Aparat dla każdego

Fotografia HDR (skrót od High Dynamic Range) to zdjęcie o wysokiej dynamice tonalnej, pozwalające uzyskać niezwykłe efekty. Końcowa fotografia powstaje z kilku zdjęć o różnej ekspozycji, przy czym każde z tych zdjęć zawiera szczegóły niewidoczne (niedoświetlone lub prześwietlone) na innych zdjęciach. Zdjęcia mogą pochodzić z dowolnego aparatu, ale najlepiej, by miał on funkcję bracketingu. Przyda się też statyw. Do opracowania końcowej fotografii można wykorzystać np. darmowy program Qtpfsgui. Poradnik na temat HDR znajdziesz w PC Formacie 11/2009, na naszej płycie CD lub pod adresem www.pcformat.pl/index.php/artykul/aid/728.

W artykule:

• Podstawowe różnice między kompaktem a lustrzanką
• Jak wybrać dobry kompakt i lustrzankę
• Jakość zdjęć wykonywanych różnymi aparatami
• Możliwości testowanych modeli
• Podstawowe zalety i wady testowanych aparatów

Rynek aparatów cyfrowych jest podzielony na dwie grupy: aparaty kompaktowe oraz tak zwane lustrzanki, określane często mianem DSLR (Digital Single-Lens Reflex camera). Urządzenia z każdej grupy mają zarówno mocne, jak i słabe strony. Inaczej sprawdzają się w określonych warunkach, a także często wymagają od fotografującego innego poziomu wiedzy. Ponadto zazwyczaj znacznie się różnią ceną.

Canon EOS 450D
Starsza konstrukcja Canona, ale za to dostępna w bardzo atrakcyjnej cenie. A do tego o sporych możliwościach.

Canon EOS 550D
Lustrzankę Canona wyróżnia świetnej jakości matryca oraz wyświetlacz. Aparat dobrze rejestruje filmy Full HD.

Canon Ixus 105
Ergonomiczny aparat o małych wymiarach, wygodny w przenoszeniu. Do tego rejestruje zdjęcia o dobrej jakości.

Canon PowerShot A3100 IS
Pod względem jakości zdjęć aparat bardzo podobny do Ixusa 105. Jest jednak wyposażony w większą liczbę funkcji.

Nikon D5000
Uproszczona konstrukcja o całkiem sporych możliwościach. Aparat nie ma np. czujnika zbliżenia oka.

Nikon Coolpix S3000
Kolejny zgrabny aparacik, który łatwo schować do torebki. Ma jednak tylko proste tryby fotografowania.

Nikon Coolpix S3000
Kolejny zgrabny aparacik, który łatwo schować do torebki. Ma jednak tylko proste tryby fotografowania.

Nikon D90
Konstrukcja dla zaawansowanych fotoamatorów. Ogromna liczba funkcji przekłada się na możliwości aparatu.

Olympus mju Tough-3000
Aparat dla twardzieli. Wstrząso-, pyło- i wodoodporny. Umożliwia robienie zdjęć podwodnych do głębokości 3 m.

Panasonic Lumix DMC-FS11
Uniwersalny aparat, który poza robieniem zdjęć pozwala także na nagrywanie filmów HD.

Samsung PL55
Samsung nie tylko robi dobre zdjęcia, ale ma także oryginalny system sterowania.

Sony A330
Choć nie jest to najnowsza konstrukcja, ma bardzo atrakcyjną cenę. A do tego całkiem spore możliwości.

Sony A450
Aparat marki Sony nie szokuje wprawdzie możliwościami, ale ma też unikatowe cechy, np. wykonuje zdjęcia HDR.

Aparaty kompaktowe są znacznie popularniejsze w domowych zastosowaniach. Niewątpliwie na tę popularność wpływa ich cena, ale nie jest to jedyny wyznacznik ich atrakcyjności. Aparaty kompaktowe znacznie łatwiej się przenosi, nie wymagają dużej przestrzeni do transportowania. Jeśli zajdzie potrzeba, wyjmujesz taki aparat z kieszeni, i już możesz robić zdjęcia.

