Sprzedaj sprzęt bez danych

Obecnie często mówi się, że dane są cenniejsze niż sprzęt, na którym są przechowywane. Nawet jeżeli nie jest to urządzenie służbowe i nie ma tam tajnych plików, pewnie nie chcesz, aby osoba, która kupi od ciebie komputer czy telefon, mogła zobaczyć twoje zdjęcia z wakacji, przeczytać SMS-y i e-maile lub prywatne notatki, które zostały w pamięci urządzenia.

Aby mieć pewność, że nowy właściciel nie dokopie się do twoich danych, potrzeba czegoś więcej niż sformatowania dysku twardego.Wielu ekspertów uważa nawet, że tylko fizycznie zniszczenie nośnika danych jest gwarancją, że pliki i dokumenty, które były na nim przechowywane, będą nie do odzyskania. Z drugiej strony jeśli skorzystasz z dostępnych narzędzi do usuwania i czyszczenia nośników, nowy właściciel prawdopodobnie szybko się zniechęci. Przekona się, że standardowe metody odzyskiwania danych nie są przydatne i bez dostępu do specjalistycznych narzędzi nie będzie w stanie sprawdzić, co było przechowywane w danym urządzeniu.

Niektórzy producenci sprzętu oferują rozwiązania, które ułatwiają przygotowanie urządzeń do odsprzedaży. Są też uniwersalne i bezpłatne narzędzia – to właśnie je opisujemy w tym artykule. Pokazujemy, jak przygotować do odsprzedania dysk komputera, a także jak „wyczyścić” telefon i tablet.

Zanim przystąpisz do trwałego usuwania danych, przenieś najważniejsze pliki i dokumenty na nowy dysk. Możesz też skopiować je na dysk w chmurze. Wiele programów służących do robienia notatek umożliwia ich eksport w postaci plików tekstowych, a hasła czy inne krótkie informacje czasem warto zwyczajnie zapisać na kartce.

W przypadku tradycyjnego magnetycznego dysku twardego możliwe jest odzyskanie danych nawet po jego sformatowaniu i ponownym zainstalowaniu systemu operacyjnego. Dzieje się tak, ponieważ reinstalacja systemu nie usuwa wszystkich sektorów danych z dysku. Jeżeli chcesz usunąć wszystkie sektory, skorzystaj z narzędzia DBAN, zanim na nowo zainstalujesz system operacyjny. Uwaga, narzędzie usuwa dane z całego dysku, włącznie z partycjami służącymi do przywracania systemu, które często tworzą producenci komputerów!

Aby skorzystać z narzędzia do trwałego usuwania danych z dysku twardego, najpierw trzeba utworzyć nośnik rozruchowy zawierający DBAN-a. Służy on do usuwania wszystkich danych z dysków i działa w oparciu o Linuksa. DBAN dostępny jest w postaci obrazu ISO, który należy nagrać na płytę DVD lub pendrive’a. Ze względu na to, że coraz więcej komputerów nie ma napędów DVD, przygotowaliśmy instrukcją dotyczącą stworzenia pendrive’a z DBAN-em. Pobierz i zainstaluj program Universal USB Installer 1.9.6.1.

Uruchom Universal USB Installer i kliknij I Agree, zgadzając się na postanowienia zawarte w umowie licencyjnej. Następnie wybierz dystrybucję Linux, którą chcesz umieścić na pendrivie – w naszym przypadku jest to DBAN 2.2.X. Teraz zaznacz pole Local iso Selected, aby pobrać obraz ISO z DBAN-em na dysk. Wyświetli się komunikat z pytaniem, czy pozwolić instalatorowi na pobranie obrazu ze strony internetowej. Należy to zrobić, zanim przejdzie się dalej. Kliknij Tak i poczekaj aż obraz zostanie pobrany. Przy szybkim łączu trwa to kilka sekund.

Po pobraniu obrazu wróć do Universal USB Installera i kliknij przycisk Browse. Wskaż miejsce, gdzie znajduje się pobrany obraz ISO. Teraz wybierz jeszcze pendrive’a – rozwiń menu widoczne poniżej sekcji Step 3 i wskaż pendrive’a, na którym chcesz umieścić DBAN-a. Po wskazaniu pendrive’a zaznacz pole We will format..., aby program instalacyjny sformatował nośnik przed utworzeniem na nim kopii DBAN-a.

Kliknij przycisk Create, aby stworzyć pendrive’a z DBAN-em. Wyświetli się komunikat z podsumowaniem zadań, jakie zamierzasz powierzyć programowi. Kliknij Tak, aby potwierdzić. Po kilku chwilach pendrive będzie gotowy do użycia. Kliknij Close, aby zamknąć kreator programu Universal USB Installer.

