Podwajanie wydajności
Bardzo prostym i niedrogim sposobem poprawienia wydajności komputera jest instalacja drugiego dysku twardego i ustawienie go w konfiguracji RAID. Jest to znacznie tańsze niż instalacja dysku SSD. Pokazujemy, kiedy i jak można to zrobić, a także jakiego efektu należy się spodziewać.
Do uruchomienia macierzy RAID konieczne jest spełnienie dwóch warunków: komputer musi mieć fizycznie miejsce na drugi dysk twardy, a kontroler SATA płyty głównej musi być dostosowany do pracy w trybie RAID.
Spełnienie pierwszego warunku łatwo sprawdzić, rozkręcając komputer. Prawie każdy pecet ma kilka kieszeni na dyski i drugi dysk zmieści się bez problemu. Prawie każdy note- book z kolei ma tylko jedną wnękę na dysk, choć są wyjątki.
Do obsługi funkcji RAID są dostosowane niemal wszystkie współczesne płyty główne. Wyjątkami są niektóre tanie konstrukcje dla procesorów Intela. Zanim się więc zdecydujesz na zakup drugiego dysku, sprawdź na stronie producenta twojej płyty głównej, czy ta funkcja jest dostępna. Model swojej płyty głównej możesz sprawdzić programem CPU-Z.
UWAGA!
Zmiana konfiguracji z jednodyskowej na RAID powoduje zazwyczaj utratę zawartości dysku. Musisz więc pomyśleć o zabezpieczeniu swoich danych, a także przygotować sobie wszystkie rekwizyty niezbędne do ponownej instalacji, przede wszystkim nośnik z systemem oraz niezbędne sterowniki. Jeśli na macierzy będziesz instalować Windows XP, konieczna będzie specjalnie przygotowana dyskietka ze sterownikami kontrolera RAID.
Instalacja drugiego dysku w komputerze
Instalację macierzy pokażemy na przykładzie peceta oraz 3,5-calowych dysków SATA, które skonfigurujemy jako tzw. RAID0. Poziom „zero” oznacza równoległy zapis i odczyt danych z obu dysków.
O macierzach RAID warto wiedzieć to, że teoretycznie dyski w nich pracujące powinny być tak dobrane, by pasowały do siebie pojemnością i wydajnością (prędkością obrotową). Dotyczy to jednak budowy macierzy od podstaw, a nie rozbudowy komputera o drugi dysk.
Do swojego komputera możesz więc dokupić dysk znacznie większy i pojemniejszy niż ten, który posiadasz. Tyle że wydajność macierzy będzie ograniczona przez starszy dysk. Jeśli więc ma on np. pojemność 250 GB i wydajność 60 MB/s, uzyskana macierz RAID0 będzie miała pojemność 500 GB (dwukrotna pojemność mniejszego dysku) i teoretyczną wydajność do 120 MB/s (dwukrotna wydajność wolniejszego).
Krok 1
Wyłącz zasilanie komputera, a następnie zdejmij jego obudowę.
Krok 2
Nowy dysk wsuń do wnęki poniżej lub powyżej starego. Pamiętaj, by w miarę możliwości zachować przestrzeń między dyskami, która zapewni odpowiednie chłodzenie obu napędów.
Krok 3
Dysk przykręć czterema krótkimi śrubkami (po dwie z każdej strony).
Krok 4
Do nowego dysku podłącz kabel zasilający oraz kabel sygnałowy SATA. Drugi koniec kabla SATA podłącz do jednego z portów SATA płyty głównej.
Krok 5
Możesz już zamknąć obudowę i przygotować komputer do włączenia. Następnym krokiem będzie konfiguracja BIOS-u.
Wybór portów dla macierzy RAID
Wiele płyt ma dwa kontrolery SATA, ale tylko jednego można użyć do zbudowania macierzy RAID. W instrukcji płyty głównej musisz sprawdzić, który kontroler jest dostosowany do obsługi RAID i które porty do niego należą. Oba dyski twarde należy podłączyć do tych portów.
Konfiguracja macierzy RAID
Konfiguracja macierzy najczęściej odbywa się w dwóch etapach. Trzeba włączyć odpowiednią funkcję RAID w BIOS-ie płyty głównej, a następnie wejść do programu konfiguracyjnego RAID i ustawić odpowiedni tryb pracy. W naszym przykładzie będzie to RAID0.
Krok 1
Podczas uruchamiania komputera wejdź do BIOS-u, naciskając klawisz [Del] lub [F2]. Zależy to od płyty głównej. Podczas uruchamiania pojawia się na ekranie informacja, jakiego klawisza użyć, aby przejść do BIOS-u, np. Press DEL to run Setup.
