Serwer dla domu

System Windows Home Server 2011 został oficjalnie zaprezentowany 6 kwietnia 2011 roku, jest dostępny również w polskiej wersji językowej. Szeroki zakres obsługiwanych komponentów sprzętowych pozwala na instalację tego systemu na każdym komputerze spełniającym minimalne warunki podane w ramce „Windows Home Server – wymagania” po lewej.

Dołożenie kolejnego komputera i przekształcenie go w domowy serwer pracujący pod kontrolą systemu Windows Home Server 2011 oznacza inwestycję (w sprzęt i oprogramowanie). Z drugiej strony zalety wynikające ze scentralizowanego zarządzania danymi pozwalają zaoszczędzić: czas, przestrzeń dysków poszczególnych maszyn i przede wszystkim nerwy, gdy okaże się, że któryś z komputerów ma awarię dysku. Poprawnie skonfigurowany serwer będzie automatycznie wykonywał kopie zapasowe wszystkich podłączonych do niego stacji roboczych. Nowych możliwości, pojawiających się wraz z zainstalowaniem domowego serwera, jest znacznie więcej: współdzielenie plików, strumieniowe przesyłanie multimediów nie tylko na komputery w domu, ale również na inne urządzenia RTV zgodne z DLNA (patrz ramka „Multimedia to podstawa”).

Korzystanie z serwera jawi się wielu użytkownikom jako coś niezwykle skomplikowanego. Nic bardziej błędnego. Microsoft położył bardzo wyraźny nacisk na prostotę korzystania z funkcji serwera bezpośrednio z podłączonych do niego stacji roboczych.

Również sama administracja serwerem jest bardzo prosta, choć z oczywistych względów dobrze, gdy domowym serwerem administruje osoba, która najlepiej w danej rodzinie orientuje się w komputerowych zagadnieniach. Jednak nie jest wymagana wiedza administratorska.Instalacja systemu Windows Home Server 2011 jest jeszcze bardziej zautomatyzowana, a przez to jeszcze prostsza niż systemu Windows 7, o pozostałych wersjach Windows nawet nie wspominając.

Również konfiguracja sieci lokalnej przebiega w pełni automatycznie. Sprawdziliśmy to w praktyce. Zbudowaliśmy w redakcji domową sieć, do której było podłączonych pięć komputerów. Cztery były zwykłymi stacjami roboczymi pracującymi pod kontrolą różnych wersji Windows (3 odmiany Windows 7 oraz Windows XP Professional z zestawem serwisowym SP3), natomiast piątą przeznaczyliśmy właśnie na serwer.

Przykładem prostoty obsługi niech będzie realizacja pierwszego połączenia z serwerem. Wystarczy, że użytkownik komputera uruchomi dowolną przeglądarkę internetową i wpisze w pasku adresowym http://nazwaserwera/connect. Nazwa serwera jest podawana w trakcie instalacji Windows Home Server 2011, więc może to być ciąg znaków bardzo łatwy do zapamiętania. Po wywołaniu tego adresu pojawia się strona, z której należy pobrać program Launchpad (w polskiej wersji: Pulpit nawigacyjny systemu Windows Home Server 2011) umożliwiający połączenie danego komputera z domowym serwerem i korzystanie z jego funkcji (udostępnianych plików, kopii zapasowych itp.). Instalacja tego programu i jego konfiguracja jest banalnie prosta, całością zawiaduje kreator, oczywiście polskojęzyczny. Gdy Launchpad zostanie zainstalowany, możliwe jest zalogowanie się do serwera.

Windows Home Server 2011 jest oferowany jako oprogramowanie sprzedawane razem ze sprzętem (niestety, w polskich sklepach nie są jeszcze dostępne gotowe, domowe serwery z tym systemem) albo jako program do samodzielnej instalacji oferowany na licencji OEM System Builder.

Koszt licencji OEM, zezwalającej na korzystanie z Windows Home Server 2011 i podłączonych do niego maksymalnie dziesięciu stacji roboczych, wynosi 210 zł. To znacznie taniej niż wersja OEM jednostanowiskowego systemu Windows 7 Home Premium (ok. 350–400 zł). Z komputera działającego pod kontrolą Windows Home Server 2011 można korzystać tak jak z każdej innej stacji roboczej z systemem Windows 7. Co prawda Microsoft nie zaleca takiego rozwiązania, ale praca – najlepiej na koncie innym niż administratorskie – jest jak najbardziej możliwa. Można korzystać z wbudowanych programów, jak również instalować nowe, tak jak w Windows 7.

