Telewizja w wymiarze HD

• Sebastian Stolarczyk redaktor działu Hardware

Zamieniając tradycyjny telewizor kineskopowy na nowocześniejszy model LCD w standardzie Full HD, czyli rozdzielczości 1920x1080, warto zwracać uwagę na modele o przekątnej co najmniej 37 cali. Przy mniejszych przekątnych trudniej będzie dostrzec wszystkie szczegóły obrazu o takiej rozdzielczości – zwłaszcza z odległości oglądania powyżej 2 metrów. Warto jednak pamiętać, że standardowy sygnał telewizyjny ma niższą rozdzielczość od telewizora HD, dlatego obraz będzie wyglądał słabo. By cieszyć się obrazem dobrej jakości, trzeba mieć telewizję w formacie HD, odtwarzacz filmów blu-ray lub podłączać telewizor HD do komputera.

W artykule znajdziesz:

• Informacje o współczesnych standardach nadawania obrazu
• Możliwości telewizorów Full HD
• Porady dla kupujących telewizory
• Wyniki testu pięciu modeli o przekątnych 32–42”

Najnowsze telewizory określane mianem Full HD, które potrafią wyświetlać obraz o rozdzielczości 1920x1080, znacznie potaniały – są dostępne już w cenach poniżej 2000 złotych. Jeszcze niedawno za taką cenę można było kupić jedynie modele HD Ready, które co prawda akceptują sygnał o takiej rozdzielczości, ale ich matryce mają zwykle rozdzielczość 1366x768 pikseli.

Oczywiście wysoka rozdzielczość modeli Full HD oznacza większą szczegółowość obrazu i lepszą ostrość, ale uzyskanie satysfakcjonującego obrazu nie jest takie łatwe, jak mogłoby się wydawać. Przede wszystkim do takiego telewizora trzeba dostarczyć bardzo dobry sygnał, jakiego w praktyce nie zapewnia żadna stacja telewizyjna, a nawet większość kanałów HD. Dlatego niemal zawsze telewizor sztucznie rozciąga obraz. Niestety, w przypadku telewizorów LCD, podobnie jak w przypadku monitorów, obraz wygląda najlepiej, jeśli jest wyświetlany w rozdzielczości natywnej .

• WYSOKI KONTRAST W telewizorach Full HD wykonanych w technologii LCD duże znaczenie ma wysoki kontrast, który poprawia m.in. głębię czerni. Przy wyborze nie kierujmy się jednak parametrem kontrastu dynamicznego, który często nijak się ma do rzeczywistości.
• WYPOSAŻENIE Dobry telewizor nowej generacji powinien mieć co najmniej dwa gniazda HDMI (najlepiej więcej), gniazdo do podłączenia komputera, a dobrym dodatkiem jest cyfrowe wyjście dźwięku, które umożliwi podłączenie kina domowego.
• MOŻLIWOŚCI Wygodny pilot zdalnego sterowania, możliwość indywidualnego dopasowania temperatury kolorów czy barwy dźwięku za pomocą korektorów to minimum. W telewizorze powinny się także znaleźć dodatkowe funkcje, jak stopklatka, możliwość układania list ulubionych kanałów czy opcje redukcji szumów i poprawy sygnałów o słabej jakości.

Typowy sygnał telewizyjny ma format PAL , określany jest mianem SD (ang. Standard Definition). To obecnie najpopularniejszy format nadawania i odbioru telewizji w Polsce. Dużo lepszej jakości naziemna telewizja DVB-T jest bardzo słabo rozpowszechniona.

Od dłuższego czasu dużą popularnością cieszą się cyfrowe platformy telewizyjne, w których ofercie znajdują się już kanały HD nadawane w wyższej rozdzielczości: w trybie 720p lub 1080i. Ten pierwszy rodzaj ma rozdzielczość 1280x720, a więc nadal niższą niż telewizory Full HD. Drugi zaś ma rozdzielczość 1920x1080, ale z przeplotem – na zmianę wyświetlane są parzyste i nieparzyste linie obrazu. Standard 1080i przesyła sygnał w rozdzielczości 1920x1080, zabierając dwukrotnie mniej pasma potrzebnego na 1080p. Oczywiście jakość obrazu, zwłaszcza jego płynność, jest gorsza.

