Test kart graficznych - idealne do gier

W artykule:

• Obecna oferta kart graficznych
• Ciekawe funkcje dostępnych kart
• Jak wybrać odpowiednią grafikę do gier
• Podsumowanie testu kart w cenach do 1000 zł
• Opisy wybranych kart
• Tabela z wynikami testów

Kilka lat temu każda nowa hitowa gra wymuszała zakup nowej karty graficznej, bo miała wyższe uwarunkowania sprzętowe niż starsze tytuły. Obecnie gry są i nadal będą pisane tak, by działały na średnio wydajnym sprzęcie. Dlatego gracze nie czują potrzeby częstej wymiany kart, a producenci sprzętu nie kwapią się z wprowadzaniem nowych produktów.

Jednak silna konkurencja między AMD i Nvidią powoduje, że karty szybko tanieją. Modele, które rok temu były niedostępne dla przeciętnego gracza, dziś stanowią produkt średniej klasy – niedrogi, ale za to bardzo wydajny.

Obecna oferta układów AMD Radeon HD to seria 7000. Najwydajniejszym układem jest 7970, po nim 7950 (w czasie naszego testu już poniżej 1000 zł). Niższe, chyba najbardziej atrakcyjne układy to 7870 (od 720 zł) oraz 7850 (od 600 zł). Do jeszcze tańszych układów, poniżej 500 zł, należą Radeon HD 7790, 7770, 7750 oraz najnowsze 7730 (tych ostatnich oficjalnie AMD nie ma w ofercie). Wszystkie układy z serii 7000 wykorzystują tę samą architekturę GCN , są produkowane w procesie technologicznym 28 nm, a cała oferta jest przejrzysta i spójna – każdy gracz znajdzie w niej coś dla siebie.

Trzeba też pamiętać, że w ramach programu „Nie spoczywaj na laurach” producenci kart z układami AMD dołączają do wielu kart graficznych darmowe kupony na gry – im droższa karta, tym więcej gier. Na pewno zwiększa to atrakcyjność produktów.

Prawdopodobnie w październiku do sklepów trafią karty z nowymi procesorami AMD o kodowej nazwie „Hawaii”. Wiadomo, że pojawią się w nich takie nowości, jak architektura GCN 2.0, większa liczba jednostek przetwarzających obraz, szersza magistrala i większa pojemność pamięci, a także wyższe częstotliwości pracy.

Obecnie Nvidia oferuje układy graficzne z serii 600 oraz 700. W tej pierwszej wydajne modele to GTX 680 i 670 (powyżej 1000 zł), a średnia półka to GTX 660 oraz 660 Ti (700–750 zł). Do układów poniżej 500 zł należy GeForce GTX 650 oraz 650 Ti, GT 640, 630, 620 i 610. Większość z nich korzysta z najnowszej architektury Kepler, ale cztery najniższe (też nie wszystkie, bo są wyjątki) – ze starszej architektury Fermi.

Nowsza seria GeForce 700 to na razie 3 układy: wydajne GTX 780 i 770, a także GTX 760 (od 940 zł). W serii 700 zmieniły się pewne detale konstrukcyjne (większa liczba rdzeni, szersza magistrala pamięci itp.), ale układy nie wprowadzają żadnych przełomowych zmian.

Procesory graficzne obu producentów różnią się pewnymi detalami. Na przykład jest to zgodność z bibliotekami graficznymi DirectX – w przypadku Nvidii jest to DirectX 11, w przypadku AMD – DirectX 11.1 (dla graczy jest to bez różnicy). Nvidia wspiera technologię CUDA , natomiast firma AMD stawia na język OpenCL – oba rozwiązania służą do przeniesienia obliczeń z CPU na procesor graficzny. Do większości kart Nvidii można podłączyć dwa monitory, a do kart AMD zwykle trzy, ale uruchomienie gier w tym trybie wymaga bardzo silnej grafiki, więc też mało kto z tego skorzysta. Ogólnie mówiąc, wymienione rozwiązania mają znaczenie tylko w niewielkim zakresie zastosowań.

To, co fascynuje niemal każdego posiadacza karty, to wydajność w grach. Dlatego obie firmy prześcigają się w wyciśnięciu jak największej mocy z własnych układów. AMD oferuje specjalne wersje oznaczone jako GHz Edition, czyli o nominalnej częstotliwości pracy 1 GHz. Ponadto wybrane układy o najwyższej wydajności (Radeon HD 7950, 7970) oferują technologię Boost, dynamicznie zwiększającą częstotliwość taktowania grafiki.

Procesory Nvidii również mają technologię Boost – jest ona dostępna w serii 700, a także w niektórych układach z serii 600: GTX 650 Ti Boost, GTX 660, 660 Ti, 670 i 680.

W teście uwzględniliśmy karty graficzne w cenie do 1000 zł, pochodzące z najnowszych serii: GeForce 600, GeForce 700 oraz Radeon HD 7000. Średnia cena sklepowa dwóch najlepszych kart przekracza ustaloną przez nas granicę, ale można je kupić za mniej niż 1000 zł, więc również zostały przetestowane i uwzględnione w tabeli.