Procesor: 64-bitowy, z zegarem 1,3 GHz lub szybszy
Pamięć RAM: 2 GB
Dysk twardy: 160 GB
Wymogi spełnia praktycznie każdy współczesny komputer. Sam system to mniej niż 10 GB, ale nie zainstaluje się na dysku o pojemności mniejszej niż 160 GB. Warto, by dysk był jak największy, np. ok. 1 TB.

Windows Home Server 2011 ma wbudowaną obsługę wielu popularnych formatów audio i wideo. Wbudowane standardowo dekodery poradzą sobie z formatami: AAC, AVCHD, DivX, MPEG‑2 (DVD, Blu-ray), MPEG‑4, WMV i wieloma innymi. Oprócz tego ten domowy serwer jest systemem zgodnym ze specyfikacją DLNA 1.5.

Oznacza to, że jeżeli masz jakiekolwiek urządzenie (np. odtwarzacz multimedialny, telewizor z funkcją połączenia sieciowego, tablet, odtwarzacz MP4, czy nawet telefon komórkowy) zgodne z DLNA, to Windows Home Server 2011 może być wykorzystywany do strumieniowego przesyłania multimediów do takiego urządzenia. Jak rozpoznać zgodny sprzęt? Wystarczy, że twój telewizor, stacjonarny odtwarzacz czy inne urządzenie jest oznaczone pokazanym tu logo DLNA .

Możesz się samodzielnie przekonać o funkcjonalności najnowszego domowego serwera Microsoftu w bardzo prosty sposób. Potrzebujesz jedynie podłączonego do internetu komputera, najlepiej z systemem Windows 7. Nie będziesz musiał instalować żadnego systemu! Microsoft udostępnił interaktywną prezentację online (nazywając ją wirtualnym laboratorium) pozwalającą na przetestowanie Windows Home Server 2011 oraz jednej stacji roboczej (również wirtualnej – z systemem Windows 7) działającą przez zwykłą przeglądarkę internetową. Niestety, choć system Windows Home Server 2011 jest dostępny w polskiej wersji, opisywane tu wirtualne laboratorium testowe dostępne jest jedynie w wydaniu anglojęzycznym. Poniżej wyjaśniamy krok po kroku, jak uruchomić laboratorium.

Zakładamy, że jesteś zalogowany na koncie z uprawnieniami administratorskimi (jest to konieczne, by laboratorium działało poprawnie). Uruchom przeglądarkę WWW (musi to być co najmniej Internet Explorer 8, Mozilla Firefox 4, Google Chrome 10 lub ich nowsze wersje; w naszym warsztacie posługiwaliśmy się Internet Explorerem 9) i przejdź pod adres http://online.holsystems.com/portals/sbs/whs/.

Zobaczysz stronę powitalną. Po lewej stronie widoczna jest 5-punktowa lista podstawowych warunków, jakie twój komputer musi spełnić, by laboratorium wirtualne działało poprawnie. Bardzo ważna jest też treść ramki Password/Keyboard layout. Zapamiętaj widoczne w niej hasło, będzie potrzebne do zalogowania się na wirtualny serwer i wirtualną stację roboczą.

W centralnej części okna wymienione są obszary, w jakich możesz swobodnie korzystać z wirtualnej wersji testowej Windows Home Server 2011. Kliknij [Start Lab].

Rozpocznie się pobieranie programu o nazwie holLaunchPadOnline, następnie zobaczysz kilka okien: okno panelu kontrolnego, okno wirtualnej stacji roboczej oraz okno wirtualnego serwera. Już możesz działać. Uwaga! Jeżeli strona powitalna laboratorium nie wyświetla się, spróbuj ją wyświetlić później. Również i nam zdarzały się okresy, kiedy wirtualne laboratorium nie było dostępne.

Rolę domowego serwera może pełnić komputer pracujący pod kontrolą Linuksa. Podstawowa zaleta głoszona przez zwolenników takiego rozwiązania sprowadza się do tego, że system jest dostępny za darmo. Jest to tylko po części prawda. Serwerowe dystrybucje systemu Linux (np. Red Hat) są często produktami odpłatnymi. Niemniej możliwe jest utworzenie domowego serwera z bezpłatnej dystrybucji Linuksa. Co wybrać: Windows Home Serwer czy bezpłatną dystrybucję Linuksa przystosowaną do zastosowań serwerowych (np. Ubuntu Server 11.04)? Poniżej zestawiamy najważniejsze naszym zdaniem wady i zalety obu rozwiązań serwerowych dla domu.