Sprzęt do gier

Mówiąc o komputerze do gier, myśli się o sprzęcie stacjonarnym, a nie laptopach. Te ostatnie mają ograniczenia dotyczące wydajności, bo mobilne wersje procesorów i układów graficznych są słabsze niż ich „stacjonarne” odpowiedniki. Niewielki ekran, mała klawiatura oraz touchpad też nie zapewnią odpowiedniego komfortu grania.

Największą popularnością cieszą się produkty produkowane masowo, o optymalnej relacji wydajności do ceny. W przypadku kart graficznych są to GeForce GTX 750 Ti albo GTX 950 (w cenie od 700 zł), ewentualnie Radeon R7 370 (od 650 zł). W artykule nie wchodzić w niuanse związane z pojemnością pamięci graficznej ani częstotliwością taktowania, ale wiadomo – im więcej, tym lepiej. Odpowiednim procesorem do wymienionych grafik jest Core i5 (kosztuje od 850 zł), Core i3 (od 550 zł) lub AMD FX-8320 lub szybszy. Zestaw z powodzeniem umożliwi granie w gry w Full HD.

Ze statystyk platformy Steam wynika, że najpopularniejszym układem graficznym jest mocniejszy GeForce GTX 970 za 1500 zł. Jego odpowiednikiem w ofercie firmy AMD byłby Radeon R9 390. Oba pozwalają na granie na monitorach o podwyższonej rozdzielczości, np. WQHD. Do takiej grafiki odpowiedni jest Core i7 – może być w wersji „K”, z odblokowanym mnożnikiem.

Obecne układy AMD mają kontroler DDR3-2133, a układy Intela – kontroler DDR4-2133. Warto korzystać z takich właśnie (lub szybszych) pamięci. Obecnie za minimalną pojemność umożliwiającą granie należy uznać 8 GB (może być 2x4 GB).

Obowiązkowym elementem komputera do gier jest też dysk SSD – idealny będzie model o pojemności ok. 250 GB (w cenie od 300 zł). Jeśli to zbyt mało, możesz zamienić go na większy SSD lub SSHD albo dołożyć zwykły dysk twardy.

Nie można przy tym zapominać o dyskach M.2. Część z nich korzysta z interfejsu NVMe, omijając ograniczenie SATA – komunikuje się przez PCI Express. Obecnie są to wybrane modele Plextor oraz Samsung. Aby móc z nich korzystać, trzeba mieć płytę z odpowiednim złączem.

Jeśli chodzi o płyty główne, dominują platformy LGA 1151 pod procesory Intela, ze wsparciem dla pamięci DDR4 i interfejsów M.2, z możliwością podkręcania procesorów i pamięci (tj. chipsety Z170). Przeznaczona dla graczy konkurencyjna platforma AMD AM3+ pozostała daleko w tyle – nie zapewnia obsługi ani wyżej wymienionych standardów, ani nawet PCI Express 3.0.

Oprócz interfejsów kilka innych detali powinno zwrócić uwagę graczy. Należy chociażby zadbać o obecność dobrego układu sieciowego – może to być Atheros Killer E2200 albo Intel I218 V.

Ważny może okazać się też układ dźwiękowy (np. Realtek ALC1150) z wysokiej jakości wzmacniaczem słuchawkowym, wydzieloną sekcją audio czy zabezpieczającym przed zakłóceniami ekranowaniem. Nie ma on jednak znaczenia, jeśli korzystasz ze słuchawek USB.

Dobry monitor dla gracza musi mieć jak najwyższą rozdzielczość, szybką matrycę, a także układy elektronicznie niewprowadzające opóźnień. W praktyce musi być też dostosowany do konfiguracji komputera.

Obecnie podstawą są monitory Full HD – popularne modele z matrycami TN lub IPS o przekątnych 21–24”. Rozdzielczość 1920x1080 dominuje także w dobrych laptopach, bo jest odpowiednia dla ekranów 15,6–17,3”. Im większa przekątna, tym piksele stają się większe i lepiej widoczne, szczególnie w postaci poszarpanych liter czy krawędzi ikon w Windows. W grach nie jest do dokuczliwe, ale ambitni gracze powinni zwrócić uwagę na rozdzielczości 2560x1080 (o proporcjach 21:9), WQHD (2560x1440) i 4K (3840x2160).

Trzeba przy tym pamiętać, że wyższa rozdzielczość monitora stawia wyższe wymagania karcie graficznej. O ile do grania w trybie Full HD wystarczy grafika średniej klasy (za 500–700 zł), każda kolejna z wymienionych rozdzielczości będzie wymagała lepszych kart z przedziałów cenowych na poziomie 1000, 1500 i 2500 zł. Granie w rozdzielczości 4K jest kosztowne.

