyjnej czy od razu nagrać gotową płytę. W pierwszym wypadku z listy Tryb wybierz Utwórz obraz w drugim – Wypalanie bezpośrednie. W warsztacie założyliśmy, że chcesz utworzyć obraz. Kliknij zatem przycisk Utwórz obraz.

W oknie Wybierz gdzie zachować obraz ISO wskaż docelową lokalizację pliku obrazu płyty i kliknij Zapisz. Program rozpocznie tworzenie obrazu płyty instalacyjnej. Po utworzeniu obrazu zobaczysz w oknie programu napis: Obraz utworzono pomyślnie! Kliknij Dalej, a następnie Zakończ. Utworzyłeś własną płytę instalacyjną systemu.