Kolejnym krokiem jest restart komputera i użycie nośnika z DBAN-em podczas rozruchu, zanim uruchomi się system operacyjny. Jeżeli komputer nie wykryje nośnika USB z DBAN-em automatycznie, zmień kolejność skanowania napędów podczas rozruchu. Aby to zrobić, wejdź do BIOS-u i odnajdź funkcję służącą do zmiany kolejności napędów (np. Boot Sequence) i przesuń pendrive’a na początek listy.

Teraz w czasie rozruchu skorzystaj z nośnika z DBAN-em. Kiedy wybierzesz rozruch z pendrive’a umieszczonego w porcie USB, wyświetli się okno z informacjami na temat komend, które możesz wybrać w DBAN-ie na tym etapie. Aby trwale usunąć dane z dysku twardego za pomocą ich wielokrotnego nadpisania, wpisz polecenie autonuke i wciśnij klawisz Enter.

Kiedy zakończy się proces usuwania, będziesz mógł ponownie uruchomić komputer, odłączyć pendrive’a i zainstalować system operacyjny na „świeżym” dysku. Uwaga! Z narzędzia DBAN nie trzeba korzystać, jeśli używasz dysku SSD. Pliki usuwane z nośników SSD są natychmiast trwale kasowane, jeśli tylko aktywna jest funkcja TRIM (domyślnie jest włączona).

Zanim sprzedasz telefon lub tablet, wyjmij kartę SIM oraz kartę pamięci, a następnie przeprowadź proces przywracania urządzenia do ustawień fabrycznych. W systemach Android, Windows Phone i iOS funkcje te są dostępne w Ustawieniach i mają podobne nazwy. Wykorzystanie funkcji przywracania ustawień fabrycznych opisujemy na przykładzie systemu iOS.

Przejdź do Ustawienia, a następnie wyświetl listę funkcji oznaczonych jako Ogólne.

Na kolejnym ekranie wybierz Wyzeruj, po czym kliknij Wymaż zawartość i ustawienia. Proces może potrwać kilka chwil lub kilkadziesiąt minut w zależności od tego, jak dużo danych zgromadzonych jest w pamięci telefonu.

Proces może potrwać kilka chwil lub kilkadziesiąt minut w zależności od tego, jak dużo danych zgromadzonych jest w pamięci telefonu.

Telefon lub tablet zostanie przywrócony do ustawień fabrycznych. Po włączeniu urządzenia trzeba będzie założyć konto lub zalogować się na istniejące – podobnie jak przy okazji pierwszego uruchomienia nowego urządzenia z Androidem, Windows Phone lub iOS.

Przeprowadź deautoryzację we wszystkich programach wykorzystujących zabezpieczenia DRM – są to najczęściej aplikacje multimedialne i te działające w chmurze. Przykładem takiego programu jest iTunes – wszystkie zakupione multimedia ze sklepu Apple’a będą działać tylko na komputerze, który został „autoryzowany” za pomocą nazwy Apple ID użytkownika. Możesz dokonać pięciu takich autoryzacji, więc jeśli przeprowadzisz jedną, a potem sprzedasz komputer, na którym był zainstalowany iTunes, zostaną ci tylko cztery autoryzacje. Nawet przeinstalowanie systemu może doprowadzić do utraty jednej autoryzacji. Aby przeprowadzić deautoryzację w iTunes, uruchom aplikację i z głównego menu wybierz iTunes Store, a następnie Wycofaj autoryzację z tego komputera. Jeśli korzystasz z aplikacji, które stosują zabezpieczenia DRM lub podobne, upewnij się, że nie stracisz możliwości aktywacji danego filmu czy gry, jeśli sprzedasz stary komputer. Podobną deaktywację i deautoryzację przeprowadzić należy m.in. w wypadku Adobe Creative Suite, Audible, Microsoft Office, usług Steam czy Origin. Zanim odinstalujesz oprogramowanie, koniecznie przeprowadź taką operację.

Jeśli chcesz sprzedać nośnik zewnętrzny (np. dysk, pendrive’a), to pamiętaj, że w wypadku pamięci SSD podłączanych przez USB funkcja TRIM nie jest obsługiwana. Oznacza to, że osoba trzecia może odzyskać prywatne dane z nośnika, który od ciebie kupi. Aby przygotować zewnętrzny nośnik do odsprzedaży, pobierz i zainstaluj program CCleaner w wersji bezpłatnej.

Podłącz do portu USB nośnik zewnętrzny, który chcesz wyczyścić. Teraz uruchom CCleanera i przejdź do sekcji Narzędzia, a następnie wybierz Wymazywanie dysku.

Wybierz nośnik, który chcesz wyczyścić, a potem kliknij przycisk Wymaż. W zależności od tego, jaka jest pojemność nośnika i z jakiego standardu USB korzystasz, proces wymazywania może trwać od kilkunastu minut do nawet kilku godzin.