Do wyboru są też różne rodzaje matryc: głównie TN i IPS, ale także VA oraz PLS. Dominują dwie pierwsze technologie – TN ze względu na popularność, niską cenę oraz szybkość, i IPS ze względu na dobre odwzorowanie barw, szerokie kąty widzenia, a ostatnio także coraz niższe ceny wynikające z rosnącej popularności.

Dawniej wszystkie monitory dla graczy wykorzystywały matryce TN – powodem była ich szybkość. Z czasem wszystkie technologie zostały dopracowane, więc w przeciętnym monitorze rodzaj matrycy nie ma dużego wpływu na szybkość. Wynika to choćby z częstotliwości odświeżania – przy 60 Hz czas na zaświecenie i zgaszenie piksela wynosi 17 ms – poniżej tej wartości i tak nie będzie widać różnicy. Nawet jeśli producent obiecuje czas odświeżania rzędu kilku milisekund, nie ma to znaczenia.

Jeśli częstotliwość odświeżania wynosi 120 lub 144 Hz (czas na zaświecenie piksela to wówczas 8 i 7 ms), szybkość ma znaczenie – realny czas reakcji musi być również na poziomie kilku milisekund. Dlatego monitory z podwyższoną częstotliwością odświeżania mają matryce TN.

Coraz więcej nowych monitorów dla graczy wykorzystuje technologie poprawiające płynność grafiki: AMD FreeSync lub Nvidia G-Sync. Oba rozwiązania umożliwiają wyłączenie synchronizacji pionowej w grach bez pojawienia się efektu ścinania obrazu (tzw. tearingu) czy mikrozacięć (tzw. stutteringu). Efekty te wynikają z tego, że karta graficzna renderuje kolejne klatki obrazu z inną szybkością niż jest odświeżany obraz na monitorze. FreeSync i G-Sync umożliwia lepsze zgranie grafiki i monitora.

Teoretycznie G-Sync ma dwa duże minusy: monitory wymagają modułu sprzętowego, więc są droższe, a ponadto mają tylko wejście DisplayPort. FreeSync jest rozwiązaniem tańszym, a monitory mają pełen zestaw wejść, choć na razie FreeSync działa tylko przez DisplayPort. Jednak wszystko wskazuje na to, że rynek zostanie zdominowany przez rozwiązanie Nvidii, bo te karty są po prostu popularniejsze.

Monitory dla graczy mogą mieć dodatkowe usprawnienia podnoszące jakość rozgrywki. Przede wszystkim chodzi o uzyskanie jak największej szybkości – dotyczy to nie tylko samej matrycy, ale także układów elektronicznych, które wprowadzają pewne opóźnienia, tzw. input lag. Parametr ten określa, po jakim czasie obraz podany na wejście monitora pojawia się na ekranie. Zwykle jest to kilkadziesiąt milisekund, ale w dobrych monitorach (np. BenQ) może to być tylko 10 ms. Niestety żaden producent monitorów nie podaje tego parametru – mierzą go nieliczne laboratoria komputerowe.

Ważnym detalem w grach jest także poziom czerni. W matrycach TN o generalnie słabym kontraście nie jest to problem – na pierwszy rzut oka czerń jest ciemnoszara, więc przeciwnik raczej nie ukryje się w ciemnych zakamarkach. Inaczej jest w monitorach IPS – tam ciemne detale mogą zupełnie umknąć uwadze gracza. Dlatego monitory mają różne tryby do grania – z podwyższoną jasnością lub wyższym poziomem czerni.

Istnieją dwa skrajnie różne poglądy na temat klawiatur. Jedni użytkownicy wychodzą z założenia, że i tak zniszczą klawiaturę w krótkim czasie, więc kupują najtańszy model, który starcza im na kilka miesięcy (tym polecamy prosty, ale porządnie wykonany i dość trwały model Logitech K120 za ok. 50 zł). Inni z kolei, ci, którym sprzęt nie pali się w rękach, wybierają droższe modele, które służą niekiedy całe lata.

Klawisze mogą mieć mały lub duży skok, być twarde lub miękkie, pracować płynnie lub skokowo. Ze względu na to, że każdy ma inne preferencje, najlepszą metodą jest sprawdzenie klawiatury w sklepie. W ten sposób można sprawdzić, czy jej charakterystyka jest akceptowalna.

