Dyski pod kontrolą

Wraz z rosnącymi pojemnościami dysków twardych coraz ważniejsza staje się potrzeba racjonalnego zarządzania dostępnym miejscem. Ważne jest, aby rozsądnie podzielić dysk na oddzielne obszary (partycje), nazywane również dyskami logicznymi, z których każdy przeznaczony będzie do magazynowania innego typu danych, np. systemu operacyjnego, aplikacji, filmów lub zdjęć kopiowanych z kamery. Podział na partycje oprócz organizowania i porządkowania przestrzeni na dysku ma także na celu ochronę danych. W przypadku, gdy do systemu nieszczęśliwie przedostanie się wirus lub innego rodzaju złośliwy program, obszar rozprzestrzeniania się infekcji jest często ograniczony do jednej partycji. W takiej sytuacji cenne pliki zgromadzone na innych dyskach logicznych są stosunkowo bezpieczne, użytkownikowi łatwiej jest poradzić sobie z zagrożeniem, w porę zabezpieczyć dane i tym samym zminimalizować ew. straty.

Aby sprawnie zarządzać dyskami, niezbędne jest odpowiednie narzędzie, jakim jest np. proponowany przez nas Partition Manager 12 firmy Paragon Software. Aplikacja ta jest jednym z najpopularniejszych narzędzi do zarządzania i partycjonowania dysków twardych bez ryzyka utraty danych. Łatwy w obsłudze interfejs (dostępny w polskiej wersji językowej) oparty jest na kreatorach, które prowadzą początkującego użytkownika krok po kroku. Dla doświadczonych użytkowników przeznaczony jest interfejs zaawansowany, dający pełną kontrolę nad urządzeniami przechowującymi dane.

Partycjonowanie

• Tworzy nową partycję i ustawia jej właściwości
• Usuwa partycję i wszystkie dane, jakie ta zawiera
• Zmienia rozmiar partycji, przenosi granice sąsiadujących partycji tego samego typu
• Scala ze sobą dwie sąsiadujące partycje, które mają taki sam system plików

Kopie zapasowe

• Tworzy kopie zapasowe systemu lub danych
• Tworzy rozruchowy nośnik ratunkowy na płycie CD lub na przenośnej pamięci USB

Zarządzanie rozruchem

• Instaluje menedżera rozruchu i ustawia parametry rozruchu wybranego systemu
• Przygotowuje komputer do instalacji kolejnego systemu operacyjnego

Systemy plików
NTFS (v1.2, v3.0, v3.1), FAT16, FAT32, Linux Ext2FS, Ext3FS, Ext4FS, Linux Swap, Apple HFS+ oraz inne systemy plików (w trybie sektor po sektorze).

Interfejsy dysków twardych i nośniki wymienne
Dyski twarde ATA (IDE) i SATA, zewnętrzne dyski twarde eSATA, dyski SSD, dyski twarde SCSI, wszystkie poziomy kontrolerów SCSI, IDE i SATA RAID wraz z pełną obsługą konfiguracji RAID (RAID sprzętowy), dyski USB 1.0, 2.0 i 3.0, dyski twarde MBR i GPT, dyski twarde AFD oraz o sektorach innych niż 512 B, duże dyski twarde (powyżej 2,2 TB), dyski ZIP, Jazz oraz inne nośniki wymienne, karty pamięci PC.

• Nowy silnik partycjonowania pracuje ze wszystkimi technologiami wykorzystywanymi w nowoczesnych dyskach twardych.
• Dostępne są podstawowe i zaawansowane funkcje partycjonowania: tworzenie, formatowanie, usuwanie, odzyskiwanie, ukrywanie/ujawnianie partycji, ustawianie partycji jako aktywnej/nieaktywnej, ustawianie, zmiana lub usuwanie litery dysku, zmiana etykiety partycji, konwertowanie systemu plików, sprawdzanie integralności systemu plików, testowanie powierzchni dysku twardego.
• Dzielenie partycji: możesz oddzielić system operacyjny i dane poprzez podzielenie jednej partycji na dwie różne partycje tego samego typu i z tym samym systemem plików.
• Łączenie miejsca na dysku, które obecnie należy do dwóch sąsiadujących partycji w jedną, większą partycję.
• Zwiększanie wolnego miejsca na jednej partycji poprzez dodanie nieprzydzielonego miejsca na dysku lub nieużywanego miejsca z innej partycji.
• Menedżer rozruchu oferujący łatwe zarządzanie kilkoma systemami operacyjnymi na jednym komputerze.
• Zapisywanie kopii zapasowej partycji lub dysku twardego na innym dysku lokalnym lub sieciowym.
• Korektor rozruchu rozwiązujący problemy związane z rozruchem komputera, zmniejszający liczbę błędów programowych oraz błędów spowodowanych aktywnością wirusów sektora rozruchowego.

Jeśli chcesz wydzielić na aktualnie używanym dysku dodatkową partycję, na której przechowywać będziesz pliki, wykonaj następujące czynności.

Po uruchomieniu programu kliknij zakładkę Partycjonowanie, a następnie po prawej stronie kliknij pole Utwórz partycję.

Wyświetli się pierwsze okno Kreator tworzenia nowej partycji. Kliknij Dalej. W kolejnym etapie wyświetlą się paski reprezentujące zainstalowane w komputerze dyski. Zaznacz ten dysk, który chcesz podzielić (w naszym przykładzie dzielimy systemowy dysk C:\). Gdy to zrobisz, kliknij Dalej.

Na kolejnej planszy wyświetlą się paski pokazujące dysk przed oraz po podziale. Na górnym pasku widoczny jest całkowity rozmiar dysku oraz zastosowany system plików (NTFS). Ciemnoszary pasek pokazuje obszar zajęty przez dane, jasnoszary – obszar wolny.

