System cię zastąpi

Do zautomatyzowania różnego typu działań, do których codziennie wykorzystujesz swój komputer, np. wysyłania e-maili, uruchamiania niezbędnych programów, otwierania stron internetowych, możesz wykorzystać zarówno funkcje samego systemu operacyjnego, jak i dodatkowe oprogramowanie. Wielordzeniowe procesory, szybkie układy graficzne, wydajna pamięć, nowoczesne dyski twarde naprawdę potrafią wykonywać automatycznie wiele czynności. Warto więc efektywniej wykorzystać swój sprzęt.

Przedstawione przez nas w artykule sposoby automatyzacji zadań stanowią jedynie propozycje. Umiejętnie wykorzystując możliwości opisywanych funkcji systemu i programów, możesz zautomatyzować każdą, nawet najbardziej skomplikowaną, powtarzalną czynność wykonywaną na swoim komputerze. Trudno przewidzieć wszystkie możliwe scenariusze wykorzystania komputera, dlatego pamiętaj, że możesz dostosować możliwości opisywanych rozwiązań do własnych indywidualnych potrzeb.

Action(s) nie ma instalatora w klasycznym wydaniu. Program został opracowany w języku Java, więc do jego poprawnego działania musisz mieć zainstalowane w systemie komponenty Javy. Będziesz mógł je pobrać w trakcie instalacji programu.

Uruchom przeglądarkę WWW i odwiedź stronę o adresie http://app.jbbres.com/index.html. Gdy zawartość strony zostanie wczytana do przeglądarki, kliknij przycisk Free download.

Zostaniesz przekierowany na stronę z opisem programu. Na tej stronie możesz również obejrzeć krótki film prezentujący możliwości programu Action(s). Kliknij widoczny po prawej stronie przycisk Launch. W naszym warsztacie zakładamy, że komponenty Javy są już zainstalowane w systemie. W takim przypadku na dysku zostanie zapisany plik o nazwie actions.jnlp – przejdź do folderu, w którym został on zapisany, i dwukrotnie kliknij ten plik.

Na ekranie pojawi się logo Java, a po chwili okno, w którym zobaczysz okno postępu operacji pobierania właściwego kodu programu Action(s).

Gdy program zostanie pobrany, zobaczysz okno Security Information, w którym musisz zaakceptować uruchomienie programu. Kliknij Run.

Pojawi się okno z tekstem licencji. Gdy zatwierdzisz treść licencji, klikając przycisk Agree, zostanie uruchomiony właściwy kod programu Action(s).

Główne okno programu składa się z dwóch części. Po lewej stronie widoczna jest podzielona na tematyczne kategorie lista akcji, które program może zautomatyzować, a także lista zmiennych, które możesz konkretnym akcjom przyporządkowywać. Pozostałą część okna zajmuje obszar roboczy, na którym ustawiasz, jak z klocków, zestaw czynności. Możliwości programu zaprezentujemy na konkretnym przykładzie. Pokażemy, jak zbudować zautomatyzowaną sekwencję czynności. Zadaniem skryptu, który utworzysz w programie Action(s), będzie odczyt zdjęć z konkretnego folderu, skopiowanie ich do innego folderu, następnie przeskalowanie kopii do konkretnych, ustalonych przez ciebie rozmiarów oraz spakowanie przeskalowanych fotografii do pliku ZIP. Wykonanie tych czynności ręcznie wymaga czasu, tymczasem po zdefiniowaniu skryptu cała sekwencja zadań wykona się dosłownie dwoma kliknięciami.

Z drzewa akcji Actions wybierz kategorię Other. Następnie z listy dostępnych dla tej kategorii akcji wybierz i przeciągnij na obszar roboczy akcję Ask for Confirmation. W obszarze roboczym pojawi się okno Ask for Confirmation. Akcja ta nie jest bezpośrednio związana z zadaniami, które skrypt ma wykonać, ale warto, przynajmniej na początku korzystania z Action(s), zaczynać każdy skrypt od tej właśnie akcji, dzięki której na ekranie będzie się pojawiało okno dialogowe wymagające potwierdzenia, czy faktycznie chcesz w danej chwili uruchomić zbudowany przez siebie skrypt. Na razie nie będziemy się zajmować właściwościami dodanej akcji. Kontynuuj tworzenie szkieletu skryptu.

W sposób analogiczny jak w kroku 2 przenieś na obszar roboczy następujące akcje:
z kategorii Images akcja Get Pictures, z kategorii Files and folders akcja Copy Files, z kategorii Images akcja Resize Images, z kategorii Files and folders akcja Compress Files.