Wszystkie testy przeprowadziliśmy na procesorze Intel Core i5-2500K, pracującym na płycie ASRock Z68 Extreme4 Gen3.

Jeśli lubisz grać w rozdzielczości Full HD i przy wysokiej jakości obrazu, potrzebna ci będzie karta z czołówki naszego zestawienia: AMD Radeon HD 7950 albo Nvidia GeForce GTX 760. Lepszy wynik otrzymała ta pierwsza, ale GeForce jest tylko minimalnie słabszy. W dodatku ceny kart są zbliżone, więc właściwie są to produkty równorzędne

Jeszcze wyższe wymagania narzucają ekrany o rozdzielczości WQHD (2560x1440) albo coraz popularniejsze konfiguracje wielomonitorowe. Trzy monitory Full HD to koszt ok. 1500 zł, ale do płynnej rozgrywki potrzebna jest do nich karta graficzna za 2000 zł.

Wracając jednak do konfiguracji bardziej przystępnych, mniej zamożnym graczom możemy polecić karty za około 700 zł. Za tą taką kwotę można kupić Radeona HD 7850 lub 7870, a w przypadku kart Nvidii – GeForce GTX 660 lub 660 Ti (tego drugiego nie ma w naszym teście, ale można założyć, że będzie ok. 15 proc. szybszy od GTX 660).

Karty z tego przedziału cenowego mają tę zaletę, że w rozdzielczości Full HD, a także przy wysokich (lub w niektórych grach nawet bardzo wysokich) ustawieniach dotyczących jakości obrazu, umożliwiają płynną grę ze średnią prędkością powyżej 30 kl./s. Nie gwarantuje to idealnej rozgrywki podczas całej gry, bo w niektórych momentach konkretna gra może się przycinać. Jeśli będzie to bardzo uciążliwe, można zmniejszyć szczegółowość tekstur czy antyaliasing .

Dla osób grających sporadycznie lepszym wyborem będzie karta kosztująca poniżej 500 zł. Najlepszy to Radeon HD 7790 albo jeszcze nieco tańszy Radeon HD 7770 (w sklepach od 350 zł), który już po raz drugi otrzymuje nasze wyróżnienie za bardzo dobry stosunek jakości do ceny. Większość gier przy wysokich ustawieniach obrazu działa na nim wystarczająco dobrze, a w razie problemów z płynnością (Hitman, Far Cry 3, NFS: Most Wanted) wystarczy zmniejszyć jakość, by uzyskać zadowalający efekt. Niestety, testowana karta firmy Vertex 3D ma sporą wadę – bardzo głośny wentylator, ale na rynku jest jeszcze przynajmniej 20 innych kart z tym układem.

Karty, które zajęły dalsze miejsca naszego testu, są przeznaczone dla najmniej zaawansowanych graczy. W tym segmencie również bardziej atrakcyjna jest oferta AMD: karty Radeon HD 7750 oraz 7730 są słabe, ale przynajmniej tanie. Konkurencyjny GeForce GTX 650 kosztuje znacznie więcej, a przy tym jest wypierany przez GTX 650 Ti.

Jeszcze niższe układy graficzne właściwie nie nadają się do gier, chyba że w rozdzielczości HD (1366x768) i przy niższych ustawieniach jakości obrazu. Oczywiście wydajność i jakość obrazu będzie lepsza niż w przypadku układów graficznych zintegrowanych z procesorami.

Dla twojego peceta, który być może jest już dość wysłużony, ważne będą inne detale, związane na przykład z zasilaniem. Zasilacz musi zapewnić odpowiednie napięcia zasilające i wytrzymać odpowiednie obciążenie.

W przypadku tanich kart graficznych nie ma problemów – ich moc nie przekracza kilkudziesięciu watów, a niektóre z nich (Radeon HD 7730 i 7750 czy GeForce 640) nie wymagają podłączenia dodatkowego zasilania. Zatem ich instalacja i eksploatacja jest bezproblemowa. Również karty z pojedynczym złączem zasilającym nie stanowią dużego problemu – nawet jeśli słabszy lub starszy zasilacz nie ma ani jednej wtyczki zasilającej PCI Express, można wykorzystać przejściówkę podłączoną do złącza molex.

Natomiast prawdziwym wyzwaniem dla słabszych zasilaczy będą karty takie jak Radeon HD 7870, 7890, 7950 czy tez GeForce 760. Wymagają one dwóch 6-pinowych linii zasilających albo jednej 8-pinowej, a to już nie każdy zasilacz będzie w stanie zapewnić.

Pod względem chłodzenia testowane karty graficzne są podobne. Rozmiary kart, a co za tym idzie, również układów chłodzących są różne. Jednak ich grubość jest w zasadzie taka sama – zwykle zajmują dwa sloty. Nie przeszkadza to w typowych sytuacjach, gdy w obudowie jest dużo miejsca, bo oprócz karty graficznej nie instalujemy innych kart rozszerzeń.

