Test czytników książek - czytaj na ekranie

W artykule:

• Cechy czytnika e-booków
• Skąd brać książki
• Formaty zapisu e-booków
• Test 8 czytników

Czytniki e-booków korzystają ze specjalnego typu ekranu nazywanego e-tuszem (ang. e-ink) o szarym kolorze przypominającym stronę książki. Jest on zbudowany z pikseli zawierających kapsułki z płynem w dwóch kolorach – czarnym i białym. Za pomocą elektrod i przyłożonego napięcia układ kapsułek jest zmieniany w taki sposób, że na ekranie pojawia się tekst książki. Choć technologię e-ink rozwinięto już w kierunku wyświetlania innych kolorów, większość czytników potrafi wyświetlić tylko 16 odcieni szarości. Takie czytniki e-booków nie nadają się więc do czytania kolorowych komiksów lub przeglądania albumów. Kolorowy czytnik dostępny w polskich sklepach to np. PocketBook Color Lux, kosztujący 1100 zł.

Bardzo ważną cechą ekranu e-ink jest niezwykle małe zapotrzebowanie na energię. Prąd z akumulatora pobierany jest tylko wówczas, gdy zmienia się układ kapsułek, np. podczas przerzucania strony e-booka. Natomiast w trakcie czytania strony urządzenie jest bezczynne i nie pobiera prądu.

W przeciwieństwie do ekranów LCD wyświetlacz e-ink nie musi być podświetlany. Ekran ma więc neutralny charakter dla ludzkiego oka, np. nie razi w ciemnych pomieszczeniach. Ale jest też nieczytelny po ciemku. Dlatego w niektórych modelach czytników jest zamontowane podświetlenie, które można włączyć w razie konieczności.

Przeciętna grubość czytnika e-booków to 9 milimetrów, a waga nie powinna znacznie przekraczać 200 gramów w przypadku urządzeń z ekranem o przekątnej 6 cali. To najpopularniejsza przekątna spotykana w ponad 90 proc. urządzeń. Taki czytnik możesz bez problemu obsługiwać jedną ręką, drugą mając wolną. Strony przerzucasz za pomocą przycisków na ekranie albo klikając w ekran dotykowy (mają go niektóre urządzenia). W obu przypadkach posługujesz się kciukiem, resztą dłoni trzymając czytnik. Część czytników ma zdublowane przyciski przerzucania stron po lewej i prawej stronie obudowy. Dzięki temu czytnik wygodnie można obsługiwać prawą i lewą dłonią.

Pamięć wbudowana czytnika to od 2 do 4 GB. Dodatkowo większość urządzeń jest wyposażona w port kart microSD. Raczej ci się on nie przyda. Przy objętości pojedynczej książki od 1 do 3 MB w pamięci podstawowej zmieścisz około 1500 książek. Większą objętość – kilkadziesiąt megabajtów – mają komiksy oraz pliki PDF.

Aby korzystanie z dużej biblioteczki książek było wygodne, interfejs użytkownika w czytniku pozwala na sortowanie i wyszukiwanie książek, np. według nazwiska autora czy gatunku literackiego. Gdy czytasz książkę i chcesz przerwać czytanie lub przejść do innej pozycji, czytnik sam zapamięta miejsce, w którym przerwałeś czytanie. Gdy otworzysz książkę kolejny raz, wyświetli się automatycznie ostatnio czytana strona. Możesz umieszczać zakładki w ciekawych miejscach książki. Część czytników pozwala wykonywać adnotacje na stronie, a nawet wysyłać fragmenty książki do serwisów społecznościowych (taki czytnik musi mieć moduł Wi-Fi, co aktualnie jest bardziej standardem niż nowinką).

Producenci czytników często instalują w ich pamięci dodatkowe aplikacje. Najczęściej jest to przeglądarka internetowa, której używa się bardzo niewygodnie, jeżeli czytnik nie ma dotykowego ekranu. Podobnie ma się sprawa z aplikacjami, takimi jak: kalendarz, notatnik czy kalkulator.

Wygodna obsługa prostych gier, np. szachów, oraz odtwarzacza muzyki, który znajduje się w niektórych czytnikach, jest możliwa nawet w urządzeniu bez dotykowego ekranu. Osobom, które nie zawsze mogą skupić uwagę na ekranie czytnika, przyda się funkcja syntezatora mowy, który czyta książkę na głos.

