Mundial w 3D

Wiele osób zapytanych o rodzaje płaskich telewizorów wymienia modele plazmowe, LCD i LED. Jest to nieporozumienie. W rzeczywistości istnieje tylko technologia plazmowa i LCD (ekrany typu OLED praktycznie nie istnieją na rynku). LED to tylko sposób podświetlania matrycy LCD. O ile bowiem ekran plazmowy sam wytwarza światło, które widzimy, to ekran LCD musi być podświetlany. Klasyczne konstrukcje wykorzystują do tego świetlówki, a te bardziej nowoczesne – diody LED.

Sport potrafi wywołać wielkie emocje zarówno na ogromnym stadionie, jak i w domowym zaciszu. Podekscytowanie rośnie, gdy na murawę wbiegają najlepsze drużyny piłkarskie świata. Zainteresowanie imprezą, jaką jest Mundial, bije rekordy popularności. Cztery lata temu zmagania piłkarskie w Niemczech obejrzało blisko 5 miliardów na około 6,8 miliarda ludzi zamieszkujących naszą planetę. To robi wrażenie!

Mistrzostwa świata to doskonała okazja do zaprezentowania nowych technologii, dzięki którym przekaz telewizyjny może być lepszej jakości. Rzadko bowiem inne wydarzenie tak skutecznie skłania ludzi do zastanowienia się nad sensem zakupu nowego telewizora. Cztery lata temu był silnie promowany obraz wysokiej rozdzielczości. A w tym roku przy okazji mundialu w RPA jest to transmisja trójwymiarowa.

W praktyce zdecydowana większość użytkowników nie wybiera najnowszych zdobyczy technologicznych, lecz nieco starsze rozwiązania, których cena spadła do akceptowalnego dla nich poziomu. W tym wypadku są to monitory LCD o rozdzielczości Full HD. Tych mniejszych, HD Ready, nie opłaca się kupować. Czyli co wybrać, abstrahując już od tego, czy zasiądziesz przed ekranem, by śledzić piłkarskie święto czy najnowszy film?

Zanim w ogóle zaczniesz się zastanawiać nad wyborem technologii, marki i modelu telewizora, musisz zdecydować o kilku podstawowych parametrach, bedą one decydować o finalnej decyzji.

Przekątną ekranu w dużym stopniu limituje wielkość pomieszczenia, w którym ma stanąć urządzenie, a określać powinna odległość oczu widza od telewizora. Najważniejsza zasada: nie bój się dużych przekątnych ekranu! Pamiętaj, że jak usiądziesz za daleko od ekranu Full HD, nie zobaczysz tych wszystkich detali, które stanowią o przewadze obrazu o wysokiej rozdzielczości.

Dla osób, które dotychczas korzystały z 32-calowego telewizora kineskopowego, zamiana na ekran 42 lub 46 cali może wydawać się przesadą. To wynik przyzwyczajenia do starszych odbiorników, w których ekran miał inne niż w nowoczesnych telewizorach proporcje ekranu, a dodatkowo kineskopy rzadko dostępne były w większych niż 32 cale przekątnych. Ponieważ w większości przypadków obraz oglądany jest z odległości od 3 do 4 metrów, będziesz najprawdopodobniej wybierał spośród ekranów co najmniej 42-calowych.

Obecnie ekrany są pokrywane odbijającą światło powierzchnią (często zwykłą szybą), co podnosi jakość obrazu, ale skutkuje okropnymi refleksami. Gdy do pokoju wpada słońce, a na ekranie wyświetlana jest ciemna scena – z oglądania nici. Częściowym rozwiązaniem problemu jest wybranie telewizora z czujnikiem światła, który zmniejszy jasność obrazu podczas oglądania wieczorem i podniesie ją, gdy do pokoju wpadnie więcej promieni słonecznych. Na odblaski zwróć uwagę podczas oglądania telewizora w sklepie. Poproś o zgaszenie ekranu i postaraj się ocenić refleksy (odbicie światła w ekranie).

Prawdopodobnie najczęściej będziesz oglądać stacje telewizyjne z anteny analogowej, sieci telewizji kablowej lub platformy satelitarnej. We wszystkich trzech przypadkach jest to sygnał standardowej rozdzielczości. O tym, z jaką jakością wyświetlony zostanie na telewizorze HD lub Full HD, decyduje tzw. upskaler (a w przypadku sygnału z anteny analogowej także jakość tunera). Warto poczytać specjalistyczne fora, gdzie wyniki pracy upscalera są prezentowane na zdjęciach wykonanych przez użytkowników wraz z ich opiniami.

