Zamiast klikać, powiedz

Choć funkcja sterowania głosem jest zintegrowana z systemem Windows 7, to za pomocą języka polskiego nie możemy z niej korzystać, gdyż rozpoznaje tylko język angielski. Na szczęście da się ją zastąpić rodzimą aplikacją Spikit (program można pobrać z serwisu PC Format Programy), która nie tylko rozumie po polsku, ale także umożliwia wszechstronne zarządzanie komputerem i dyktowanie tekstu w oknie edytora. Jej algorytm rozpoznawania mowy jest bardzo skuteczny i poprawnie rozumie nawet polecenia wydawane przez ludzi z nie najlepszą dykcją.

Program można pobrać ze strony producenta. Dostępna wersja demo jest w pełni funkcjonalna i nieograniczona czasowo. Jedyna niedogodność to opóźnione losowo od 1 do 15 sekund wykonanie polecenia. Aby głosowe komendy były wykonywane natychmiast, trzeba kupić pełną wersję za 185 zł. Do działania program potrzebuje środowiska .NET 4.0 http://pcformat.pl/u/611.

Program jest bardzo prosty w konfiguracji. Po instalacji można bez żadnych zabiegów zacząć korzystać z wbudowanych reguł poleceń głosowych, które zawierają wszystkie typowe polecenia niezbędne do sterowania komputerem.

Przed instalacją programu należy podłączyć i skonfigurować mikrofon. Aby zadziałał, trzeba umieścić go w odpowiednim złączu audio, wyprowadzonym z płyty głównej. Jest oznaczone kolorem różowym i ikoną mikrofonu. W przypadku laptopów może to być osobne złącze na mikrofon lub port, który pełni jednocześnie rolę wejścia i wyjścia audio.

Po podłączeniu mikrofonu powinieneś sprawdzić poprawność jego działania. W tym celu kliknij Start, Panel sterowania. Następnie kliknij Sprzęt i dźwięk. Kiedy znajdziesz się w zakładce Sprzęt i dźwięk, kliknij Dźwięk, co spowoduje uruchomienie okna dialogowego o tej samej nazwie.

W oknie dialogowym Dźwięk przejdź do zakładki Nagrywanie. Jeśli poprawnie podłączyłeś mikrofon, na symbolizującej go ikonie znajdziesz zielony znaczek oznaczający działające urządzenie. Zaznacz go myszą i kliknij Właściwości. W oknie właściwości mikrofonu przejdź do zakładki Poziomy i ustaw suwak tak, by opcja miała wartość 100. Potwierdź zmiany, klikając OK.

Teraz możesz przetestować mikrofon. Otwórz menu Start. W polu wyszukiwania wpisz Rejestrator dźwięku i kliknij znaleziony program o tej samej nazwie na liście trafień. W oknie rejestratora naciśnij Rozpocznij nagrywanie. Powiedz kilka słów do mikrofonu i naciśnij Zatrzymaj nagrywanie. Następnie zapisz plik i uruchom go, by sprawdzić poprawność konfiguracji. Jeśli nagranie jest wyraźne, możesz uruchomić instalator Spikit.

Instalacja nie wymaga udziału użytkownika. Po pierwszym uruchomieniu program prosi o wskazanie klucza licencyjnego. W oknie, które się otworzy, zaznacz KluczDemonstracyjny.lic i kliknij Otwórz. Program startuje w trybie zminimalizowanym. Ikonę znajdziesz w obszarze powiadomień Windows. Kliknij ją w celu wywołania okna programu.

Program uruchamia się w trybie uproszczonym, co znaczy, że ukryte są funkcje edycji wbudowanych w aplikację reguł poleceń głosowych. Zdefiniowane polecenia są podzielone na sekcje. Zawierają one reguły do kontrolowania głosowego poszczególnych aspektów działania systemu i aplikacji.

Przełączanie między sekcjami odbywa się za pomocą myszy. W każdej sekcji znajdziesz opcję Stan funkcji. Kliknięcie jej powoduje włączenie/wyłączenie danej grupy poleceń głosowych. Jeśli chcesz poznać listę poleceń domyślnie zdefiniowanych w danej sekcji, kliknij znajdujący się poniżej opisu przycisk Dostępne polecenia.

Dodatkowe opcje programu znajdziesz w menu kontekstowym ikony Spikit w obszarze powiadomień Windows. Na przykład, aby Spikit uruchamiał się razem z systemem, kliknij ikonę prawym klawiszem myszy i zaznacz opcję Uruchom przy starcie systemu. Jeśli program zacznie pracować niestabilnie, kliknij Uruchom ponownie.

Do sterowania komputerem za pomocą głosu niezbędny jest mikrofon. Producent programu Spikit nie poleca stosowania wbudowanych mikrofonów, np. w kamerki, laptopy lub komputery typu all-in-one, bo nie zapewniają wystarczającej precyzji rejestrowania dźwięku do poprawnego rozpoznawania poleceń. Dlatego, by efektywnie korzystać z programu Spikit, trzeba kupić albo zestaw słuchawkowy z mikrofonem, albo wolno stojący mikrofon. Jedno i drugie urządzenie kosztuje kilkanaście złotych.

Jeśli poprawnie skonfigurowałeś mikrofon i zapoznałeś się z głównymi elementami interfejsu programu, możesz przejść do nauki sterowania komputerem za pomocą głosu. Spikit rozpoczyna nasłuch poleceń dopiero po zamknięciu okna programu.