Wszystkie tanie klawiatury wykorzystują gumową membranę jako element sprężynujący w klawiszach. Membrana działa płynnie i cicho. Gorszej jakości membrany tracą swoje właściwości po pewnym czasie i klawisze zaczynają pracować zbyt miękko lub zbyt twardo. Rejestracja wciśnięcia klawisza następuje po jego dociśnięciu do samego końca.

Droższe klawiatury korzystają z przełączników mechanicznych. Są one kilka razy trwalsze od membranowych i mają wysoki skok (3–4 mm). W zależności od typu przełącznika mogą klikać lub dawać wyraźny sygnał zwrotny w momencie rejestracji wciśnięcia przycisku – ta następuje w połowie wysokości skoku klawisza. Poszczególne rodzaje przełączników różnią się też siłą potrzebną do wciśnięcia klawisza.

Liczba dodatkowych przycisków nie świadczy o klasie klawiatur, bo wiele dobrych i drogich modeli nie ma ich prawie wcale. Funkcjonalność dodatkowych przycisków zależy od możliwości sterownika klawiatury. Jeżeli wykorzystywany jest standardowy, windowsowy, to dodatkowe klawisze nie pozwolą na zbyt wiele. Z drugiej strony dobry sterownik umożliwia tworzenie nawet bardzo skomplikowanych makr wywoływanych jednym klawiszem. W niektórych grach takie makra mogą być bardzo pomocne, z kolei w innych są całkowicie bezużyteczne.

Niektóre klawiatury membranowe oraz prawie wszystkie mechaniczne (zwłaszcza te korzystające z przełączników Cherry) mają wymienne klawisze. Oznacza to, że plastikowe nasadki np. na WASD, kursory lub pozostałe potrzebne klawisze możesz wymienić na inne – kolorowe, antypoślizgowe czy nawet fantazyjnie rzeźbione.

Bardzo ważnym elementem jest tzw. antighosting. Zwykle producent podaje, ile maksymalnie klawiszy można wcisnąć jednocześnie, by zostało to zarejestrowane – w zupełności wystarczającą liczbą jest 10. Jednoczesne wciśnięcie większej liczby klawiszy jest już skomplikowane, jednak zdarzają się klawiatury, które są w stanie poprawnie zarejestrować wciśnięcie wszystkich klawiszy naraz.

Klawiatura nie może być zbyt lekka, bo będzie się ślizgać po biurku. Nie jest to jednak problem, bo dociążenie klawiatury samoprzylepnymi ciężarkami do wyważania kół nie jest trudne Większy problem sprawia poprawienie słabej jakości elementów antypoślizgowych. Warto wybrać model, który nie będzie przesuwał się podczas rozgrywki i umożliwia dopasowanie kąta nachylenia. Koniecznie należy sprawdzić, czy kształt i wysokość przedniej krawędzi klawiatury nie utrudniają wygodnego używania. Podkładki pod nadgarstki co prawda zwiększają rozmiar klawiatury, ale mają kolosalny wpływ na wygodę korzystania i zmniejszą ból dłoni przy długim graniu.

Miłym dodatkiem, zwłaszcza jeżeli regularnie gra się po ciemku, są podświetlane klawisze. Najdroższym i użytecznym, ale nie niezbędnym do grania rozwiązaniem jest możliwość ustawienia dowolnego koloru dla każdego klawisza osobno. W wypadku podświetlanych klawiatur bezwzględnie musi istnieć możliwość zmiany jasności podświetlenia oraz wyłączenia go.

W większości gier kiepska mysz gwarantuje porażkę, dlatego koniecznie należy wybrać model, który nie będzie przeszkadzał podczas gry, a wręcz sprawi, że stanie się ona łatwiejsza.

Mysz można trzymać, kładąc na niej całą dłoń (tzw. „palm grip”), trzymając dłoń nad urządzeniem i obejmując je czubkami palców (tzw. „claw grip”) lub w sposób pośredni (tzw. „fingertip grip”). W zależności od rodzaju preferowanego chwytu i wielkości dłoni niektóre myszy mogą okazać się za małe lub za duże, a gra za ich pomocą będzie niewygodna. Dlatego koniecznie należy przed zakupem przymierzyć rękę do myszki. Większość myszy dopasowana jest do prawej dłoni, część modeli ma kształt uniwersalny.

Czułość lub rozdzielczość myszy to w praktyce odległość, o jaką trzeba przesunąć myszkę, aby zmienić położenie kursora na ekranie. Niska czułość wymaga przesunięcia myszki o kilkanaście–kilkadziesiąt cm, zanim kursor pokona cały ekran – przy wysokiej czułości wystarczą nawet dwa centymetry. Niska czułość ułatwia precyzyjne celowanie w grze, wysoka – szybkie obracanie się. Standardową czułością myszek biurowych jest 800 dpi. Typowym zestawem czułości dla gracza jest 800, 1200, 1600 i 2400 dpi. Idealna mysz umożliwia nie skokowe przełączanie predefiniowanych czułości, a ręczne wybranie w sterownikach dowolnej wartości. Dobre urządzenie musi umożliwiać wygodną i łatwą zmianę czułości podczas gry.