Z poprawnym odtwarzaniem filmów blu-ray i DVD oraz kanałów wysokiej rozdzielczości z dekodera telewizji cyfrowej poradzi sobie każdy telewizor. Wymienione nowoczesne źródła sygnału, ale także konsole do gier, kamery cyfrowe (aparaty) podłączysz do telewizora przez port HDMI. Policz, ile takich gniazdek będzie ci potrzebnych i dodaj jedno na zapas.

Jeśli telewizor będzie służył do grania, upewnij się, że producent pomyślał o tym zastosowaniu i wyposażył urządzenie w tzw. tryb gry. W nim są wyłączane wszelkie elektroniczne polepszacze obrazu, aby zminimalizować tzw. input lag – opóźnienie, jakie powstaje między wciśnięciem przycisku na padzie konsoli a reakcją telewizora. Duży input lag jest kłopotliwy w grach sieciowych. Informacji o wartości tego parametru w konkretnych modelach szukaj na zagranicznych portalach testujących telewizory.

Jeśli chcesz poczuć się niemal jak na stadionie piłkarskim, warto kupić projektor. Oglądanie transmisji na ekranie o przekątnej ponad dwóch metrów daje znacznie więcej frajdy niż najlepszy nawet telewizor.

W projektor warto jednak inwestować wyłącznie wtedy, gdy dysponujesz sygnałem HD lub Full HD. Standardowa rozdzielczość SD (720x576) po powiększeniu na tak dużym ekranie daje fatalne wyniki. Głowy piłkarzy zdają się być wykonane z czterech olbrzymich pikseli, co wygląda źle. Efekt ten jest praktycznie niedostrzegalny na nawet dużym, 50-calowym telewizorze, ale na 100-calowym ekranie projektora widoczny jest od razu. Z tego też powodu nie warto kupować projektorów o rozdzielczości SD.

Aby obejrzeć mecz na projektorze, musisz doprowadzić do niego sygnał telewizyjny. Do tego potrzebne jest jedno z urządzeń wyposażonych w tuner: nagrywarka DVD, cyfrowy dekoder telewizji kablowej lub satelitarnej, komputer z tunerem. Sygnał telewizyjny niekiedy jest także dostępny na jednym ze złączy telewizora. Przyzwoity projektor HD Ready można kupić za 2–3 tys. zł. Model Full HD kosztuje znacznie więcej, od 3 do 7 tys. zł.

Najważniejsze, aby telewizor był wyposażony w tuner telewizji cyfrowej DVB-T działający w technologii MPEG-4 (ten standard nagrywania telewizji w ciągu najbliższych 3–4 lat całkowicie zastąpi obecne nadawanie analogowe). Powinien go mieć każdy nowy telewizor wprowadzony do sprzedaży w ostatnich 12 miesiącach. Starsze odbiorniki, owszem, mają moduły DVB-T, ale w nieobsługiwanym w Polsce standardzie MPEG-2 – należy ich unikać.

Telewizor bez tunera DVB-T będzie można jednak wykorzystywać do odbioru takiej telewizji w Polsce. Wystarczy dokupić zewnętrzny tuner DVB-T MPEG-4. Koszt takiego urządzenia to 200–300 zł.

Drugim wartym uwagi elementem jest interfejs sieciowy – LAN lub Wi-Fi w przypadku droższych telewizorów. Pozwala on nie tylko aktualizować urządzenie nowym firmware’em, ale daje także dostęp do ciekawych usług internetowych, np. YouTube lub galerii Picasa. Telewizor z obsługą sieci zazwyczaj pozwoli także na odtwarzanie plików multimedialnych zgromadzonych na sieciowym serwerze multimediów. Inną ciekawą funkcją jest nagrywanie programów na dysk podłączony do portu USB.

Kolejny raz mamy do czynienia z sytuacją, gdy jest dostępny produkt, ale brak dla niego zastosowania. Tak było np. w przypadku telewizorów Full HD, gdy masowo pojawiły się na rynku, a dostępne kanały HD można było policzyć na palcach jednej ręki. Obecna sytuacja 3D nie jest wcale lepsza. Są telewizory 3D i współpracujące z nimi okulary pozwalające na uzyskanie obrazu stereoskopowego, a w ogóle nie ma polskich stacji telewizyjnych nadających odpowiednią treść. Polskim kibicom, chcącym oglądać mundial w 3D, pozostaje ESPN, Sky UK czy Al Jazeera Sport.

