Test dysków twardych - więcej i  szybciej

W artykule:

• Jakie technologie spotkamy dziś w dyskach twardych
• Inne rozwiązania do przechowywania i przenoszenia danych
• Podsumowanie testu dysków HDD i SSD
• Opisy wybranych produktów
• Tabele z pełnymi wynikami testów

Wybór dysku twardego zależy od tego, jakiej pojemności potrzebujesz, jakiej wydajności oczekujesz, a także jaką kwotę możesz na niego przeznaczyć. Ale coraz większe znaczenie mają rozwiązania hybrydowe, łączące kilka technologii, a w efekcie dużą pojemność z dobrą wydajnością.

Dyski twarde można podzielić na kilka grup, w zależności od ich parametrów. Zatem w pierwszej kolejności mamy dyski „duże” i „małe”, czyli o szerokości 3,5” oraz 2,5”. Pierwsze są przeznaczone do pecetów – mają największą pojemność, sięgającą obecnie 4 TB, a na horyzoncie są już pojemności 5 oraz 6 TB. Mają także bardzo dobrą wydajność, szczególnie jeśli chodzi o szybkość sekwencyjnego zapisu i odczytu danych (sięga 180 MB/s).

Modele 2,5-calowe są przeznaczone do laptopów, ale oczywiście w komputerze stacjonarnym też się zmieszczą. Montuje się je z użyciem tzw. sanek, sztucznie zwiększających szerokość do 3,5”. Przez mniejsze rozmiary mają mniejszą pojemność, słabszą wydajność, ale za to są znacznie bardziej energooszczędne.

Inne formaty dysków to w zasadzie ciekawostka, niestosowana na co dzień. Dosyć popularnym formatem jest 1,8” (do małych urządzeń, w których nawet 2,5” się nie mieści). Na rynku dostępne są jeszcze mniejsze dyski – tak małe, że wpinane bezpośrednio w port SATA płyty głównej lub złącze mSATA w laptopie.

Drugie kryterium podziału dysków to HDD i SSD, czyli dyski przechowujące dane na wirujących tale- rzach lub pamięciach półprzewodnikowych (tzw. NAND flash ).

HDD występują w dwóch wymienionych wcześniej rozmiarach (kiedyś także w wersji 5,25” oraz 1,8”), SSD właściwie tylko w postaci „małych” urządzeń 2,5”. Dzięki szybkim układom elektronicznym dane mogą być zapisywane i odczytywane z szybkością przekraczającą 500 MB/s, a dostęp do danych można uzyskać w ciągu ułamka milisekundy. To najszybsze rozwiązanie do przechowywania dużych ilości danych, choć nie tak pojemne, jak HDD (jeśli mówimy o rozsądnym poziomie cen, np. do 1000 czy 2000 zł). Ogólnie niewielka pojemność przy stosunkowo wysokiej cenie to największe wady dysków półprzewodnikowych.

SSD występują także w wielu innych formatach, oferujących jeszcze lepszą szybkość, jeszcze mniejsze rozmiary itd. Są to jednak rozwiązania do specyficznych zastosowań i nie będziemy się nimi zajmować.

Skoro jedne dyski są pojemne, a inne szybkie, naturalną koleją rzeczy jest łączenie tych rozwiązań, by uzyskać produkt, który ma same zalety. Mamy tu przynajmniej trzy możliwości.

Gotowym rozwiązaniem jest SSHD – klasyczny dysk z pamięcią flash o pojemności przynajmniej kilku GB, w której przechowywane są najczęściej używane pliki systemowe. Podobnym rozwiązaniem, które jednak nie wymaga dysku SSHD, jest buforująca pamięć flash. W laptopach jest to np. ExpressCache , w komputerach stacjonarnych można instalować takie pamięci w postaci dysków 2,5” (np. Corsair Accelerator, SanDisk ReadyCache).

Rozwiązania buforujące są niedrogie, ale ich wadą jest to, że tylko niewielka część danych jest przechowywana w szybkiej pamięci flash. Przyrost realnej wydajności dysku nie przekracza kilkunastu procent, a przyrost wydajności całego komputera jest naprawdę niewielki.

Dlatego proponujemy trzecie, najlepsze rozwiązanie – hybrydowe, łączące zwykły dysk twardy z pamięcią flash. To dwa zupełnie osobne dyski: SSD na system i aplikacje, a także HDD na dane, które nie zmieszczą się na SSD. Można je stosować nawet w laptopach, w których mieści się tylko jeden dysk – dane da się przecież przechowywać na dysku zewnętrznym.

W ten sposób dochodzimy do innych rozwiązań służących do przechowywania danych. Nawet jeśli brakuje miejsca na dysku zamontowanym w komputerze, nie trzeba od razu go wymieniać. Pliki można przechowywać na dysku USB, sieciowym albo w chmurze – warto pamiętać o tych sposobach. Mimo pewnych podobieństw każde służy do czegoś innego. Nawet dysk USB ma różne zastosowania. Najmniejszy USB flash (czyli popularny pendrive) służy głównie do przenoszenia plików, większy dysk przenośny 2,5” pozwala przenosić, ale i magazynować większe ilości danych, a dysk 3,5” z interfejsem USB to bardzo pojemny magazyn na dane, choć praktycznie o zerowej mobilności. Nie dość, że sam jest duży, to zawsze wymaga zewnętrznego zasilacza.

