Właściwe proporcje

Do przeprowadzenia działań opisywanych w artykule potrzebujesz następujących składników: programu FFDShow oraz odtwarzacza SubEdit Player. FFDShow to uniwersalny dekoder audio i wideo do Windows wyposażony w przydatne funkcje modyfikujące plik wideo (poprzez wbudowane w dekoder filtry) w trakcie odtwarzania. Najnowsza wersja (w momencie opracowywania tego tekstu) była oznaczona FFDShow 2008.10.28 (w projekcie tym zamiast kolejnych numerów wersji oznacza się nazwę datą). Wersję, na której bazowaliśmy podczas opracowywania tekstu, znajdziesz pod adresem http://downloads.sourceforge.net/ffdshow-tryout/ ffdshow_rev2265_20081028_clsid.exe. Kolejnych wersji szukaj na stronie www.ffdshow.info.

Drugim programem, z którego korzystaliśmy podczas opisywanych w artykule działań, jest multimedialny odtwarzacz SubEdit Player. Zaletą tego programu są rozbudowane funkcje konfiguracyjne dotyczące napisów dialogowych. Z tego programu korzystaliśmy podczas synchronizowania napisów z filmem. Aktualną wersję programu SubEdit Player znajdziesz w internecie na stronie www.subedit.com.pl.

Zakodowałeś film w proporcjach 4:3 i wszystkie elementy obrazu są nienaturalnie wyciągnięte w pionie? A może odwrotnie? Materiał w oryginale zarejestrowany właśnie w proporcjach 4:3 zakodowałeś do pliku wideo w proporcjach 16:9 i wszystko się poszerzyło? Jeżeli chcesz mieć plik wideo o prawidłowych proporcjach, bez ponownego kodowania filmu się nie obejdzie. Jeśli jednak zamierzasz odtwarzać film tylko na komputerze, nie musisz tracić czasu (i jakości pliku) na dekodowanie. Wystarczy, że skorzystasz z możliwości oferowanych przez dekodery wideo zainstalowane w systemie. W naszym przewodniku polecamy korzystanie z popularnego dekodera FFDShow.

Instalację uruchomisz, klikając dwukrotnie ikonę pobranego z internetu pliku instalacyjnego. Jeżeli zobaczysz okno: Otwórz plik - ostrzeżenie o zabezpieczeniach, kliknij w nim przycisk Uruchom.

Zobaczysz okno Wybierz język instalacji. Na rozwijanej liście powinna być zaznaczona pozycja Polski. Kliknij OK.

W oknie Instalacja - ffdshow przeprowadzisz proces instalacji – kliknij Dalej. Następnie zaznacz opcję Akceptuję warunki umowy i kliknij Dalej jeszcze pięciokrotnie, zatwierdzając parametry instalacji bez żadnych modyfikacji.

Dotrzesz do okna Instalacja - ffdshow. Na tym etapie możesz, zaznaczając odpowiednie pola wyboru na widocznej w oknie liście, wybrać formaty wideo i audio, jakie mają być dekodowane przez FFDShow. Jeżeli nie jesteś pewien, które opcje zaznaczyć, pozostaw ustawienia domyślne. Są wystarczające do poprawnego odtwarzania plików wideo w większości popularnych formatów. Kliknij Dalej. Pamiętaj, że nawet jeżeli coś pominiesz w konfiguracji instalacyjnej, będziesz mógł to zmienić już po zainstalowaniu dekodera.

Kolejny etap to konfigurowanie głośników. Jeżeli do komputera masz podłączony standardowy, stereofoniczny zestaw głośnikowy lub korzystasz ze słuchawek, wybierz opcję 2.0 (stereofoniczne). W innym przypadku wybierz odpowiadającą twojemu zestawowi nagłaśniającemu opcję. Kliknij Dalej, a następnie przycisk Instaluj.

Po przekopiowaniu plików, w kolejnym oknie nie zaznaczaj widocznych pól wyboru, tylko zakończ instalację, klikając Zakończ.