E-booki są w ofercie dużych sieciowych księgarni, np. Empiku, na ich stronach internetowych. W sieci spotkasz też księgarnie sprzedające wyłącznie e-booki, np. Publio, Nexto czy eClicto. Od kilku miesięcy e-booki można kupować też na Allegro. Źródłem darmowych książek są serwisy, takie jak: Wolne Lektury, które oferują szeroki wybór książek z domeny publicznej, w tym bibliotekę lektur szkolnych.

Nie każdą książkę, która leży na półce księgarni, znajdziesz w postaci elektronicznej. Pozycje naukowe, podręczniki, albumy to wciąż nisza w e-bookach.

Aby wgrać książkę do czytnika, nie jest potrzebne specjalne oprogramowanie. Wystarczy podłączyć urządzenie do peceta kablem USB. Po chwili czytnik przejdzie w tryb pracy dysku wymiennego i będziesz mógł skopiować książki do jego pamięci. Dwa najpopularniejsze formaty zapisu e-książek to epub i mobi. Obydwa są obsługiwane przez większość czytników, a sprzedawcy książek często oferują wybór formatu, w którym możesz pobrać książkę.

Książki mogą być chronione przed udostępnianiem osobom trzecim na dwa sposoby. Znak wodny to ukryty w pliku z książką ciąg bitów. Gdy taki plik wyląduje np. w serwisie wymiany plików, można zidentyfikować właściciela i pociągnąć do odpowiedzialności za naruszenie praw autorskich.

Drugie zabezpieczenie – Adobe DRM – jest znacznie bardziej uciążliwe dla uczciwych użytkowników, ale też rzadziej stosowane. Książka i czytnik, w którym chcesz ją otworzyć, muszą być powiązane z profilem Adobe ID (rodzajem elektronicznego podpisu). Wymaga to dodatkowej konfiguracji urządzenia, a pliku z książką nie możesz pożyczyć innej osobie.

Do testu wybraliśmy 7 czytników z ekranem o przekątnej 6 cali oraz jeden czytnik z 5-calowym wyświetlaczem – PocketBook Mini. W teście nie znalazły się czytniki Amazon. Model Kindle był przez nas testowany rok temu w numerze 1/2013 (do przeczytania pod adresem http://pcformat.pl/u/778). Natomiast model PaperWhite aktualnie nie jest dostępny w Polsce.

W porównaniu do testu z poprzedniego roku nowością są czytniki o rozdzielczości ekranu 1024 na 758 lub 768 punktów. Te urządzenia zajęły trzy pierwsze miejsca w naszym teście. Wyższa rozdzielczość zapewnia lepszą ostrość obrazu co uwidacznia się najbardziej przy używaniu małych czcionek.

Warto zwrócić uwagę, że w parze z wyższą rozdzielczością idzie też wyższa cena. A w przypadku naszego testu także podświetlenie ekranu. Podświetlenie we wszystkich trzech urządzeniach ma zimną, niebieską barwę. Naszym zdaniem przyjemniejsze dla oka byłoby cieplejsze, bardziej żółte światło.

W czytniku Kobo do włączania podświetlenia służy przycisk na obudowie. W PocketBook Touch Lux taki klawisz jest wyświetlany na ekranie i cały czas dostępny. Niestety zabrakło go w interfejsie czytnika Onyx After Glow. Aby dotrzeć w nim do ustawień podświetlenia, trzeba zamknąć książkę i wrócić do menu głównego.

Tylko w czytniku Yarvik kontrast obrazu jest na tyle niski, że negatywnie odbija się na komforcie czytania.

Czytnik Kobo, podobnie jak 3 inne modele, ma ekran dotykowy. Producent tego czytnika całkowicie zrezygnował z klawiszy pod ekranem i na bocznych krawędziach. Niemal cała obsługa odbywa się za pomocą dotyku. W innych czytnikach rozwiązano to bardziej tradycyjnie. We wszystkich modelach PocketBook znajduje się panel przycisków – kombinacja wielokierunkowego joysticka i klawiszy funkcyjnych pod ekranem. Fabrycznie ustawione służą m.in. do przewijania stron, ale czytnik pozwala dowolnie zmieniać ich funkcje. Wygodniejsze klawisze przewijania stron mają czytniki Onyx. Podłużne, pionowe klawisze na bocznych krawędziach bardzo łatwo dosięgnąć kciukiem.