Uwaga! Kolejność dodawania akcji ma znaczenie. Każdą kolejną akcję przeciągaj na obszar roboczy w taki sposób, by jej okno właściwości znalazło się pod oknem właściwości wcześniej dodanej akcji. Okna właściwości poszczególnych akcji dodanych do budowanego skryptu oznaczane są po lewej stronie cyferką określającą kolejność wykonania danej akcji w skrypcie.

Przewiń zawartość obszaru roboczego, by widzieć okno Ask for Confirmation, czyli okno ustawień pierwszej dodanej przez ciebie akcji wyświetlania potwierdzenia uruchamiania skryptu. W polu tekstowym wpisz tytuł okna dialogowego z potwierdzeniem, natomiast w większym polu tekstowym wpisz treść komunikatu. Po lewej stronie widoczna jest rozwijana lista ikon, które będą wyświetlane w oknie potwierdzenia wykonania skryptu. Proponujemy pozostawić zaznaczoną standardowo ikonę informacyjną. Pod polami tekstowymi widoczne są również dwa przyciski. Możesz edytować ich zawartość (wpisując np. odpowiednio Uruchom oraz Anuluj).

Kolejna akcja dotyczy wyboru zdjęć, które zostaną poddane obróbce i kompresji. W oknie Get Pictures kliknij przycisk Add. W oknie Open, które się pojawi, przejdź do folderu ze zdjęciami i wybierz fotografie. Aby wybrać wszystkie ilustracje we wskazanym folderze, wejdź do tego folderu, użyj kombinacji klawiszy [Ctrl]+[A] i kliknij przycisk Open. Powrócisz do głównego okna programu Action(s), w którym zobaczysz, że w oknie Get Pictures wyświetlone zostały miniatury wybranych zdjęć. Zwróć uwagę na widoczne w tym oknie nieaktywne pole wyboru Show when running the workflow. Takie ustawienie oznacza, że później, gdy uruchomisz skrypt, nie będziesz miał wpływu na to, które zdjęcia zostaną przetworzone – ich listę ustaliłeś już na etapie tworzenia skryptu, właśnie w bieżącym kroku. Jednak jeżeli chciałbyś uzyskać skrypt interaktywny, tj. taki, który wyświetli okno dialogowe z żądaniem wskazania zdjęć przed ich przetworzeniem, zaznacz wspomniane pole wyboru. Warto o tym pamiętać, gdy będziesz samodzielnie budował własne skrypty, bo ten, który tworzysz z naszą pomocą w bieżącym warsztacie, niech zostanie nieinteraktywny – nie zaznaczaj pola wyboru Show when running the workflow.

Kolejny etap to kopiowanie plików. Zdjęcia zostały wskazane już w poprzednim kroku, więc teraz twoim zadaniem jest jedynie ustalenie lokalizacji docelowej dla kopii. Po co w ogóle tworzyć kopie? Po to, aby operacja zmiany rozmiaru nie była przeprowadzana na oryginalnych ilustracjach, które być może chciałbyś pozostawić nienaruszone. W naszym warsztacie założyliśmy, że kopie zdjęć będą wykonywane do folderu o nazwie „Przeskalowane” umieszczonego na pulpicie Windows. W oknie Copy Files rozwiń listę Copy to i wybierz other. Pojawi się okno Open. Wskaż w nim docelową lokalizację zapisu – w naszym przykładzie jest to folder Przeskalowane. Kliknij Open. Nazwa wybranego folderu wyświetli się w oknie Copy files.

Następnym etapem skryptu jest zmiana wielkości fotografii. Załóżmy, że wynikowe fotografie nie będą większe niż 500 pikseli w pionie lub w poziomie. Po prostu dłuższa krawędź zdjęcia nie może przekraczać długości 500 pikseli, ale mają być zachowane pierwotne proporcje fotografii. Jak taką akcję zdefiniować? Bardzo łatwo. W oknie Resize Images w obu polach tekstowych Width oraz Height wpisz wartości 500. Upewnij się także, że pole wyboru Keep aspect ratio jest zaznaczone.

Czas na ostatnią akcję – zapis zmniejszonych zdjęć w pliku archiwum w formacie ZIP. Załóżmy, że celem jest otrzymanie spakowanego pliku ZIP o nazwie „Foto”, zapisanego wprost na pulpicie Windows. W oknie Compress Files, w polu Name wpisz nazwę pliku wynikowego (w naszym przykładzie Foto.zip), a na liście wskaż lokalizację docelową. Ponieważ z założenia miał nią być pulpit Windows, pozostaw domyślnie zaznaczoną wartość Desktop.