Z wymienionych powodów znaczna część kanałów na telewizorach Full HD wygląda słabiej, niż można by się tego spodziewać. W przypadku kanałów PAL szerokość i wysokość obrazu musi być powiększona ponad dwukrotnie, co znacznie uwydatnia niedoskonałości obrazu. W przypadku kanałów HD nadawanych w rozdzielczości 720p różnica jest mniejsza, ale i one są sztucznie rozciągnięte.

Kanały nadawane w trybie 1080i wyglądają najlepiej, bo jest zapewniona zgodność rozdzielczości. Z powodu przeplotu można jednak zauważyć pewne wady obrazu, jak niezbyt idealną płynność ruchów czy gorszą szczegółowość przedmiotów poruszających się w pionie. Niektóre stacje telewizyjne HD używają sygnału 1080i do ogólnych zastosowań, a rozdzielczość 720p jest wykorzystywana w transmisjach sportowych ze względu na lepszą płynność ruchów.

Zastosowania telewizora Full HD są zatem znacznie ograniczone. Wprawdzie da on dużo wyższą jakość obrazu niż model HD Ready, ale warunkiem jest podłączenie do niego odpowiednio dobrego źródła sygnału. Znakomicie się sprawdzi przy odtwarzaniu filmów z płyt blu-ray, które po wygranej wojnie formatów zyskują coraz większą popularność.

Film z odtwarzacza blu-ray cechuje się pełną rozdzielczością 1080p bez stosowania przeplotu, zatem jakość uzyskiwanego obrazu jest bardzo wysoka. Taki telewizor będzie wręcz koniecznym dodatkiem do nowoczesnego kina domowego.

Filmy HD można odtwarzać również z komputera. Pozwalają na to coraz niższe ceny wewnętrznych napędów Blu-ray, a także filmy HD, jakie można znaleźć w internecie. Oczywiście nic nie stoi na przeszkodzie, by – po podłączeniu komputera lub konsoli – telewizor o wysokiej rozdzielczości służył do gier.

rozdzielczość natywna
rozdzielczość równa rozdzielczości zastosowanej w telewizorze matrycy LCD; obraz o mniejszej lub większej rozdzielczości musi być przeskalowany, co powoduje utratę ostrości

PAL
standard nadawania obrazu i dźwięku w sygnale telewizyjnym, używany w telewizji kolorowej; na ekranie w ciągu sekundy wyświetlanych jest 25 obrazów (klatek) składających się z 720x576 punktów

DVB-T
ang. Digital Video Broadcasting – Terrestrial, standard nadawania cyfrowego sygnału telewizyjnego przez nadajniki naziemne; do kodowania materiału wykorzystuje kodek MPEG--2 lub H.264; w Polsce niemal niedostępny

HDMI
ang. High Definition Multi-media Interface; złącze cyfrowe do przesyłania nieskompresowanego obrazu i dźwięku; jest następcą DVI i pozostaje z nim zgodny; transmituje sygnał zabezpieczony przed kopiowaniem

SCART
interfejs do łączenia sprzętu audio i wideo; ma 21 styków, na które jest wyprowadzony sygnał wideo w standardzie S-Video i RGB, stereofoniczny audio, a także kompozytowy; SCART jest zazwyczaj dwukierunkowy

S/PDIF
ang. Sony/Philips Digital Interface Format, cyfrowe złącze audio, które wykorzystuje złącza RCA (tzw. cinch), a coraz częściej także optyczne złącza TOSLink (Toshiba Link) transmitujące dźwięk przez światłowód

W przypadku telewizorów duże znaczenie ma wygoda obsługi. Przede wszystkim pilot sterowania musi być wygodny, dobrze leżeć w dłoni i nie może być zbyt skomplikowany w użytkowaniu. Niestety, wiele telewizorów ma niepotrzebnie „przerośnięte” piloty – korzystanie z nich jest uciążliwe.

Pilot powinien udostępniać podstawowe opcje regulacji obrazu bez wchodzenia do menu. Możliwość przełączania wejść wideo, formatów obrazu (4:3, 16:9, auto) i obsługa teletekstu to niezbędne minimum. Ważne jest także menu ekranowe telewizora – jeśli będzie niejasne, to ustawienie parametrów obrazu i dźwięku zajmie wiele czasu.

