Pomocnik fotografa

Kontrola nad głębią ostrości jest niezbędna do uzyskania atrakcyjnych zdjęć krajobrazu. Niestety w przypadku współczesnych zoomów jest to trudniejsze niż dawniej, gdy stałoogniskowe obiektywy miały skalę głębi ostrości wygrawerowaną obok pierścienia nastawiania ostrości. Do obliczenia głębi ostrości najlepiej posłużyć się kalkulatorem wchodzącym w skład darmowego pakietu Photo Tools, który znajdziesz w sklepie Google Play – http://play.google.com.

Po uruchomieniu aplikacji znajdź sekcję Focal Tools i kliknij DOF & Hyperfocal Distance Calculator. Aby obliczyć głębię ostrości, musisz wprowadzić cztery parametry: wielkość matrycy (jest zależna od typu aparatu cyfrowego), przysłonę, ogniskową obiektywu oraz dystans, na który jest ustawiona ostrość.

Kliknij rozwijaną listę w sekcji Camera Type i wybierz z niej model swojego aparatu. Jak widać na liście, modele np. firmy Canon, które mają ta ką samą matrycę (APS-C 1,6x), są rozbite na kilka sekcji. Wynika to z faktu, że na głębię ostrości w pewnym stopniu wpływa także rozdzielczość matrycy.

Następnie za pomocą rozwijanych list określ odpowiednio przysłonę i ogniskową, na jaką jest ustawiony twój zoom. Pamiętaj, że im wyższa wartość przysłony, tym większa głębia ostrości. Jeśli chodzi o ogniskową, największą głębię ostrości uzyskasz przy szerokokątnym ustawieniu zoomu.

Następnie w polu Distance to subject wprowadź odległość, która ma być w centrum płaszczyzny ostrości, i kliknij przycisk Calculate. Wyniki pojawią się w polu Result. Przewiń ekran w dół, aby zobaczyć wykres, który ilustruje głębię ostrości dla podanych w kalkulatorze parametrów.

Ważną informację znajdziesz w polu Hyperfocal. To najmniejsza odległość, na którą musisz nastawić ostrość, by przy podanej przysłonie mieć ostrość aż do nieskończoności. W przypadku krajobrazu ustawienie ostrości hiperfokalnej jest najlepszym możliwym ustawieniem. Przy szerokokątnym obiektywie i dużej przysłonie pozwala uzyskać bardzo dużą głębię ostrości.

Rozmazane zdjęcie poruszającego się motywu jest jednym z częstszych błędów popełnianych przez początkujących. W jaki sposób dobrać czas naświetlenia, by uzyskać nieporuszone zdjęcie, np. z pokazów lotniczych? Możesz to obliczyć dla wybranej ogniskowej obiektywu za pomocą kalkulatora dostępnego w pakiecie Photo Tools.

W pakiecie Photo Tools przewiń ekran do sekcji Exposure Tools i kliknij Minimal Shutterspeed Calculator. Po uruchomieniu tego narzędzia podaj w polu Camera Type model aparatu fotograficznego, z którego korzystasz, a w polu Focal length wybraną ogniskową zoomu. W polu Distance wprowadź odległość do motywu, a w polu Speed prędkość, z jaką się porusza.

Czas ekspozycji zależy nie tylko od szybkości, ale także od kierunku ruchu względem aparatu. Określasz go za pomocą listy Direction. Jeśli obiekt przemieszcza się w poprzek pola obrazu, zostaw domyślną opcję. Jeśli zbliża sie lub oddala, z listy wybierz Towards or away. Wynik pojawi się po kliknięciu przycisku Calculate. Ustaw go w aparacie, używając trybu preselekcji czasu.

Tajemnica udanego zdjęcia leży w wybraniu chwili z najlepszym światłem w danej lokalizacji. W przypadku fotografii krajobrazowej najładniejsze światło jest w czasie tzw. złotej godziny, tuż po wschodzie słońca i tuż przed zachodem słońca. Dzięki smartfonowi dowiesz się, kiedy ten moment nastąpi precyzyjnie dla twojej lokalizacji.

Uruchom pakiet Photo Tools. Następnie przewiń ekran, który się wyświetlił, do sekcji Weather & Location Tools i kliknij Blue & Golden Hour Calculator. Jeśli masz uruchomiony GPS, program pobierze informacje o twojej lokalizacji i poda godzinę wschodu i zachodu słońca, a także początek brzasku, który również stwarza ciekawe sytuacje oświetleniowe.