Swój pierwszy skrypt masz już gotowy. Zanim go uruchomisz, zapisz go. Kliknij widoczną w oknie New Workflow ikonę Save, a następnie w oknie Save wybierz folder, w którym będziesz zapisywać swoje skrypty. Wpisz nazwę pierwszego skryptu w polu File name, np. Fotoreduktor i kliknij przycisk Save.

Skrypt uruchomisz, klikając widoczną w oknie programu ikonę Run. Na ekranie powinno się pojawić zdefiniowane w skrypcie okno dialogowe z żądaniem potwierdzenia uruchomienia skryptu: Kliknij w tym oknie przycisk Uruchom. Nic więcej się nie pojawi na ekranie, ale na pulpicie Windows zobaczysz nowy plik archiwum o nazwie Foto. Oprócz tego w otwartym cały czas oknie programu Action(s) powinieneś zobaczyć komunikaty Execution successful na każdym etapie działania skryptu.

Gotowe skrypty możesz zapisywać jako pliki uruchamialne. Nie będziesz musiał wtedy uruchamiać programu Action(s), by uruchomić dany skrypt. Z menu File wybierz Create an executable worflow. Następnie w oknie dialogowym Save po prostu zapisz plik – będzie miał rozszerzenie .wexe. Tego typu pliki możesz uruchamiać bez potrzeby wcześniejszego uruchamiania programu Action(s). Pamiętaj jednak, że nie jest to w pełni samodzielny plik uruchomieniowy, bo wymaga zainstalowanego w systemie programu Action(s). Mamy nadzieję, że nasze wskazówki zainspirują cię do samodzielnego opracowania skryptów ułatwiających codzienną pracę z komputerem.

Robotask
Program komercyjny, w którym tworzenie skryptów opiera się na predefiniowanych zestawach zadań i obiektów. Podobny do Action(s), ale bardziej rozbudowany. Pełna komercyjna wersja kosztuje ok. 120 zł.

WinParrot
Narzędzie do automatyzacji działające niczym „cyfrowy magnetowid” rejestrujący działania użytkownika i na ich podstawie tworzący makropolecenia. WinParrot jest przydatny, gdy mechanicznie wykonujesz powtarzalną czynność za pomocą myszy i klawiatury. Wystarczy zapisać jeden cykl czynności (stopień komplikacji nie ma znaczenia, liczy się powtarzalność operacji), a potem po prostu włączyć odtwarzanie zapisanej sekwencji. Zapisane sekwencje, czy też nagrania można również łączyć.

Perfect Automation
Bezpłatny program łączący kilka funkcji ułatwiających automatyzację zadań. Oprócz edytora skryptów umożliwiającego ręczną modyfikację kodu tworzonego skryptu, program zawiera narzędzie do automatycznego i zaplanowanego uruchamiania programów, otwierania dokumentów oraz moduł „nagrywający” ruchy myszki i wciskane klawisze. Narzędzie to łączy w sobie funkcje programów do tworzenia skryptów automatyzujących określone czynności oraz funkcje nagrywania makropoleceń.

FileSavvy
Bezpłatny program umożliwiający zautomatyzowanie niemal dowolnej czynności, którą można wykonać na plikach i folderach. Kopiowanie, przenoszenie, kompresja, rozpakowywanie, zmiana nazwy i wiele więcej.

AutoIt
Udostępniany bezpłatnie program do automatyzacji niemal dowolnych działań w systemie Windows, skierowany jednak do użytkowników z programistycznym zacięciem. Podstawową funkcją tego programu jest wbudowany interpreter języka podobnego do BASIC-a. W języku tym piszesz skrypt.

NeoDownloader i NeoDownloader Lite
Dwie wersje, komercyjna i darmowa, menedżera pobierania. Za pomocą wersji płatnej możesz pobrać zdjęcia, muzykę i filmy ze stron internetowych. W bezpłatnej wersji Lite funkcje zostały ograniczone do fotografii online, co jednak wystarczy do szybkiego i zautomatyzowanego przechwytywania całych galerii fotografii z internetu. Programów NeoDownloader nie zamieściliśmy na płycie CD. Pobierzesz je ze strony www.neowise.com/neodownloader/

