Zachowaj wspomnienia

Największą zaletą fotografii cyfrowej jest to, że można zrobić tysiące zdjęć bez ponoszenia kosztów filmów, papieru i usług ich wywoływania. Niestety to, co jest zaletą, jest również wadą – tysięcy zgromadzonych przez lata fotografii nie sposób przejrzeć ani pokazać znajomym. Musiałbyś pamiętać, na którym dysku je zapisałeś, w którym folderze, według jakich dat czy słów kluczowych ich szukać. Warto więc z każdego ważnego wydarzenia wybrać kilka, kilkanaście zdjęć i zapisać je na dysku, w smartfonie albo wydrukować. Papierowe fotografie na pewno będą najbardziej odporne na działanie czasu – po album na półkę sięgniesz zawsze w tak samo prosty sposób. Dlatego zachęcamy do drukowania, które przy niedużej liczbie odbitek kosztuje naprawdę niewiele.

Jedną z metod przeniesienia zdjęć na papier jest skorzystanie z usług fotolabu. To najbardziej komfortowe rozwiązanie. Nie musisz mieć drukarki fotograficznej, martwić się o niewłaściwe kolory czy zatkane dysze głowicy. Przy niewielkich formatach (np. 10x15 cm) zdjęcia będą tanie. Warto pamiętać, że cena może zależeć od liczby fotografii – im więcej, tym taniej. Dlatego warto realizować większe zamówienia, np. po wakacjach zebrać zdjęcia z całego roku, by uzyskać rabat, a za przesyłkę zapłacić tylko raz.

Już w trakcie fotografowania trzeba pamiętać o tym, że nie zawsze format zdjęcia cyfrowego jest taki sam, jak format odbitki. Starsze aparaty robiły zdjęcia 4:3, później 3:2, a najnowsze robią zdjęcia nawet w „telewizyjnym” formacie 16:9. Tymczasem najczęściej zamawiamy odbitki formatu 10x15, czyli o proporcjach 3:2.

Jeśli proporcje krawędzi zdjęć cyfrowych i papierowych nie są zgodne, obraz zostanie po bokach (albo u góry i u dołu) obcięty. Można także zamówić takie odbitki, by na papierze zmieściła się całość obrazu, ale przy dwóch krawędziach ewentualnie zostanie nieładny margines. Trzecią opcją jest ręczne kadrowanie wszystkich zdjęć przed wywołaniem (patrz ramka „Edycja zdjęć”), choć jest to pracochłonne. Aby ułatwić sobie życie, najlepiej od razu ustawić w aparacie odpowiedni format.

Wybór punktu usługowego należy do ciebie, a przede wszystkim zależy od miejsca twojego zamieszkania. Mieszkańcy większych miast mają dostęp do sieci sklepów, takich jak: Empik, Fotojoker, Media Markt czy Rossmann, a także innych punktów (w tym również samoobsługowych), w których można na miejscu wywołać zdjęcia. Warto wypróbować firmę znajdującą się najbliżej miejsca pracy czy zamieszkania, a zrezygnować dopiero wtedy, gdy ceny okażą się zbyt wysokie albo nie będziesz zadowolony z jakości odbitek.

Mieszkańcy małych miejscowości z reguły mają niewielki wybór punktów. Jednak sytuację ratuje możliwość wywoływania zdjęć przez internet. Nawet wymienione sieci przyjmują pliki w ten sposób, choć np. w Empiku jest możliwość zamówienia odbitek pocztą (co jednak generuje dodatkowe koszty). W Media Markt takiej opcji nie ma – trzeba je odebrać osobiście. Oprócz tego istnieje wiele firm działających tylko w internecie, w tym również na Allegro, a ceny odbitek zaczynają się już od 20 groszy za sztukę.

Oferta firm drukujących zdjęcia jest tak bogata, że w zasadzie można zrobić z fotografiami wszystko, co podsunie wyobraźnia. Podstawą są tradycyjne zdjęcia, które można zamawiać na papierze matowym lub błyszczącym, z białymi ramkami lub bez nich, na papierze standardowym lub o podwyższonej jakości. W przypadku ważnych okazji lepszą pamiątką będzie fotoksiążka czy fotoalbum. Do gamy usług należą zdjęcia panoramiczne, fototapety, kalendarze, kartki pocztowe itd.

Drukować można nie tylko na papierze, ale także kubkach czy kuflach, podkładkach pod naczynia, podkładkach pod myszki, puzzlach, maskotkach, magnesach na lodówkę, a nawet poszewkach na poduszki. W warunkach domowych nie ma szans na takie wydruki.