Jeśli używasz programu w budynku albo w lesie i źle działa GPS, możesz pobrać przybliżoną lokalizację z sieci GSM. Aby to zrobić, z listy Select Location wybierz by network. Możesz także sprawdzić dane dla innego dnia. Kliknij w tym celu przycisk Pick, następnie w oknie dialogowym wprowadź datę i kliknij przycisk Ustaw.

Więcej na temat sytuacji oświetleniowej w plenerze dowiesz się z aplikacji Sun Surveyor. Choć to aplikacja komercyjna (23 zł), w sklepie Google Play dostępna jest zubożona bezpłatna wersja Lite, która wystarczy do zastosowań amatorskich.

Po uruchomieniu aplikacji na ekranie startowym kliknij 3D Compass.

Naciśnij kolejno ikonę lokalizacji w lewym górnym rogu ekranu i Use Current Location. Na ekranie zobaczysz tarczę cyfrowego kompasu wraz z naniesioną drogą pozorną słońca na sklepieniu niebieskim, wyświetloną w trybie 3D, który dostosowuje widok do położenia telefonu. W celu wybrania innej lokalizacji z mapy będziesz potrzebował pełnej wersji aplikacji.

Aby zobaczyć, jak będzie się zmieniała pozycja słońca i długość cienia w ciagu dnia, użyj suwaka z dolnej części ekranu. Domyślnie zmienia on położenie słońca co godzinę. Jeśli chcesz sprawdzić położenie słońca innego dnia, kliknij ikonę w prawym górnym narożniku i wprowadź interesującą cię datę.

Chociaż wszystkie aparaty są wyposażone w automatykę ekspozycji, to podczas robienia zdjęć w typowych warunkach, np. na świeżym powietrzu, lepsze rezultaty można uzyskać, korzystając z manualnego nastawiania ekspozycji. Jednym z systemów dobierania parametrów naświetlenia jest reguła tzw. słonecznej 16. Przydaje się ona w szczególności do fotografowania modnymi aparatami typu Lomo czy Holga, które nie mają światłomierza.

Kreator i ściągawkę znajdziesz w niezawodnym pakiecie Photo Tools. Przewiń listę narzędzi do sekcji Weather & Location Tools, po czym kliknij Sunny 16 (EV) Calculator. Z listy ISO Speed wybierz czułość filmu lub matrycy, a za pomocą rozwijanej listy Weather Condition określ panujące warunki pogodowe.

Kliknij przycisk Calculate. Zobaczysz listę pasujących nastawów przysłony oraz czasu naświetlenia, gwarantujących poprawną ekspozycję w danych warunkach. Jeśli chcesz nauczyć się zasad słonecznej 16, kliknij Sunny 16 Image, co spowoduje wyświetlenie ściągawki z opisem tej przydatnej reguły.

Mimo że światłomierz jest w każdym współczesnym aparacie, możliwość pomiaru za pomocą światłomierza ręcznego przydaje się nawet w fotografii cyfrowej. Pozwala m.in. zmierzyć światło najważniejszego wycinka sceny. Światłomierz to dość drogie urządzenie. Na szczęście można je zastąpić smartfonem z Androidem.

Choć narzędzie do mierzenia światła można znaleźć w pakiecie Photo Tools, polecamy wyspecjalizowaną aplikację Light Meter Tools. Program jest płatny (16 zł), ale ma 30-dniową, darmową wersję próbną. Obydwie wersje znajdziesz w sklepie Google Play.

Aby zmierzyć światło, po wejściu do aplikacji kliknij Camera Meter. W okienku w dolnej części ekranu pojawi się podgląd obrazu z kamery. Skieruj ją na obszar, dla którego chcesz określić ekspozycję, i kliknij okienko, by zarejestrować informację. Po chwili pojawią się proponowane wartości przysłony, czasu naświetlenia i czułości, które musisz ustawić w aparacie.

Oczywiście każdy z parametrów możesz zmienić, by dopasować go do swoich potrzeb. Jeśli chcesz poznać ekspozycję dla innego czasu naświetlania, kliknij odpowiadające mu pole na ekranie i z listy wybierz inną wartość, np. 1/250. Kalkulator w taki sposób dostosuje pozostałe wartości, aby zachować poprawną ekspozycję. W celu zablokowania jakiejś wartości, np. czułości, kliknij znajdujące się obok pole, by podświetlić je na zielono.