Na ratunek systemowi

Tryb awaryjny znajdziemy w każdej edycji systemu z rodziny Windows. W starszych wydaniach Okienek włączało się go po wciśnięciu klawisza F8 podczas uruchamiania komputera. Możliwość wejścia do niego pojawiała się też automatycznie, jeśli wystąpiły problemy z komputerem lub system nie został poprawnie zamknięty przez użytkownika, np. komputer zawiesił się lub nagle zrestartował. Częstymi generatorami problemów są aktualizacje lub nowe sterowniki i oprogramowanie. Tryb awaryjny może być ostatnią deską ratunku z poradzeniem sobie w takiej sytuacji bez konieczności ponownej instalacji systemu. W Windows 10 zastosowano specjalne narzędzie służące do automatycznej naprawy w przypadku wykrycia problemów z działaniem komputera. Niestety, nie zawsze ta metoda jest skuteczna, a podjęte działania często nie przynoszą pożądanych efektów. Wtedy możemy posiłkować się dyskiem ratunkowym (jeśli takowy wcześniej przygotowaliśmy) lub skorzystać z nośnika instalacyjnego, który jednak nie zawsze jest pod ręką. Na szczęście Microsoft nie zrezygnował z trybu awaryjnego w Windows 10 i nadal możemy z niego korzystać. Zmienił się jednak sposób na to, aby do niego dotrzeć.

Tryb awaryjny to specjalna metoda uruchamiania systemu operacyjnego, którego usługi, funkcje czy sterowniki ładowane są w sposób bardzo ograniczony, tak, aby wadliwy element – np. nowy sterownik – nie znalazł się w pamięci operacyjnej. Dzięki temu mamy możliwość przywrócenia jego poprzedniej, sprawnej wersji. W sytuacji, gdy winowajcą jest nowo zainstalowana aplikacja lub uaktualnienie systemu, to w trybie awaryjnym usuniemy je, przywracając pełną sprawność komputera. Do sytuacji, w której tracimy dostęp do maszyny, może dojść także w wyniku działania złośliwego oprogramowania. Nie mogąc zalogować się, mamy mocno ograniczone możliwości działania, aby pozbyć się infekcji. Warto dodać, że tryb awaryjny możemy uruchomić zarówno z obsługą sieci, jak i bez niej. Dostęp do Internetu daje możliwość szybkiego rozwiązania problemu, ale z drugiej strony, jeśli winowajcą jest sterownik karty sieciowej, załadowanie go do pamięci może spowodować kłopoty również w trybie ratunkowym.

Tryb awaryjny to specjalna metoda uruchamiania systemu operacyjnego, którego usługi, funkcje czy sterowniki ładowane są w sposób bardzo ograniczony, tak, aby wadliwy element – np. nowy sterownik – nie znalazł się w pamięci operacyjnej. Dzięki temu mamy możliwość przywrócenia jego poprzedniej, sprawnej wersji. W sytuacji, gdy winowajcą jest nowo zainstalowana aplikacja lub uaktualnienie systemu, to w trybie awaryjnym usuniemy je, przywracając pełną sprawność komputera. Do sytuacji, w której tracimy dostęp do maszyny, może dojść także w wyniku działania złośliwego oprogramowania. Nie mogąc zalogować się, mamy mocno ograniczone możliwości działania, aby pozbyć się infekcji. Warto dodać, że tryb awaryjny możemy uruchomić zarówno z obsługą sieci, jak i bez niej. Dostęp do Internetu daje możliwość szybkiego rozwiązania problemu, ale z drugiej strony, jeśli winowajcą jest sterownik karty sieciowej, załadowanie go do pamięci może spowodować kłopoty również w trybie ratunkowym.

Inny sposób na uruchomienie komputera w trybie awaryjnym daje nam nośnik instalacyjny Windows. Nie ma tu znaczenia, czy jest to płyta DVD, czy pamięć z USB. System możemy też bezpłatnie pobrać z serwerów Microsoftu za pomocą narzędzia Media Creation Tool link: http://pcformat.pl/u/3374. Gdy mamy już gotowy pendrive z systemem, uruchamiamy komputer za jego pomocą – tak samo jak podczas instalacji systemu od nowa. Ta metoda jest bardzo przydatna wtedy, gdy utraciliśmy dostęp do Pulpitu, a komputer nie uruchamia się z partycji systemowej. W momencie, gdy instalator wyświetli opcje Instaluj teraz nie klikamy jej, tylko wybieramy Napraw komputer. Teraz w kolejnych krokach wybieramy Rozwiąż problemy oraz Wiersz poleceń. Otworzy się okno, do którego trzeba wpisać komendę:
bcdedit /set {default} safeboot minimal lub (bcdedit /set {default} safeboot network jeśli chcemy skorzystać z obsługi sieci) i zatwierdzić wszystko klawiszem Enter. Na zakończenie zamykamy okno tekstowe i wybieramy Kontynuuj – przejdź do systemu Windows. Komputer uruchomi się w wybranym trybie awaryjnym. Uwaga! Wydana komenda trwale włącza bezpieczny rozruch w narzędziu Konfiguracja systemu. Aby uruchomić komputer w trybie normalnym, należy wyłączyć tę funkcję w sposób identyczny jak w przypadku drugiej metody.

