Cyfrowa książka

DirectX
multimedialne biblioteki Microsoftu, wykorzystywane głównie w grach; pośredniczą w wyświetlaniu grafiki; są używane także przy symulowaniu instrumentów oraz efektów dźwiękowych; najnowsza wersja to DirecX 11

vertex shader
w starszych kartach programowalny układ odpowiedzialny za kształt obiektów i ich ruch oraz za modelowanie oświetlenia; obecnie stosowane są zunifikowane shadery, realizujące zadania vertex i pixel shaderów

pixel shader
w starszych kartach programowalny układ, decydujący o wyglądzie każdego piksela obrazu; generował piksel na podstawie danych o oświetleniu, barwie, teksturze, przypisanych do każdego punktu sceny

API
interfejs programowania aplikacji, zawiera specyfikację procedur, funkcji lub interfejsów do komunikacji np. z systemem operacyjnym; ułatwia tworzenie programów i zapewnia podobny interfejs aplikacjom opartym na danym API

HD
High Definition – technologia zapisu obrazu w wysokiej rozdzielczości; obraz tworzy 720 lub 1080 linii poziomych i wyświetlany jest w formacie 16:9 (poprzedni standard to najczęściej 576 linii w poziomie i format 4:3)

PRC
format zapisu e-booków; rozpoznawany przez urządzenia stacjonarne i przenośne (np. smartfony z Symbianem), korzystające z programu Mobipocket Reader; specjalizowane czytniki e-booków nie zawsze go obsługują

Czytniki e-booków, czyli cyfrowych wersji książek oraz gazet, to urządzenia znacznie mniejsze i lżejsze od laptopa, a na dodatek wyposażone w funkcje, które ułatwiają czytanie elektronicznych dokumentów. Tego typu urządzenia są bardzo popularne np. w Stanach Zjednoczonych, gdzie hitem sprzedaży jest oferowany przez elektroniczny sklep Amazon czytnik Kindle oraz jego nowsza wersja Kindle 2 – w cenie 359 dolarów. Podobne urządzenia oferują także inne firmy, np. Sony i BeBook. Można je kupić także w Polsce w cenie od 1200 zł.

Większość czytników elektronicznych książek używa do wyświetlania tekstu i obrazków technologii elektronicznego tuszu (ang. e-ink), zwanej też elektronicznym papierem. Ma ona tę przewagę nad innymi rodzajami wyświetlaczy, że do działania wymaga minimalnych ilości energii. Dzięki temu urządzenie korzystające z e-ink może bardzo długo działać na akumulatorze bez ładowania. Wspomniany Kindle 2 wytrzymuje nawet kilkanaście dni. Wynika to stąd, że urządzenie czerpie prąd jedynie wtedy, gdy zmienia się obraz wyświetlany na ekranie, czyli, gdy użytkownik przerzuca wirtualną stronę. Przez większą część czasu czytnik wyświetla statyczny obraz.

Wyświetlacz czytnika e-booków jest zbudowany z milionów kapsułek wypełnionych tlenkiem tytanu, umieszczonych w cieczy znajdującej się między dwoma elektrodami. W wyniku przyłożonego do elektrod napięcia kapsułki układają się we wzory odpowiadające literom lub obrazkom. Pozostają w tym układzie aż do zmiany strony.

Elektroniczny tusz opracowała amerykańska korporacja E-ink. Stosowany jest nie tylko w czytnikach e-booków, ale też w innych urządzeniach, np. zegarkach i prostych telefonach komórkowych. Kolejne, prototypowe wersje technologii e-ink, powstające we współpracy z firmami Philips i LG, umożliwiają odwzorowanie kolorów oraz produkcję elastycznych wyświetlaczy.

Najważniejszym elementem czytnika jest ekran. Dzięki zastosowaniu e-tuszu ma on bardzo wysoki kontrast (różnica między czarnymi literami i jasnym tłem) oraz jasność – wyświetlacz sam nie świeci, tylko odbija lub pochłania (w miejscu, gdzie są wyświetlane litery) padające nań światło.

W obecnej generacji urządzeń dominują ekrany o przekątnej do 6 cali (15,24 cm). Taki ekran ma także Kindle 2. Urządzenie waży niecałe 300 gramów i ma zaledwie 91 milimetrów grubości. Na ekranie jest wyświetlana w całości jedna strona czytanej książki. Z prawej i lewej strony wyświetlacza znajdują się duże przyciski do przerzucania stron. Dodatkowe przyciski służą do wybierania książek, a mała klawiatura ułatwia wyszukiwanie potrzebnej pozycji – w 2 GB pamięci mieści się około 1,5 tys. tytułów.