Jeśli duża przestrzeń dyskowa jest potrzebna kilku osobom jednocześnie, kupowanie kilku dysków nie ma sensu – świetnie sprawdza się dysk sieciowy NAS , choć jest on tylko tak wydajny, jak szybka jest nasza domowa sieć. A jeśli potrzebujemy danych „na wynos”, ale nie chcemy biegać z dyskami USB, idealnym (choć mało pojemnym) rozwiązaniem jest dysk chmurowy, taki jak np. Dropbox, SkyDrive czy Dysk Google.

W jednym teście nie zmieści się pełne porównanie wszystkich dysków, więc przetestowaliśmy modele przeznaczone do montażu wewnątrz komputerów. Nacisk położyliśmy głównie na SSD o pojemnościach 120–250 GB i cenach nieprzekraczających 900 zł, cieszące się największą popularnością. Uwzględniliśmy także chętnie kupowane dyski 3,5” o pojemności 1–2 TB, a także 2,5” o pojemności 500–750 GB. W wielu przypadkach są to modele sprzed 2–3 lat, ale wciąż obecne na rynku.

Do niedawna w tej grupie urządzeń można było zauważyć bardzo duży podział na modele bardzo wydajne, a także te zdecydowanie słabsze. Obecnie z testów wynika, że niemal każdy dysk potrafi zapewnić szybkość podczas odczytu na poziomie 550 MB/s, a także podczas zapisu na poziomie przynajmniej 450 MB/s. Oczywiście wyniki benchmarków nie są identyczne – zależą od programu testującego, najwyższe wyniki generuje benchmark ATTO, który obciąża dyski wieloma operacjami jednocześnie.

Większe różnice między poszczególnymi modelami dotyczą czasu dostępu do danych. Są to wartości bardzo krótkie, poniżej 1 milisekundy – zwykle 0,2 ms, a w najlepszym przypadku nawet około 0,04 ms. Takie parametry mają dyski z pierwszych miejsc naszej tabeli, co daje im możliwość wykonania dziesiątek tysięcy operacji na sekundę.

W tej grupie urządzeń warto zwrócić uwagę na trzy dyski. Kingston HyperX 3K 240 GB to model, który otrzymał ogólnie bardzo dobrą ocenę – nie tylko za wydajność, ale także mały pobór energii i dodatkowe elementy wyposażenia (np. metalowe sanki do zamocowania we wnęce 3,5”). Równie ciekawy, jeśli nie ciekawszy jest Samsung z serii 840 – mimo znacznie niższej wydajności przy zapisie uzyskał ogólnie lepszą ocenę za wydajność, a poza tym cechuje się najniższym kosztem w przeliczeniu na 1 GB.

Wśród dysków o mniejszej pojemności około 120 GB niespodzianką jest nowość – dysk Toshiba z serii Q. Jego wysoka pozycja w teście to efekt bardzo dobrej wydajności i dobrej ceny (w sklepach od 370 zł).

Na tym rynku pozostali w zasadzie dwaj producenci: Seagate i Western Digital, ich oferta jest bardzo prosta.

W przypadku Seagate są to dyski Desktop HDD i Laptop HDD, a obok nich modele hybrydowe Desktop SSHD oraz Laptop SSHD. W naszym teście znalazły się także starsze produkty, objęte innym nazewnictwem (Barracuda do pecetów, Momentus do laptopów).

W przypadku firmy Western Digital dyski są również podzielone na desktopowe Caviar oraz notebookowe Scorpio, a w każdej z tych grup funkcjonują trzy serie: energooszczędne Green, średniej klasy Blue, a także wydajne Black. Jest jeszcze czwarta seria – Red, której nie testowaliśmy. Te ostatnie urządzenia są przeznaczone do dysków sieciowych. Mogą pracować nieprzerwanie przez długi czas. Pod względem wydajności są podobne do Green (energooszczędne), ale mają podwyższoną trwałość.

Klasyczne dyski są bez porównania słabsze niż SSD, co widać na wykresach obok. Jeśli chodzi o wydajność, rywalizacja odbywa się głównie pomiędzy Seagate Desktop HDD a Western Digital Caviar Black.

Od czasu, gdy firma Seagate zakupiła dział dysków twardych od Samsunga, jest nie do pokonania. W dyskach o pojemności 1–2 TB szybkość odczytu danych przekracza już 200 MB/s, podczas gdy Caviar Black zapewnia nie więcej niż 133 MB/s.

Co ciekawe, osiągnięcia Seagate dotyczące wydajności dysków 3,5” nie zostały przeniesione na modele do laptopów. Tu Seagate skupia się na rozwiązaniach hybrydowych i pewnie dlatego Laptop Thin SSHD okazał się najszybszym w teście dyskiem o prędkości obrotowej 5400 obr./min. Niestety, dla użytkownika ważna jest ogólna wydajność, a pod tym względem bezkonkurencyjne są jednak dyski 7200 obr./min., np. Western Digital Scorpio Black czy kilkuletni już Seagate Momentus, który nie ma pamięci flash, za to szybko wirujące talerze.