Telewizor powinien stwarzać możliwość ustawienia jak największej liczby parametrów obrazu i dźwięku. Ważny jest wybór trybu wyświetlania obrazu dopasowanego do aktualnie oglądanej stacji. Osobne tryby dla filmów i sportu to dodatkowe atuty. Obraz powinien mieć opcje regulacji nasycenia kolorów, ostrości i zmiany jasności. Warto zwrócić również uwagę na obecność filtra redukującego szumy, który poprawi jakość obrazu przy słabszym sygnale.

Współczesny telewizor musi mieć przynajmniej dwa gniazda HDMI , które dziś lub w przyszłości pozwolą podłączyć odtwarzacz blu-ray, dekoder HD, komputer lub konsolę do gier. W droższych modelach można spotkać nawet trzy lub cztery gniazda tego typu. Unikajmy modeli z jednym gniazdem HDMI, ponieważ przełączanie się między kilkoma źródłami sygnału, które wymaga fizycznego podłączania kabli, jest na dłuższą metę uciążliwe.

Złącza SCART odchodzą już powoli do lamusa, ale większość telewizorów LCD ma jedno lub dwa gniazda tego typu. Zazwyczaj jest też przynajmniej jedno złącze komponentowe, kompozytowe i S-Video. Dobrze, jeśli telewizor ma wejście D-Sub do podłączenia starszego komputera (bez portu HDMI), a także wejście dźwięku minijack (takie samo, jakie jest w pecetach).

Dodatkowym atutem telewizora może być cyfrowy tuner telewizyjny DVB-T, który umożliwia odbiór telewizji naziemnej o cyfrowej jakości. Z powodu słabego zasięgu tego rodzaju sygnału w Polsce nie jest to jednak bezwzględny wymóg.

Konkurencja dla telewizorów LCD to modele plazmowe. Są przeznaczone dla osób, którym zależy na najwyższej jakości obrazu, bo plazma zapewnia lepszą jakość kolorów, lepszy kontrast (głęboką czerń), szerokie kąty widzenia i niemal zerowy czas reakcji piksela (liczony w mikrosekundach). Ponadto obraz o standardowej jakości (PAL) wygląda na nich znacznie lepiej niż na modelach LCD. Mają jednak kilka wad. Jest to m.in. mniejsza rozdzielczość – 1920x1080 da się osiągnąć dopiero przy przekątnych od 42 cali. Inną znaczącą wadą jest pobór mocy o 10–20 procent wyższy niż w przypadku LCD. Mogą też męczyć wzrok przy oglądaniu obrazu z bliska, ale w modelach z odświeżaniem 100 Hz tego nie widać. Współczesne telewizory są też praktycznie pozbawione efektu wypalania plazmy.

W celu sprawdzenia możliwości współczesnych telewizorów HD przetestowaliśmy pięć modeli LCD. Trzy miały ekran o przekątnej 42 cali, dwa były wyposażone w ekrany 32-calowe. Oczywiście na rynku są również telewizory plazmowe o takiej rozdzielczości, choć są droższe niż LCD.

Testy po raz kolejny dowiodły, że nie warto ufać parametrom kontrastu podawanym przez producentów. Najbardziej kontrastowym obrazem wyróżnił się model firmy Panasonic (zmierzony stosunek jasności planszy białej do czarnej wynosi aż 1818:1), a producent podaje informację o dynamicznym kontraście 10 000:1. Jeszcze większe rozbieżności widać w przypadku zwycięzcy testu – maksymalny uzyskany kontrast wyniósł 831:1, a przy pomiarze na obrazie w postaci szachownicy jedynie 538:1. Producent chwali się natomiast wartością 50 000:1.

