Tak wyglądał wszechświat, kiedy miał 6,5 mld lat. NASA chwali się mrowiem odległych galaktyk
NASA we współpracy z ESA i CSA udostępniła kadr uchwycony przez Teleskop Jamesa Webba. Zdjęcie prezentuje ogromną liczbę obiektów, których część daje nam obraz tego, jak wyglądał kosmos, kiedy miał 6,5 mld lat.
Oczywiście nie wszystkie obiekty widoczne na zdjęciu są tak stare. Siłą rzeczy instrumenty Webba uchwyciły również te młodsze, a co za tym idzie – znacznie nam bliższe. Do tej grupy na pewno zaliczają się należące do naszej galaktyki gwiazdy na pierwszym planie. Rozpoznamy je bardzo łatwo po tzw. kolcach dyfrakcyjnych, które są swego rodzaju "odciskiem palca" aparatury optycznej teleskopu. Bardziej interesujące jest jednak to, co znajduje się znacznie dalej.
Grupa galaktyk sprzed miliardów lat
Bez wątpienia warte uwagi są galaktyki, które znajdują się tuż poniżej środka fotografii. Świecą biało-złotym światłem i grupę tę widzimy w takiej postaci, jaką miała, kiedy Wszechświat miał 6,5 mld lat – czyli nieco mniej niż połowę obecnego wieku uniwersum.
Co warte zaznaczenia, wszystkie widoczne tu obrazy są tak naprawdę kolażami. Pierwsza, widoczna powyżej fotografia, stanowi połączenie danych z operującego w podczerwieni teleskopu Webba z informacjami uzyskanymi przez teleskom Hubble’a – w istocie dodano więc obrazy w zakresie światła widzialnego. Drugie zaś – widoczne poniżej zdjęcie – jest uzupełnieniem pierwszego o dane rentgenowskie z obserwatorium kosmicznego XMM-Newton ESA i obserwatorium rentgenowskiego Chandra. W tym wypadku fioletowy kolor jest odwzorowaniem rozmieszczenia gorącego gazu w grupie galaktyk.
Po co astronomom takie mozaikowe zdjęcia? Analiza grup galaktyk odgrywa istotną rolę w poznaniu procesów prowadzących do formowania się gromad galaktyk – największych struktur powiązanych siłami grawitacji we Wszechświecie. Przynależność galaktyki do takiej grupy może znacząco wpłynąć na jej rozwój, między innymi poprzez zderzenia i wzajemne oddziaływania z innymi galaktykami.
Obydwa zdjęcia możecie również pobrać w oryginalnej rozdzielczości ok. 13 tys. x 13 tys. pikseli. Znajdziecie je kolejno tutaj i tutaj. Zajmują po ok. 60 MB.
Grzegorz Karaś, dziennikarz pcformat.pl