Jednak o tym detalu trzeba pamiętać, jeśli się używa modnej obudowy o płaskiej konstrukcji albo obudowy mITX, w której jest wyjątkowo mało miejsca. Może się okazać, że w małym komputerze zmieszczą się tylko takie karty, jak Club 3D CGAX-7752, które są dwukrotnie cieńsze od pozostałej reszty.

Na sposób chłodzenia karty graficznej musisz zwrócić szczególną uwagę również wtedy, gdy zależy ci na cichej pracy komputera. Wśród testowanych kart niemal wszystkie są ciche, a wyróżniają się dwa modele: Zotac GT640 Zone Edition oraz Vertex 3D VX7770. Pierwszy ma pasywny system chłodzenia, więc jest całkiem bezgłośny – to rozwiązanie dla osób, które lubią wieczorami w ciszy posłuchać muzyki lub obejrzeć film bez zbędnych dźwięków. Druga karta pracuje wyjątkowo głośno – po włączeniu gry zaczyna wydawać bardzo donośne dźwięki, więc najlepszym sposobem odizolowania się od nich jest granie w słuchawkach na uszach.

Opisy wybranych kart graficznych

Karty z Radeonem HD 7950 jeszcze w lipcu kosztowały 1200 zł, ale w wyniku solidnych obniżek cen trafiły do segmentu poniżej 1000 zł (co więcej, w sklepach można znaleźć nawet modele poniżej 900 zł). W efekcie gracze otrzymali bardzo dobrą grafikę w przystępnej cenie – trochę lepszą niż główny konkurent GeForce GTX 760. Radeon HD 7950 okazał się nie tylko bardziej wydajny, a także mniej prądożerny oraz chłodniejszy. Poza tym testowana karta Sapphire wyróżnia się technologią FleX, która umożliwia podłączenie trzech monitorów DVI, bez konieczności korzystania z wyjść DisplayPort.

W dniu swojej premiery, czyli jakieś dwa miesiące temu, GeForce GTX 760 został okrzyknięty najlepszą grafiką za 1000 zł. Ponieważ konkurencja natychmiast na to zareagowała, układ Nvidii jest obecnie prawie najlepszy. W niektórych grach wypada nawet lepiej niż Radeon HD 7950, ale ogólnie wydajność jest jednak nieco niższa. Dochodzi do tego trochę większy pobór energii i wyższa temperatura pracy, co wynika zapewne z wysokiej częstotliwości taktowania układu graficznego (karta jest fabrycznie nieco podkręcona). Średnia cena karty przekracza 1000 zł, ale inne modele z tym układem są dostępne od 940 zł.

Wraz z pojawieniem się w sprzedaży GeForce GTX 760 zakup kart z układami GTX 660 Ti przestał mieć sens. Jednak „zwykły” GeForce GTX 660 też zapewnia bardzo dobrą wydajność za cenę od 700 zł. Ma mniej rdzeni graficznych, ale za to pracuje z wysoką częstotliwością 980 MHz (w trybie Boost 1033 MHz). Testowany model firmy Gigabyte jest podkręcony do 1033 MHz (Boost do 1098 MHz). Dzięki temu w każdej użytej do testów grze, przy wysokich ustawieniach i rozdzielczości Full HD, szybkość przekraczała umowne 30 kl./s.

AMD Radeon HD 7790 to jeden z dwóch układów graficznych, który cechuje się bardzo dobrą relacją jakości do ceny. Jego wydajność jest zaledwie dobra, mimo fabrycznego overclockingu do 1075 MHz. W niektórych grach ustawienie rozdzielczości Full HD i wysokiej jakości obrazu może spowodować spadek płynności poniżej akceptowalnej granicy. Jednak przy cenie około 500 zł jest to wybaczalne. Poza tym karta pobiera zacznie mniej prądu niż wydajne modele – podczas testów moc całego komputera nie przekraczała 170 watów.

Karta graficzna korzystająca ze „wzmocnionego” GeForce GTX 650, czyli układu 650 Ti. Mimo podobnej nazwy ma on 768 rdzeni graficznych (w porównaniu z 384 rdzeniami w modelu GTX 650), dzięki czemu nadaje się do gier, choć nie zawsze przy wysokich ustawieniach jakości grafiki. Niestety, na tle konkurencji, choćby Radeona HD 7790, wypada słabo – ma niższą wydajność, ponadto testowana karta dużo bardziej się nagrzewała (na szczęście nie skutkowało to hałasem). W zasadzie jej atut to tylko cena, bo karty wyposażone w GeForce GTX 650 Ti można kupić już od 440 zł.

AMD Radeon HD 7770 to najlepszy układ graficzny dla „niedzielnych” graczy. Crysis 3 czy Far Cry 3 nie będą działać płynnie przy wysokich ustawieniach, ale mniej wymagające gry da się uruchomić bez problemu. Dużym atutem są także ceny, zaczynające się od 350 zł, dlatego testowany model otrzymał nasze wyróżnienie. Jednak trzeba sobie zdawać sprawę z jego wad, wynikających być może z fabrycznego overclockingu: wysokiej temperatury pracy i bardzo głośnego systemu chłodzenia. Jeśli dla kogoś jest to przeszkodą, lepiej poszukać innego Radeona HD 7770.