Programowe przyspieszenie

Opisywane tu czynności stanowią głęboką ingerencję w sprzęt. Jej skutki mogą być nieodwracalne. Informujemy, że redakcja z dużą starannością przygotowuje i sprawdza wszelkie materiały. Jednak liczba różnych możliwych produktów, przypadków, konfiguracji jest tak duża, że nie sposób przewidzieć wszystkiego. Czytelnik musi mieć świadomość, że wszelkich zmian w konfiguracji sprzętu dokonuje na własną odpowiedzialność.

W wielu komputerach można nieznacznie (aczkolwiek zauważalnie) podnieść nominalne parametry pracy bez uciekania się do uciążliwych modyfikacji. Inżynierowie firmy AMD jeszcze bardziej uprościli zadanie użytkownikom, oferując program OverDrive, za którego pomocą możesz podwyższyć nominalne parametry pracy układów wewnątrz komputera bez rozkręcania obudowy – ba, nawet bez restartowania systemu Windows. AMD OverDrive możesz pobrać ze strony . Aplikacja jest przystosowana do pracy z płytami głównymi z chipsetami AMD RD790/RS780/RX780/RS780D (nie ma znaczenia, jaki jest producent płyty głównej).

Podkręcanie zaczniemy od instalacji oraz szybkiego przeglądu informacji prezentowanych przez program OverDrive.

Instalacja programu przebiega w sposób standardowy. Po uruchomieniu kreatora instalacji po prostu potwierdzaj kolejne etapy. Nie musisz wprowadzać żadnych zmian do domyślnych ustawień. Nie trzeba też restartować systemu, a uruchomienie programu jest najprostsze za pomocą ikony AMDOverDrive automatycznie umieszczanej na pulpicie systemowym w trakcie instalacji.

Pierwszym oknem, które zobaczysz po próbie uruchomienia programu (pomijając komunikaty systemu UAC, jeżeli jest uaktywniony, a program uruchamiasz pod kontrolą Windows Vista), jest okno komunikatu AMD OverDrive. Pojawia się w nim ostrzeżenie, że działanie procesora w ustawieniach innych niż fabryczne może spowodować jego trwałe uszkodzenie. Kliknij OK, aby kontynuować.

Uwaga! Jeżeli masz komputer z procesorem AMD, ale płytą główną opartą na chipsecie innego producenta (np. nForce firmy NVIDIA), aplikacja nie zadziała. Zobaczysz jedynie komunikat informujący, że program nie może być uruchomiony. Przypominamy: AMD OverDrive zadziała tylko na płytach głównych wyposażonych w chipsety AMD wymienione wcześniej.

Zakładamy jednak, że dysponujesz komputerem zbudowanym z wykorzystaniem płyty głównej z odpowiednim chipsetem. Powinieneś zobaczyć okno AMD OverDrive Utility. Na samej górze widoczne są cztery przyciski aktywujące określony tryb pracy programu. Domyślnie aktywowany jest tryb informacyjny System Information. W trybie tym wyświetlane są dość szczegółowe informacje o parametrach sprzętowych komputera. Domyślnie wyświetlane są informacje podstawowe (aktywna zakładka/przycisk Basic. W nich znajdziesz m.in. dane o procesorze – sekcja Processor, o pamięci – sekcja Memory, o pamięci cache – sekcja cache, oraz o parametrach zapisanych w układzie SPD (zamontowanym w każdym module pamięci RAM). Rozwijając w sekcji SPD listę Slot, wybierasz określony moduł pamięci, dla którego chcesz obejrzeć parametry zapisane w odpowiadającym danemu modułowi układzie SPD.

W zakładce Detailed wyświetli się lista podzespołów. Przykładowo, klikając strzałkę widoczną po lewej stronie urządzenia o nazwie CPU 0, uzyskasz informacje dotyczące jednego z rdzeni procesora głównego.

Gdy przejdziesz do zakładki Diagram, zobaczysz interaktywny diagram obrazujący poszczególne podzespoły, tj. procesor, chipset (z rozbiciem na mostek północny i południowy), pamięci itp. Gdy klikniesz którykolwiek z symboli, np. AMD CPU, w odrębnym oknie wyświetlą się informacje na temat układu reprezentowanego przez dany symbol – w naszym przykładzie na temat procesora.

Wiesz już, jak uruchomić program i jak wydobyć z niego szczegółowe informacje o systemie. Czas na pierwsze próby z podkręcaniem. W naszym warsztacie przedstawimy działania, jakie należy przeprowadzić, korzystając z dostępnego w programie AMD OverDrive uproszczonego trybu podkręcania.