Dysponując drukarką atramentową lub termosublimacyjną, możesz samodzielnie drukować zdjęcia. Drukowanie w domu jest droższe i zajmuje więcej czasu, ale za to możesz do woli eksperymentować z kolorami, formatami czy rodzajem papieru, aż uzyskasz pożądany efekt.

Niestety, koszt druku w przeliczeniu na pojedyncze zdjęcie jest wyższy niż w przypadku fotolabu (zdjęcie 10x15 ok. 90 groszy). Większym wyzwaniem jest odpowiednia jakość zdjęć, a tę zagwarantuje drukarka przynajmniej średniej klasy za 500 zł (nadal mówimy o druku amatorskim), a także materiały eksploatacyjne dobrej jakości.

Aby mieć pewność, że monitor poprawnie wyświetla zdjęcia (które później będą drukowane), warto go skalibrować. „Prawdziwa” kalibracja w warunkach domowych jest trudna, bo trzeba dysponować specjalnym zestawem za 500–1000 zł. W praktyce lepiej dołożyć kilkaset złotych i kupić dobry monitor z matrycą IPS, wtedy kalibracja w zasadzie nie będzie potrzebna.

Monitor musi być również skonfigurowany w odpowiedni sposób. W większości modeli najlepsze warunki uzyskamy, ustawiając jasność na 20–30 proc. skali, a kontrast na około 50 proc. skali. W odpowiednim ustawieniu obrazu pomoże też funkcja kalibracji w Windows 7 – nasz artykuł na ten temat znajdziesz pod adresem http://pcformat.pl/u/720. Tryb wyświetlania powinien być ustawiony na sRGB (lub standardowy czy normalny), a temperatura barwowa na 6500 K. Nie w każdym monitorze da się to ustawić, ale generalnie trzeba wystrzegać się jaskrawych, zimnych kolorów, bo na papierze na pewno nie zostaną odwzorowane. W przeciwieństwie do monitora papier nie świeci.

Zdjęcia można drukować na każdej drukarce atramentowej, ale efekt nie zawsze będzie tak samo dobry. Naturalnie trudno wskazać jedno najlepsze urządzenie, bo wszystko zależy od wymagań użytkowników.

W tabelce podajemy przykłady czterech urządzeń, które można wykorzystać do druku zdjęć. Brother MFC-J5910DW to niedrogi sprzęt dla osób, które chcą drukować w formacie A3 (przy tej wielkości wydruk może kosztować mniej niż odbitka). Niestety, ten model drukuje tylko czterema kolorami, poza tym druk zdjęć jest bardzo powolny.

Za to dwie typowe drukarki fotograficzne to Canon Pixma MG6450 oraz Epson Expression Premium XP-600. Korzystają one z 5-kolorowego zestawu atramentów, dzięki czemu zapewniają wierniejsze kolory. Dla osób, które chcą obniżyć koszty eksploatacji, dostępne są materiały eksploatacyjne o podwyższonej pojemności. Dodatkowo Canon i Epson ma bogatą ofertę papierów fotograficznych.

Innym przykładem drukarki jest HP Deskjet Ink Advantage 6525. Wszystkie modele z rodziny Ink Advantage cechują się obniżonymi kosztami druku (mniej więcej o połowę). Niestety, są to również urządzenia drukujące za pomocą czterech kolorów, a więc raczej do dokumentów niż do zdjęć.

Warto sobie uświadomić, że nawet najlepsza drukarka nie zapewni tak szerokiej palety barw, jak monitor. To samo dotyczy kontrastu, czyli różnicy między bielą a czernią. Nawet biel papieru fotograficznego jest inna niż biel ekranu. Dlatego wydruk nigdy nie będzie wyglądał tak samo, jak zdjęcie na monitorze, a tym bardziej jak rzeczywisty obraz, który widzimy – nie ma na to najmniejszych szans.

Jednak, dysponując profilem kolorystycznym urządzenia, na którym będziesz drukować zdjęcia, możesz zobaczyć, jak będą one wyglądały na papierze. Nie jest to prosta sprawa, wymaga w zasadzie osobnego artykułu – znajdziesz go w PC Formacie 10/2012 albo pod adresem http://pcformat.pl/u/721.