Ten sposób jest chyba najprostszy, ale żeby z niego skorzystać, komputer musi dać się uruchomić, a system załadować co najmniej do momentu, w którym wyświetlane jest okno logowania. Polega on na wybraniu z menu Start opcji (przycisk zasilania) Uruchom ponownie z jednocześnie wciśniętym klawiszem Shift. Komputer zostanie wtedy zrestartowany. Nic więcej nie musimy teraz robić, aż do momentu, gdy pojawi się niebieska plansza z trzema opcjami: Kontynuuj (1) – normalne załadowanie systemu, Rozwiąż problemy (2) – opcje zaawansowane (ta opcja nas interesuje i w nią klikamy) oraz Wyłącz komputer (3).

Na następnym ekranie pojawią się dwie pozycje. Wybieramy Opcje zaawansowane (4), a następnie Ustawienia uruchamiania (5). Wyświetli się okno informacyjne – pozostaje nam jedynie wciśnięcie przycisku Uruchom ponownie. Komputer zostanie zrestartowany, a po chwili ukaże się menu trybu awaryjnego w wersji z obsługą sieci lub bez. Odpowiedniego wyboru dokonujemy klawiszami numerycznymi lub funkcyjnymi (4, 5, F4 lub F5). System uruchomi się w trybie ograniczonych możliwości, bez tapety, z niską rozdzielczością obrazu i stosownym komunikatem (Tryb awaryjny) wyświetlanym we wszystkich rogach ekranu. Po zakończeniu czynności naprawczych wystarczy ponownie uruchomić komputer, a system wczyta się normalnie. Jeśli okaże się, że nie udało się usunąć usterki, opisane wcześniej czynności musimy powtórzyć. Metoda ta zadziała też wtedy, gdy nie mamy dostępu do Pulpitu. Kombinację Shift + Uruchom ponownie możemy wykonać też w oknie logowania się do systemu.

Z tego sposobu można skorzystać pod warunkiem, że choć na chwilę uda nam się zalogować do systemu, a komputer nie zdąży się zawiesić. Po kliknięciu na przycisk Start lub ikonę wyszukiwania wpisujemy komendę msconfig i zatwierdzamy klawiszem Enter lub za pomocą myszki klikamy na narzędzie Konfiguracja systemu. W nowo otwartym oknie zmieniamy aktywną zakładkę na Rozruch (7) i włączamy opcję Bezpieczny rozruch (8). Teraz możemy pozostawić domyślną opcję Minimalny lub, jeśli zależy nam na dostępie do Internetu, zmienić ją na Sieć. Na zakończenie zatwierdzamy zmiany klikając OK. Oczywiście, aby przejść do trybu awaryjnego, musimy ponownie uruchomić komputer. Wyświetli się wtedy jeszcze jedno okno, za pomocą którego do trybu awaryjnego możemy przejść natychmiast (opcja Uruchom ponownie) lub dopiero wtedy, gdy sami zrestartujemy komputer (opcja Zakończ bez ponownego uruchamiania). Załadowanie systemu w wybranym trybie awaryjnym nastąpi automatycznie. Minusem tego sposobu jest niestety to, że wtedy Windows za każdym razem będzie uruchamiał się w trybie awaryjnym. Aby to zmienić, należy ponownie użyć narzędzia Konfiguracja systemu i wyłączyć opcję Bezpieczny rozruch.

Ostatni sposób jest bardzo wygodny, jednak nieco opóźniający codzienne wczytywanie systemu operacyjnego. Po każdorazowym ponownym uruchomieniu komputera pojawi się okno (na określony w konfiguracji czas), w którym będziemy mogli wybrać sposób uruchomienia komputera (Tryb normalny lub Tryb awaryjny). Aby wprowadzić takie udogodnienie, należy kliknąć Start i wpisać Wiersz polecenia. W nowo otwartym oknie klikamy na nazwie odnalezionego narzędzia prawym przyciskiem myszki i wybieramy Uruchom jako administrator.

Teraz w oknie tekstowym wydajemy komendę: bcdedit /copy {current} /d „Tryb awaryjny. Ciąg Tryb awaryjny możemy zastąpić inną, dowolną nazwą. Teraz uruchamiamy narzędzie Konfiguracja systemu i po przejściu do zakładki Rozruch konfigurujemy nowy wpis Tryb awaryjny przez aktywację opcji Bezpieczny rozruch. Możemy też zmienić czas, przez który będzie wyświetlało się menu wyboru typu uruchamianego systemu. Standardowe 30 sekund zbytnio opóźni start komputera. Abyśmy zdążyli zareagować, wystarczą np. 3 s.

W Windows 10 sposób przejścia do trybu awaryjnego zmienił się w odniesieniu do starszych edycji Okien. Dzięki powyższym wskazówkom możemy włączyć go na kilka sposobów, choć trzeba przyznać, że poprzednia metoda (klawisz F8) była prostsza i wygodniejsza. Jeśli więc z najnowszym Windows mamy problem, warto sobie z nim poradzić, korzystając właśnie z tego trybu, szczególnie jeśli komputer już się nie uruchamia. Kłopotliwe sterowniki i programy usuniemy za pomocą narzędzi wbudowanych w system, bez potrzeby instalacji dodatkowego oprogramowania. Szybko skopiujemy też ważne pliki, jeśli są nam pilnie potrzebne lub konieczna okaże się reinstalacja „dziesiątki”.