Wycieczka ze smartfonem

Podczas wszelkiej aktywności w terenie podstawą jest dobra mapa. Warto ją przygotować przed wyjazdem, instalując w smartfonie odpowiednie aplikacje i darmową treść kartograficzną.

Standardowe Mapy Google czy Nokii sprawdzają się, dopóki poruszasz się po drogach. Niestety, ich twórcy pominęli w dużej mierze liczącą dziesiątki tysięcy kilometrów sieć szlaków turystycznych w naszym kraju, zarówno rowerowych, jak i pieszych. Chcąc wygodnie nawigować w terenie, trzeba postarać się o bardziej specjalistyczną mapę. W turystyce, szczególnie rowerowej, przydatne są mapy projektu Open Street Map (www.openstreetmap.org). Łatwo pozwalają zorientować się np. w nawierzchni drogi: można odróżnić małe drogi asfaltowe od szutrowych i gruntowych ścieżek leśnych. Co więcej, można przełączyć się do specjalnej warstwy z naniesionymi szlakami rowerowymi oraz poziomicami, które pozwalają przeanalizować rzeźbę terenu. Aby skorzystać z tych map na smartfonie, musisz zainstalować bezpłatną aplikację OSMand. Wspiera ona wbudowany GPS i ma funkcję wyznaczania tras oraz nawigacji, także rowerowej i pieszej.

Przed wyjazdem warto zainstalować w smartfonie także zestaw map offline. W puszczy czy górskiej dolinie trudno złapać zasięg, nawet jeśli ci się uda, połączenie będzie zbyt wolne, by korzystać z map internetowych. OSMand obsługuje mapy offline, ma także moduł wyznaczania trasy działający bez podłączenia do sieci. Biorąc pod uwagę treść kartograficzną, najlepiej sięgnąć po mapę UMP-pcPL. Podobnie jak OpenStreetMap jest to bezpłatnie dostępne dzieło entuzjastów, pierwotnie opracowane do odbiorników GPS firmy Garmin. Jest to mapa wektorowa, co pozwoliło w relatywnie niewielkim pliku 211 MB (http://download2.ump.waw.pl/osmand/), zmieścić cały obszar Polski. Na mapie są naniesione szlaki rowerowe i piesze, a całość jest zintegrowana z bogatą bazą POI. Po instalacji tej mapy w OSMand (instrukcja http://ump.fuw.edu.pl/wiki/DlaAndroida) smartfon doskonale się sprawdza jako wyszukiwarka pól namiotowych, schronisk, gospodarstw agroturystycznych, bankomatów czy sklepów. Wadą mapy UMP jest brak informacji o rzeźbie terenu. Można temu zaradzić dzięki funkcji OSMand, która pozwala wyświetlać dwie mapy w trybie półprzezroczystości. Wówczas można uzupełnić treść UMP o podkład topograficzny z OpenStreetMap.

TrekBuddy dobrze sprawdza się w nawigowaniu według tracku GPS. Jeśli chcesz pokonać nieoznakowaną trasę, np. w Bieszczadach, gdzie tylko część przejść ma oznaczenia szlakowe, możesz poszukać w sieci zapisu tracku, wgrać go do TrekBuddy i włączyć funkcję prowadzenia, dzięki której nie pogubisz się nawet w największej gęstwinie. Program ma także funkcję nawigacji do punktu, co można wykorzystać, by np. ułatwić sobie odnalezienie samochodu zaparkowanego w lesie.

Im dłuższy wypad rowerowy, tym większe ryzyko, że coś się zepsuje. Pod ręką może nie być serwisu, wiec przygotuj się do samodzielnych napraw. Oprócz zestawu narzędzi zaopatrz się w aplikację, która pomoże przeprowadzić niezbędne reperacje. Do wyboru są dwa programy: Bike Doctor i Bike Repair, obydwa sprzedawane po 9 zł w sklepie Google Play. Zawierają szczegółowe, ilustrowane krok po kroku instrukcje pokazujące, jak wyeliminować częste problemy. Oprócz instrukcji programy zawierają listę potrzebnych narzędzi do przeprowadzenia danej naprawy. Przy okazji warto zainstalować aplikację Pierwsza pomoc, udostępnioną za darmo przez Orange. Są tam wszystkie najważniejsze porady, które pomogą w krytycznej sytuacji ocalić życie człowieka i udzielić mu niezbędnej pomocy do czasu przyjazdu karetki lub pogotowia górskiego.