Czujnik optyczny powinien pracować w fizycznie osiągalnych dla niego rozdzielczościach, bo wszelkie software’owe wspomaganie, czyli interpolacja, daje zazwyczaj marne rezultaty.

Rozdzielczość to nie jedyny parametr sensora. Ważna są także częstotliwość raportowania (powinna wynosić 500 Hz lub więcej), akceleracja ruchu kursora (dodatnia przeszkadza w wykonywaniu powtarzalnych ruchów, a wsteczna – tych bardzo szybkich), jitter (szum, który utrudnia narysowanie prostej linii) i LOD (wysokość nad podkładką, na której czujnik przestaje reagować). Im wyższej klasy czujnik, tym wierniej przekłada ruchy myszy na podkładce na przesunięcia kursora.

Mysz dla graczy może mieć od dwóch do 20 przycisków. Dodatkowe przyciski przydadzą się w grach typu MMO czy MOBA, ale w strzelankach niekoniecznie. Istotne jest za to, aby rolka była dość szeroka i miała wyczuwalny skok, a przyciski wciskały się miękko.

Większość graczy preferuje myszy kablowe. Ich zaletą jest krótszy czas reakcji, brak konieczności ładowania akumulatorów i niższa waga. Wadę stanowi konieczność dokupienia uchwytu trzymającego kabel. Nowoczesne myszy bezprzewodowe są jednak na tyle dobrej jakości, że w większości wypadków różnica nie będzie decydowała o zwycięstwie lub porażce.

Rozpiętość cen i możliwości słuchawek dla graczy jest ogromna. Można wybrać zarówno prosty model stereo, jak i bezprzewodowe słuchawki z dźwiękiem przestrzennym.

Najprostsze modele słuchawek podłączysz do peceta za pomocą kabla z wtyczką stereo – takie urządzenie wymaga do działania karty dźwiękowej. Inne rozwiązanie to podłączenie kablem USB – słuchawki tego typu mają własną kartę dźwiękową i dzięki temu mogą mieć dodatkowe funkcje, np. pozwalają użyć oprogramowania do modyfikacji brzmienia. W słuchawkach za kilkaset złotych kabel może być zastąpiony komunikacją bezprzewodową – wadą rozwiązania jest konieczność ładowania urządzenia. Obecność baterii lub akumulatora podnosi wagę słuchawek.

Do wielogodzinnej zabawy przed komputerem polecamy słuchawki nauszne, które w całości zakrywają małżowiny. Nauszniki powinny być głębokie, aby nie naciskały na uszy. Spotkasz słuchawki o tzw. konstrukcji zamkniętej lub otwartej. Pierwszy rodzaj zapewnia lepszą izolację od hałasów otoczenia oraz zapobiega rozchodzeniu się dźwięku ze słuchawek w pomieszczeniu, w którym grasz. Otwarta konstrukcja zapewnia lepszą wentylację ucha, ale sprawia, że więcej dźwięków przedostaje się z i do słuchawek.

Oprócz słuchawek stereofonicznych dostępne są modele oferujące dźwięk przestrzenny. Efekt generowany jest na dwa sposoby - poprzez wirtualizację dźwięku lub za pomocą dodatkowych głośników. Druga metoda pozwala na precyzyjniejsze określenie kierunku, z którego dobiega dźwięk. Niestety tego typu słuchawki są dość ciężkimi konstrukcjami. Efekt wirtualny wymaga użycia tylko dwóch głośników, a sygnał przestrzenny jest generowany sztucznie z dźwięku stereofonicznego dzięki oprogramowaniu.

Serwisy internetowe dla graczy zamieszczają próbki głosu nagrane za pomocą popularnych modeli słuchawek. Dzięki temu możesz ocenić jakość mikrofonu przed zakupem. Element ten powinien znajdować się na elastycznym pałąku pozwalającym zmienić odległość mikrofonu od ust.

Pilot musi umożliwiać regulację głośności i wyłączenie mikrofonu. Bardziej zaawansowane modele mogą mieć ponadto włącznik dźwięku przestrzennego, a nawet suwaki sterujące equalizerem. Pilot powinien być lekki i pozwalać na przymocowanie do ubrania za pomocą klipsa.