Obraz jak w kinie

W artykule:

• Techniki wyświetlania obrazu
• Wyposażenie i możliwości projektorów
• Cechy dobrego projektora
• Wrażenia z testów
• Opisy testowanych produktów

Duży obraz z projektora zapewnia komfort oglądania filmu, meczu czy koncertu, zwłaszcza w kilkuosobowym gronie. Trzeba tylko pamiętać, że na dużym ekranie widać wszelkie niedoskonałości, więc należy zadbać o dobrą jakość sygnału wideo, a także dużą rozdzielczość projektora, najlepiej Full HD. Do testu wybraliśmy modele przystosowane do kina domowego, a więc ciche i wyposażone w odpowiednie funkcje.

Większość dostępnych projektorów wykorzystuje technologię DLP, bo jest niedroga i zapewnia przyzwoite parametry. Innym popularnym rozwiązaniem są projektory LCD, które są oferowane głównie przez firmę Epson.

W LCD światło przechodzi przez filtry ciekłokrystaliczne, a następnie przez układ optyczny łączący trzy barwy składowe w jeden obraz. W DLP jest odbijane przez matrycę złożoną z mikroskopijnych luster i następnie trafia na koło z kolorowym filtrem, który rozdziela poszczególne barwy. W pierwszym przykładzie obraz powstaje w sposób ciągły, w drugim barwy składowe są wyświetlane naprzemiennie – to drugie rozwiązanie powoduje powstawanie tzw. efektu tęczy widocznego na kontrastowych obrazach. Za to lustra stosowane w DLP pozwalają osiągnąć bardzo dobry kontrast, chociaż dobre panele LCD i tak są w stanie im dorównać.

Projektor musi mieć różnorodne wejścia wideo, które pozwalają na podłączenie np. tunera telewizyjnego (dekodera), odtwarzacza mediów albo komputera. Obecnie standardem są dwa wejścia HDMI, a także zestaw wejść analogowych, które pozwalają na podłączenie starszego sprzętu wideo.

Ważnym dodatkiem do projektora jest pilot zdalnego sterowania. Co prawda zoom czy ostrość trzeba ustawić ręcznie, ale wejście wideo czy szczegółowe parametry obrazu można wybrać właśnie za pomocą pilota. Zresztą, gdy projektor jest zamocowany na stałe pod sufitem, inaczej się nie da. W domowych warunkach ważna jest nie tylko liczba funkcji dostępnych bezpośrednio z pilota, ale także podświetlenie jego przycisków, co ułatwia użytkowanie pilota w zaciemnionym pokoju.

Najważniejszą funkcją jest zestaw różnorodnych trybów kolorystycznych, np. tryb kinowy do oglądania filmów, tryb jasny do wyświetlania obrazu w dzień albo tryb x.v.Color do wyświetlania rozszerzonej palety barw. Bardziej wymagającym przydadzą się dodatkowe ustawienia: regulacja współczynnika gamma, składowych RGB albo nawet RGBCMY, regulacja odcienia skóry, zmiana stopnia wygładzania lub wyostrzania obrazu, zmiana skalowania obrazu (tzw. funkcja overscan). Pozwoli to na bardzo dokładne dostrojenie obrazu.

Ważne jest również to, by wprowadzone pracowicie ustawienia dało się zapisać w jednym z profili użytkownika. Podczas ustawiania projektora mogą się też przydać wbudowane w niego plansze testowe (zazwyczaj siatka).

Praktycznie wszystkie projektory do kina domowego da się zamontować pod sufitem, a następnie – za pomocą odpowiednich funkcji menu – odwrócić obraz. Każde urządzenie ma również funkcję korekcji zniekształceń trapezowych, gdyby obraz padał na ścianę pod kątem (ma wtedy kształt trapezu, nie prostokąta). Nieliczne urządzenia dają możliwość przesunięcia obiektywu, by zmienić tor świecenia. Funkcja ta pozwala postawić projektor np. w kącie pokoju, a obraz wyświetlać na środku ściany, i to w dodatku bez widocznych zniekształceń.

CICHA PRACA
Szum układu chłodzącego nie powinien zakłócać ścieżki dźwiękowej filmu. Powinien być nie większy niż 25 dBA.