Intensywne użytkowanie rozładuje każdy smartfon w ciągu jednego dnia. Dlatego, wybierając się na dłuższą wycieczkę w głuszę, trzeba się zaopatrzyć w dodatkowe źródło zasilania – pojemny akumulator USB (tzw. powerbank), z którego można naładować smartfon w terenie. Akumulatory o dużej pojemności, np. MidasForce PowerBank 12 000 mAh (ok. 320 zł) umożliwiają kilkakrotne ładowanie smartfonu. Na krótszy pobyt może wystarczyć tańsze urządzenie o pojemności 5000–8000 mAh, które można kupić na Allegro za ok. 100 zł. Alternatywą są ładowarki solarne, np. Sunen SC-17 1200 mAh (ok. 120 zł), które gromadzą energię we wbudowanym akumulatorze. Niestety smartfon ciężko naładować w ten sposób.Natomiast w przypadku oszczędnych, klasycznych telefonów, ładowarka solarna może cię uniezależnić od dostępu do gniazdka elektrycznego.

Smartfon przyda się także przy organizacji wyjazdu. Oprócz oczywistych zastosowań, jak komunikacja czy pilnowanie terminów, warto sięgnąć po aplikację do tworzenia list zadań. Spośród licznych programów tego typu polecamy Any.DO. Jej zaletą jest nie tylko nowoczesny interfejs, ale także możliwość synchronizacji zadań z wtyczką do przeglądarki Chrome oraz usługą Google Tasks. Zadania z programu można przekazywać kontaktom z Androida, co ułatwia współpracę przy planowaniu wyjazdu.

Podczas planowania podróży przydadzą się także informacje o transporcie. Aplikacja Bilkom, opracowana przez Telekomunikację Kolejową, pozwala na sprawdzanie rozkładu jazdy pociągów w całym kraju. Co ważne, w programie można zaznaczyć opcję filtrowania pociągów umożliwiających przewóz rowerów. Niektóre pociągi (lokalne i regionalne) można wyszukiwać w aplikacji JakDojadę, która łączy sieć kolejową z komunikacją miejską, więc można tę funkcję wykorzystać do wyszukania połączenia, przysłowiowo od drzwi do drzwi. Niestety brakuje dobrego narzędzia do wyszukiwania połączeń autobusami dalekobieżnymi i busami. Tutaj niezastąpiony jest serwis internetowy E-podróżnik (www.e-podroznik.pl), z którego można skorzystać przez przeglądarkę mobilną.

Po wyruszeniu w trasę oprócz map bardzo przydadzą się przewodniki oraz bazy POI. W roli przewodnika doskonale sprawdza się Wikipedia. Jej aplikacja mobilna współpracuje z GPS-em i mapą, wyświetlając znaczniki z artykułami dotyczącymi znajdujących się w pobliżu obiektów. Podobne informacje, tyle że w trybie rozszerzonej rzeczywistości, dostarcza Wikitude. Poza tym warto mieć w telefonie wirtualny przewodnik, np. aplikację TripAdvisor, która dodatkowo ma wszystkie informacje praktyczne oraz rozbudowaną bazę POI z recenzjami usług, takich jak noclegi czy restauracje, co ułatwia znalezienie sprawdzonego miejsca do zatrzymania się w całkiem obcej okolicy. Przydatne informacje praktyczne są także w aplikacji Zumi. Bez trudu znajdziesz tam np. serwis rowerowy, który może przydać się w czasie wielodniowej wyprawy.

Dla wielu regionów można znaleźć wyspecjalizowane przewodniki w postaci aplikacji na Androida. Ich przygotowanie finansują samorządy z funduszy na promocję i rozwój turystyki. Przykładem takich narzędzi są np. wirtualne przewodniki: Wrocław – przewodnik miejski, Treespot Kraków czy eJanosik, z przewodnikiem po Zakopanem i szlakach tatrzańskich. Więcej podobnych projektów znajdziesz na stronie Polska Turystyczna (www.polskaturystyczna.pl).

Aplikacje na smartfon, które stale aktualizują prognozę, sprawdzą się znacznie lepiej w naszej zmiennej aurze niż prognoza telewizyjna, która w czasie kilku godzin od emisji potrafi się zdezaktualizować. Spośród licznych aplikacji pogodowych polecamy Pogodynkę Pro, która kosztuje 3,5 zł. Jest to jedyny program mobilny, który daje dostęp do polskiej sieci radarów pogodowych, pokazujących, gdzie w danej chwili pada deszcz. Poza tym w Pogodynce znajdziesz aktualizowaną na bieżąco prognozę pogody z IMGW dla 70 tys. miejscowości. Tak szczegółowego pokrycia naszego kraju nie ma żadna inna aplikacja pogodowa. Dobrym uzupełnieniem Pogodynki jest aplikacja Sat24.com, która umożliwia śledzenie niemal w czasie rzeczywistym podglądu z satelity meteorologicznego monitorującego niebo nad Europą. Ponadto warto zainstalować prosty programik Kalkulator odległości burzy, który pozwala ustalić, jak daleko uderzają w danej chwili pioruny.