Uruchom odtwarzanie filmu, który dotychczas miał niewłaściwe proporcje. W naszym przykładzie korzystaliśmy z darmowego programu odtwarzającego o nazwie BESTplayer, głównie dlatego, że programu tego nie trzeba instalować – możesz go pobrać ze strony www.bestplayer.com.pl. Jednak dekoder FFDShow współpracuje praktycznie z każdym odtwarzaczem, więc nie ma znaczenia, jaki program wykorzystujesz do odtwarzania. W trakcie odtwarzania filmu pojawi się w zasobniku systemowym na pasku zadań co najmniej jedna ikona dekodera FFDShow – możesz zobaczyć dwie ikony, pierwsza jest ikoną dekodera audio, a druga dekodera wideo. Kliknij ikonę

prawym klawiszem myszki i z menu kontekstowego wybierz opcję ffdshow Video Decoder.

Zobaczysz okno: Konfiguracja dekodera video ffdshow. Po lewej stronie jest wyświetlona lista kategorii, w których ramach są udostępniane różne opcje. Z listy tej wybierz kategorię Zmiana rozmiaru.

Po prawej stronie okna zobaczysz opcje związane z ustawieniem wielkości obrazu wideo. Zaznacz opcję Określ proporcje boków obrazu. Następnie w sekcji Proporcje boków obrazu ustaw opcję Ustaw ręcznie. Dzięki zaznaczeniu tej opcji możesz wybrać właściwą proporcję obrazu dla odtwarzanego aktualnie filmu – umożliwi to rozwijana lista 2.35:1. Podpowiedź: jeżeli film jest aktualnie wyświetlany w proporcjach pełnoekranowych 4:3 i wszystko wygląda na ściśnięte, sprawdź na obwolucie płyty DVD oryginalne proporcje filmu (np. 2,35:1) i taką wartość wybierz z rozwijanej listy, a następnie zaznacz pole wyboru i kliknij OK.

Jeżeli wybrane przez ciebie ustawienie nie pasuje, popróbuj z pozostałymi proporcjami dostępnymi w oknie konfiguracyjnym dekodera ffdshow. Dla wygody kolejne próby zatwierdzaj przyciskiem Zastosuj. Dzięki temu zmiany będą widoczne w oknie odtwarzacza (zakładamy, że w tle jest cały czas odtwarzany film), a ty będziesz miał do dyspozycji cały czas otwarte okno konfiguracyjne dekodera. Podpowiedź: jeżeli film jest aktualnie wyświetlany w proporcjach pełnoekranowych 4:3 i wszystko wygląda na ściśnięte, sprawdź na obwolucie płyty DVD oryginalne proporcje filmu (np. 2,35:1) i taką wartość wybierz z rozwijanej listy, a następnie zaznacz pole wyboru i kliknij OK.

Każdy film, który trafia na dysk komputera, pochodzi z jakiegoś źródła. Często źródłem jest płyta DVD z filmem. Niewłaściwe przegranie filmu z płyty DVD na dysk twardy może skutkować nieprawidłowymi proporcjami w przekonwertowanym materiale wideo. Aby uniknąć błędów podczas przegrywania płyt DVD Video, warto poznać podstawowe formaty obrazu wideo. Rozróżniamy dwie główne kategorie formatów obrazu: obraz pełnoekranowy oraz obraz panoramiczny. Pierwszy to typowy format stosowany w telewizji, charakteryzujący się proporcjami 4:3. Z kolei proporcje filmów panoramicznych mogą być bardzo różne, ale olbrzymia większość filmów panoramicznych korzysta z formatów o proporcjach: 2,35:1, 1,85:1 oraz 1,78:1 (ten format jest lepiej znany jako właśnie 16:9). Z tych trzech formatów proporcji ekranu pierwszy i ostatni zdecydowanie przeważają.

