Zdjęcia w nocy

Aparaty kompaktowe mają niewielkie matryce, które potrafią odebrać i przetworzyć również niewielką ilość światła, więc zdjęcia wykonywane przy słabym oświetleniu wyglądają mizernie. Większe przetworniki znajdują się w lustrzankach oraz kompaktach z wymiennymi obiektywami (tzw. bezlusterkowcach). Dlatego do naszego poradnika wybraliśmy taki właśnie aparat – Olympus z serii OM-D, model E-M10. Fotografowanie w słabym oświetleniu ułatwia optyczna stabilizacja obrazu, czułość ISO aż do 25 600, liczne tematyczne tryby fotografowania, a także wbudowana lampa błyskowa, która wcale nie jest oczywistym elementem wyposażenia aparatów tej klasy. Niedoskonałości zdjęć wykonanych przy słabym świetle i zarejestrowanych w formacie RAW można skorygować na komputerze.

Optyczna stabilizacja obrazu
Dobry aparat musi mieć funkcję optycznej stabilizacji obrazu, ma ją również Olympus E-M10. W tym modelu jest ona realizowana przez przesunięcie sensora, więc nie wymaga stosowania rozbudowanych układów optycznych w obiektywach. Działa w pionie, poziomie lub obu kierunkach jednocześnie (jest to domyślne ustawienie). Ma szczególnie duże znaczenie przy słabym oświetleniu, kiedy czas ekspozycji jest najdłuższy, a także przy zbliżeniach, gdzie obiektyw jest najciemniejszy, a drgania aparatu są najbardziej uciążliwe. Na zdjęciu obok widać efekt, jaki często powstaje w aparacie pozbawionym stabilizacji w momencie naciśnięcia spustu migawki, nawet jeśli czas ekspozycji wynosi ułamek sekundy. Widać ruch aparatu do dołu w momencie naciśnięcia spustu, a następnie powrót do góry. Włączenie stabilizacji może całkowicie wyeliminować ten problem.

Programy tematyczne oraz filtry artystyczne
Gotowe tryby fotografowania ma właściwie każdy aparat. W przypadku Olympusa E-M10 do fotografowania przy słabym oświetleniu można użyć trybu Przy świecach, Sceny nocne, Sztuczne ognie itd. W każdym przypadku aparat ma inaczej skonfigurowane parametry fotografowania. Na przykład dla scen nocnych ustawia dłuższy czas ekspozycji, dla portretów w ciemnej scenerii dodatkowo doświetla pierwszy plan lampą błyskową, dla zdjęć przy świecach oraz zachodów słońca ustawia cieplejsze barwy, dla zdjęć nieba – wysoką czułość ISO 6400. Uzupełnieniem tych trybów są filtry artystyczne, dostępne tylko w aparatach Olympus (kółko wyboru trybów w pozycji ART). Jest ich kilka, a przy nierównym oświetleniu przydaje się Tonowanie światła. Obraz zostaje rozjaśniony, dzięki czemu widoczne stają się ciemniejsze obszary, które zwykle są bardzo ciemne. Zmniejsza się także nasycenie kolorów, by były bardziej naturalne.

Wbudowana lampa i kontrola jasności błysku
Fotografowanie z użyciem lampy błyskowej niesie to ryzyko, że pierwszy plan zostanie prześwietlony, a tło zupełnie niewidoczne. Prostym rozwiązaniem jest tzw. kompensacja błysku, czyli zmniejszenie jasności lampy, jak na zdjęciu po prawej stronie. Dodatkowo został ręcznie skorygowany (wydłużony) czas ekspozycji. Jak widać, można dobrze uchwycić zarówno pierwszy, jak i drugi plan.

Zmiana jasności obszarów jasnych i ciemnych
Jeśli zdjęcia robione przy słabym oświetleniu są za ciemne, można wykorzystać funkcję kontroli jasności obszarów jasnych i ciemnych. W aparacie E-M10 służy do tego tzw. multifunkcja, którą można przypisać np. do przycisku Fn1. Po jej użyciu pojawi się krzywa jasności, na której można dowolnie rozjaśnić obszary zbyt ciemne, a także ewentualnie przyciemnić obszary, które są zbyt jasne.

Manualny tryb ekspozycji
Przy specyficznych wymaganiach gotowe tryby fotografowania nie dają oczekiwanych efektów – trzeba wykorzystać tryby półautomatyczne lub manualne. W przypadku użytego przez nas aparatu można wykorzystać bardzo długi czas otwarcia migawki, do 60 sekund. Dodatkowo dostępny jest tryb Bulb (migawka otwarta tak długo, jak jest naciśnięty spust) oraz Live Time (migawka jest otwarta od jednego do kolejnego otwarcia spustu, nawet 3 godziny). Dzięki temu można przedstawić ruchliwą ulicę czy nocne niebo w ciekawy sposób. Z drugiej strony, bardzo wysoka czułość ISO pozwala stosować bardzo krótkie czasy ekspozycji nawet w słabym świetle. Na zdjęciach widać tę samą ruchliwą ulicę, pokazaną na dwa sposoby.