Amazon bardzo ciekawie rozwiązał sposób sprzedaży elektronicznych książek i czasopism. W Kindle wbudowano moduł sieci EVDO. Jest to rodzaj bezprzewodowej sieci komórkowej, przez którą użytkownicy mogą się łączyć ze sklepem i kupować nowe książki. Właśnie brak sieci EVDO w Europie jest jedną z barier wprowadzenia urządzenia na starym kontynencie. Jednak dociekliwi użytkownicy odkryli, że Kindle 2 zawiera port na karty SIM. Dzięki temu zakup elektronicznych książek byłby możliwy także w krajach europejskich – za pośrednictwem sieci komórkowych standardu GSM.

Kindle 2 nie jest jednak urządzeniem bez wad. Brakuje w nim czytnika kart pamięci, akumulator jest wbudowany (nie można go samodzielnie wymienić, jeśli się zużyje), a samo urządzenie nie obsługuje plików Worda – trzeba je płatnie konwertować (10 centów za plik). Ponadto producent nie wyposażył urządzenia w ochronne etui.

Mają je natomiast konkurencyjne czytniki Sony Reader oraz Be- Book. Podobnie jak Kindle korzystają z technologii elektronicznego tuszu i można je bez kłopotu nabyć w Polsce – głównie na Allegro (są to modele sprowadzane zza oceanu). Co ważne, funkcjami oraz wymiarami nie różnią się znacznie od produktu Amazon.

www.ebook.pl
www.iik.pl
www.dobryebook.pl
http://virtualo.pl
www.pbi.edu.pl
www.gutenberg.org/wiki/Main_Page

Zamiast kupować specjalistyczny czytnik, elektroniczne książki można odczytywać np. na telefonie komórkowym (smartfonie), palmtopie, odtwarzaczu MP4 czy laptopie (najlepiej typu tablet). Jednak żadne z tych urządzeń nie zaoferuje zalet specjalizowanych czytników.

Odtwarzacz MP4 ma bardzo mały ekran i nie będzie obsługiwał popularnego formatu PDF. Z tym ostatnim poradzi sobie laptop-tablet, ale ten z kolei jest dosyć ciężki, a jego dotykowy ekran ma bardzo małą jasność, więc czytanie na dworze (w świecącym słońcu) jest mało komfortowe. Palmtop łączy wady obydwu urządzeń (MP4 i tabletu) – ma dotykowy ekran o małej przekątnej i jasności.

Najwłaściwszym rozwiązaniem dla czytelnika e-booków, który nie chce inwestować w specjalny czytnik, jest wykorzystanie telefonu komórkowego (smartfonu) z funkcją otwierania dokumentów tekstowych. Mały ekran urządzenia będzie przeszkadzał, ale jego pionowy układ sprawi, że więcej linijek tekstu wyświetli się jednocześnie.

Elektroniczny papier jest zbudowany z dwóch elektrod (górna jest przezroczysta), między którymi znajdują się wypełnione przezroczystym płynem sferyczne komórki, a każda odpowiada za wyświetlenie jednego piksela. Komórki zawierają kapsułki (pojedyncza ma średnicę równą grubości ludzkiego włosa) wypełnione tlenkiem tytanu, część jest zabarwiona na czarno, część pozostaje biała. Na elektrody jest podawane napięcie, które przyciąga kapsułki do dolnej lub górnej elektrody w odpowiedniej konfiguracji. Wzór ułożony przez kilka sąsiednich komórek odpowiada pojedynczej literze. Dodatkowe filtry kolorowe nałożone na górną elektrodę mogą nadać pikselom kolor.

Cyfrowe wersje niektórych dzienników zapisane w formacie PDF można kupić lub zaprenumerować na stronie danego tytułu. Podobnie jest z książkami. W internecie jest kilka serwisów (patrz ramka „Przydatne adresy”), które oferują elektroniczne wersje książek. Część z nich, np. szkolne lektury, jest darmowa, ale za większość trzeba zapłacić – zazwyczaj korzystając z systemów płatności elektronicznej, np. dotpay.pl. Ceny są zróżnicowane – kilka lub kilkadziesiąt złotych. E-booków możesz szukać także na Allegro.

Pobrany z sieci plik to zazwyczaj PDF, ale czasem dokument jest zapisany w bardziej egzotycznym formacie, np. PRC . Do jego otwarcia na komputerze jest potrzebne darmowe oprogramowanie XnView. Plik z dokumentem należy wgrać do pamięci czytnika lub urządzenia używanego do czytania e-booków. Zanim zakupisz e-book upewnij się, że twoje urządzenie obsługuje format pliku, w którym zapisana została książka lub czasopismo. Jeśli na stronie ksiegarni format pliku nie został podany, konieczny jest kontakt ze sklepem.

Jeśli interesuje cię tylko czytanie e-książek za pomocą komputera, odwiedź witrynę Polskiej Biblioteki Internetowej, gdzie za pomocą zintegrowanej z witryną przeglądarki e-booków będziesz miał dostęp do kilku tysięcy pozycji za darmo.