Inną pozytywną cechą aparatów kompaktowych jest łatwość obsługi. Nie musisz mieć żadnej wiedzy z zakresu fotografii, żeby wykonać zdjęcie. Automatyka i elektronika urządzenia zadba o dobranie najbardziej optymalnych parametrów, tak by zdjęcie było możliwie najlepsze. Oczywiście zakres tych zadań jest realizowany z różną skutecznością. z większym wyborem funkcji, umożliwiających eksperymentowanie z ustawieniami, a zatem uzyskiwanie fotografii o walorach artystycznych, a przynajmniej zgodnych z zamysłem fotografa, a nie tylko z tym, co narzuci automatyka aparatu.

Inną zaletą kompaktów jest także uniwersalny obiektyw, który zapewnia wykonywanie dobrych zdjęć makro, ujęć szerokokątnych i zdjęć z dużym zbliżeniem. W lustrzankach z reguły niezbędne jest stosowanie odrębnych obiektywów, a to w dodatku sporo kosztuje. Niestety, uniwersalne obiektywy kompaktów też nie są idealne, ale rekompensują to aparaty DSLR.

Cyfrowe lustrzanki pozwalają przede wszystkim na uzyskiwanie znacznie ładniejszych zdjęć. Mają większe matryce światłoczułe, a więc poszczególne ich komórki rejestrują większą ilość światła. W rezultacie takie matryce pozwolą na prawidłowe naświetlenie zdjęcia w gorszych warunkach oświetleniowych. Dlatego lustrzanką można zrobić świetne zdjęcia nawet w półmroku, a nie tylko przy słonecznej pogodzie. Poza tym zdjęcia robione w takich warunkach mają mniejsze ziarno.

W przeciwieństwie do większości kompaktów, każda lustrzanka poza trybem automatycznym ma także tryby półautomatyczne oraz nastawy w pełni manualne. Te ostatnie pozwalają na uzyskiwanie różnorodnych efektów na fotografiach, np. zastosowanie bardzo krótkich albo długich czasów ekspozycji oraz różnych wartości przysłony. Dzięki temu lepiej można oddać nastrój fotografowanego miejsca. Poza tym tryby te umożliwiają realizowanie w większym stopniu twórczych aspiracji fotografów.

Wymienione zalety lustrzanek są okupione znacznie większymi wymiarami i wagą. Do ich transportowania potrzeba więc odpowiedniej przestrzeni oraz właściwej torby. Jeśli wyposażysz aparat w dodatkowy sprzęt, np. dodatkowe obiektywy czy lampę błyskową, musisz uwzględnić miejsce także na te akcesoria.

Dodatkową zaletą lustrzanek jest możliwość zastosowania różnych obiektywów, np. o większej jasności, co przełoży się na lepsze zdjęcia w gorszych warunkach oświetleniowych. Z kolei, gdy są potrzebne spore zbliżenia obiektów znajdujących się daleko, można zastosować teleobiektyw z większą ogniskową. Niestety, takie rozwiązanie ma poważną wadę: dobre obiektywy nierzadko kosztują więcej niż korpus aparatu. Lustrzanka zatem może się stać kolejną studnią bez dna, pochłaniającą domowe fundusze.

Świetnej jakości zdjęcia nie są jedynym wyznacznikiem atrakcyjności aparatów. Bo co z tego, że możesz zrobić dobre zdjęcie, jeśli aparatu nie masz przy sobie? Problem ten nie dotyczy właśnie kompaktów, które ze względu na wymiary zawsze możesz mieć przy sobie.

Poza tym kompakty mają na tyle uniwersalną optykę, nawet z 20-krotnym zoomem, że sprawdzą się w wielu sytuacjach. Zatem jeśli kładziesz nacisk na uniwersalność, lepiej wybierz dobry kompakt.

