Energia na dłużej

Sposobów zarządzania zasilaniem bateryjnym jest kilka. Podstawowym są plany zasilania dostępne z systemu Windows. Różnią się one w zależności od zastosowanego systemu, inaczej wyglądają w przypadku Windows XP, inaczej w Windows Vista. Wielu producentów komputerów przenośnych instaluje też swoje własne oprogramowanie pozwalające na sterowanie sposobami zasilania. Jednak podstawowa zasada zarządzania energią wygląda wszędzie tak samo. Polega na takim zdefiniowaniu trybu pracy, by umożliwić jak najdłuższy czas pracy na baterii, z jednoczesnym zachowaniem wydajności na odpowiednim poziomie.

Czas pracy notebooka na zasilaniu bateryjnym zależy nie tylko od ustawionych opcji zasilania, ale także od kondycji samego akumulatora. By ta była jak najlepsza, pamiętaj o kilku zasadach:

• Nie przechowuj notebooka ani akumulatora w ciepłym miejscu, bo wysoka temperatura jest dla niego szkodliwa.
• Ogranicz liczbę cykli ładowania i rozładowania. Lepiej całkiem rozładować i później naładować akumulator, niż wielokrotnie w ciągu dnia rozładowywać i ładować go po trochu.
• Jeśli korzystasz z notebooka wyłącznie na zasilaniu sieciowym, rozładuj akumulator do około 40 procent pojemności, po czym wyjmij go z notebooka i odłóż w chłodne miejsce. Raz w miesiącu wykonaj cykl ładowania i rozładowania.

Niektórzy producenci notebooków instalują w nich własne programy do zarządzania energią, które czasem dają nieco większe możliwości niż funkcje wbudowane w Windows. Przykładem jest oprogramowanie w notebookach Lenovo IdeaPad, które pozwala sterować nie tylko wygaszaniem ekranu, ale i jego podświetleniem, a także mechanizmami oszczędzania energii procesora.

System zarządzania energią w Windows XP został potraktowany nieco po macoszemu. Mimo wszystko masz możliwość takiego zdefiniowania poboru mocy, aby w zależności od zastosowań możliwe było odpowiednie zoptymalizowanie pracy na notebooku.

Domyślnie w systemie jest zdefiniowanych kilka różnych schematów zasilania. Jest też schemat przewidziany dla komputerów przenośnych, ale nie jest on bardzo restrykcyjny. Można jednak stworzyć nowy plan pozwalający na dodatkowe wydłużenie działania laptopa na baterii, zwłaszcza jeśli zdarzają się dłuższe przerwy w pracy.

Kliknij Start, a następnie wybierz opcję Panel sterowania. W otwartym oknie kliknij dwukrotnie ikonę Opcje zasilania.

W otwartym oknie w sekcji Schematy zasilania sprawdź, jaki jest wybrany schemat zasilania. W większości notebooków najlepiej sprawdza się Przenośny/Laptop, ale w modelach z procesorami AMD efektywniejsze zarządzanie energią zapewni Minimalne zarządzanie energią.

Masz dostęp do dwóch trybów ustawień zarządzania energią. Jeden jest do pracy przy zasilaniu sieciowym (Jest podłączony), drugi przy zasilaniu bateryjnym (Używa baterii). W naszym przykładzie zajmiemy się tym drugim wariantem.

Możesz wydłużyć czas działania laptopa przez skrócenie czasu poboru prądu w okresie bezczynności. W tym celu opcję Wstrzymywanie systemu ustaw na wartość po 1 minucie.

Możesz także przyspieszyć moment przejścia komputera w stan hibernacji. W tym celu parametr Hibernacja systemu ustaw na wartość po 30 minutach.

Teraz rozwiń listę Wyłącz monitor i wybierz wartość po 1 minucie. Natomiast dla opcji Wyłącz dyski twarde wybierz wartość po 3 minutach.

Kliknij przycisk Zapisz jako.... W otwartym okienku wpisz np. Maksymalne oszczędzanie i kliknij OK. Nie zamykaj jeszcze okna Właściwości: Opcje zasilania.

Po odłączeniu zasilania sieciowego w zasobniku systemowym zwykle widoczna jest ikona baterii

. Pokazuje stan naładowania akumulatora, dzięki czemu łatwiej jest zaplanować pracę do wykonania. Jeśli tej ikony nie ma, można ją włączyć.

Przejdź do zakładki Zaawansowane i zaznacz opcję Zawsze pokazuj ikonę na pasku zadań. Następnie kliknij przycisk OK. Dzięki temu w zasobniku systemowym pojawi się ikona ilustrująca orientacyjne naładowanie baterii.

Jeżeli naprowadzisz kursor na ikonę baterii, pojawi się okienko informujące o stopniu naładowania baterii oraz przewidywanym czasie działania. Jeśli dwukrotnie klikniesz ikonę, ujrzysz okno z tymi samymi informacjami, a także z opcjami dotyczącymi zasilania.

Procesor jest jednym z najbardziej prądożernych podzespołów komputera, dlatego warto sprawdzić, czy wykorzystywany przez ciebie schemat zasilania zapewnia jego odpowiednią pracę. W szczególności chodzi o dostosowanie częstotliwości procesora do wykonywanych przez niego zadań przy użyciu mechanizmów Cool’n’Quiet oraz SpeedStep. Uruchom więc np. program CPU-Z (jest na naszej płycie CD) i obserwuj wskazania zegarów w sekcji Clocks. Przy znacznym obciążeniu procesora (np. podczas kompresji plików) procesor powinien pracować ze swoją nominalną częstotliwością, natomiast w stanie spoczynku częstotliwość powinna być w mniejszym lub większym stopniu obniżona.