Opisy wybranych dysków SSD

HyperX 3K to bardzo znana seria dysków SSD, z równie popularnym kontrolerem SandForce SF-2281, zapewniającym teoretyczną szybkość odczytu i zapisu na poziomie 555/510 MB/s. Dyski wykorzystują pamięci MLC (Multi Level Cell) wyprodukowane przez Intela. Poszczególne modele w serii (120, 240 i 480 GB) różnią się wydajnością, ale według naszych testów model 240 GB jest szybszy niż 120 GB. Ma też niezłą cenę w przeliczeniu na 1 GB. W przypadku instalacji dysku w pececie odpada koszt zakupu adaptera 3,5”, bo ten jest w komplecie.

Dyski wyróżniają się tym, że mają wszystkie elementy od Samsunga. Są to 3-rdzeniowe kontrolery MDX – procesory ARM Cortex-R4 300 MHz. To również pamięci TLC (Triple Level Cell), w których każda komórka przechowuje trzy bity informacji (dlatego mogą być tańsze niż MLC). Dyski mają także potężny bufor RAM o pojemności 512 MB. Taki zestaw zapewnia serii SSD 840 najwyższą wydajność, i to mimo słabych wyników w testach szybkości zapisu. W dodatku testowany model jest najtańszym dyskiem o pojemności ok. 240–250 GB – w sklepach od 630 zł.

Drugi dysk z kontrolerem SandForce SF-2281, zapewniającym teoretyczną szybkość odczytu i zapisu 555 oraz 520 MB/s. Od Kingstona HyperX 3K różni się tym, że SanDisk zastosował pamięci flash własnej produkcji. Jednak nie wpływa to znacząco na wydajność, która ogólnie jest bardzo podobna do modelu Kingstona. Atutem omawianego dysku jest za to znacznie niższa cena, choć nie ma on dodatków np. w postaci sanek 2,5”. W dodatku ma wyższy współczynnik MTBF (średni czas pracy między awariami), oszacowany przez producenta na 2 mln godzin.

Nowy produkt na rynku, który może go podbić dzięki bardzo dobrej wydajności (najlepszej wśród testowanych modeli 120–130 GB), a także atrakcyjnej cenie (w sklepach od 370 zł). W niektórych testach, takich jak HD Tune czy PCMark, dysk wypadł słabiej niż najlepsze modele o pojemności 240–250 GB, ale w innych wcale im nie ustępuje. Pojemność 128 GB może wydawać się mała, ale dopóki nie instaluje się „poważnych” gier (5–10 GB każda), taki dysk wystarczy w zasadzie na system, wszystkie aplikacje i sporo danych.

Opisy wybranych dysków 2,5”

Ten dysk otrzymał już nasze wyróżnienie w ubiegłym roku, a obecny test tylko potwierdza to, że jest to nadal najlepszy model do laptopów. Wynika to przede wszystkim z prędkości 7200 obr./min. Nie przeszkadza mu w tym interfejs starszego typu, czyli SATA II. Bardzo wysoką ocenę otrzymał również ze względu na niski pobór energii, a także dobrą relację ceny do pojemności. Warto zwrócić uwagę, że w ubiegłym roku ten model kosztował ponad 500 zł, obecnie niecałe 300 zł.

Hybrydowe rozwiązanie Seagate, oferujące pojemność 500 GB, dodatkowo 8 GB pamięci flash, a także bufor RAM o pojemności 64 MB. Taka kombinacja może dać bardzo dobre osiągi podczas codziennej pracy z aplikacjami, dlatego właśnie w teście aplikacyjnym PCMark dysk ten uzyskał najwyższy wynik. Niestety, w klasycznych benchmarkach zalety rozwiązań hybrydowych nie są zbyt widoczne, choć i tak model ten okazał się najszybszym o prędkości 5400 obr./min.

Opisy wybranych dysków 3,5”

To kolejny dysk, który był już przez nas testowany przed rokiem i otrzymał najwyższą ocenę. Obecnie nic się nie zmieniło, nadal jest numerem 1. Co więcej, nie mogą mu zagrozić nawet modele z tej samej serii, ale o wyższej pojemności, bo nie są już tak wydajne. Na osiągi dysku wpływa przede wszystkim bardzo duża szybkość transferu danych (ponad 200 MB/s), a także bardzo krótki czas dostępu do danych, który zapewnia duży bufor 64 MB oraz technologia OptiCache.

Caviar Black to najbardziej wydajna seria dysków firmy Western Digital (nie licząc oczywiście SSD, które wkrótce pojawią się na rynku). Mimo to wyniki testów wydajności znacznie odbiegają od tego, co oferuje konkurencyjna firma Seagate. Szybkość odczytu i zapisu danych jest aż o 1/3 niższa. Dyski Caviar (nie tylko Black, ale również Blue) wypadają bardzo dobrze w testach aplikacyjnych (PCMark), ale w innych znacznie słabiej, dlatego nie mają szans na pierwsze miejsca.