Praktycznie wszystkie kompaktowe aparaty cyfrowe mają wspólną wadę konstrukcyjną w postaci małej matrycy światłoczułej o słabej jakości. Wynika z tego ziarno na fotografiach, które na zdjęciach robionych przy słabym oświetleniu jest bardzo widoczne. Można je nieznacznie wyeliminować m.in. za pomocą oprogramowania, którego przykładem jest narzędzie Noiseware Community Edition. Jego możliwości opisywaliśmy w PC Formacie 7/2008, artykuł archiwalny oraz sam program zamieszczamy na naszej płycie CD.

Testom poddaliśmy sześć niedrogich aparatów kompaktowych oraz sześć lustrzanek. Zestawienie takie pozwoliło nam wyłonić najlepsze urządzenie z danej grupy.

Jakość zdjęć wykonywanych lustrzankami jest oczywiście zdecydowanie lepsza. Na tle testowanych aparatów wyróżniała się nowa konstrukcja Canona: EOS 550D. Doskonałe ujęcia zapewnia w tym wypadku matryca APS-C CMOS (18 mln pikseli), umożliwiająca rejestrowanie zdjęć z 14-bitową precyzją. Jej zaletą jest jeszcze niższa wartość szumów towarzyszących fotografiom wykonywanym w słabych warunkach oświetleniowych.

Co więcej, aparat ten jako jedna z nielicznych lustrzanek, umożliwia rejestrację filmów w rozdzielczości Full HD. Także ten aspekt bardzo pozytywnie nas zaskoczył.

Wśród kompaktów dobrą jakością zdjęć wyróżniają się również obydwa testowane przez nas Canony. Nie dziwi nas to, bo nie po raz pierwszy w naszych testach w czołówce znajdują się właśnie aparaty tego producenta.

Niestety, wszystkie kompakty wykonują zdjęcia o niskiej jakości w słabych warunkach oświetleniowych (ciemne pomieszczenia, sceny nocne). Po pierwsze, nie używając wbudowanej lampy błyskowej, automatyka dość często ustawia nieprawidłowy balans bieli, przez co zdjęcia są np. zbyt żółte. Po drugie na fotografiach wykonanych w takich warunkach widać znaczne ziarno, nawet jeśli zdjęcie zostało zrobione przy niskich wartościach ISO.

Na szczęście przy bardzo dużych rozdzielczościach współczesnych kompaktów na zdjęciach drukowanych ziarno nie jest widoczne.

Kompakty od jakiegoś czasu są wyposażane w funkcje mające na celu uzyskanie prawidłowej i ciekawej fotografii. Zatem w aparatach tych pojawiło się np. śledzenie twarzy znajdujących się w kadrze. Można też skorzystać z funkcji automatycznego wykonywania zdjęcia, jeśli automatyka rozpozna uśmiech u fotografowanej osoby.

Ciekawym dodatkiem jest też funkcja informująca o tym, że któraś z osób na zdjęciu grupowym miała zamknięte oczy, co pozwala szybko wykonać drugą, poprawną fotografię.

Jeszcze inną własnością coraz większej liczby aparatów jest funkcja kompensacji cieni. Wydobywa ona szczegóły ujęcia znajdujące się w cieniu, natomiast nie rozjaśnia pozostałej części zdjęcia, co w rzeczywistości wiązałoby się z prześwietleniem fotografii. Dzięki tej technice niemal wszystkie obiekty na zdjęciu są dobrze widoczne.

Nieco bardziej zaawansowanym rozwiązaniem jest możliwość wykonywania zdjęć o powiększonej rozpiętości tonalnej (tzw. zdjęć HDR). W funkcję tę jest wyposażony aparat Sony Alpha 450 wykonujący dwa ujęcia różniące się ekspozycją (nawet do 3 EV), które następnie są złożone wewnątrz aparatu w pojedyncze zdjęcie. Są na nim doskonale widoczne zarówno tony nominalnie zbyt ciemne, jak i zbyt jasne. Otrzymujemy zdjęcie o nowym wymiarze.

Spośród przetestowanych aparatów ciekawostkę stanowiła konstrukcja Olympus mju 3000. Aparat wyposażono w obudowę o podwyższonej odporności na uszkodzenia i czynniki zewnętrzne.