Najważniejszą pamiątką z wycieczki, oprócz zdjęć, jest track GPS. Możesz go nagrać dowolną aplikacją do nawigacji w terenie, np. Trekbuddy. Natomiast, jeśli chcesz oszczędzić sobie konieczności przenoszenia pliku do komputera, użyj aplikacji Moje trasy. Automatycznie synchronizuje ona zapisane ślady z Dyskiem Google, a więc także z domowym pecetem, jeśli masz na nim zainstalowany program do synchronizacji plików ze zdalnym dyskiem. Jeśli planujesz analizowanie trasy za pomocą Endomondo, czy stworzenie prezentacji z wycieczki w Everytrail, możesz zebrać dane także za pomocą aplikacji oferowanych przez te serwisy.

Dobrą pamiątką są także zdjęcia z geotagami, czyli pozycją GPS zapisaną w metadanych pliku z obrazem. Takie zdjęcia możesz wykonać za pomocą standardowej aplikacji do zdjęć w Androidzie, wystarczy tylko włączyć tę funkcję w opcjach. Jeśli fotografujesz za pomocą lustrzanki, włącz rejestrowanie tracku w smartfonie, a będziesz mógł automatycznie dodać geotagi do wszystkich zdjęć po powrocie do domu (patrz warsztat „Geotagowanie zdjęć w Gpicsync”). Aby geotagowanie było precyzyjne, musisz co do sekundy zsynchronizować czas w aparacie z czasem w smartfonie.

Jeśli chcesz, żeby znajomi mogli śledzić twoje postępy w wyprawie, możesz udostępnić swoją lokalizację za pomocą usługi Google Współrzędne, zintegrowanej z aplikacją Mapy Google na Androida. Po jej uruchomieniu w opcjach map będziesz mógł albo meldować się w określonych miejscach (jest to możliwe także w aplikacji Facebooka), albo transmitować na żywo swoją lokalizację GPS, oczywiście tylko wybranym osobom.

Korzystając ze smartfonu, możesz pozdrowić znajomych także w bardziej tradycyjny sposób. Dzięki aplikacji Touchnote wyślesz ze szlaku najprawdziwszą kartkę pocztową. Wystarczy w czasie postoju zrobić zdjęcie, dodać kilka słów opisu, podać adres i wysłać plik. Za kilka dni do adresata dojdzie prawdziwa kartka. Cała usługa kosztuje 1,5 euro za kartkę, niewiele więcej niż zakup kartki i znaczka na poczcie.

Wszystkie aplikacje wymienione w tekście (z wyjątkiem pogodynki) zainstalujesz za darmo ze sklepu Google Play.

Mając track i zdjęcia z dowolnego aparatu, można utworzyć geotagi w całej kolekcji fotografii z wycieczki. Dzięki temu nawet po latach będziesz dokładnie wiedział, gdzie zrobiłeś zdjęcie. Poza tym, publikując pamiątki z wycieczki w galerii internetowej, zobaczysz obok fotki podpis z lokalizacją, a w niektórych serwisach (np. Google +) także mapkę z zaznaczonym miejscem wykonania fotografii. Do otagowania zdjęć polecamy szybki program Gpicsync (https://code.google.com/p/gpicsync).

Instalacja programu Gpicsync jest bezproblemowa. Po instalacji uruchom program, kliknij Options, Language. W okienku language choice znajdź i zaznacz Polish i naciśnij OK. Gdy ponownie uruchomisz program, zobaczysz interfejs w języku polskim.

Kliknij Katalog ze zdjęciami i określ folder, w którym zapisałeś zdjęcia z aparatu. Następnie naciśnij Plik GPS i wskaż plik z trackiem GPS w formacie GPX. Jeśli używany przez ciebie program zapisuje track jako plik KML, przekonwertuj go w serwisie GPS Visualiser (www.gpsvisualizer.com). Konwerter jest ukryty pod linkiem Convert to GPX.

Teraz spójrz na sekcję Options. Z menu Elevation wybierz opcję Clamp the ground, dzięki czemu w zdjęciach będzie zapisana precyzyjna wysokość z mapy radarowej Ziemi. Jeśli chcesz w zdjęciach zachować nazwy geograficzne, możesz je automatycznie zapisać, zaznaczając opcję dodaj geonazwy i geotagi i wybierając opcję Geonames/geotagged in EXIF.

Track GPS jest zapisywany według czasu uniwersalnego Greenwich. Czas w aparacie masz ustawiony według czasu lokalnego. Dlatego musisz określić różnicę stref czasowych. Potem w polu Przesunięcie UTC wpisz ze znakiem + lub –, o ile przesunąć strefę czasową. Dla Polski latem wartość wynosi +2 UTC.