Kilkanaście telewizorów 3D jest już do kupienia. Obecnie oferuje je LG, Samsung, Sony i Panasonic. Ceny zaczynają się od 5000 zł (za 40-calowy model Samsunga) do 25 tys. zł (60-calowy Sony). Do każdego telewizora 3D trzeba dokupić okulary, które kosztują kilkaset złotych, co przy cenie telewizora nie jest dużym kosztem. Następnie trzeba zapewnić sygnał 3D z telewizji satelitarnej (choćby 3 stacje wymienione powyżej) albo odtwarzacza blu-ray. Przed kilkoma miesiącami opracowano standard 3D Blu-ray i najnowsze odtwarzacze oznaczane jako „blu-ray 3D-ready” będą mogły odtwarzać filmy trójwymiarowe (po aktualizacjach firmware’u).

Na rynku pojawiają się też inne rozwiązania przejściowe, np. Samsung 3D HyperReal Engine. Procesor wbudowany w telewizor analizuje obraz 2D, a następnie tworzy z niego dwa obrazy, przeznaczone dla lewego i prawego oka. Po użyciu okularów 3D widz uzyskuje obraz przestrzenny. Rozwiązanie można porównać do znanego standardu audio Dolby Pro Logic II, który z dźwięku stereofonicznego jest w stanie uzyskać dźwięk 5.1. Oba rozwiązania sprawdzają się w pewnych, ale nie wszystkich warunkach. Znając zasadę działania 3D HyperReal Engine, można mieć pewność, że na niektórych materiałach wideo nie będzie działać, a na innych wręcz „zgłupieje”.

Samsung UE 40C7000
Jeden z pierwszych telewizorów 3D, wyposażony w system 3D HyperReal Engine, którego celem jest nie tylko wyświetlanie obrazu zarejestrowanego w technologii 3D, ale także konwersja obrazu dwuwymiarowego na trójwymiarowy. Oprócz tego telewizor oferuje najnowsze rozwiązania, w tym Internet@TV, klienta Skype, DLNA i All Share (wymiana multimediów przez Wi-Fi) i wiele innych dodatków.

Przekątna ekranu: 40”
Rozdzielczość: 1920x1080 pikseli
Jasność: bd.
Kontrast: bd.
Wejścia HDMI: 4
Głośniki: 2x10 W
Dekoder: MPEG‑4 AVC (H.264)
Cena: od 5500 zł

Obraz trójwymiarowy na ekranie telewizora robi niesamowite wrażenie, ale u niektórych osób powoduje dyskomfort. Po dłuższym oglądaniu telewizji 3D może wystąpić ból oczu i głowy, zachwiania równowagi i nudności. Dolegliwości te są bardziej prawdopodobne u dzieci i młodzieży niż u dorosłych. Samsung jest jedną z pierwszych firm, która – mimo sprzedaży telewizorów 3D – poważnie podeszła do problemu i wystosowała ostrzeżenie dla użytkowników. Jest ono dostępne na razie w języku angielskim, pod adresem www.samsung.com/au/tv/warning.html.

W małych pokojach oraz w kuchni lub sypialni nie zawsze jest miejsce na wielki telewizor, ale widz siedzi blisko ekranu i nawet taki o przekątnej 26 lub 32 cale da poczucie obcowania z wielkim obrazem. Zobacz, na co zwrócić uwagę przy zakupie małego panelu.

Jeśli nie masz dużych wymagań czy funduszy, skoncentruj się na telewizorach 32-calowych. To obecnie najpopularniejszy rozmiar, na rynku jest kilkaset modeli. Są atrakcyjne cenowo, bo ich ceny zaczynają się już od 1000 złotych. To przyzwoita oferta.

Około połowa modeli 32-calowych ma już rozdzielczość Full HD (1920x1080). Mimo że nie ma zbyt wielu źródeł sygnału oferujących taki obraz (blu-ray czy kilkanaście kanałów dostępnych w kablówkach czy na platformach satelitarnych), użytek z takiej rozdzielczości można mieć np. po podłączeniu komputera (np. laptopa) do telewizora. Dzięki temu można np. grać na telewizorze lub oglądać filmy HD zapisane na dysku twardym. Nie warto natomiast rozważać zakupu telewizora o mniejszej rozdzielczości. Za 1400–1500 zł można kupić niezły sprzęt Full HD renomowanych firm, jak LG, Samsung czy Toshiba.

Jeśli chodzi o technologię produkcji, w grupie mniejszych telewizorów nie ma zbyt dużego wyboru. Plazmy zaczynają się od przekątnych 42”, a najtańsze LCD z podświetleniem LED kosztują 2500 zł i nie są warte tej ceny.