Zakładamy, że program AMD OverDrive masz już uruchomiony. Kliknij widoczny w górnej części okna programu przycisk Preference. Sprawdź, czy jest aktywna zakładka Settings. Następnie w sekcji Performance Control Mode zaznacz opcję Novice Mode.

Uaktywnij tryb podkręcania, klikając widoczny w górnej części okna programu przycisk Performance Control. Domyślnie powinna być uaktywniona zakładka Novice Mode. Pod nią znajdziesz jeden regulowany dziesięciostopniowo suwak, znajdujący się aktualnie w położeniu Default, co oznacza domyślne nominalne parametry pracy komputera. Podgląd aktualnych parametrów jest widoczny w tym samym oknie, w sekcji Detailed Settings. Minimalne wahania wskazań są objawem normalnym. Zanim zabierzesz się do podkręcania, warto zmierzyć aktualną wydajność komputera, tym bardziej że odpowiedni moduł pomiarowy jest wbudowany w program AMD OverDrive.

Przejdź do zakładki Benchmark. Pozostaw zaznaczone wszystkie testy i kliknij przycisk Run, by uruchomić benchmark.

Pomiar trwa kilka sekund. Po jego zakończeniu w polu System Performance wyświetli się liczbowy wynik. Aby zniwelować błąd statystyczny pomiaru, warto benchmark powtórzyć kilka razy, a wyniki uśrednić. O tym, że wahania mogą być znaczne przy tych samych ustawieniach parametrów pracy, niech świadczy fakt, że w domyślnych ustawieniach komputera testowego (przeprowadziliśmy dziesięć pomiarów) uzyskaliśmy wyniki od 7237 do 7405 punktów.

Przejdź z powrotem do zakładki Novice Mode i przesuń suwak o jedno położenie w prawo (wskaźnik Current Level powinien pokazywać cyfrę 1). Zwróć uwagę, że jedynym parametrem, który w sekcji Detailed Settings uległ zmianie, jest częstotliwość zegara szyny PCIe – ze 100 na 104 MHz. Pozostałe wskaźniki się nie zmieniły i nie zmienią, dopóki nie klikniesz przycisku Apply. Kliknij go zatem.

Ponownie zobaczysz okno dialogowe informujące o zagrożeniu dla żywotności układów, jakie niesie ze sobą proces podkręcania. Kliknij OK. Parametry widoczne w sekcji Detailed Settings nieznacznie się zmienią – w naszym testowym komputerze częstotliwość procesora zmieniła się z ok. 2500 na ok. 2510 MHz. Choć zmiana może się wydawać bardzo niewielka, nie przesuwaj suwaka regulującego poziom podkręcenia dalej w prawo, dopóki nie przeprowadzisz pomiarów oraz testu stabilności.

Kliknij zakładkę Benchmark i powtórz pomiary tak jak w kroku 3. Następnie kliknij zakładkę Stability Test. Zaznaczając pola wyboru widoczne po lewej stronie okna, określasz, które testy stabilności mają być uruchomione. Zaznacz wszystkie dostępne pola, klikając Select All. Suwakiem widocznym pod listą testów regulujesz czas trwania testu – domyślnie jest to 1 godzina. Minimalny czas testu to 1 minuta. Taki właśnie czas ustaw – dłuższe testy przeprowadzisz, gdy już dobierzesz ostateczne parametry pracy komputera. Test stabilności uruchamiasz, klikając przycisk Start. Zobaczysz okno dialogowe, które powiadamia o możliwości zawieszenia się komputera w trakcie testu. Kliknij OK.

Jeżeli test stabilności zakończył się bez żadnych niespodzianek, możesz kontynuować podkręcanie. Przejdź teraz do zakładki Novice Mode i przesuń suwak stopnia podkręcenia o jeszcze jeden poziom w prawo (wskaźnik Current Level powinien pokazywać wartość 2). Następnie kliknij Apply. Potem, zgodnie z wcześniejszymi zaleceniami, powtórz pomiar wydajności (benchmark), a następnie upewnij się, czy komputer jest stabilny. Jeżeli tak, spróbuj podwyższyć podkręcanie o kolejny poziom.

Jeżeli po ustawieniu kolejnego poziomu komputer się zawiesza (i to bez względu na to, czy w trakcie przeprowadzania testu stabilności, czy też np. w fazie pomiaru wydajności), przywróć po restarcie ostatni stabilny poziom. Następnie przejdź do testu stabilności i ustaw czas jego trwania najlepiej na co najmniej kilka godzin.