DOBRY PRZETWORNIK OBRAZU
W praktyce lepiej sprawdzają się projektory LCD – zapewniają lepszą jasność, kontrast i bardziej naturalne kolory.

DOBRY UKŁAD OPTYCZNY
Zoom (wystarczy zakres 1–1,2x) pozwala łatwo dostosować wielkość obrazu, a możliwość przesunięcia obiektywu (funkcja Lens Shift) pozwala zamontować projektor niekoniecznie na wprost ekranu i uniknąć zniekształceń obrazu.

ZESTAW ZŁĄCZY
Projektor musi mieć przynajmniej jedno wejście HDMI, a także zestaw wejść analogowych (kompozytowe, komponentowe). Wejścia audio ani wbudowany głośnik nie są potrzebne.

ZESTAW FUNKCJI
Funkcje dostępne w menu powinny umożliwiać wyświetlanie obrazu w różnych trybach, a także ręczne ustawienie szczegółowych parametrów.

Prztestowaliśmy 5 popularnych projektorów. Wszystkie mają rozdzielczość Full HD i kosztują około 4000 złotych. Większość korzysta z DLP, a tylko Epson z LCD.

W tej kategorii zwycięzcą został Epson EH-TW3200. Od pozostałych urządzeń różni się przede wszystkim najwyższą jasnością i kontrastem przekraczającym 2300:1. Pozostałe modele praktycznie nie wyświetlały czarnego koloru, lecz bardzo ciemną szarość.

Po ustawieniu temperatury barwowej na poziomie 6500 K w projektorze Epsona uzyskano wyniki 6200–6600K (w ekonomicznym trybie lampy kolory są nieco cieplejsze). W pozostałych projektorach parametr ten utrzymuje się w granicach 7000–8000 K, zatem obraz wygląda nie jak w kinie, lecz jak w telewizji (mimo że wszystkie pomiary były prowadzone właśnie w trybie kinowym). Jeśli chodzi o błędy w odwzorowaniu barw, projektory Epson, Vivitek i Acer są bardzo podobne. Benq okazał się pod tym względem wyjątkowo słaby (obraz jest blady), a nadspodziewanie dobrze wypadł projektor Optoma.

Wyposażenie wszystkich projektorów jest podobne. Mają po dwa wejścia HDMI i zestaw złączy analogowych. Acer, Benq i Vivitek mają też osobne wejścia audio oraz monofoniczny głośnik. Wszystkie urządzenia (poza Acerem) mają wygodny pilot z podświetlanymi przyciskami.

W tej kategorii również najlepszy okazał się projektor Epsona. Wynika to przede wszystkim z możliwości układu optycznego, który pozwala na zmianę toru świecenia. Obraz można przesunąć w bok o 70 procent szerokości, a także w górę lub w dół o 190 procent wysokości.

Testowany model Epsona ma też kilka ciekawych funkcji w menu, np. zestaw predefiniowanych trybów pracy. Tryb x.v.Color zapewnia lepszą wierność barw z komputera, tryb dzienny pozwala na wyświetlanie obrazu bez zaciemniania pomieszczenia, a tryb dynamiczny oferuje podświetlenie o zmiennej jasności. Jest też np. funkcja zamiany sygnału z przeplotem na sygnał progresywny.

W innych projektorach zestaw funkcji jest uboższy, ale również w nich są ciekawe rozwiązania. Acer, Benq i Vivitek potrafią automatycznie korygować zniekształcenia trapezowe. Acer ma funkcję Picture-in-Picture, dzięki której może wyświetlać w rogu obrazu miniaturkę obrazu z drugiego wejścia wideo.

Typowe projektory pozwalają uzyskać obraz o przekątnej nawet 300 cali, ale jest to możliwe z odległości około 10 metrów. W mniejszych pomieszczeniach klasyczny rzutnik nie wyświetli tak dużego obrazu. Coraz popularniejsze stają się jednak projektory o mniejszym współczynniku projekcji. Parametr ten określa stosunek odległości projektora od ekranu do szerokości obrazu. Jeśli obraz o proporcjach 16:9 i przekątnej 300 cali ma szerokość ok. 6,6 metra, to aby uzyskać taki rozmiar np. z odległości 5 metrów, musisz mieć projektor o współczynniku mniejszym od 1. Przykładem jest projektor Optoma EW605ST, w którym współczynnik ten wynosi 0,52. W projektorach Epsona współczynnik ten jest nawet mniejszy od 0,5.