Testowane czytniki prezentują zbliżoną jakość wykonania. Drobne wady, jakie znaleźliśmy, to lekko pracująca pod dłonią (i przy tym skrzypiąca) obudowa w czytnikach zarówno PocketBook Touch Lux, jak i Onyx oraz kiepska jakość gumy, którą została powleczona obudowa czytnika Manta. Warstwę materiału, która znacznie poprawia przyczepność czytnika do dłoni, mają wszystkie urządzenia z wyjątkiem modeli Onyx.

Najbardziej intuicyjna jest obsługa czytników z trzech ostatnich miejsc testu. Te prostsze urządzenia o mniejszej liczbie opcji mają nieskomplikowany interfejs. Bardzo podobał nam się też interfejs czytnika Kobo, ale tu warunkiem jest znajomość języka angielskiego (polskiego interfejsu nie ma). W czytniku Onyx Metropolitan znaleźliśmy natomiast kilka nieprzetłumaczonych na polski nazw opcji i poleceń.

W urządzeniach PocketBook jest zbyt utrudniony dostęp do regulacji parametrów tekstu (wielkości czcionki, interlinii, marginesów). Te opcje powinny być dostępne po jednokrotnym stuknięciu w ekran, jak w czytniku Kobo. W PocketBook trzeba „przeklikać się” przez 4 różne okienka, aby otworzyć opcję zmiany wielkości czcionki. Na szczęście tę funkcję można przypisać do klawiszy pod ekranem. Regulowanie wielkości tekstu przyciskiem na obudowie umożliwia też urządzenie Yarvik.

Podczas korzystania z różnych formatów książek zauważyliśmy, że część czytników – Onyx i Manta – nie pozwala na zmianę interlinii i marginesów w plikach epub.

Wymyślne dodatkowe funkcje, w rodzaju oceniania książek na serwisie społecznościowym (czytniki PocketBook), nie są naszym zdaniem warte uwagi. Dwa dodatki, które w istotny sposób zwiększają atrakcyjność urządzenia, to odtwarzacz muzyki i syntezator mowy.

Działający syntezator mowy znaleźliśmy tylko w czytnikach Onyx. Czytanie tekstu zapewnia polski mechanizm Ivona. Kobiecy głos czytający treść książki momentami brzmi sztucznie, ale w ostatecznym rozrachunku wypada pozytywnie.

Opisy wybranych czytników elektronicznych książek

Czytnik jest estetycznie wykonany. Tylną ściankę wyłożono gumą poprawiającą trzymanie urządzenia. Pod ekranem znajdują się duże, bardzo wygodne klawisze. Niewielka dioda sygnalizuje, kiedy czytnik używa akumulatora. Bardzo przydatną funkcją interfejsu są profile użytkownika. Pliki można wgrywać do pamięci czytnika bezprzewodowo za pomocą chmury Dropbox.

Bez wątpienia najlepiej wykonany i najładniejszy czytnik w teście. Na przednim panelu nie ma żadnych przycisków. Pracę czytnika charakteryzuje bardzo szybka reakcja na polecenia. Całą obsługę prowadzisz za pomocą ekranu dotykowego o dobrej precyzji. W trakcie czytania wszystkie najpotrzebniejsze funkcje są dostępne po jednokrotnym stuknięciu w ekran.

Sprzęt do testu dostarczył sklep internetowy www.redcoon.pl

Czytnik jest w całości wykonany z matowego, szarego plastiku. Ma przeciętny wygląd, ale jakość wykonania nie budzi większych zastrzeżeń. Na bocznych krawędziach znajdują się duże przyciski przewijania stron. After Glow działa pod kontrolą Androida. Zobaczysz tu znajome ikonki i menu. Pliki możesz pobierać do urządzenia za pomocą dysku Google.

Nietypowy czytnik o przekątnej ekranu 5 cali. Dzięki niej jest niezwykle mały i lekki (waży mniej niż niektóre smartfony). Mniejsza powierzchnia ekranu nie daje się mocno odczuć, ale osoby używające większych liter powinny wybrać urządzenie 6-calowe. Czytnik nie ma dotykowego ekranu, więc cała obsługa odbywa się za pomocą wielokierunkowego przycisku głównego i dwóch klawiszy funkcyjnych.