Uwzględniając format obrazu, trzeba jeszcze pamiętać o tym, że formaty panoramiczne mogą występować w dwóch odmianach: anamorficznej i nieanamorficznej. W odmianie anamorficznej obraz panoramiczny jest zapisany na płycie DVD Video w taki sposób, że jest wykorzystywana pełna rozdzielczość, a co za tym idzie, film ma najwyższą możliwą dla DVD jakość. W tym przypadku przydzielenie właściwych proporcji odbywa się automatycznie w trakcie odtwarzania. Z kolei w przypadku nieanamorficznego obrazu panoramicznego jakość filmu jest gorsza, gdyż oprócz istotnych danych obrazu (kadru filmowego) kodowane są także – widoczne później podczas odtwarzania – czarne pasy na górze i na dole kadru. W naszym artykule założyliśmy, że źródłowy materiał wideo, tj. ten, z którego powstał zapisany na dysku twardym plik wideo, był obrazem anamorficznym.

Na koniec jeszcze jedna wskazówka: skąd wiadomo, w jakim formacie jest obraz konkretnego filmu zapisanego na oryginalnej płycie DVD? Dane na ten temat powinien opublikować wydawca – znajdują się one zazwyczaj na tylnej stronie okładki filmu DVD.

Wiele programowych odtwarzaczy bez większych problemów radzi sobie z rozpoznawaniem napisów dialogowych w odrębnych plikach tekstowych i automatycznie wyświetla te napisy podczas odtwarzania filmu. Może się jednak zdarzyć sytuacja, kiedy napisy dialogowe nie są zsynchronizowane z filmem. Na początku filmu napisy jeszcze pasują, ale w miarę oglądania coraz bardziej przesuwają się w stosunku do faktycznych dialogów prowadzonych przez aktorów. Pokazujemy, jak temu zaradzić.

Instalacja programu SubEdit jest prosta. Kliknij dwukrotnie ikonę pobranego z internetu, spod adresu www.subedit.com.pl, pliku instalacyjnego. Wyświetli się okno: Otwórz plik - ostrzeżenie o zabezpieczeniach. Kliknij w nim przycisk Uruchom.

W oknie Wybierz język instalacji pozostaw domyślne zaznaczenie Polski i kliknij OK. Następnie kliknięciem przycisku Dalej potwierdzaj kolejne etapy instalacji. Na koniec kliknij Instaluj oraz Zakończ. Program Sub-Edit Player uruchomi się automatycznie zaraz po zamknięciu instalatora.

Aby poprawnie zsynchronizować napisy dialogowe, musisz znać aktualny współczynnik fps (klatki na sekundę) dla filmu i współczynnik fps, dla którego zostały przygotowane twoje napisy. W przypadku filmu rozpoznanie jest proste. Wystarczy, że klikniesz prawym przyciskiem myszy plik z filmem i wywołasz okno Właściwości danego pliku. W zakładce Podsumowanie w sekcji Wideo znajdziesz wiersz informujący właśnie o wskaźniku fps dla filmu.

Uruchom odtwarzanie filmu w programie SubEdit. Najprościej to zrobisz, przeciągając ikonę pliku z filmem na okno odtwarzacza. Zakładamy, że plik tekstowy z napisami znajduje się w tym samym folderze co odtwarzany film. Jeżeli napisy dialogowe już się rozpoczęły, zatrzymaj odtwarzanie filmu, klikając przycisk Stop.

Z menu Napisy wybierz pozycję: Zmień współczynnik FPS napisów....

W wyświetlonym oknie Zmień współczynnik FPS w sekcji Ilość klatek na sekundę na liście Aktualna pozostaw wartość domyślną, natomiast z listy Docelowa wybierz wartość określającą liczbę klatek w filmie. W naszym przykładzie wynosi ona 25.0, co jest także wyświetlane w wierszu FPS filmu.

W sekcji Obszar zmian napisów wybierz opcję Od aktualnej linii i kliknij przycisk OK.

Zmiany zostaną natychmiast wprowadzone. Możesz je sprawdzić, odtwarzając film. Jeżeli wszystko się zgadza, zamknij okno odtwarzacza SubEdit Player. Zobaczysz okno Pytanie z informacją, że plik tekstowy z dialogami został zmodyfikowany, i pytaniem, czy chcesz zachować zmiany. Jeżeli wszystko jest w porządku, kliknij przycisk Tak.