W stosunku do ostatniego testu telewizorów LCD, zamieszczonego w PC Formacie 8/2008, zmiany dotyczą przede wszystkim cen telewizorów o dużych ekranach lub wysokich rozdzielczościach. Niektóre modele potaniały nawet o kilkadziesiąt procent, dlatego dziś można kupić już kilkanaście modeli Full HD w cenie poniżej 2000 zł, co oczywiście dotyczy modeli nie większych niż 32”. Testowane obecnie telewizory cechują się przede wszystkim znacznie wyższą rozdzielczością pracy – 1920x1080 zamiast wykorzystywanej w modelach HD Ready rozdzielczości 1366x768. Część z nich to telewizory 42-calowe (w ubiegłorocznym teście dominowały przekątne 26” i 32”), których ceny zaczynają się już od około 2500 zł. Producenci wyposażają swoje telewizory w coraz więcej interfejsów cyfrowych. Dziś lepsze modele mają po trzy lub cztery złącza HDMI. Niektóre są ponadto wyposażane w cyfrowe optyczne wyjścia audio. Nowsze modele coraz częściej skutecznie eliminują wady technologii LCD, takie jak słaby kontrast, niewielkie kąty widzenia czy zbyt zimne kolory.

Dobrym sprawdzianem dla testowanych modeli okazał się test HQV Benchmark, który wyświetla filmy testowe i pozwala ocenić jakość obrazu przy odtwarzaniu filmów w formacie HD z płyty blu-ray. Program wykazał wszelkie niedoskonałości w redukcji szumów, wygładzaniu krawędzi szybko poruszających się przedmiotów na ekranie czy występujących błędów obrazu.

W teście HQV Benchmark nie popisał się nawet zwycięzca naszego rankingu, który nie poradził sobie z redukcją szumu w specjalnym materiale, a w niektórych testach wyświetlał niepożądaną morę. Najsłabiej wypadł model Easy Touch. Nie zdobył ani jednego punktu, bo miał problemy ze współpracą z odtwarzaczem blu-ray w rozdzielczości 1080p. Całkiem przyzwoicie wypadły za to pozostałe modele: Philips, Toshiba i Panasonic. Naturalnie, najlepsze i zarazem dwukrotnie droższe telewizory wypadłyby zdecydowanie lepiej.

Pod względem jakości dźwięku telewizory nie różniły się już tak bardzo, ale na wyróżnienie zasługuje tutaj telewizor Toshiby, którego jakość dźwięku wbudowanych głośników stoi na bardzo dobrym poziomie. Pozostałe modele wypadają już słabiej, a zauważalnie gorzej ostatni telewizor w zestawieniu. Na szczęście każdy z modeli ma wyjście audio, które pozwala podłączyć dodatkowy wzmacniacz i głośniki.

Zwycięzca testu jest bardzo dobrze wyposażony – ma trzy gniazda HDMI i optyczne wyjście dźwięku S/PDIF . Uwagę zwraca także funkcjonalny pilot zdalnego sterowania, choć ze względu na wielkość trzeba się do niego przyzwyczaić. Jest też wiele opcji do poprawy jakości obrazu i dźwięku. Słabo pod tym względem wypada model firmy Easy Touch. Telewizor nie ma zbyt wielu opcji regulacji parametrów obrazu i dźwięku. Zabrakło przykładowo większej liczby predefiniowanych trybów wyświetlania obrazu oraz większej liczby trybów panoramicznych.

Model firmy LG pod względem wyposażenia znajduje się w ścisłej czołówce. Ma między innymi trzy gniazda HDMI i cyfrowe optyczne wyjście dźwięku. Bardzo dobrze prezentuje się także funkcjonalny pilot zdalnego sterowania, który dobrze leży w dłoni i zapewnia duże możliwości regulacji parametrów obrazu, choć ze względu na spore wymiary i dużą liczbę przycisków do jego obsługi trzeba się przyzwyczaić. Pilot udostępnia np. ciekawą funkcję Q.View, która umożliwia szybkie przełączanie między ostatnio oglądanymi kanałami. Bardzo dobrze prezentuje się też menu ekranowe. Telewizor wyróżnia się dużą liczbą opcji służących do poprawy wyświetlanego obrazu i dźwięku. Oprócz standardowych trybów regulacji barw (temperatura, odcień, nasycenie) model 42LG5000 ma ciekawe dodatkowe ustawienia producenta, np. czysty kontrast, czysty kolor, redukcję szumu, poziom czerni, tryb filmowy. Nie gorzej prezentuje się paleta ustawień dźwięku – oprócz wbudowanego korektora barwy telewizor zapewnia tryb SRS Surround XT oraz funkcję czystego głosu, która poprawia brzmienie głosu ludzkiego. Niestety, model ten nie jest idealny. Za wadę trzeba uznać bardzo słabą jakość obrazu przy sygnale o standardowej jakości. Ewidentnie widać brak dobrze działającej funkcji redukcji szumów. Domyślne ustawienia jakości obrazu są niezłe, ale podobnie jak w pozostałych modelach kolory są zimne, dlatego warto ustawić im cieplejszą, bardziej naturalną tonację. Wadą jest słaba stabilność mocowania telewizora na podstawie, który minimalnie rusza się nawet po dokręceniu wszystkich śrub. Zaletą jednak – ruchoma podstawa, dzięki której można z łatwością obracać telewizor w prawo lub w lewo.

