Intel 8086: 47. rocznica premiery procesora, który zmienił świat

Procesor Intel 8086, zaprojektowany przez zespół pod kierownictwem Stephena P. Morse’a, był odpowiedzią na rosnące zapotrzebowanie rynku na wydajniejsze mikroprocesory. Nowy układ korzystał z 16-bitowej magistrali danych oraz 20-bitowej magistrali adresowej, co pozwalało adresować aż 1 MB pamięci operacyjnej. Całość zamknięta została w strukturze zawierającej około 29 tysięcy tranzystorów i działającej z taktowaniem do 10 MHz.

8086 był pierwszym układem Intela wykorzystującym segmentację pamięci – innowacyjny jak na swoje czasy sposób organizacji RAM-u, który umożliwił sprawniejsze zarządzanie przestrzenią adresową. Choć była to konstrukcja kompromisowa, zaprojektowana w zaledwie 10 miesięcy, jej długofalowy wpływ przeszedł najśmielsze oczekiwania. Dzięki jego premierze rozpoczął się bowiem proces standaryzacji, który na lata ustalił dominację układów Intela w komputerach osobistych.

Architektura x86, zapoczątkowana właśnie przez 8086, rozwijana była w kolejnych generacjach procesorów: 80286, 80386, 80486, Pentium – aż po współczesne układy firm Intel i AMD. Mimo że te ostatnie są miliony razy szybsze i bardziej złożone, to w prostej linii wywodzą się z projektu Morse’a sprzed 47 lat.

Co ciekawe, procesor 8086 to nie tylko ciekawostka muzealna. Wciąż wykorzystywany jest w systemach wbudowanych, automatyce przemysłowej, a jego instrukcje funkcjonują we współczesnych systemach operacyjnych i aplikacjach. Ciekawostką jest, że również Intel również sam uhonorował ten kamień milowy, wypuszczając w 2018 roku – na 40. rocznicę premiery – jubileuszowy model Core i7-8086K.

Warto też wspomnieć, że architektura x86 od dekad stanowi nie tylko trzon systemów Windows, ale też dominuje wśród serwerów i komputerów PC. Mimo rosnącej popularności architektury ARM (np. Apple Silicon czy Qualcomm Snapdragon X), x86 wciąż trzyma się mocno w sektorze korporacyjnym i desktopowym – a wszystko zawdzięczamy właśnie tej premierze sprzed 47 lat.