Jeśli natomiast zauważyłeś problem z synchronizacją czasu między aparatem a smartfonem, możesz to bardzo precyzyjnie skorygować. Kliknij Opcje, Korekcja czasu lokalnego. W oknie, które się wyświetli, wpisz czas w rejestratorze GPS oraz czas, jaki masz ustawiony w aparacie. Ustawienia potwierdź, klikając Zastosuj poprawkę.

Gdy wszystko ustawisz, kliknij przycisk Synchronizuj. Po wykonaniu pracy możesz kliknąć zapisany w folderze ze zdjęciami plik KML i sprawdzić w programie Google Earth, czy zdjęcia pojawiają się we właściwej lokalizacji. Jak zobaczysz, oprócz fotografii na mapie pojawi się track GPS, którego użyłeś do geotagowania.

Gpicsync pozwala także na zapisanie w pliku Google Earth prezentacji, która składa się z tracku i osadzonych na nim zdjęć. Możesz to zrobić, klikając w menu Narzędzia, Generator pliku KMZ, a potem Stwórz plik KMZ!. Prezentację możesz następnie udostępnić wszystkim swoim znajomym, którzy używają Google Earth.

W warsztacie pokażemy, jak zainstalować i korzystać z darmowej wektorowej mapy Polski.

Do naszych potrzeb wystarczy bezpłatna wersja OSMand Free. Oprócz aplikacji będziesz potrzebował odpowiedniej wersji mapy UMP. Po wejściu na stronę http://download2.ump.waw.pl/osmand/ kliknij katalog z najnowszą datą, w którym znajduje się najbardziej aktualna wersja mapy UMP.

W katalogu znajdziesz archiwum ZIP zawierające wersję wektorowej mapy UMP w formacie OBF. Po rozpakowaniu skopiuj ją do katalogu /osmand na karcie pamięci smartfonu. Gdy ponownie uruchomisz aplikację, mapa zostanie wykryta. Od tego momentu mapa UMP będzie uruchamiana jako podstawowa treść kartograficzna OSMand. Do mapy OSMand można także zainstalować funkcje nawigacji głosowej, szczegóły znajdziesz na stronie http://ump.fuw.edu.pl/wiki/DlaAndroida.

Aby za pomocą aplikacji OSMand skorzystać z map internetowych, kliknij kolejno przyciski: Menu, Ustawienia, Wtyczki, i zaznacz Mapy online. Po powrocie do okna mapy ponownie naciśnij Menu, wybierz Zdefiniuj widok, Źródło mapy... i zaznacz Mapnik, co włącza renderowanie map OSM. Alternatywne podkłady włączysz po kliknięciu Zainstaluj więcej.

Domyślnie aktywowany jest wbudowany silnik nawigacji OSMand, co pozwala na wyszukiwanie drogi off-line. Aby wyznaczyć trasę, znajdź miejsce docelowe i przytrzymaj je palcem. Gdy pojawi się dymek z informacją o współrzędnych punktu, w menu punktu naciśnij Ustaw jako punkt docelowy.

Wyświetli się okienko z pytaniem o środek komunikacji. Kliknij odpowiednią ikonkę, np. trasa rowerowa. Jeśli chcesz zobaczyć drogę, naciśnij Tylko pokaż. Oprócz trasy pojawi się informacja o odległości oraz spodziewanym czasie przejazdu.

Szczegółowy opis trasy zobaczysz po kliknięciu ikony info. Naciskając link Zapisz ścieżkę jako plik GPX, możesz przekształcić wyznaczony szlak w track GPS i używać go także w innych programach do nawigacji turystycznej, jak Trekbuddy, a także przenieść go do wyspecjalizowanego odbiornika GPS. Plik znajdziesz na karcie pamięci w katalogu /osmand/tracks.

Gdy wrócisz do głównego okna, możesz sprawdzić działanie wyszukiwarki punktów POI. Znajdź na mapie interesujący cię obszar lub własną lokalizację (przycisk Menu, Gdzie jestem?). Następnie kliknij kolejno ikonę w lewym dolnym narożniku i przycisk Szukaj. Pojawi się lista zapisanych w mapie UMP obiektów.

Kliknij teraz interesującą cię kategorię, np. Dla turystów. Aplikacja pokazuje obiekty w odległości mniej więcej 1 km. Jeśli chcesz wyszukiwaniem objąć szerszy obszar, kliknij Znajdź więcej. Aby zobaczyć położenie punktu na mapie, kliknij go.

Aby włączyć wskazówki nawigacyjne do punktu, naciśnij dymek i w menu, które się pojawi, ustaw miejsce jako punkt docelowy (krok 1 warsztatu „Wyszukiwanie trasy...”).