PowerShell jest interpreterem poleceń wbudowanym w Windows 7 i dostępnym jako dodatkowo instalowane oprogramowanie do systemów Windows XP oraz Windows Vista (odpowiednie pliki do XP oraz Visty można pobrać ze strony http://pcformat.pl/u/98). Interpreter poleceń jest specyficznym programem umożliwiającym użytkownikowi wydawanie poleceń systemowi operacyjnemu, ale w sposób bezpośredni, a nie za pośrednictwem klikanych kontrolek interfejsu. Po prostu użytkownik wpisuje w oknie interpretera poleceń odpowiednie polecenie, a system operacyjny je wykonuje. Polecenia wydawane za pośrednictwem PowerShella określane są jako tzw. Cmdlets. Wszystkie cmdlets mogą być łączone w rozbudowane skrypty. Każda funkcja dostępna przez API (interfejs programowania aplikacji) Windows może być wywołana za pomocą PowerShella. Oznacza to, że za pomocą odpowiednich poleceń i skryptów wykonasz automatycznie każde możliwe działanie w Windows. W artykule przedstawiamy jedynie prosty przykład zastosowania PowerShella w automatyzacji pracy na komputerze. Czytelników zainteresowanych tematem odsyłamy do witryn: Script Center http://pcformat.pl/u/99; Scripting with Windows PowerShell http://pcformat.pl/u/100. Użytkownikom preferującym informacje w formie drukowanej polecamy książki: „Windows PowerShell. Podstawy”, Holger Schwichtenberg, Helion http://pcformat.pl/u/101 oraz „Microsoft Windows PowerShell krok po kroku”, Ed Wilson, Microsoft Press http://pcformat.pl/u/102.

Word, Excel i inne programy stanowiące składniki najpopularniejszego na świecie pakietu biurowego zawierają narzędzie do tworzenia makropoleceń. Dzięki makropoleceniom możesz zautomatyzować dowolną czynność wykonywaną z wykorzystaniem funkcji udostępnianych przez narzędzia z pakietu Microsoft Office. Jak utworzyć makropolecenie np. w najnowszym Wordzie? Wyjaśnia to poniższy warsztat pokazujący, jak utworzyć proste makro, które usunie z wklejonego do Worda tekstu zbędne znaki końca akapitu.

Aby wygodnie tworzyć i edytować makra w Wordzie, najlepiej umieścić na wstążce standardowo niewidoczną kartę o nazwie Deweloper. Kliknij kartę Plik i z rozwiniętego menu, a właściwie widoku Backstage wybierz Opcje.

W oknie: Opcje programu Word, które się pojawi, wybierz Dostosowywanie Wstążki, a następnie po prawej stronie okna zaznacz pole przy pozycji Deweloper i kliknij OK.

Wklej do pustego dokumentu tekst zawierający nadmiarową liczbę znaków końca wiersza (występuje ona często we fragmentach tekstów przeklejanych bezpośrednio z witryn internetowych). Następnie przejdź na uaktywnioną kartę Deweloper i w grupie Kod kliknij Zarejestruj Makro.

Pojawi się okno Rejestrowanie makra. W polu Nazwa makra wpisz UsunEnter, w polu Opis możesz umieścić dokładniejszy opis, co dane makro ma robić. W naszym przykładzie tworzone makro przypiszemy do przycisku, który będzie widoczny na pasku szybkiego uruchamiania. W sekcji Przypisz makro do kliknij Przycisk.

Zobaczysz okno Opcje programu Word z wybraną pozycją Pasek narzędzi Szybki dostęp. Zaznacz element Normal.NewMacros.UsunEnter i kliknij Dodaj. Gdy element makra zostanie przeniesiony na listę składników paska Szybki dostęp, kliknij przycisk Modyfikuj.

W kolejnym oknie wybierz ikonę, która ma być wyświetlana na przycisku wywołującym tworzone makro. W polu Nazwa wyświetlana możesz wpisać jakąś bardziej przyswajalną nazwę makropolecenia. Kliknij OK, a następnie zamknij okno opcji, również klikając OK.

Rozpocznie się rejestrowanie makra. W trakcie rejestracji kursor myszy będzie dodatkowo oznaczony symbolem kasetki. Umieść kursor na początku dokumentu, wciskając [Ctrl]+[Home]. Następnie zaznacz tekst sekwencją klawiszy [Ctrl]+[A] i wciśnij [Ctrl]+[H].

W oknie Znajdowanie i zamienianie rozwiń widoczną w dolnej części listę Specjalne i wybierz z niej pozycję Znak akapitu.

Przejdź teraz do pola Zamień na, wciśnij po prostu znak spacji i kliknij przycisk Zamień wszystko. Pojawi się komunikat informujący o liczbie zamienionych znaków. Kliknij przycisk Tak, a następnie OK i zamknij okno ustawień zamiany.

W oknie głównym Worda, na karcie Deweloper, w grupie Kod kliknij Zatrzymaj rejestrowanie. To wszystko – makro jest gotowe. Możesz je wypróbować, klikając ikonę-przycisk makra, którą sam dodałeś do paska Szybki dostęp.