Film prosto z pulpitu

Jeżeli nie chcesz instalować dodatkowego oprogramowania lub nie masz do tego uprawnień na komputerze, z którego w danej chwili korzystasz (np. w kawiarni internetowej), wypróbuj działającą online usługę Screencast-O-Matic. Znajdziesz ją w internecie pod adresem: www.screencast-o-matic.com. Na pierwszej stronie znajduje się screencast pokazujący, jak tworzyć screencasty za pomocą Screencast-O-Matic. Aplikacja została napisana w języku Java (potrzebne są zatem odpowiednie komponenty Javy zainstalowane w systemie, ale te zazwyczaj są zainstalowane na każdym komputerze podłączonym do internetu).

Screencast możesz wykorzystać do pokazania interesującego triku, jaki znalazłeś w oprogramowaniu, którego używasz. Wysyłając komuś szkoleniowy screencast, możesz mu pomóc np. w konfiguracji systemu. Do utworzenia screencastów, czyli filmów, dla których planem jest pulpit twojego systemu, nie są potrzebne ani wyrafinowane aplikacje, ani potężna moc obliczeniowa. Wystarczy opisywany przez nas program RenderSoft CamStudio 2.0. Testowaliśmy tę aplikację pod systemem Windows Vista Home Premium SP1 PL, ale zgodnie z zapewnieniami twórców programu, narzędzie to działa także w innych wersjach Windows. Nie musisz instalować żadnych bibliotek ani ponosić jakichkolwiek kosztów. Oprogramowanie jest udostępniane za darmo, także do użytku komercyjnego.

Screencasty uzyskane za pomocą oprogramowania RenderSoft CamStudio to zwykłe pliki AVI, które możesz poddać dowolnej, dalszej obróbce wedle potrzeb. Jeżeli korzystasz z serwisu YouTube, to z pewnością widziałeś umieszczone tam screencasty. Z naszego artykułu dowiesz się, jak je nagrywać samodzielnie. Screencast może zawierać wyłącznie obraz wideo, ale dla doprecyzowania prezentacji możesz w nim umieszczać także tło dźwiękowe – komentarze głosowe nagrywane za pomocą mikrofonu podłączonego do komputera. CamStudio umożliwia także wstawianie tekstowych ramek i dymków. W artykule wyjaśniamy, jak nagrać takie komentarze.

Program RenderSoft CamStudio potrafi przechwytywać do pliku wideo dowolnie zdefiniowany prostokątny obszar ekranu.

Uruchom instalację programu, wybierając opcję instalacji z naszego krążka lub odnajdź i dwukrotnie kliknij ikonę CamStudio20.

Po chwili na ekranie pojawi się okno instalatora CamStudio. Zaznacz pole wyboru I agree with the above terms and condidions i kliknij Next.

W kolejnym etapie instalacji kliknij Start, a gdy kopiowanie plików programu na dysk się zakończy, kliknij OK i jeszcze raz OK, by zamknąć instalator.

Automatycznie otworzy się okno Eksploratora Windows z otwartym folderem skrótów dodanych do menu Start. Widoczne są w nim następujące skróty:
CamStudio – uruchamia właściwy program CamStudio;
Movie Player – uruchamia narzędzie do odtwarzania zarejestrowanych screencastów;
Movie Player 2.1 – nowsza wersja odtwarzacza screencastów;
SWF Producer – narzędzie do tworzenia plików wynikowych screencastów w formacie SWF (Adobe Flash);
Uninstall – ikona uruchamiająca proces deinstalacji programu z systemu.

Aby uruchomić program, kliknij dwukrotnie ikonę CamStudio.

Okienko główne składa się z rozwijanego menu oraz zestawu sześciu ikon narzędziowych.

Aby rozpocząć rejestrację screencasta, kliknij ikonę

.

Pojawi się ramka, za której pomocą określasz obszar ekranu do zarejestrowania. Widoczne przy krawędzi ramki wartości Left i Top określają współrzędne górnego lewego rogu ramki kadrującej (w pikselach). Początkiem układu współrzędnych jest górny lewy róg ekranu – punkt o współrzędnych (0,0).

Wartości Width oraz Height określają odpowiednio szerokość oraz wysokość ramki kadrującej (także w pikselach). Domyślne wymiary ramki to 320x240 pikseli. Ramkę możesz przesuwać po całym ekranie. W ten sposób wybierasz obszar ekranu, który chcesz nagrywać. Aby rozpocząć nagranie, kliknij myszą.

Wybrany obszar zostanie wyróżniony widocznymi znacznikami (patrz obrazezk). Oprócz tego w oknie głównym jest widocznych kilka parametrów. Wyjaśniamy ich znaczenie:
Current Frame – wskazuje numer aktualnie rejestrowanej ramki obrazu;
Time Elapsed – czas od początku uruchomienia nagrania;
Number of Colors – informacja o trybie kolorystycznym (np. 32-bitowym lub 16-bitowym);
Codec – informacja o kodeku używanym do zapisania obrazu;
Actual Input Rate – aktualnie rejestrowana liczba klatek na sekundę;
Dimension – rozmiary rejestrowanego kadru w pikselach.

Jeżeli w trakcie nagrania akcja wymaga zarejestrowania innego obszaru ekranu, wystarczy, że przeciągniesz widoczne znaczniki kadru myszą w nowe miejsce. Możesz także wstrzymać nagrywanie, klikając ikonę

. Następnie przesuń znaczniki kadru i ponownie kliknij ikonę

.