Vista oferuje bardzo elastyczny system zarządzania energią. Domyślnie masz ustawione trzy tryby, które możesz przełączać w zależności od wykonywanej w danym momencie pracy. W Windows Vista tryby te są określane planami zasilania. Jednak nie jesteś skazany wyłącznie na te trzy tryby. Możesz sam zdefiniować własne schematy zasilania. Jeśli więc nie jesteś zadowolony z trybu oszczędzania energii, możesz zdefiniować własne z jeszcze bardziej rygorystycznymi ustawieniami.

Zamiast korzystać z domyślnych schematów zasilania, stwórz własny, oszczędniejszy. Wiąże się to wprawdzie z bardzo rygorystycznym ustawieniem warunków przy pracy na baterii, jednak dzięki temu będzie możliwa dłuższa praca na notebooku, przy zasilaniu bateryjnym.

Kliknij Start, a następnie opcję Panel sterowaia. Dwukrotnie kliknij ikonę Opcje zasilania. W otwartym oknie zobaczysz predefiniowane fabrycznie tryby zarządzania energią, nazywane planami zasilania.

Aby zdefiniować własny tryb, kliknij Utwórz plan zasilania. W nowym oknie zaznacz istniejący plan, który ma zostać poddany modyfikacji. W naszym przykładzie będzie to Oszczędzanie energii. W wierszu Nazwa planu wpisz nową nazwę, np. Maksymalne oszczędzanie energii, a następnie kliknij Dalej.

W kolejnym okienku, podobnie jak w przypadku systemu Windows XP, masz możliwość zdefiniowania reakcji laptopa w okresach bezczynności. Dotyczy to dwóch stanów: zasilania sieciowego oraz zasilania bateryjnego. Ustawienia zasilania sieciowego pozostaw bez zmian. W naszym przykładzie zajmiemy się ustawieniami zasilania bateryjnego:

Kliknij listę Wyłącz ekran i z rozwiniętej listy wybierz 3 min. Następnie kliknij listę Przełącz komputer w tryb uśpienia i z rozwiniętej listy wybierz 5 min. Dodatkowo suwak jasności ekranu, przesuń w lewo do 1/4 jego długości. Kliknij teraz przycisk Utwórz – nowe ustawienia zostaną zapisane.

Windows Vista został wyposażony w zestaw dodatkowych narzędzi pozwalających na zarządzanie poborem energii przez określone elementy komputera. Jest to możliwe w dwóch stanach działania notebooka – zarówno, kiedy jest podłączony do zasilania sieciowego, jak i wtedy, gdy korzysta z zasilania bateryjnego.

W okienku z listą planów zasilania kliknij Zmień ustawienia planu, a w okienku, które się otworzy, kliknij: Zmień zaawansowane ustawienia zasilania.

W oknie Opcje zasilania rozwiń gałąź Wstrzymaj, a następnie Wstrzymaj po. Przejdź do opcji Zasilanie bateryjne (Minuty) i zmniejsz wartość z 15 do 5 minut. Wartość tę możesz zmniejszyć, klikając strzałki albo po prostu wpisać ją z klawiatury.

Przejdź do Zarządzanie energią procesora i rozwiń opcję Maksymalny stan procesora. Tutaj przejdź do opcji Podłączony(%), zwiększ wartość z 50 do 100 procent. Dzięki temu procesor podłączony do zasilania sieciowego, korzystający z tego schematu zasilania, będzie pracował pełną parą. Kliknij Zastosuj.

Rozwiń gałąź Ekran, następnie ustawienia Jasność ekranu. Odłącz teraz zasilanie od notebooka. Jeśli ekran będzie zbyt ciemny, zwiększ wartość Zasilanie bateryjne(%), np. do około 25 procent, i kliknij Zastosuj.

Jeśli jednak ekran jest na tyle jasny, że wszystko jest widoczne, spróbuj zmniejszyć opcję Zasilanie bateryjne(%) do zera i ponownie kliknij Zastosuj. Jeżeli nadal obraz jest czytelny, pozostaw taki wpis i kliknij OK. Z tak przyciemnionym ekranem laptop będzie mógł działać dłużej na baterii.

Podobnie jak w przypadku Windows XP także w Windows Vista jest dostępna ikona baterii w zasobniku systemowym. Poza charakterem informacyjnym ma także dodatkową funkcję – pozwala na dynamiczne przełączanie trybów zasilania w zależności od wykonywanych obecnie zadań.

Jeśli naprowadzisz kursor myszy na ikonę baterii, zobaczysz okno z informacjami o aktywnym schemacie zasilania, szacunkowym czasie pracy oraz stopniu naładowania baterii.

Jeżeli klikniesz tę ikonę, pojawi się okno, w którym będziesz mógł zmienić obowiązujący w danej chwili schemat zasilania. Jest to przydatne, gdy np. podczas pracy na baterii potrzebujesz wykorzystać pełną moc procesora. Wprawdzie wtedy skrócisz czas działania na baterii, jednak zadanie wymagające pełnej mocy obliczeniowej zostanie wykonane znacznie szybciej.