Jest mnóstwo modeli 32-calowych, które mają pełen zestaw zaawansowanych funkcji. Nowoczesne telewizory są w stanie odtwarzać filmy przez LAN lub nawet Wi-Fi bezpośrednio z komputera lub dysku sieciowego (obsługa standardu DLNA), a także materiały z internetu.

Z ciekawszych dodatków warto też wymienić oświetlenie ściany telewizorem. Rozwiązanie to stosuje Philips, a jest ono określane mianem Ambilight. Niezależnie od odmiany, technologia ta zawsze optycznie powiększa ekran, a więc sprawdza się doskonale w małych modelach telewizorów. Tyle że jest to dodatek drogi, bo najtańsze telewizory z Ambilight kosztują w tej chwili 3000 zł.

SONY KDL-32EX402
Jeden z najtańszych telewizorów LCD firmy SONY o rozdzielczości Full HD. Wyposażono go jednak w kilka przydatnych i nowoczesnych funkcji, m.in. tryb 24p True Cinema czy czujnik oświetlenia, który dopasowuje jasność ekranu do aktualnego natężenia światła w pomieszczeniu. Sony ma tuner DVB-T z obsługą MPEG‑4. Dodatkową zaletą jest także wejście USB. Minusem, który można jednak przeboleć, jest brak dostępu do sieci.

Przekątna ekranu: 32”
Rozdzielczość: 1920x1080 pikseli
Jasność: bd. Kontrast: bd.
Wejścia HDMI: 4
Głośniki: 2x10 W
Dekoder: MPEG‑4
Cena: od 1400 zł

Standardem są 24 miesiące gwarancji producenta, ale coraz częstsze są promocje, w których bezpłatnie można wydłużyć okres wsparcia do 5 lat. Alternatywą jest płatne wydłużenie gwarancji – w tym celu skontaktuj się z producentem po zakupie urządzenia. Sprzedawca raczej nie zaoferuje takiej możliwości.

Do typowego pokoju dziennego telewizor 32-calowy jest stanowczo za mały. Większym (popularnym) rozmiarem są 42 cale, doskonale sprawdzi się nawet 46–47 cali.

W przypadku dużych telewizorów masz wreszcie możliwość wyboru technologii. Obok telewizorów LCD dostępna jest spora grupa modeli plazmowych. Przy ekranach 42” cena plazmy jest nieco wyższa niż LCD – minimum 2200 zł (Full HD), ale jest ona zdecydowanie lepsza niż tani telewizor z matrycą LCD. Jednak osoby o niewielkich albo w ogóle niesprecyzowanych wymaganiach co do jakości obrazu nie powinny się zastanawiać, tylko wybierać rozwiązanie tańsze. Większe znaczenie niż technologia ekranu ma jakość sygnału.

Od tradycyjnych telewizorów LCD i plazmowych zupełnie odstają modele LCD z podświetleniem LED – najniższa cena modelu 42-calowego, jaką udało nam się znaleźć, to 3150 zł. Producenci sprzedają to jako nowość, tymczasem należy uważać, bo realne korzyści z takiego wyboru nie są wielkie. Ale trzeba przyznać jedno – telewizory LED są bardzo płaskie (obecne modele mają 3–4 cm grubości) – świetny design i z pewnością interesujący wygląd sprawiają wrażenie nowoczesności.

W dużych telewizorach znaczenie mają liczne funkcje poprawiające jakość obrazu. Okazuje się bowiem, że nawet sygnał HD nie jest idealny. Przede wszystkim brakuje płynności (jedynie 25 klatek na sekundę), co daje się odczuć w dynamicznych scenach filmowych, czy też przy oglądaniu transmisji sportowych. Im większy telewizor, tym defekty obrazu stają się bardziej dokuczliwe. Warto wspomnieć, że duże znaczenie mają wszelkie algorytmy poprawiania płynności. Działają one w ten sposób, że między dwiema klatkami materiału wideo jest sztucznie generowana jedna lub więcej klatek, by stworzyć obraz pośredni. Poprawa jest bardzo widoczna, aczkolwiek dla wielu widzów obraz jest mało naturalny.

Samsung PS50B650
Telewizory plazmowe, do których należy Samsung PS50B650, słyną z unikatowej jakości obrazu. Przekątna 50” może wydawać się za duża, ale widz szybko się przyzwyczaja do takiego rozmiaru. Telewizor Samsunga ma szereg zaawansowanych funkcji: system MotionPlus 100 Hz obsługuje technologię DLNA oraz Internet@TV. Ma 2 porty USB, port LAN i możliwość współpracy z kartą Wi-Fi.