Model ten wyróżnia się dobrą ostrością obrazu i bardzo dobrym dźwiękiem. Ogólna jakość obrazu jest również na wysokim poziomie, ale kolory w domyślnych trybach (zwłaszcza w trybie pracy z komputerem) są bardzo zimne i wymagają korekty w menu telewizora. Na szczęście telewizor pozwala indywidualnie dostosować każdy składowy kolor. Pod względem współczynnika zmierzonego kontrastu telewizor Toshiby mieści się w czołówce. Ma również dobrą równomierność podświetlania matrycy oraz ciekawe możliwości związane z ustawieniami dźwięku, np. jest wyposażony w gniazdo do podłączenia subwoofera, które znajduje się na jego tylnym panelu. Ze względu na stosunkowo niewielką przekątną ekranu telewizor pobiera mało prądu.

Telewizor wyróżnia się bardzo dobrą jakością obrazu, i to nawet, co ciekawe, przy sygnale standardowej jakości (np. naziemna telewizja analogowa). Jest to niewątpliwie wynik poprawnie zaimplementowanej funkcji redukcji szumów, co widać nawet w teście HQV. Telewizor ma ponadto najlepszy zmierzony kontrast rzeczywisty oraz czas reakcji matrycy. Model jest ponadprzeciętnie wyposażony. Ma np. trzy gniazda HDMI, cyfrowe optyczne wyjście dźwięku, gniazdo na karty pamięci SDHC. Dołączony do telewizora pilot zapewnia możliwość wprowadzania wielu ustawień, jak również sprawowania kontroli nad innymi podłączonymi do odbiornika urządzeniami (odtwarzaczem DVD, magnetowidem), ale jest to okupione dużymi gabarytami i najwyżej przeciętną wygodą obsługi.

Telewizor Philipsa ma przede wszystkim rewelacyjne wyposażenie: tuner DVB-T, cztery gniazda HDMI, cyfrowe wyjście dźwięku, czujnik światła, koncentrator USB. Uzyskiwany obraz jest jednak stosunkowo średniej klasy przy słabszym sygnale, a najbardziej denerwują problemy ze współpracą z komputerem (objawiające się migotaniem liter). Bardzo dobrze spisuje się tor dźwiękowy telewizora. Za wady tego modelu uznaliśmy małą liczbę ustawień kolorów i brak predefiniowanych trybów obrazu (np. sport czy film). Jest za to aż 8 trybów panoramicznych, skuteczna redukcja szumów i wygładzanie ostrych krawędzi na ekranie. Przeciętnie wypadły ponadto testy kontrastu i równomierności podświetlenia ekranu.

Przyzwoity telewizor, ale łatwo ocenić, że nie jest to model z grupy najlepszych. Jakość obrazu i dźwięku z wbudowanych głośników jest przeciętna, a dodatkowo ją pogarsza brak zaawansowanych ustawień kolorów. Funkcja podbijania czerni sprawdza się bardzo słabo przy sygnale gorszym od Full HD, ponieważ na ekranie widać nienaturalne przekłamania kolorów. Telewizor ma problemy ze współpracą z urządzeniami wysyłającymi sygnał 1080p (komputerem, odtwarzaczem blu-ray), w obu przypadkach uzyskaliśmy jedynie obraz w rozdzielczości odbiorników HD Ready (mimo ustawienia 1920x1080). Zaletą telewizora jest jednak cena niższa niż innych modeli 42-calowych i łatwość obsługi.