Webb: Galaktyka Sombrero miała burzliwą przeszłość
NASA opublikowała najnowsze, wykonane przez Kosmiczny Teleskop Jamesa Webba zdjęcie Galaktyki Sombrero. Obraz ten odsłania szczegóły niewidoczne w świetle widzialnym, dając nam wgląd w strukturę i historię tego pięknego i odległego skupiska gwiazd.
Galaktyka Sombrero, położona około 30 milionów lat świetlnych od Ziemi w konstelacji Panny, znana jest ze swojego charakterystycznego kształtu przypominającego meksykański kapelusz. Dzięki obserwacjom w bliskiej podczerwieni, przeprowadzonym przez instrument NIRCam na pokładzie teleskopu Webba, astronomowie uzyskali obraz ukazujący jasne, centralne zgrubienie galaktyki oraz zewnętrzny pierścień pyłu, który częściowo zasłania światło gwiazd. Porównując to zdjęcie z wcześniejszymi obserwacjami w średniej podczerwieni, naukowcy mogą lepiej zrozumieć rozmieszczenie pyłu i gwiazd w galaktyce. To zaś umożliwia nam odkrywanie sekretów tego charakterystycznego obiektu.
Ślady burzliwej przeszłości
Obserwacje w różnych długościach fal, w tym w świetle widzialnym za pomocą Teleskopu Hubble'a oraz w podczerwieni dzięki Webbowi, pozwalają na kompleksowe badanie struktury i ewolucji Galaktyki Sombrero. Dłuższe fale podczerwone przechodzą przez pył bardziej efektywnie niż światło widzialne, ujawniając ukryte wcześniej szczegóły.
Analiza danych wskazuje, że Galaktyka Sombrero mogła doświadczyć zderzeń z innymi galaktykami w przeszłości. Dowodem na to są różnice chemiczne wśród około 2 000 gromad kulistych znajdujących się w jej obrębie. Gwiazdy w tych gromadach, mimo podobnego wieku, wykazują zróżnicowane składy chemiczne, co sugeruje, że pochodzą z różnych źródeł.
Gwiazdy, które formują się w tym samym czasie z tego samego materiału, powinny mieć podobne chemiczne 'odciski palców'. Jednak gromady kuliste tej galaktyki wykazują zauważalne różnice. Fuzja różnych galaktyk na przestrzeni miliardów lat wyjaśniałaby tę różnicę.
Dodatkowo, wewnętrzny dysk galaktyki wydaje się być zniekształcony, co może być kolejnym dowodem na wcześniejsze interakcje z innymi galaktykami.
Cicha aktywność w centrum i tło pełne galaktyk
W centrum Galaktyki Sombrero znajduje się supermasywna czarna dziura o masie około 9 miliardów mas Słońca. Pomimo swojej ogromnej masy, jest ona stosunkowo spokojna i powoli pochłania materię z otoczenia, emitując przy tym niewielki, jasny dżet. Galaktyka nie jest również miejscem intensywnego formowania się nowych gwiazd. Jej pierścienie produkują mniej niż jedną masę Słońca rocznie, podczas gdy Droga Mleczna tworzy około dwóch mas Słońca w tym samym czasie.
Na najnowszym zdjęciu Webba, oprócz samej Galaktyki Sombrero, widoczne są także liczne odległe galaktyki o różnych kształtach i kolorach. Różnorodność ich barw dostarcza astronomom informacji o ich właściwościach, takich jak odległość od Ziemi czy skład chemiczny. Obserwacje te są częścią szerszej misji teleskopu Webba, mającej na celu zrozumienie struktury i ewolucji wszechświata. Dzięki swojej zdolności do obserwacji w podczerwieni, Webb umożliwia badanie obiektów, które były wcześniej niewidoczne dla innych teleskopów.
Zdjęcie w oryginalnej rozdzielczości ok. 11K znajdziecie w tym miejscu – uwaga jednak, zajmuje prawie 200 MB. Przy okazji warto również rzucić okiem na przeszłość w obiektywie Webba, a także na... prognozę pogody na Tytanie.
Grzegorz Karaś, dziennikarz pcformat.pl