Przekątna ekranu: 50”
Rozdzielczość: 1920x1080 pikseli
Jasność: 500 cd/m2
Kontrast: Mega Kontrast
Wejścia HDMI: 4
Głośniki: 2x10 W
Dekoder: MPEG‑4 AVC (H.264)
Cena: od 4200 zł

100, 200, 400, 600 Hz itd. – częstotliwości odświeżania obrazu powyżej standardowej wartości 50 Hz. Eeliminuje efekt migotania ekranu i poprawia płynność ruchu (w połączeniu z algorytmami tworzenia dodatkowych klatek obrazu).

24p Smooth Film (Panasonic), 24p Real Cinema Mode (LG), Film Judder Canceller (Toshiba) – technologia pozwalająca na płynne odtwarzanie na telewizorze materiału wideo zarejestrowanego z szybkością 24 kl./s (standard kinematograficzny). Zwykle polega na zwielokrotnieniu liczby klatek, np. do 96 kl./s albo 120 kl./s. Bez tego rozwiązania można zaobserwować charakterystyczne „rwanie” filmu.

Ambilight – podświetlenie ściany bezpośrednio za telewizorem, i/lub jego ramy, stosowane przez Philipsa. Powiększa optycznie obraz, zmniejsza zmęczenie wzroku, a także ukrywa niedoskonałości ekranu w postaci słabego poziomu czerni.

Deep Color – technologia przesyłu obrazu w postaci 30-, 36- albo nawet 48-bitowej. Można przez to uzyskać lepszą precyzję kolorów niż w przypadku 24 bitów. Może działać w połączeniu z x.v.Color. Zgodność z tą technologią zapewnia m.in. Windows 7, karty graficzne z serii Radeon HD 5000 oraz interfejs HDMI 1.3.

DLNA – standard współdzielenia multimediów w ramach sieci domowej. Materiały udostępniane przez serwer zgodny z DLNA (dysk sieciowy albo program działający na komputerze) mogą być odtwarzane na ekranie telewizora.

HDMI-CEC (ang. Consumer Electronic Control), Anynet+ (Samsung), Auos Link (Sharp), Viera Link (Panasonic), Bravia Sync (Sony), Regza Link (Toshiba) – standard sterowania wieloma urządzeniami przez interfejs HDMI za pomocą jednego pilota. Implementacje u poszczególnych producentów są zbliżone i wzajemnie ze sobą zgodne (zależą od wersji HDMI).

Intelligent Frame Creation (Panasonic), Motion Plus (Samsung), Motionflow (Sony), TruMotion (LG), System E-motion (Sharp) – algorytmy tworzenia dodatkowych klatek materiału wideo, dzięki czemu obraz zamiast 25 kl./s ma 50 kl./s lub więcej. Poprawia to płynność i ostrość dynamicznych scen, aczkolwiek obraz traci na naturalności.

Local dimming, LED Pro (Philips), SmartLighting (Samsung) – funkcja w monitorach z matrycowym, a nie krawędziowym podświetlaniem LED, pozwalająca na zmianę jasności podświetlenia fragmentów ekranu, co zwiększa kontrast. Realizowana przez zmianę jasności diod LED. Ponieważ diod jest około 1500, a więc znacznie mniej niż pikseli na ekranie, wokół jasnych obiektów tworzy się nienaturalna poświata.

SRS Tru Surround XT, SRS Theater Sound, Virtual Surround – system pozwalający na odtwarzanie dźwięku przestrzennego przy użyciu dwóch głośników wbudowanych w telewizor. Efekt przestrzenny jest oczywiście znacznie słabszy niż w przypadku systemu 5.1.

THX – system certyfikacji sprzętu, który standaryzuje warunki wyświetlania filmów. Dotyczy zarówno obrazu, jak i dźwięku. Telewizory z certyfikatem THX pozwalają obejrzeć film w jakości oczekiwanej przez jego twórcę.

VIERA Cast (Panasonic), Net TV (Philips), Internet Video (Sony), Internet@TV (Samsung) itp. – funkcje dające użytkownikowi telewizora dostęp do wybranych serwisów internetowych.

x.v.Color – przestrzeń barwna, która może odwzorować 1,8 razy więcej kolorów niż sRGB i wyświetlić bardziej nasycony, żywy obraz. Jest obsługiwana przez HDMI od wersji 1.3, ma zastosowanie np. w kamerach wideo zgodnych z AVCHD oraz w Playstation 3. Odtwarzacze blu-ray nie są z nią zgodne.