Krok 2
Odszukaj funkcję przeznaczoną do konfiguracji portów IDE/SATA. Na naszej przykładowej płycie głównej z BIOS-em AMI ta funkcja jest dostępna w sekcji Main, pod nazwą IDE Configuration. Klawiszem strzałki w dół przejdź do niej i naciśnij [Enter].
Krok 3
Jedną z funkcji w sekcji IDE COnfiguration jest SATA Configuration. Przejdź do niej i naciśnij [Enter]. Z listy dostępnych opcji wybierz Enhanced i naciśnij [Enter].
Krok 4
Włączony rozszerzony tryb pracy interfejsu SATA daje dodatkowe możliwości, które pojawią się poniżej w postaci funkcji Configure SATA as. Przejdź do tej funkcji, naciśnij [Enter], z listy wybierz RAID i zatwierdź klawiszem [Enter].
Krok 5
Wyjdź z BIOS-u, zapisując zmiany w konfiguracji. W przypadku BIOS-u AMI służy do tego klawisz [F10]. Gdy pojawi się komunikat Save configuration changes and exit now? naciśnij [Enter]. Komputer zostanie zresetowany.
Konfiguracja RAID
Kolejnym krokiem jest skonfigurowanie odpowiedniego trybu RAID.
Krok 1
Podczas kolejnego uruchamiania komputera zwróć uwagę, że po standardowym teście podzespołów (tzw. test POST) pojawiają się dodatkowe komunikaty kontrolera RAID. Następnie naciśnij klawisz [Ctrl+I], by wejść do programu konfiguracyjnego.
Krok 2
W górnej części interfejsu znajduje się kilka poleceń, między którymi możesz się przemieszczać za pomocą klawiszy strzałek. W dolnej części okna znajduje się lista wykrytych dysków twardych – powinny być na niej dwa dyski, z których utworzysz macierz RAID. Początkowo dyski powinny być oznaczone jako Non-RAID Disk.
Krok 3
Przejdź do funkcji Create RAID Volume i naciśnij [Enter].
Krok 4
Domyślnie kontroler proponuje utworzenie macierzy RAID0, dlatego od razu przejdź klawiszem [Tab] do pola Create Volume i naciśnij [Enter].
Krok 5
Pojawi się ostrzeżenie, że podczas tworzenia macierzy wszystkie dane z dysków zostaną usunięte. Naciśnij [Y], by to potwierdzić.
Krok 6
Gdy powrócisz do głównego okna programu konfiguracyjnego, oba dyski powinny być oznaczone jako Member Disk(0). Przejdź do pola Exit i naciśnij [Enter], by zapisać zmiany w konfiguracji macierzy i wyjść z programu. Wyjście z programu potwierdź klawiszem [Y]. Komputer zostanie ponownie uruchomiony.
Kolejność urządzeń startowych
Podczas kolejnego uruchamiania komputera musisz tak skonfigurować BIOS, by uruchamiał komputer z nośnika, z którego zechcesz instalować system na macierzy, np. z napędu optycznego.
Krok 1
Ponownie wejdź do BIOS-u, naciskając [Del] lub [F2] podczas uruchamiania komputera.
Krok 2
Przejdź do sekcji przyporządkowanej uruchamianiu, w przypadku BIOS-u firmy AMI jest to Boot.
Krok 3
Wybierz opcję Boot Device Priority i naciśnij klawisz [Enter].
Krok 4
Podczas gdy będzie podświetlona opcja 1st Boot Device naciśnij klawisz [Enter], z listy wybierz napęd optyczny, na przykład <b.IDE: ASUS DRW-1814BL, i zatwierdź klawiszem [Enter].
Krok 5
W podobny sposób przejdź do pola drugiego urządzenia 2nd Bood Device i ustaw w nim RAID: Intel Volume0.
Krok 6
Kolejne pozycje nie mają znaczenia. Możesz je ustawić jako 3rd Boot Device.
Krok 7
Zapisz zmiany i wyjdź z BIOS-u, np. za pomocą klawisza [F10].
Macierz RAID0 jest już skonfigurowana i możesz rozpocząć instalowanie na niej systemu. Windows 7 zainstaluje się na macierzy bez problemu, a jeśli instalator nie „zobaczy” dysków (co jest mało prawdopodobne), można wgrać dodatkowe sterowniki kontrolera RAID z płyty, pendrive’a czy innego nośnika. W przypadku instalacji Windows XP na macierzy zawsze są potrzebne sterowniki, które podczas instalacji można wgrać wyłącznie z wcześniej przygotowanej dyskietki.