Pierwszy w Polsce komputer kwantowy. Odra 5 trafiła na Politechnikę Wrocławską
Pierwszy w Polsce komputer kwantowy, nazwany Odra 5, trafił na Politechnikę Wrocławską, a dokładniej – do Wrocławskigo Centrum Sieciowo-Superkomputerowego, które obchodzi swoje 30. urodziny.
Jak możemy przeczytać na stronie Politechniki Wrocławskiej, to właśnie na terenie tej uczelni uruchomiony został pierwszy w naszym kraju komputer kwantowy wykorzystujący technologię kubitów nadprzewodzących w niskiej temperaturze. Opracowane przez IQM Quantum Computers, pięciokubitowe urządzenie otrzymało miano Odra 5 i stanęło we Wrocławskim Centrum Sieciowo-Superkomputerowym.
Politechnika Wrocławska z pierwszym w Polsce komputerem kwantowym
System ma zostać oddany do użytku zarówno kadrze uczelni, jak i doktorantom oraz studentom, a prowadzone będą na nim głównie badania z dziedziny informatyki. Co więcej, tytułowa politechnika, w związku ze swoim świeżym nabytkiem, planuje utworzenie nowej specjalizacji, a nawet całego programu studiów poświęconego informatyce kwantowej.
Podczas uroczystości odbioru sprzętu mieli okazję wypowiedzieć się przedstawiciele wrocławskiej uczelni, w tym jej rektor – prof. Arkadiusz Wójs. Jak przekazał:
To dla mnie szczególny moment, bo jestem fizykiem kwantowym i zajmowałem się bardzo teoretycznie obliczeniami kwantowymi w czasach, gdy wydawało się, że jest to niewykonalne. Idea, żeby w ten sposób prowadzić obliczenia, nie jest taka stara, bo to lata 80. XX w., a teraz minęło kilka dekad i na Politechnice Wrocławskiej mamy pierwszy komputer kwantowy nie tylko w Polsce, ale też w tej części Europy. Oby się po latach okazało, że to start nowej ery obliczeń kwantowych.
Podkreślono przy tym, że jest to pierwszy komputer kwantowy wykorzystujący technologię kubitów nadprzewodzących w niskiej temperaturze nie tylko w naszym państwie, ale również w całej Europie Środkowo-Wschodniej. Otrzymany przez Politechnikę Wrocławską model IQM Spark może pochwalić się masą rzędu pół tony i ponad trzema metrami wysokości, w związku z czym sprzęt ten można określić za pomocą wielu słów, ale "kompaktowy" nie będzie jednym z nich. Jak napisano, "politechniczny egzemplarz bazuje na technologii niskotemperaturowych nadprzewodzących kubitów i pracuje w temperaturze 10 mK (milikelwinów), czyli -273,14°C", z kolei charakterystyczny kriostat został otoczony przez zwisający z sufitu metalowy walec.
Wedle przekazanych przez politechnikę informacji, wspomniany IQM Spark to komputer kwantowy zaprojektowany specjalnie z myślą o jego wykorzystaniu na uniwersytetach i w laboratoriach badawczych. Producent, czyli IQM Quantum Computers, zapewnia, że jego twór został przygotowany do "pracy z czołowymi środowiskami obliczeń kwantowych, m.in. Qiskit, z wykorzystaniem języka Python". Co więcej, w ramach zakupu omawianego sprzętu, Politechnika Wrocławska otrzymała również dostęp do większych maszyn, acz haczyk jest taki, że są one ulokowane w centrum IQM w finlandzkim Alto.
Jeśli ciekawi was, jak wyglądał proces montażu komputera kwantowego we Wrocławskim Centrum Sieciowo-Superkomputerowym, na jego oficjalnym kanale w serwisie YouTube znajdziemy skrócony zapis wydarzenia.
Dalsza część artykułu pod materiałem wideo
ODRA 5 - Pierwszy w Polsce i Europie Środkowo-Wschodniej Komputer Kwantowy!
Więcej informacji na temat Odry 5, jak również zdjęcia maszyny i osób biorących udział w uroczystości oddania jej do użytku, znajdziemy na stronie internetowej Politechniki Wrocławskiej.
Jakub Dmuchowski, dziennikarz pcformat.pl