Drukując fotografie, nie wolno zapominać o dobrej jakości materiałach eksploatacyjnych. Najlepiej, jeśli są to oryginalne tusze oraz papier fotograficzny pochodzący od producenta drukarki – gwarantuje to dobre dopasowanie tuszu do papieru, co jest podstawą podczas druku zdjęć. Z drugiej strony, w sprzedaży jest sporo dobrych, markowych zamienników – zarówno tuszów, jak i papieru fotograficznego.

Przed drukowaniem zdjęć masz możliwość ich edycji, a więc zmiany wielu różnych parametrów: wielkości, jasności, kontrastu, nasycenia kolorów, ostrości itd. Pokażemy, jak niektóre z tych czynności wykonać w popularnym programie GIMP.

Otwórz zdjęcie i wykadruj je, pozostawiając na nim tylko wybrane obiekty. Po kliknięciu narzędzia kadrowania (lub skrótu [Shift]+[C]), zaznacz opcję Stałe i z listy obok wybierz Proporcje. W polu poniżej wpisz proporcje drukowanego zdjęcia, np. 3:2 (albo po prostu 15:10). W ten sposób narzędzie kadrowania zawsze zachowa odpowiednie proporcje obrazu. Zaznacz obszar, który chcesz pozostawić na zdjęciu, i zatwierdź kadrowanie klawiszem [Enter].

Optymalna rozdzielczość druku zdjęć to 300 dpi (punktów na cal), a cyfrowe zdjęcia zazwyczaj mają rozdzielczość 72–75 dpi. Podczas druku nie jest to problemem, bo zdjęcia są skalowane, ale podczas ich edycji program będzie nieprawidłowo pokazywał rozmiar fotografii. Dlatego na dolnym pasku programu ustaw skalę linijki w centymetrach, a następnie z menu Obraz wybierz Skaluj obraz. Potem w oknie Skalowanie obrazu ustaw obie rozdzielczości na 300 punktów na cal. Następnie w polach Szerokość i Wysokość ustaw odpowiednie wymiary zdjęcia. Kliknij Przeskaluj. Teraz na linijkach widzisz poprawny rozmiar zdjęcia (w centymetrach).

Zdjęcia mają zwykle nieprawidłową jasność i kontrast, a niektóre z wad można łatwo skorygować. Z menu Kolory wybierz polecenie Poziomy. Widać, że po lewej i prawej stronie wykresu (tzw. histogramu) jest trochę wolnego miejsca. Oznacza to, że na zdjęciu brakuje czerni (zamiast niej jest bardzo ciemna szarość), a także bieli (zamiast niej są bardzo jasne odcienie barw). Z tego powodu kontrast jest słabszy, niż mógłby być. Aby to poprawić, przeciągnij czarny i biały suwak w miejsca, gdzie zaczyna się i kończy wykres. Przesuwając biały suwak jeszcze bardziej w lewo, możesz spowodować, że jasne obszary zdjęcia zostaną prześwietlone, ale pozytywnie wpłynie to na ciemniejsze obiekty i jakość całej fotografii.

Po korekcji poziomów zdjęcie wygląda na pewno lepiej, ale jeśli masz zastrzeżenia do jakości kolorów, możesz je sztucznie wzmocnić (jednak pamiętaj, że drukarka nie będzie potrafiła wydrukować wielu jaskrawych barw). Z menu Kolory wybierz Barwa i nasycenie. Suwakiem Nasycenie zwiększ nasycenie do uzyskania oczekiwanego efektu.

Na koniec możesz nieco sztucznie zwiększyć ostrość zdjęcia. Z menu Filtry, Uwydatnianie wybierz Wyostrz.... W oknie Wyostrzanie przesuń suwak do dogodnej pozycji, nawet do połowy skali. Pole Podgląd możesz wykorzystać do śledzenia i oceny na bieżąco, efektów, jakie daje zastosowane wyostrzanie. Kliknij OK, gdy efekt będzie zadowalający. Tak przygotowane zdjęcie możesz już drukować.

Po edycji cyfrowego zdjęcia ważne jest zapisanie go w odpowiedni sposób, by znowu nie pogorszyć jakości. Może to być format JPEG, ale zdjęcia nie wolno mocno kompresować. Z menu Plik wybierz Wyeksportuj. W kolejnym oknie wpisz nazwę pliku, a w następnym ustaw wysoką jakość zdjęcia, np. 95 procent. Kliknij Wyeksportuj. W porównaniu do oryginalnych zdjęć może wydawać się małe, ale drukarka nie potrzebuje kilkunastu milionów pikseli, żeby wydrukować dobrą fotografię w małym formacie.