Poniżej na pasku widoczny jest dysk po zastosowaniu zmian. Widać tu zmniejszona partycję C:\ (1) wraz z obszarem wolnym i zajętym oraz drugą, wydzielona partycję o rozmiarze 60 GB (2).

Poniżej, w sekcji Nowy wolumin - bieżący rozmiar, możesz zmienić rozmiar nowo tworzonej partycji, wpisując w polu odpowiednią wartość (obok widoczna jest informacja, jaki może być jej maksymalny rozmiar). Gdy określisz już rozmiar nowej partycji, zaznacz pole Utwórz partycję logiczną i kliknij Dalej.

W kolejnym etapie możesz zmienić typ partycji (jeśli używasz systemu Windows XP, Vista, 7 lub 8, pozostaw wybrany typ NTFS). Poniżej w polu Etykieta woluminu wpisz nazwę dysku (będzie się ona wyświetlała pod jego ikoną widoczną w oknie Komputer). Na koniec za pomocą rozwijanej listy przypisz nowo tworzonej partycji dyskowej jedną z dostępnych liter alfabetu, np. P, i kliknij Dalej.

W ostatnim kroku wyświetli się informacja, że program jest gotowy do wykonania podziału dysku. Jeśli wszystko jest poprawnie skonfigurowane, zaznacz opcję: Tak, zastosuj zmiany i kliknij Dalej. Proces sprawdzania systemu plików może być długotrwały, czekaj więc cierpliwie i nie wyłączaj programu.

Gdy wyświetli się okno z prośbą o ponowne uruchomienie komputera, pozamykaj wszystkie otwarte aplikację, zapisz pracę i, gdy to zrobisz, kliknij Uruchom ponownie komputer.

Komputer zostanie uruchomiony ponownie, następnie wyświetli się plansza, na której widoczne będą informacje o postępie prac. Gdy wszystkie czynności zostaną wykonane, nastąpi kolejny restart. System Windows zostanie uruchomiony. W menu Start kliknij ikonę Komputer – w wywołanym oknie widoczna jest nowa, gotowa do użycia partycja.

Partition Manager oprócz tworzenia partycji umożliwia też wykonanie backupu całego dysku z zainstalowanym systemem i wszystkimi aplikacjami.

W oknie głównym programu wybierz zakładkę Kopie zapasowe i kliknij widoczny po prawej stronie przycisk Uproszczona kopia zapasowa.

Wyświetli się pierwsze okno Uproszczony kreator kopii zapasowych. Kliknij Dalej. W kolejnym oknie wskaż elementy (dyski, partycje), które mają być zapisane w kopii bezpieczeństwa i kliknij przycisk Dalej.

W kolejnym kroku musisz wskazać dysk, na którym zapisany zostanie plik z kopią zapasową. Wybierz go z listy. Możesz również umieścić kopię w dowolnie wskazanym folderze.

W polu Nazwa archiwum wpisz nazwę tworzonej kopii. Najlepiej zawrzyj w nazwie informację o tym, co znajduje się w kopii oraz kiedy była wykonana. W dolnej części okna widoczna jest informacja, ile szacunkowo zajmować będzie plik z kopią, oraz ile masz do dyspozycji wolnego miejsca na wybranym dysku.

Gdy wszystko ustawisz, kliknij Dalej. Proces tworzenia kopii zostanie uruchomiony. Tworzenie kopii może być długotrwałe – czas na to potrzebny jest zależny od rozmiaru kopiowanej partycji. Gdy tworzenie backupu zostanie ukończone, kliknij przycisk Zakończ. Powrócisz do okna głównego aplikacji.

Dzięki aplikacji możesz przygotować nośnik ratunkowy np. w formie płyty CD lub pamięci USB. Nośnik taki może się przydać w nieprzewidzianych sytuacjach, np. gdy wirus uszkodzi sektor rozruchowy MBR i nie będziesz mógł uruchomić systemu Windows normalnie.

W oknie głównym programu wybierz zakładkę Kopie zapasowe i kliknij widoczne po prawej stronie pole: Nagraj nośnik ratunkowy.

Wyświetli się pierwsze okno: Kreator tworzenia nośnika ratunkowego. Kliknij Dalej, a w kolejnym oknie wybierz, czy nośnik ratunkowy ma być utworzony na dysku flash USB czy na płycie CD/DVD. W naszym przykładzie zdecydowaliśmy się skorzystać z pierwszej opcji, tj. Pamięć flash. Umieść pustą pamięć w porcie USB i kliknij przycisk Dalej.

W kolejnym kroku pozostaw wybraną pierwszą opcję: Standardowy i kliknij przycisk Dalej. Na kolejnej planszy wyświetli się nazwa umieszczonej w porcie USB pamięci. Zaznacz ją i kliknij Dalej.

Wyświetli się okno z ostrzeżeniem, że wszystkie dane zapisane na wybranej pamięci USB zostaną skasowane. Kliknij OK, aby uruchomić proces tworzenia nośnika ratunkowego. Gdy pliki zostaną skopiowane, wyświetli się ostatnie okno kreatora. Kliknij w nim Zakończ. Powrócisz do okna głównego aplikacji.

Aby skorzystać z nośnika ratunkowego, umieść pamięć w gnieździe USB (lub płytę w napędzie CD) i w BIOS-ie komputera zmodyfikuj sekwencję startową tak, aby komputer uruchamiał się nie z dysku C:\, a z nośnika ratunkowego.

Nośnik ratunkowy działający w oparciu na system Linux ma wygodny graficzny interfejs użytkownika, który pozwala skorzystać z wielu zgromadzonych na nośniku narzędzi. Ich listę znajdziesz w ramce obok.