Aby włączyć lub wyłączyć sekcję poleceń, nie trzeba wywoływać okna programu. Można to zrobić poleceniem głosowym, np. mówiąc do mikrofonu Spikit, włącz klawiaturę, a po zakończeniu operacji Spikit, wyłącz klawiaturę lub Spikit, włącz okna, Spikit, wyłącz okna. Polecenia należy wypowiadać głośno i wyraźnie.

Po każdym poleceniu pojawi się na środku ekranu potwierdzenie z informacją, jakie polecenie program „usłyszał” i z jaką pewnością (w procentach). Dzięki informacji zwrotnej o trafności rozpoznania szybko nauczysz się wypowiadać słowa bezbłędnie. Jeśli używasz wersji testowej, pojawi się także informacja o opóźnieniu wykonania polecenia.

Z czasem, gdy nauczysz się bezbłędnie komunikować z aplikacją, potwierdzenia pełnoekranowe nie będą już potrzebne. Możesz je wyłączyć, klikając prawym klawiszem ikonę Spikit w obszarze powiadomień. W menu kontekstowym odznacz włączoną domyślnie opcję Wyświetlaj pełnoekranowe powiadomienia.

Aby uruchomić zestaw poleceń pozwalających na sterowanie myszą, wypowiedz polecenie Spikit, włącz myszkę. Sterowanie myszą odbywa się za pomocą siatki. Wywołaj ją, mówiąc Pokaż siatkę. Na ekranie pojawi się zestaw pól, pozwalający zawęzić wybór obiektu do kliknięcia. Aby wybrać miejsce, powiedz np. Pole 54. Jeśli program źle rozpoznał polecenie, powiedz Cofnij wybór.

Teraz siatka obejmie tylko obszar wybranego wcześniej pola, a kursor znajdzie się w centrum wskazanego pola. Jeśli zawężenie wyboru jest konieczne, ponownie powiedz komendę z numerem pola. Gdy kursor jest we właściwej pozycji, możesz wykonać akcję poleceniem Kliknij bądź Kliknij dwa razy. Możesz także wywołać menu kontekstowe poleceniem Kliknij prawy. Aby zakończyć wykonywanie czynności myszką, powiedz Ukryj siatkę.

Zestaw poleceń do kontroli okien w systemie Windows aktywujesz poleceniem Spikit, włącz okna. Aby zobaczyć, jakie okna są uruchomione, powiedz Pokaż listę okien. Możesz się po tej liście przemieszczać, mówiąc Dalej. Gdy dojdziesz do właściwego, powiedz Wybierz okno. W Windows 7 możesz także użyć funkcji Aero poleceniem Przerzucaj okna w 3D.

Poleceniami głosowymi można także minimalizować i zamykać okna. Aby zwinąć okno do paska zadań, powiedz polecenie Pomniejsz okno. Aby przywrócić jego pełną wielkość, użyj polecenia Powiększ okno. Polecenie Zamknij okno pozwala zamknąć aktywne okno, natomiast komenda Zamknij program spowoduje zakończenie pracy programu wyświetlającego okno.

Spikit pozwala także na uruchamianie programów oraz otwieranie miejsc w Eksploratorze Windows. Służy do tego celu funkcja Skróty aktywowana poleceniem Spikit, włącz skróty. Aby skrót mógł być aktywowany głosem, musi zostać skopiowany do folderu monitorowanego przez Spikit. Znajdziesz ten folder w oknie programu, w zakładce Skróty po uruchomieniu linku Kliknij tutaj.

Aby utworzyć skrót np. do uruchamiania głosem edytora Word, znajdź katalog roboczy programu w folderze Program Files. Następnie kliknij prawym klawiszem plik WINWORD.EXE i wybierz polecenie Utwórz skrót. Zmień nazwę skrótu, np. na Edytor, i wklej go do katalogu ze skrótami Spikit. Po restarcie program będzie się uruchamiał poleceniem Włącz edytor.

Spikit pozwala na wywoływanie głosem poleceń przydatnych w czasie edycji, np. dokumentów tekstowych. Aktywujesz je poleceniem Spikit, włącz klawisze. Zastępują one skutecznie skróty klawiszowe i są łatwiejsze do zapamiętania. Na przykład, zamiast naciskać na klawiaturze kombinację [Ctrl]+[S], można powiedzieć Zapisz plik.

Poleceń w predefiniowanym zestawie jest kilkadziesiąt. Pozwalają nie tylko wywoływać najważniejsze funkcje programu, ale także poruszać się po dokumencie czy stronie WWW wczytanej do przeglądarki. Polecamy zapoznanie się z ich listą w oknie programu w zakładce Klawisze, po kliknięciu linku Dostępne polecenia.

Program ma także moduł pozwalający na dyktowanie tekstu: Spikit, włącz dyktowanie. Do rozpoznawania mowy używa on słownika, który domyślnie obejmuje 1000 najczęściej używanych słów, ale można go zastąpić własnym, z bardziej wyspecjalizowanym słownictwem. Takiego słownika nie trzeba zestawiać ręcznie. Można przekonwertować dokument tekstowy o zbliżonej tematyce za pomocą Generatora Słowników, który jest dostępny na stronie www.spikit.pl.