Aby zakończyć rejestrowanie nagrania, kliknij w oknie głównym programu ikonę

. Pojawi się okno Save AVI File. Wybierz w nim docelowy katalog dla screencasta, wypełnij pole Nazwa pliku i kliknij Zapisz.

Po zapisaniu pliku uruchomi się automatycznie okno: Player. Możesz od razu sprawdzić nagranie.

Pokażemy, jak zmieniać domyślny kadr screencasta, jak modyfikować inne domyślne parametry rejestrowania, a także, jak dodawać komentarze do zarejestrowanego materiału.

Z poprzedniego warsztatu wiesz już, że domyślna wielkość ramki screencasta rejestrowanego przez CamStudio wynosi 320x240 pikseli. Możesz go łatwo zmienić.

Rozwiń menu Region. Widoczne są w nim trzy pozycje. Domyślnie zaznaczona jest Fixed Region....

Jeżeli wybierzesz Region, będziesz mógł zaznaczyć myszką kadrowany obszar po kliknięciu przycisku nagrywania w oknie programu.

Trzeci sposób kadrowania dostępny w programie CamStudio to przechwytywanie całego ekranu. Wystarczy w menu Region wybrać Full Screen. Screencasty z całego ekranu mogą być bardzo dużymi plikami. Zalecamy, byś zawsze kadrował wybrany fragment ekranu, na którym chcesz pokazać określone działanie.

W domyślnej konfiguracji po zakończeniu nagrywania pojawi się okno dialogowe, w którym nadasz nowo utworzonemu screencastowi nazwę i zapiszesz go do pliku. Jeżeli nagrywasz dłuższą serię screencastów, ręczne nazywanie wielu plików może być uciążliwe. Rozwiń menu Options. Następnie wybierz z niego kolejno: Program Options, Name of AVI file oraz Automatic file naming (Use Date/Time). Od tej pory CamStudio będzie automatycznie nazywał pliki, tworząc nazwę z aktualnej daty i godziny w momencie nagrania. Plik ze screencastem będzie zapisany w folderze domowym programu. Domyślnie jest to: C:\Program Files\CamStudio\.

Standardowo rejestrowane screencasty będą pozbawione tła dźwiękowego. Możesz to zmienić, zwłaszcza gdy chcesz dodać do rejestrowanego materiału swój komentarz głosowy.

Zakładamy, że twój komputer jest wyposażony w mikrofon. Wybierz z menu Options pozycję Record audio from microphone.

Od tej pory w momencie, gdy rozpoczniesz nagrywanie screencasta, po prostu w trakcie wykonywanych i rejestrowanych działań mów do mikrofonu, co robisz.

CamStudio zapewnia także możliwość nagrywania screencasta z dźwiękiem, ale nie z mikrofonu, lecz z samego systemu. Jest to przydatne, gdy np. pokazujesz coś w programie muzycznym. Aby aktywować rejestrowanie dźwięku odtwarzanego w Windows, wybierz z menu Options opcję Record audio from speakers.

Jeżeli nie masz mikrofonu, możesz dodać do rejestrowanego screencasta komentarz w postaci graficznych, komiksowych dymków i ramek.

Rozwiń menu Tools i wybierz z niego pozycję Screen Annotations.

W otwartym oknie pod zakładką Shapes widzisz różnego typu obiekty graficzne (strzałki, dymki, ramki itp.). Jeżeli chcesz np. umieścić na ekranie strzałkę w dół, wybierz z listy obiektów Point Down i przeciągnij ten obiekt myszką w obszar ekranu, który zamierzasz rejestrować.

We wskazanym miejscu na ekranie pojawi się strzałka w dół wypełniona tekstem Right click to Edit Text. Strzałkę możesz przesuwać myszką. Aby zmienić przykładowy tekst na właściwy, kliknij strzałkę prawym klawiszem myszki i z menu kontekstowego wybierz Edit Text....

Pojawi się okno Text Properties, w którym wpisujesz tekst opisu elementu wskazywanego przez wstawioną strzałkę. Klikając przycisk Font, możesz wybrać czcionkę, a klikając jedną z trzech ikon widocznych w górnej prawej części okienka, wybierasz wyrównanie tekstu. Po wpisaniu tekstu kliknij Close.

Jeżeli podczas wpisywania zobaczysz, że nie są wyświetlane polskie znaki diakrytyczne, kliknij przycisk Choose Language/Encoding i z wyświetlonej listy wybierz East Europe. Wyświetli się okno dialogowe: Czcionka, w którym jednak nic nie musisz zmieniać – upewnij się, że z listy Skrypt jest wybrana pozycja Europa Środkowa. Kliknij OK. Nie powinno już być problemów z polskimi znakami.

Gdy już ustawisz docelową liczbę elementów, kliknij dowolną ramkę lub strzałkę (z umieszczonych na ekranie) prawym klawiszem myszki i z menu kontekstowego wybierz Save Layout. Cały skomponowany przez ciebie układ elementów graficznych zostanie zapisany pod nazwą Layout_1. Dostęp do takich zestawów uzyskasz w oknie Screen Annotations pod zakładką Layout.

Do przełączania się na kolejny zestaw graficznych elementów służy skrót klawiszowy [Ctrl]+[F11].