Niemal wszystkie testowane projektory wydają się identyczne, jedynie Epson EH-TW3200 wyróżnia się w znaczący sposób. Wykorzystuje technologię LCD, dzięki czemu obraz jest jaśniejszy, bardziej kontrastowy, ma odpowiednią temperaturę barwową. Ogólnie na pierwszy rzut oka widać, że jest on najbardziej naturalny. Być może nie wszystkie pomiary tego dowodzą, bo np. kontrast w trybie kinowym wynosi zaledwie ok. 700:1, a błąd odwzorowania barw też nie jest taki mały, ale i tak projektor uzyskał najwyższą ocenę pod względem jakości obrazu.

Dużm plusem EH-TW3200 jest też konstrukcja układu optycznego, który ma stosunkowo duży zoom (2,1x), a więc pozwala bardziej elastycznie dobrać odległość projektora od ekranu. Zaletą jest też możliwość przesunięcia toru optycznego, dzięki czemu projektor nie musi stać naprzeciwko ekranu. Można go umieścić np. pod sufitem i przesunąć obraz znacznie niżej (a także w lewo lub w prawo), bez widocznych zniekształceń trapezowych.

Jak przystało na projektor do kina domowego, urządzenie ma podświetlany pilot, jest także ciche. W trybie standardowym i ekonomicznym z bliska słychać cichy szum wentylatora, ale jest on mniej dokuczliwy niż w pozostałych testowanych projektorach. Jedyną, widoczną na pierwszy rzut oka wadą są gabaryty – niemal dwukrotnie większe niż pozostałych projektorów.

Najlepszy spośród testowanych projektorów z technologią DLP, która jednak ma pewne wady. Pierwszą jest tzw. efekt tęczy widoczny na kontrastowych obiektach i mniej naturalny obraz niż w przypadku LCD. Poza tym testowany projektor jest całkiem niezły – ma duży, podświetlany pilot, funkcję automatycznej redukcji zniekształceń trapezowych, duże możliwości zmiany ustawień obrazu. Również jego wyposażenie jest wyjątkowe, w zestawie znajduje się m.in. torba i kabel HDMI (żaden inny projektor nie ma takiego kabla).

Projektor podobny do Viviteka, ma niemal identyczną konstrukcję (złącza, panel regulacyjny, pilot, funkcje, układ menu itd.). Największą ciekawostką jest jednak to, że urządzenie ma jasność o 20 proc. wyższą niż Vivitek, a zużycie energii jest o kilkanaście procent mniejsze. Zastosowane komponenty mają jednak gorszą jakość, bo model ten ma wyjątkowo słabe barwy. W1000+ jest też klasycznym przykładem bezmyślnego tłumaczenia menu, np. ustawienie „warmer” nie zostało przetłumaczone jako kolory cieplejsze, lecz jako „podgrzewacz”. Zresztą Vivitek też nie jest wolny od takich błędów.

Projektor Full HD, który na pewno nie wyróżnia się pozytywnie jakością obrazu, choć nie jest ona zła. Mimo deklarowanej jasności 2000 ANSI lumenów, realna jasność jest jednak stosunkowo niewielka. Przy tym pobór energii jest najwyższy spośród testowanych urządzeń. Zaletą są niektóre funkcje, np. Picture-in-Picture (w rogu obrazu można umieścić podgląd obrazu z innego wejścia wideo) czy automatyczna regulacja zniekształceń trapezowych. Projektor ten jako jedyny ma pilot bez podświetlanych przycisków, za to w zestawie ma torbę.

Projektor, który nie grzeszy jakością obrazu, choć według pomiarów najwierniej odwzorowuje barwy. Jednak na pierwszy rzut oka widać, że uzyskiwany obraz jest zbyt zimny, bo temperatura barwowa sięga 8000 K (i to w trybie kinowym, w którym powinna wynosić ok. 6500 K). Urządzenie ma za to kilka funkcji przydatnych przy oglądaniu filmów, np. regulację funkcji overscan, maskowanie krawędzi obrazu, tryb superszeroki (szerszy niż 16:9), dwie wbudowane plansze testowe. Ma też pilot z podświetlanymi przyciskami.